Г.Занданшатар: УИХ-аас хяналт шалгалтын төр хороодыг байгуулах, санаачлагыг дэмжиж хүчээр тэтгэж ажиллана
УИХ-ын даргаар сонгогдсон Г.Занданшатар үг хэллээ.
Бидний итгэл хүлээлгэж сонгосон Монголын ард иргэд эрхэм хүндэт сонгогчдоо төрийн бүх эрх мэдэл ард түмнээс эх сурвалжтай. Засгийн бүх эрх мэдэл ард түмний мэдэлд байна. Ард түмэн энэхүү эрх мэдлээ сонгосон төлөөлөгч гишүүдээрээ дамжуулж, эдлэхээр Монгол Улсын Үндсэн хуулийн суурь зарчимд тусгасан. Ийм учраас УИХ-ын эрхэм гишүүд та бүхэн ард түмнийхээ хүсэл эрмэлзэл, дуу хоолойг илэрхийлэгч, илч төлөөлөгч нь байх Үндсэн хуулийн суурь зарчмыг дагаж мөрдөх учиртай. Ийм ч учраас та бид нийгмийн ард түмний хүсэмжлэлт хариу өгөх учиртай. Хариуцлага гэдэг бол ард түмний хүсэлд хариу өгөх чадвар юм. Ийм учраас бид ард түмний хүсэл, нийгмийн хэрэгцээ шаардлагад үндэслэж, дараах асуудлуудад онцгой анхаарч ажиллах шаардлагатай байна.
Монголын ард түмэн иргэд сонгогчид шударга ёсыг хүсэмжлэн шаардаж байна. Шударга ёс нийгмийн бодит хэрэгцээ шаардлага болсныг бид чихээрээ сонсож, нүдээрээ харж байна. Олон нийтийн анхаарлын төвд байгаа томоохон хэргүүд, нийгмийн шударга бус байдал, төрийн бүх шатанд ажиллаж байгаа албан хаагчдаас сахилга хариуцлага, ёс зүй, хариуцсан ажилдаа сэтгэл зүтгэл хариуцлагатай ажиллахыг нийгэм хүсэмжилж байна. Монголын төрд хууль дээдлэх ёс хариуцлагын тогтолцоо ноёрхож, тэр нь тэгш шударга хэрэгжиж байж, төрд итгэх итгэл, УИХ-д итгэх ард түмний итгэл эргэж сэргэнэ. Улс төрийн энэ эгзэгтэй цаг үед Монголын улс төрд цэгцрэх хөдөлгөөн эхлэж байна гэж үзэж байна. Монголын ард түмний хүсэмжлэл, хүсэл зориг нь хуулийн засаглал дээр тогтсон эв санааны нэгдэл юм. Нийгмийн шударга ёсны хүсэмжлэлийн төвд төр өөрөө цэгцэрч, УИХ, сахилга дэг журмыг эрхэмлэх шаардлага бидний өмнө тавигдаж байна. УИХ-ын даргын хувьд хуулийн засаглал, шударга ёс дээр тогтсон эв санааны нэгдлийг тогтоохын төлөө онцгойлон зүтгэж ажиллах болно. Сахилга хариуцлага дээрээсээ эхлэж, доош үлгэрлэдэг, хууль журам нь эрх мэдэлтнүүдэд хатуу, эгэл жирийн иргэдэд нигүүлсэнгүй байх нь төрт ёсны эрхэм чанар нэгэн зүйл урлаг гэж үздэг уламжлалтай ард түмэн бид. УИХ нь үндсэн хуулиа, Засгийн газар шүүх эрх мэдлийн эрх болон бусад хуулийг гуйвуулахгүйгээр дагаж мөрдөх ёстой. Цаашид УИХ-ыг төлөөлөх, хууль тогтоох чиг үүргээс гадна УИХ-ыг хяналт тавих чиг үүргийг хуулиар тодорхой болгож, илүү санаачлагатай ажиллах шаардлагатай байна гэж үзэж байна. Ийм ч учраас шийдэгдэхгүй байгаа томоохон хэргүүд, нийгмийн шударга бус байдал, хуулийн хэрэгжилтийг хангах талаар УИХ-аас хяналт шалгалтын төр хороодыг байгуулах, санаачлагыг дэмжиж хүчээр тэтгэж ажиллана. Энэ ажлаас улс төрийн цэгцрэх хөдөлгөөн эхэлнэ гэж үзэж байна. Эрх мэдэлтнүүдийн ёс бус үйлдэл, хувийн сонирхол