Монголын Хуульчдын холбоо нь хуульчийн мэргэжлийн нэр хүнд, үйл
ажиллагаа, хариуцлагын нэгдсэн стандарт тогтоох, хуульчдын эрх ашгийг
хамгаалах, мэдлэг ур чадварыг нэмэгдүүлэх үйл ажиллагааг явуулах зорилго
бүхий байгууллагын хувьд Улсын Их Хурлын 2015 оны намрын ээлжит
чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар хэлэлцэх Монгол Улсын 2016 оны төсвийн
төсөлд шүүхийн төсөв, шүүгчдийн цалинг илт бууруулахаар тусгасантай
холбогдуулан энэхүү мэдэгдлийг гаргаж байна.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгчөөс шүүх эрх мэдлийн хүрээнд дэвшүүлсэн
санаачлагыг Улсын Их Хурал дэмжиж, Шүүхийн тухай багц хуулийг батлан
гаргасан нь манай улсад ардчиллын үнэт зүйлсийг хамгаалах, шүүх эрх
мэдлийг бэхжүүлэх, иргэн бүр үндсэн эрх, эрх чөлөөгөө баталгаатай эдлэх
эрх зүйн орчинг бүрдүүлэхэд түүхэн алхам болсон юм.
Монгол Улсын Үндсэн хуулийн дөчин наймдугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт
“шүүх үйл ажиллагаагаа явуулах эдийн засгийн баталгааг төр хангана” гэж
заасныг үндэслэн Шүүхийн тухай багц хуулиар шүүхийн бие даасан, шүгчийн
хараат бус байдлыг бэхжүүлэн хамгаалж, ялангуяа шүүхийн эдийн засгийн
хараат бус байдлыг хамгаалсан цогц зохицуулалтыг хийсэн билээ. Үүний үр
дүнд улсын нэгдсэн төсөвт шүүхийн төсвийн эзлэх хувь сүүлийн жилүүдэд
0.33-аас 0.85 хувь болж өссөн байна. 2014 оны төсвийн тухай хуулиар
шүүгчдийн цалингийн санг нэмэгдүүлсэн нь тэдний нийгмийн өмнө хүлээх
хариуцлага, ёс зүйг өндөржүүлж, Монгол Улсад хуулийн засаглалыг
тогтооход үнэтэй хувь нэмэр оруулж байна.
Гэтэл Засгийн газраас Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлсэн Монгол Улсын 2016
оны төсвийн тухай хуулийн төсөлд шүүхийн төсвийг эрс бууруулах, түүний
дотроос шүүгчдийн цалинг 60 орчим хувиар багасгах, шүүхийн төсвийн болон
шүүгчдийн цалин хөлстэй холбоотой хууль зүйн хувьд хамгаалсан
зохицуулалтуудыг хүчингүй болгохоор заасан нь шүүхийн бие даасан,
шүүгчийн хараат бус байдалд халдсан, Үндсэн хуулийн зөрчилд
хамаарахаар байна.
Иймд Улсын Их Хурал шүүгчийн хараат бус байдлын гол баталгаа болсон
шүүгчийн цалин хангамж, нийгмийн баталгааг хангаж, Үндсэн хууль,
Шүүгчийн эрх зүйн байдлын тухай хуульд заасны дагуу шүүгчийн цалин,
шүүхийн төсвийг бууруулахгүй байхыг шаардаж байна.
2015 оны 10-р сарын 16.
МОНГОЛЫН ХУУЛЬЧДЫН ХОЛБОО