Хичээлийн шинэ жилд зориулсан үзэсгэлэн худалдаа хэд хэдэн газарт үргэлжилж байна. Монголдоо томд тооцогдох “Дүнжингарав” худалдааны төвд бичиг хэргийн өргөтгөсөн үзэсгэлэн худалдаа нээгджээ. Тус төвийг зорилоо.
Үдийн алдад худалдан авагчид ихтэй байлаа. Гэр ахуйн бараа, цахилгаан барааны тасгаар ганц нэг эзэгтэй будаа агшаагч зэргийг сонирхож харагдсан бол бичиг хэргийн тасаг үйлчлүүлэгч ихтэй байв. Ихэвчлэн ээжүүд хүүхдүүдээ дагуулж яваа харагдав.
Хичээлийн хэрэглэлийн хувьд өргөн сонголттой байна. Гуравдугаар ангийн хүүгээ дагуулж яваа М.Туул аль болох чанартай, удаан хэрэглэх үзэгний сав, баллуур, цавуу зэрэг хичээлийн дагалдах хэрэгсэл авч өгөхийг хүсч байгаагаа ярив. Харин хүү нь дэвтэр, бал, баллууран дээрх зургийг харж сонголтоо хийлээ. Ээж хүү хоёр “Улаанбаатар принт” үйлдвэрийн 24 хуудастай дэвтрээс 20 ширхэг, хоёр зургийн дэвтэр, баллуур, үзгэн бал, балны запас нэг хайрцаг, цавуу, 12 өнгийн харандаа худалдаж авлаа. Ойролцоогоор 20 мянга орчим төгрөг болов. Ингээд бүсгүй хүүдээ хар ботинк худалдаж авахаар гутлын тасаг руу явав. Үзэсгэлэн худалдаанд зарагдаж буй дэвтэр хуудаснаасаа хамаарч дунджаар 150-1200 төгрөгийн үнэтэй байна. Харин зургийн дэвтэр хуудаснаасаа хамаарч 800-4500 төгрөг бол А4-ийн дэвтэр хуудаснаасаа хамаарч 1200-2000 төгрөгөөр зарагдаж байна. Польш дэвтэр Монголд үйлдвэрлэсэн дэвтрээс хуудас хамаарахгүйгээр 200 төгрөгөөр илүү үнэтэй юм байна. Нэг ялгаа нь гэвэл “Улаанбаатар принт”-ийн дэвтрүүд сурагчдад мэдлэг олгох мэдээлэлтэйгээрээ ялгарч байна лээ. Тухайлбал, бага ангийн сурагчдын дэвтрийн ард “Найз гэж хэнийг хэлэх вэ” зэрэг харилцаа холбоо, орчин тойрны үзэгдэл юмсыг таниулах мэдээллийг оруулсан бол ахлах ангийн сурагчдад зориулсан дэвтрийн ард дэлхийн гайхамшигт хотууд, спорт, байгаль зэрэг танин мэдэхүйн сонирхолтой мэдээллүүд их оржээ. Балны хувьд үнэ нь янз бүр байна. Тосон бал 100-300 төгрөг бол үзгэн бал 600 төгрөг. Үзгэн балны запас ширхэг нь 100 төгрөг.
Бас дэвтэр дээрээ бичээд арилгадаг үзгэн бал 2000 төгрөг гэсэн. Хичээлд хэрэглэгддэг дагалдах хэрэгслүүд болох баримлын шавар, усан будаг, олон өнгийн харандаа 1500-4500 төгрөгийн үнэтэй байна. Гортиг 500-6000 төгрөгөөр зарагдаж байв. Гэхдээ “Maped” фермийн хичээлийн хэрэглэл 500-2000 төгрөгийн үнэтэй аж. Үзэсгэлэнд оролцож буй наймаачдын хувьд бараагаа Эрээнээс татахаас гадна ихэвчлэн Бээжин, Гуанжоугаас авчирсан гэсэн.
