Театр урлагийн шилдгийг шалгаруулдаг “Гэгээн Муза” наадам 14 дэх удаагаа болж, шилдгүүдээ тодруулсан. Энэ жилийн наадамд “Хүүхэд оролцооны бүтээл”, “Драмын жүжгийн”, “Хөгжимт жүжиг”, “Хүүхдийн жүжиг”, “Нэг хүний жүжиг”-ийн төрлөөр Монгол Улс, ОХУ, Косова, Хонгконг, БНХАУ-ын ӨМӨЗО, АНУ, Аргентин, Украин улсын 300 орчим уран бүтээлч өрсөлдөв. Драмын жүжгийн төрөлд шилдэг эмэгтэй гол дүрийн шагнал хүртсэн “Black box” театрын жүжигчин Дорждэрэмийн Оюунзултай уулзаж ярилцлаа.
–“Гэгээн Муза” наадмын эмэгтэй гол дүрийн тэргүүн шагнал хүртсэнд баяр хүргэе!
-Ирландын зохиолч Самуэл Беккетийн “Годо-г хүлээхүй” абсурд жүжгийн Владимирын дүрээр энэ нэр хүндтэй шагналыг авсандаа маш их баяртай байна.
-Жүжигчин болох гараагаа хаанаас эхлэв?
-Би СУИС-ийн жүжигчний ангийг гавьяат жүжигчин Лайхансүрэнгийн Лхасүрэн, урлагийн гавьяат зүтгэлтэн, найруулагч Найдангийн Ганхуяг нарын удирдлага дор суралцаж 2010 онд төгссөн. Л.Лхасүрэн багшийг маань “Гарын таван хуруу”-гийн Шагдарын дүрээр Монголын ард түмэн андахгүй мэднэ. Би Ганхуяг багшаа амьдралын өдөр тутмын үйл явдалд хувь хүн талаас сургаж өгдөг багш юм бол уу гэж боддог. Лхасүрэн багш маань “Урлаг бол алтан тайз шүү. Аятайхан байгаарай” гэж анхнаас нь шавь нартаа хэлдэг хүн.
-Хоёр мундаг багшийн шавь юм байна. Танай ангийнхан ч тасархай авьяас билэгтнүүд байсан байлгүй?
-Би хоёр анги дамжиж суралцсан. Үндсэн ангийнхан маань цөөхүүлээ төгссөн. Анх 35-уул СУИС-д элссэн ч хоёрдугаар курстээ арван нэгүүлээ болсон. Манай Лхасүрэн багш их хатуу хүн. Үүнээс ч өөр юм нөлөөлсөн л байх. Тэр цөөхөн хүүхдээс Гаваасүрэнгийн Оюунтунгалаг АНУ-д урлагийн сургууль төгслөө. Баярсанаа гэж охин театрын өлгий сургууль ОХУ-ын ГИТС-ийг төгссөн. Зургадугаар ангиасаа найзалж СУИС-д хамт элссэн Мөнхчимэг маань БНСУ-д урлагийн сургууль дүүргэсэн. Манай ангийн Ёндоншарав гэдэг залуу УДЭТ-т туслах найруулагчаар ажиллаж байгаад одоо ОХУ-д найруулагчийн мэргэжлээр суралцаж байна. Ганчимэг гэж охин жүжигчнээрээ ажиллаж байна. Барслхагва Кино үйлдвэрт ажиллаж байгаа. Дундговь, Булганы театруудад зарим маань ажиллаж байна. Сүүлд хамт төгссөн ангийнхан маань бүгд урлагийн салбартаа энтертайнмент чиглэлээр ажиллацгаадаг юм билээ.
-Жүжигчний гараагаа ямар бүтээлээр эхэлж байв?
-Найруулагч Найдандорж намайг “Сэрүүн хасын нууц” жүжигт тоглуулж байсан. “X-ТҮЦ” продакшны тавьсан энэ хятад жүжигт би бага эхнэрийн дүрийг бүтээсэн. Энэ хүү жүжигт тоглосноор “Black box” театрт орох үүд хаалга нээгдсэн. Үүнээс өмнө тоглолт энэ тэрд оролцож, телевизийн нэвтрүүлэг хөтлөөд явж байсан.
-Өөрөө урлагийн гэр бүлээс гаралтай юу?
