Монголд хамгийн олон ашигт малтмалын лиценз эзэмшиж байгаа иргэн, аж ахуй нэгж компаниудыг уншигч та бүхэнд баримттайгаар хүргэж байна. Байгалийн баялагийг хамгийн ихээр ашиглаж байгаа компаниудыг АТГ-аас шалгаж эхэлсэн байна. Мэдээж нэг компанид 200 гаруй ашиглалт, хайгуулын лиценз олгох болсон шалтгааны ард авлига хээл хахуулын асуудал байгаа нь тодорхой юм. Мөн Тагнуулын ерөнхий газраас ямар хүмүүс ашигт малтмалын хамгийн олон лиценз эзэмшиж байгаа. Гадаадын ямар хөрөнгө оруулалттай компани Монголд лиценз эзэмшиж байгаа зэргийг нарийвчлан судалжээ. “Адамасмайнинг” гэх нэртэй компани монголын хамгийн олон ашигт малтмалын лицензтэй УРАН
компани юм байна. эх сурвалжийн хэлж байгаагаар 222 лиценз эзэмшиж байгаа гэнэ. Энэ компанийн талаархи мэдээлэл өмнө нь хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр удаа дараа гарч байсныг уншигч та бүхэн санаж байгаа байх. Монгол эхнэртэй Японы иргэн Koyonagi Yujiro-гийн үүсгэн байгуулсан компани. Компанийн 50 хувийг нөхөр нь эзэмшдэг бол 49 хувийг иргэн З.Номуундарь эзэмшдэг. Харин үлдсэн нэг хувийг БНХАУ-ын Монголиа Рисорсис Инвесимент Лимитед компани эзэмшиж байна. Тус компани оффшор бүсэд бүртгэлтэй юм байна. З.Номуундарь гэх эмэгтэйн талаарх мэдээлэл нэлээд нууцлаг байдаг ч монголын байгалийн баялагийн эзэн гэдгээр нь улс төр, бизнесийн хүрээнийхэн андахгүй мэддэг юм байна лээ. Үүний араас Тефис майнинг” компани орж байна. Щвейцарын CVRD, Vale international, Багамын арлуудын Itabira Rio Dose зэрэг компаниуд 2013 он хүртэл эзэмшиж байсан. Харин 2013 оноос хойш Монгол Улсад бүртгэлтэй “Космокоал” компани 100 хувь эзэмшиж байна. “Монгол газар” компанийн Ц.Мянганбаяр ч олон лицензтэй компаниудыг тэргүүлж байна. Тус компанийг Б.Батбаяр 2008 он хүртэл гол хувьцаа эзэмшигчид нь байсан ч Goldstar Hold \BVI\ ings-ийн зуун хувийн өмч болсон юм. Ц.Мянганбаяр нь “Эс Кью Эс”-д 13 лиценз эзэмшдэг бол түүний дүү Цэвээнжавын Лхагвасүрэн нь “Эм Жи Пи” компанид 42 лиценз эзэмшдэг байна. Харин үүсгэн байгуулагч Баярмаа 37, “Их монгол майнингэд” 30 лицензтэй юм байна. Энэ мэтээр Монголд хамгийн олон ашигт малтмалын лиценз эзэмшиж байгаа иргэн, аж ахуй нэгж компаниудыг уншигч та бүхэнд хүснэгтээр хүргэж байна. Хүснэгтээс улс төрчдийн ямар хувь эзэмшиж байгаа. Лицензийн компаниудтай хэрхэн холбогддог. Сүүлийн 20 орчим жилийн хугацаанд олгогдсон лицензийн зөвшөөрлийн тоог харж болох юм.
Э.БААТАР