Categories
мэдээ соёл-урлаг

Монголын нууц товчоог Японы зах зээлд гаргана

“Монголын нууц товчоог Дэлхийд түгээе” сангаас “Монголын нууц товчоо”-ны түгээмэл эх номны япон хэлээрх хувилбарыг олон нийтэд танилцууллаа. Энэхүү номын нээлт өнөөдөр Үндэсний номын санд болов.

Япон хэлээрх хувилбарыг Японы нэрт Монголч эрдэмтэн, Олон улсын Монгол судлалын холбооны Ерөнхий нарийн бичгийн дарга асан Озава Шигэо орчуулсан бол зургийг “Монголын нууц товчоог Дэлхийд түгээе” төслийг санаачлагч, удирдах зөвлөлийн дарга, зураач Р.Батцэнгэл зуржээ.

Түүхч, археологич Д.Эрдэнэбаатар:“Монголын нууц товчоо”-ны үйл явдлыг дүрсээр үзүүлнэ гэдэг хүнд илүү ойлгомжтой болгож буй хэлбэр юм. Ингэснээр залуу үеийнхэн төдийгүй бүхий л насны хүмүүст хүртээмжтэй болж байна. Зураач Р.Батцэнгэл энэ номны зургуудыг хийхдээ Монголын археологич, түүхчдийн судалгааны бүтээлийг үндсэн эх сурвалжаа болгон ашигласан учраас зөвхөн зураг биш мөн түүний судалгааны бүтээл гэж ойлгож болно.

Төслийг санаачлагч, зураач Р.Батцэнгэл: “Монголын нууц товчоог Дэлхийд түгээе” төсөл 2008 онд анх эхэлж байлаа. Төсөл эхэлснээс хойш МНТ 9 дэх жилдээ долоон хэлээр хэвлэгдээд байна. Зургуудын хувьд уншигчдад яг кино үзэж байгаа мэт үйл явдал, ахуй амьдралд хөтлөгдөж уншаасай гэж бодож зурсан. Хамгийн гол нь археологичдын олдвор, түүхийн судалгаа дүгнэлтэд тулгуурлаж бүтээсэн. Номын текст дээр зурган агуулга нэмэгдсэнээрээ илүү онцлогтой. Бид номоо Японы зах зээлд гаргахаар судалж байгаа. Тэгвэл Японы 120 гаруй сая иргэн, дэлхий дахинд буй япон хэлтэй хүмүүс МНТ-той танилцах боломжтой болно. Цаашид бид герман, франц, итали, испани хэлээр хэвлэхээр төлөвлөсөн.

Япон улсын Элчин сайдын яамны Соёл, боловсролын хэлтсийн дарга Ямамото Кейго: “Монголын нууц товчоо” номыг Озава багш хэдэн жилийг зарцуулан Япон хэлээр орчуулсан бөгөөд Монголд элэгтэй, Монголтой холбоотой үйл ажиллагаа явуулдаг хүмүүст маш хэрэгтэй уран бүтээл болжээ. Би ч гэсэн энэхүү номыг уншсан. Озава багшийн орчуулга, Р.Батцэнгэл зураачийн зургуудтай гайхалтай зохицож, урлагийн өндөр хэмжээний бүтээл болсон гэж хувьдаа дүгнэсэн.

“Монголын нууц товчоо”-г анимэйшнээр бүтээж дэлхий нийтэд түгээх зорилготой уг төслийн хүрээнд энэхүү бүтээл ийнхүү долоо дахь хэлээр хэвлэгдэж буй юм. Өмнө нь монгол, англи, хятад, япон, солонгос, орос, унгар хэлээр хэвлэгдсэн билээ.