-Манай удамд яг урлагийн мэргэжил эзэмшсэн хүн байхгүй. Харин нөхрийн талынхан маань “UBS” телевизийн гүйцэтгэх захирал Баяр зэрэг урлагийн хүмүүс байгаа. Эмээ нь гэхэд “Учиртай гурван толгой” дуурийн Нансалмаад тоглож байсан Нансалмаа гэдэг жүжигчин байсан юм билээ. Манай ээж Дэлгэрмаа Дундговийнх. Урлаг уран сайханд дуртай, сайхан дуулдаг, эвлэлийн ажилтан хүн. Аав маань сургуулийнхаа атаман байсан гэсэн. (инээв. сур) Одоо бурхан болсон л доо. Аав, ээж хоёр маань хоёул эмч мэргэжилтэй. Манайх намайг хүүхэд байхад адуу малтай, айраг цагаатай айл байлаа. Дундговь аймгийн Говь-Угтаал суманд Их газрын чулуунаас нааш хэдхээн километрт өвөлжөөтэй. Манайх өвөлжөөн дээрээ байшин барьж байсан анхны айл шүү дээ. Аав Дорждэрэм маань Өвөрхангай аймгийн Сант сумын уугуул. Аав, ээж хоёр маань Төв аймгийн Эрдэнэсант суманд нэгэн үе ажиллаж, амьдарч байсан юм билээ.
–“Гэгээн Муза” наадмын тэргүүн шагналыг хоёр дахь удаагаа хүртлээ гэл үү?
-Францын яруу найрагч, зураач, жүжгийн зохиолч, кино найруулагч Жан Коктогийн “Хүний дуу хоолой” моно драмын жүжгээр би 2013 онд моно жүжгийн төрөлд “Гэгээн Муза” шагнал авч байсан. Хүний далдлагдсан ертөнцийг үзэгчидтэй хуваалцсан жүжиг байсан л даа. Энэ моно жүжгээрээ Арабын нэгдсэн Эмират улсад олон улсын фестивальд амжилттай оролцоод ирлээ.
-Самуэл Беккетийн “Годо-г хүлээхүй” жүжиг хүний оршихуйн тухай хүнд сэдэвтэй, гурван цаг гаруй үргэлжилдэг жүжиг байна лээ. Владимирын дүрд тоглоход хэцүү байв уу. Дэди гээд байсан нь товчилсон нэр нь үү?
-Владимир гээд зохиол дээрээ бичсэн ч гол дүрийн хоёр нэгийгээ Гого, Дэди гэж дуудаж буйгаар гардаг. Алдарт Беккет л өөрөө ингэж бичсэн байдаг. Энэ хоёр нэр нийлэхээрээ Го-Ди болж байгаа. Жүжигт Годо-г хүлээгээд байгаа ш дээ. Тэгэхээр ямраар ч тайлбарлаж болмоор. Нөгөө хүлээгээд байсан хүн нь өөрсдөө ч байж магадгүй байгаа биз. Гэхдээ мэдэхгүй. Үзэгчдэд үүнийг тулгах эрх бидэнд огт байхгүй. Тэр тусмаа абсурд жүжиг шүү дээ.
-Хурц үйл явдалтай жүжиг үзээд дасчихсан болохоор ч тэр үү, өөрийн чинь тоглосон абсурд жүжиг үнэндээ хүндхэн санагдаж байсан шүү?
-Тийм л дээ. Бусад жүжигт бол хутгалаад л, дайн дажин болоод л бужигнуулж өгдөг. Бид ч яахав тайзан дээр байна. Зогсох эрхгүй. Миний ажил юм. Тэр тусмаа ямар нэгэн байдлаар дүрдээ орчихсон байгаа шүү дээ. Таны хэлсэнтэй би санал нэг байна. Анх би жүжиг гэдгийг өөр нүдээр хардаг байсан үед гэнэт өөр орчинд орж тоглоход хэцүүхэн байсан. “Годо-г хүлээхүй” дээр ажиллаад энэ төрлийн жүжгийг илүү их ойлгож авч байна. Галзуу ирланд Беккет өөрөө жүжигчинд хичээл заачихдаг суутан юм билээ. Энэ жүжгийг дөнгөж эхэлж бэлтгэж байхад Мягмар ах “Битгий тэгээд ухаад, ухаараад, задлаад янз бүр болоод байгаарай. Битгий баярла. Бүү гунь. Зүгээр л чи дамжуул” гэсэн. Энэ их амархан сонсогдож байгаа биз?
-Тийм байна шүү?