Ингээд дараагийн лангуу руу очлоо. Энэ бол цүнхний төрөлжсөн лангуу. Худалдагч бүсгүйн ярьж буйгаар өнөө жилийн нэгдүгээр ангийн сурагчид ямар ч зураггүй цүнх их авч байгаа гэнэ. Эцэг, эхчүүд ч хүүхдээ зураггүй энгийн өнгөтэй цүнх авахыг санал болгож байгаа бололтой. Худалдагчтай ярих зуур тавдугаар ангийн охин ээжтэйгээ хөтлөлцөн цүнх авахаар хүрч ирлээ. Тэрээр ганц хадаасан чимэглэлтэй үүргэвч авах гэнэ. Харин ээж нь барбитай ягаан цүнх заасан боловч “Би одоо бага ангийн хүүхэд биш. Ээжээ манай найзууд энэ жил бүгд хадаастай цүнхээр хосолно гэж ярьсан” гэв. Ээж нь худалдагч руу харж инээмсэглээд “Одоо ч хүүхдүүд сонголтоо өөрсдөө хийнэ гэдэг болж дээ. Би мөнгийг нь төлөх л үүрэгтэй болох шив дээ” гэв. Охины сонгосон цүнх 30 мянган төгрөг юм байна. Бага ангийн хүүхдүүдэд зориулсан үлгэрийн баатартай цүнх гялгар, ус нэвтрэхгүй зэрэг материалаасаа хамаарч 20-35 мянган төгрөг. Харин ахлах ангийнханд зориулсан даавуун материалтай, гялтгар чимэглэлтэй цүнхнүүд 25-45 мянган төгрөг аж. Энэ лангуунд дандаа үүргэвч харагдсан. Учир нь энэ жил нэг талдаа үүрдэг мөртэй цүнх бараг зарагдахгүй байгаа гэсэн. Эцэг, эхчүүд болон хүүхдүүдийн хувьд мөр унжуу, бөгтөр болно гээд авахаа байжээ. Эрэгтэй цүнхний хувьд мөн л өргөн сонголттой аж. Үнийн хувьд охидын цүнхтэй адил гэнэ. Харин пүүзний уут даавуу 2000 төгрөг, ус бороо нэвтрэхгүй материалтай нь 10000 төгрөг гэсэн. Ингээд хувцасны тасгийг зорив. Үзэсгэлэн худалдаанд зориулсан сурагчдын дүрэмт хувцас одоохондоо гараагүй байв. Уг нь нэгдсэн журмаар нэг газар зарагдах юм гэнэ. Ямартай ч зарын самбар дээр байсан 75755353 гэсэн утсыг эцэг, эхчүүд их тэмдэглэж авч харагдав. Үнэ ханшийг нь судлах гэж байгаа бололтой. Тиймээс тус худалдааны төвийн хувцасны лангуугаар явж цагаан цамц, костюмны өмд сонирхов. Бээжингээс авчирсан гэх эрэгтэй, эмэгтэй цагаан цамц 10-15 мянган төгрөг бол костюмны хар өмд 20 мянган төгрөгийн үнэтэй байна.
Цамцны дотуур өмсөх цагаан майк 5-10 мянган төгрөг аж. Харин эрэгтэй хар ботинк 28 мянган төгрөгөөс дээш үнэтэй байв. Тэгвэл эмэгтэй ботинк 25 төгрөгөөс дээш үнэтэй зарагдаж байна. Биеийн тамирын хослолын хувьд насны ангиллаас хамаарч мөн л үнийн хувьд зөрүүтэй. Дунджаар 25-70 мянган төгрөгийн үнэтэй байлаа. Ер нь эцэг, эхчүүд дундаж үнээр нэг хүүхдийнхээ хичээлийн хэрэглэлийг бэлдэхэд 150 мянган төгрөг шаардлагатай аж.
Энэ нь сурагчийн дүрэмт хувцас оролгүйгээр гарч буй тооцоо юм. Хэрвээ арай чанартай бараа сонговол үүнээс илүү өртөг гарах болно гэсэн үг.
Дэвтэр
“Ulaanbaatar print”
12 хуудас-150 төг
24 хуудас-300 төг
36 хуудас-400 төг
48 хуудас-500 төг
60 хуудас-650 төг
96 хуудас-1000 төг
“Польш”
32 хуудас-550 төг
48 хуудас-750 төг
60 хуудас-850 төг
96 хуудас-1150 төг
Дагалдах хэрэгсэл
Үзгэн бал-600 төг
Тосон бал-100-300 төг
Олон өнгийн бал-1000-1500 төг
12 өнгийн харандаа -2000-2500 төг
Гортик-2500-6000 төг
Баллуур-500-1000 төг
Үзүүрлэгч-400-1200 төг
Хайч -1000-2000 төг
Усан будаг-2500-3000 төг
Цавуу-600-1500 төг
Шугам-800-3500 төг
Д.ДАВААСҮРЭН
Гэрэл зургуудыг Ц.МЯГМАРСҮРЭН