УИХ-ын гишүүн Ж.Батзандантай ярилцлаа.
-АН-ын мөрийн хөтөлбөрийг эрчимжүүлэх ажлын хэсэг байгуулжээ. Ямар төслүүдийг урагшлуулах тухай ярьж байна…
-АН 2012 оны мөрийн хөтөлбөр, Засгийн газрын 2012-2016 оны мөрийн хөтөлбөрт томоохон төсөл хөтөлбөрүүдийг эхлүүлнэ гэж тусгасан байгаа. Тухайлбал, Арьс шир боловсруулах цогцолбор,Сайншандын аж үйлдвэрийн цогцолбор, Төмөр замынасуудал, цахилгаан торгоны зам хөтөлбөр, шинэ яармаг хороолол, 100 мянган айлын орон сууц барих гээлбүтээн байгуулалттай холбоотой ажилгүйдлийг бууруулах, нэмүү өртөг бараа, бүтээгдэхүүн бий болгох тухай төслүүдийг тусгасан.
Энэ төслүүдээс хэрэгжээд явж байгаа нь ч бий. Тухайлбал, бүх аймгийг хатуу хучилттай замаар холбох ажил 90 гаруй хувьтай явна. “Шинэ яармаг” хорооллын газар шорооныажил эхэлчихсэн байна. Хөшигтийн хөндийн шинэ нисэх онгоны буудлын ажил 70 гаруй хувьтай явна. Үлдсэн төсөл хөтөлбөрүүдээ эхлүүлэх зайлшгүй шаардлага бидэнд тулгарчихаад байгаа юм. Тиймээс АН-аас ажлын хэсэг байгуулж, ямар төслүүдийг яаралтай эхлүүлэх вэ. Юунаас болж гацсан юм.Гацааг нь яаж арилгах вэ гэх мэтээр тодорхой дүгнэлтүүдийг гаргаж, УИХ, Засгийн газарт танилцуулах ёстой.
-Та ажилгүйдлийг бууруулах ажлын хэсгийг нь ахалж байгаа байх аа?
-Тийм. Өнөөдрийн нөхцөлд ажилгүйдлийг бууруулах ганцхан арга байна. Тэр ньүйлдвэржилтийн томоохонтөсөл хөтөлбөрүүдээ урагш нь явуулах. Үүнээс өөр гарц байхгүй.
-Бүтэмжтэй төсөл нь юу байна вэ?
-Арьс ширний парк байгуулах асуудал нааштай байна.Газар нь шийдэгдчихсэн.Дэд бүтцийг нь Засгийн газраас шийдэж чадвал Арьс ширний паркийг эмээлтэд байгуулна. Ингээд Улаанбаатарт байгаа арьс ширний үйлдвэрүүдийг нүүлгэн төвлөрүүлж, орчин үеийн стандарттай цогцолборыг цэвэрлэх байгууламжтай нь байгуулах боломжтой. Энэ нь байгаль экологио хамгаалах, ажлын байр бий болгохоос эхлээд давуу тал ихтэй. Одоогийн байдлаар Монгол Улсад 150 тэрбум төгрөгтэй тэнцэх хэмжээний арьс шир жил болгон гарч байна. Үүнийг боловсруулснаар гурван тэрбум ам.долларын бараа бүтээгдэхүүн бий болгох боломж байна. Ажлын хэсэг дээр яригдаж байгаа томоохон төсөл хөтөлбөрийн нэг нь цахилгаан торгоны зам хөтөлбөр.Асар их хүрэн нүүрсний нөөцтэй Монгол Улс үүнийгээ ашиглаж эрчим хүч гаргах замаар Хятад, Япон, Солонгос болон АСЕМ-ын орнуудыг цахилгаанаар хангах,эрчим хүчний системд шууд холбогдох замаар дотоодын нийт бүтээгдэхүүнээ нэмэгдүүлж, олон мянган ажлын байр шинээр бий болгох боломж байна. Тиймээс энэ төслийг гишүүдийн олонхи дэмжиж байгаа. Мөн олон жил яригдсан Сайншандын аж үйлдвэрийн цогцолборыг ярьж байна. Дэд бүтцийг ньшийдсэн тохиолдолд бусад нь боломжтой. Өөрөөр хэлбэл, хувийн компаниуд, гадаад дотоодын хөрөнгө оруулагчид орж ирэхэд бэлэн болчихсон байгаа.
Дараа нь Богдхан төмөр замын асуудал байна. Төмөр замыг Улаанбаатар хот дундуур биш Богдхан уулын урдуур гаргая гэж байгаа.Ингэснээр Улаанбаатар хотод газар чөлөөлөлт явагдана. Тиймээс барилга байгууламж барих орон зай гарна, боломжууд нээгдэнэ гэсэн үг. Дагаад ажлын байр бий болно. Дээрээс нь төмөр замаас болж үүсдэг гацаа арилна. Энэ мэтчилэн олон төслийг бид хөдөлгөнө гэж ярьж байна. Ирэх долоо хоногийн даваа гаригт ажлын хэсгийн дүгнэлтийг бүлгээс УИХ-дтанилцуулна. Ямар ч байсан энэ зундаа багтааж зарим томоохонхөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлэхээр шамдаж байна.
