Монгол Улсын 15-69 насны гурван хүн тутмын нэг нь, 45-69 насны хоёр хүн тутмын нэг нь халдварт бус өвчнөөр өвчлөх эрсдэлтэй бөгөөд энэ нь эрэгтэйчүүдийн дунд эмэгтэйчүүдтэй харьцуулахад 1.5 дахин өндөр байгааг судалгаагаар тогтоосон байна.
- Мөн хөдөлмөрийн насны хүн амын өвчлөл, нас баралтын шалтгааны 77 хувийг халдварт бус өвчин эзэлж, нас барсан гурван тохиолдол тутмын нэг нь зүрх судасны өвчний шалтгаантай.
- Хорт хавдраас шалтгаалсан нас баралт сүүлийн 20 жилд нийт нас баралтын шалтгааны хоёрдугаарт тогтмол бичигдэж иржээ.
Өөрөөр хэлбэл, монгол хүн урьдсан сэргийлэх боломжтой өвчний улмаас нас барж байгаа нь иргэдийн эрүүл мэндийн боловсрол олгож, амьдралын зөв хэв маягийг төлөвшүүлэх нэн шаардлагатай байгааг харуулж байгаагаас гадна иргэдийг урьдчилан сэргийлэх, эрт илрүүлэг үзлэг шинжилгээнд хамруулах зайлшгүй шаардлага гарч байна гэдгийг ЭМЯ-ны хэлтсийн дарга Д.Баярболд хэллээ.
ЭМЯ-наас 2021 онд нийт 11 аймаг, зарим дүүрэгт эрүүл мэндийг дэмжих төв байгуулах хөрөнгө оруулалт хийж, барилга байгууламжийн засвар тохижилтыг хийж дуусаж байгаа бол оношилгоо, эмчилгээнд шаардлагатай эмнэлгийн тоног төхөөрөмжийг нийлүүлж эхэлжээ.
2021 онд Хүн амын нас, хүйс, эрүүл мэндийн эрсдэлд суурилсан зонхилон тохиолдох халдварт болон халдварт бус өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх эрт илрүүлэг, үзлэг, шинжилгээ, оношилгоог зохион байгуулах журам, товлолд өөрчлөлт оруулж, Эрүүл мэндийн сайдын тушаалыг шинэчилснээр зөвхөн 18-аас дээш бус, 0-18 насны иргэдийг буюу бүх хүн амыг урьдчилан сэргийлэх үзлэг, шинжилгээнд хамруулах боломж бүрдсэн байна.
2022 онд зургаан насны бүлгээр 31 төрлийн өвчин эмгэгийг илрүүлэх 40 төрлийн оношилгоо, үзлэг хийхээр төлөвлөснийг Д.Баярболд хэллээ.
Урьдчилан сэргийлэх үзлэг, оношилгоог явуулснаар
- Зүрх судасны өвчин, чихрийн шижинг 50%
- Хорт хавдрын шалтгаант нас баралтыг 35-60 хүртэл бууруулах боломжтой гэж үзэж байгаа.