давамгайлдаг, албан тушаалаа урвуулан ашигладаг, ард түмнийг алагчладаг явдалд хууль тогтоох дээд байгууллага хатуу тэмцэх учиртайг УИХ-ын нийт гишүүддээ уриалан сануулж байна. Дээр дооргүй хууль дээдлэх ёс, хуулийн засаглал ёс зүйг чанд баримтлан ажиллахыг уриалж бас сануулж байна. Төрийн бодлого нь тодорхой үйл ажиллагаа ил тод, иргэндээ хүрсэн байх ёстой. Иргэдийн амьдралд тулгамдаж буй асуудлуудыг шийдвэрлэхийн тулд УИХ дээр ажлын хэсэг байгуулж, Засгийн газартайгаа нягт хамтран ажиллах болно. УИХ-ын эрхэм гишүүдээ бид монголын ард түмний нийтлэг эрх ашиг, Монгол Улсын хөгжлийн эрх ашгийг хэсэг бүлгийн эрх ашгаас ямагт дээгүүр тавьж ажиллах ёстой. Тансаглал үрэхийг бус хийж бүтээхийг эрхэмлэх ёстой. Улс төрийн тогтворгүй байдал, талцал хуваагдлыг жигших ёстой. Үүний тулд ард түмний шударга ёсны хүсэмжлэл нийгмийн эрэлт хэрэгцээ шаардлагад тогтсон эв санааны нэгдэл бидэнд юу юунаас чухал байна. Баялгийн шударга бус хуваарьлалтыг цэгцэлж, орлогын ялгаа, орлогын тэгш бус хуваарьлалтыг оновчтой болгож, чинээлэг дундаж давхаргыг дэмжсэн нийгмийг цогцлоон бүтээх нь үндсэн хуульд тунхагласан хүмүүнлэг ардчилсан нийгмийн үндсэн зорилго мөн. Монгол Улсын үндсэн хууль бол алганд багтсан Монгол Улс юм. Монгол Улс ардчилсан тогтолцоонд шилжих шилжилтийн үндэс болсон үндсэн хууль 1992 онд батлагдснаас хойш 27 жил өнгөрчээ. Энэхүү үндсэн хууль үйлчилж байгаа нь өөрөө том ололт юм. Үндсэн хуулийн үзэл санаа амьдралд биелэлээ олсон. Гэхдээ үндсэн хуулийг баталж, мөрдүүлснээс хойшхи хугацаанд эрх мэдлийн хуваарьлалт, шунал тэмцэл, хариуцлагын тогтолцоонд зарим алдаа байгааг эрдэмтэн судлаачид, ард иргэд төдийгүй УИХ-ын гишүүд илэрхийлж байна. Монгол Улсын үндсэн хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах төсөл нь төрийн тогтолцоог илүү тодорхой болгож, төрийн хариуцлага шударга ёсыг бэхжүүлэх, хууль биелүүлэх, хэрэгжүүлэх тогтолцоог сайжруулахад чиглэгдэнэ. Монгол Улсын ИХ-ын гишүүний ёс зүйн хариуцлагын тогтолцоог бэхжүүлэх, УИХ-ын хууль тогтоох чанар хариуцлагыг сайжруулах, УИХ төсвийн эрх мэдлээ хязгаарлаж, улсын төсвийг дураараа үрж, төсвийн сахилга батыг алдагдуулдаг буруу чигийг зогсоох, хүний эрх эрх чөлөөг хангах, сахилга хариуцлага шударга ёсыг тогтоохдоо хяналт тавих чиг үүргийг тогтоохоор Үндсэн хуулийн төсөлд тусгаад байгаа. Монгол Улсын Үндсэн хууль, УИХ-ын тухай хууль, Дэгийн тухай хуулиудад заасан УИХ-ын бүрэн эрхийг хэрэгжүүлэхийн төлөө өмнөө байгаа сорилтуудыг давж, боломжийг ашиглан парлиаментад ёс, улс орноо хөгжүүлэн мандуулахын төлөө хамтдаа хичээн зүтгэцгээе. Парлиаментийн засаглал, ардчилсан ёсыг бэхжүүлэхийн төлөө УИХ-ын гишүүдийн санал санаачлагыг дэмжиж, хүчээ нэгтгэхийг уриалж байна. Монгол төрийн өлмий бат оршиг. Төр төвшин, түмэн амгалан байх болтугай.