-Энэ зун яг аль яль төслүүдийг эхлүүлэх юм…
-Харин ажлын хэсэг ажиллаж л байна. Арьс шир боловсруулах цогцолбор байгуулах хөтөлбөр эхлэхэд бэлэн болчихсон учраас дурдах хэрэгтэй. Дэд бүтцийн хөрөнгө оруулалтад нь 200 гаруй тэрбум төгрөг шаардлагатай байгаа.Үүнийг Хөгжлийн банкнаас гаргах боломж бий.Богдхан төмөр замынзураг төсөл нь аль хэдийнэ бэлэн болчихсон. Монголчууд өөрсдөө төмөр замаа тавьж чадна.“Шинэ Яармаг” хороолол байна. Хэрэв энэ хорооллыг босгож чадвал дөрвөөс зургаан мянган айлын орон сууц сүндэрлэнэ. Дагаад соёлын төв, захиргааны байр, сургууль, цэцэрлэг, эрүүл мэндийн төв гээд бүх үйлчилгээ цогцоороо бүрдэнэ.Олон мянган ажлын байр гарна.
-Энэ төслүүдийг эхлүүлэх хөрөнгө оруулалт, санхүүжилтийн асуудлыг нь яаж шийдэх юм…
-Ер нь бол татвар төлөгчдийн, улсын мөнгөөр хийх ажлууд биш л дээ. Хөрөнгө оруулагчдын мөнгөөр хувийн секторуудын оролцоотойгоор явах төслүүд юм. Улсын зүгээс нь дэд бүтцийнх нь асуудлыг шийдэх л байгаа юм. Үүнд тийм их мөнгө шаардагдахгүй.Өнөөдөр Хөгжлийн банкинд гэхэд хөдөлгөөнгүй сул хэвтэж байгаа 500-600 сая ам.доллар байна. Энэ мөнгийгхааш нь оруулах вэ гэдгийг ярьж байгаа. Дээрээс нь Арабын сан, Энэтхэг, Японоос орж ирэххөрөнгө оруулалтыг харж байна.Энэ хөрөнгө оруулалтууд ороод ирвэл мэдээж ажлын байр бий болгох төслүүд рүүгээ санхүүжилт хийнэ. Хоёрдугаарт нэмүү өртөг шингэсэн бараа бүтээгдэхүүн бий болгоход зориулна. Монголчууд хадаасаа хийж чадахгүй XХI зуунтай золгосон. Гангаа хайлуулж чадахгүй бас өдий хүрлээ. Энэ бүхэн түүх болон ард хоцрох цаг ирчихсэн. Тиймээс бид хичээх хэрэгтэй байна.Хэрэв хөрөнгө оруулалт ороод ирвэл ажлын байр бий болгох уу эсвэл өндөр барилгууд бариад, зам тавиад дуусах уу гэдгээ л зөв шийдэх шаардлага тулгарч байна. Үнэндээ сүүлийн 20 гаруй жил Монгол Улс хөрөнгө оруулалт, аж үйлдвэрийн нэгдсэн бодлогогүй явж ирсэн гэхэд болно. Тэгвэл Монгол Улс аж үйлдвэрийн ямар бодлого барихаа2013 онд тодорхой болгочихсон шүү дээ. Тэгэхээр одоо үүнийхээ дагуу л урагшилна. Үүний тулд УИХ гэдэг байгууллага Засгийн газраа шахаж шаардаж, бодлогоо хэрэгжүүлэх л үлдэж байна.
-Тавдугаар цахилгаан станц барих төслийг танай ажлын хэсэг дээр ярьж байгаа юу?
-Энэ асуудлыг хариуцсан тусгай сайд Засгийн газарт байгаа. Түүнээс асуух нь зөв байх. Ер нь бол Тавдугаар цахилгаан станцын ажил явж байна гэж үзээд байгаа шүү дээ. Манай намаас гаргасан ажлын хэсэг бол гацчихаад байгаа төслүүдийг хөдөлгөөнд оруулах асуудлыг судалж, дүгнэлт гаргах үүрэгтэй. Би ийм л зүйл ярих байна. Манай намын бүлгээс Ажилгүйдлийг шийдвэрлэх, хот төлөвлөлт, шинэ хөдөө гэсэн гурван ажлын хэсэг байгуулсных нь нэгийг нь би ахалж байна. Нөгөө хоёр ажлын хэсгийн ахлагчаас дэлгэрэнгүй мэдээлэл аваарай.
Я.МӨНГӨН