-Гэхдээ надад ерөөс амар байгаагүй, хэцүү байсан. Сургуулилах тусам биед маань амар болсон. Мяагаа ахын хувьд ойлгохгүй ухаарахгүй тоглох нь бараг зөв гэж үзэж байсан. Энэ чинь 97 хуудас зохиол шүү дээ. Миний хамтрагч Мөнхжаргал ах бид хоёр тайзнаас ганц удаа ч буудаггүй. Тэр Лаки тайзан дээр нэг ч үг хэлэхгүй бөгтийгөөд зогсоод байдаг даа. Үүнийг үзэгч харахад амархан ч юм шиг. Гэхдээ их хэцүү дүр. Учрыг олно гэхээр хэцүү. Олчихоор энэ жүжиг утгагүй ч юм шиг. Гэхдээ бид хоосон бай гэдгийг энэ жүжигт хэрэгжүүлсэн. Бид урьд нь жүжгийн өмнө баахан тээш авч тоглодог байсан. Дүрдээ баахан атмосфер авч ордог шүү дээ. “Годо-г хүлээхүй” дээр юу ч бодохгүй орох ёстой. Энэ их хэцүү даалгавар. Үүгээрээ галзуу ирланд Беккет дэлхийн абсурд жүжгийн эцэг гэгддэг бол уу гэж өчүүхэн би бодож байна. Гэхдээ энэ дүгнэлт биш шүү.
–“Годо-г хүлээхүй”-г ардын жүжигчин Н.Сувд, зохиолч Х.Наранжаргал, урлаг судлаач Дэ.Мягмарсүрэн болон гадаадын шүүгчид хэр хүлээж авсан бол?
-Тэд театрын урлагийг маш гүнзгий ойлгож мэдэрдэг тэргүүлэгч сэтгэлгээтнүүд. Тийм биш байсан бол шүүгчээр суухгүй. Урлагийн мэргэжил эзэмшсэн хүн болгоныг урлагийн хүн гэхэд хэцүү. Би тэр шүүгчидтэй ойр байж “ах аа, эгч ээ” гээд байх боломжгүй байсан. Харин “Гэгээн Муза”-гийн шагнал авахад Наранжаргал шүүгч “Маш их амжилт хүсье” гээд тэвэрсэн. Тэр том хүнд тоогдсондоо баярлаж байна.
-Би Боролдой Мягмар гэдэг хүнийг Монголдоо оюун санааны их хувьсал, хөрөнгө оруулалт хийх гэж зүтгэж яваа соён гэгээрүүлэгч гэж боддог л доо. “Black box” театрынхаа хамт олны талаар яриач?
-Манай театрын бүх зүйл утга учиртай. Гэхдээ нэг талдаа энэ театрыг ойлгодог үзэгчид цөөхөн юм шиг хэрнээ оюуны өндөр таашаал авдаг асар олон үзэгчидтэй театр. Мэдрэмжийн театр юм л даа. Үзэгч болгон өөр өөрийнхөөрөө ойлгоно гэдэг гоё шүү дээ. Мягмар ах маань маш олон хүнд буян болж байна даа. Одончимэг эгч маань олон жил урлагаар явсан мундаг хөгжмийн боловсролтой хүн. Энэ хоёр маань хоёулаа гадаадад сургууль дүүргэж, тухайн үеийн залууст соёл урлагийн үлгэр жишээгээр нэг алхам түрүүлж явсан хүмүүс. Одоо ч тэр утгаараа оюун санааны хувьд түүчээлж яваа. Залуу үеэ бэлдэж байна. М.Боролдой найруулагч бол аав, ээжийнхээ өндөр боловсрол эзэмшин элит уламжлалыг өвлөн гадаадад сургууль дүүргээд ирсэн хүн. Бид бүгд өөр өөрийн үзэл бодолтой ч энэ жүжгүүд биднийг нэгтгэдэг. Манай театр үндсэн зургаан жүжигчинтэй.
-Кинонд дүр бүтээж байв уу?
-“Ах дүүс” гэдэг кинонд 2010 онд рок охины дүрд тоглож байлаа. Улаан, хар үстэй, савхин хувцастай гардаг даа. Би будаг их авдаг жүжигчин байхгүй юу.
-Дүр чинь их хувирдаг гэсэн үг үү?
-Сайн хувирдаг гэсэн үг. Би жаахан тураад нэг дүрд, жоохон бондойгоод нөгөө дүрийг бүтээдэг гэсэн үг л дээ. Дөчин таван килограмм хүртэл турдаг. Энгийн үедээ тавин килограммтай байдаг.
-Өөр ямар кинонд дүр бүтээв?
-Гавьяат жүжигчин, “Чингис хаан” А.Энхтайван ахын найруулсан “Бардо” кинонд тоглож байсан. Завсрын ертөнцөд хоригдсон сүнсний дүрд тоглож байсан. “Миний ахын эхнэр” кинонд Мягмарнаран ах, том Урнаа эгч нартай тоглож байлаа. “Эр хүн болгож өгөөч” киноны эсрэг дүрд тоглосон. “Боловсрол” телевизийн “Гэрлэн дохио”, “Бүсгүйчүүд хайрыг хүснэ” сериалуудад тоглосон шүү. МҮОНТ-ийн “Цоглог” хөтөлбөрийг хөтөлдөг байлаа. Одоо эндээ багшилдаг.