Categories
мэдээ соёл-урлаг

Утга зохиолын салбарын нобелийн шагналын эзнээр япон гаралтай, Британийн зохиолч тодров

Зураг“Өдрийн үлдэгсэд” болон бусад романаараа 2017 оны Утга зохиолын салбарын Нобелийн шагналыг япон гаралтай, Их Британийн зохиолч Казүро Ишигүро хүртэхээр болсныг Шведийн ШУА мэдэгдлээ.

К.Ишигүро нь 1954 оны 11 дүгээр сарын 8-нд Японы Нагасаки хотод төрсөн бөгөөд түүнийг 5 настай байхад нь тэднийх Их Британи руу шилжсэн байна. 1970-аад оны сүүлчээр тэрбээр Кентийн их сургуулийг англи хэл, гүн ухаан судлалын чиглэлээр дүүргэж, дараа нь Зүүн Английн их сургуульд утга зохиол судлалын чиглэлээр сурсан байна.

Тэрбээр 1982 онд “Цайвартан харагдах толгод” нэртэй анхны романаа хэвлүүлж байжээ.

Энэ оны Утга зохиолын салбарын Нобелийн шагналыг түүнд авчрахад гол нөлөө үзүүлсэн “Өдрийн үлдэгсэд” романд хааны ордны үйлчилгээний албыг хариуцан ажилладаг хөгшин британи даамал өөрийн өнгөрснөөс өнөөг хүртэлх амьдралаа дурсан санаж байгаа болон дэлхийн II дайнаас өмнөх язгууртнуудын амьдралын тухай өгүүлдэг байна.

Тэрбээр зохиол бүтээлүүддээ юунаас ч үл хамааран үзэл бодлоо чөлөөтэй илэрхийлдэг бөгөөд гол төлөв хүний дотоод сэтгэлийн мөн чанар, өнгөрсний тухай, өнгөрсөнд ямар байсан хүмүүс өнөөдөр чухам хэн болоод байгаадаа гайхширч буй тухай, хүмүүс бид өөрөө өөрийгөө яаж хуурдаг тухай бичдэг ажээ.

Шведийн ШУА-аас өчигдөр гаргасан мэдэгдэлд “К.Ишигүро нь хүний сэтгэлийн хүч, сэтгэл хөдлөлийг гайхамшигтайгаар илэрхийлэн гаргадаг гарамгай зохиолч юм. Бид хорвоо ертөнцтэй харилцахдаа хэрхэн өөрийгөө хуурдагийг тэрбээр “илрүүлэн” бичиж чаддаг” гэжээ.

Шведийн зохион бүтээгч Альфред Нобелийн гэрээслэлээр фикик, хими, биологи-анагаах ухаан, утга зохиол, энх тайван ба эдийн засаг гэсэн зургаан салбарт ололт амжилт гаргасан хүмүүст Нобелийн шагналыг 1901 оноос буюу одоогоос 116 жилийн өмнөөс эхлэн жил тутам олгодог болсон байна.

2017 оны Физикийн салбарын Нобелийн шагналын эзнээр Альберт Эйнштэйний таамаглаж байсан татах хүчний долгион байдгийг туршилтаар баталж чадсан Америкийн гурван эрдэмтэн, Химийн салбарын Нобелийн шагналыг биомолекулыг хөдөлгөөн дунд нь хөлдөөж, урьд өмнө нь хэзээ ч харж байгаагүй молекулын үйл хөдөлгөөнийг харах боломжийг судлаачдад олгосон крио-электрон микроскоп зохион бүтээсэн Швейцарь, Америк, Их Британийн гурван эрдэмтэн хүртэхээр болсон бол Биологи-анагаах ухааны салбарын Нобелийн шагналыг хүний бие судлалын салбарын нээлтээрээ буюу “хоногийн хэмнэлийг хянах молекулын механизм”-ыг судалсан Америкийн гурван эрдэмтэн хүртэхээр болоод байгаа юм.

Энх тайвны салбарын Нобелийн шагналын эзэн өнөөдөр, Эдийн засгийн салбарын Нобелийн шагналын эзэн ирэх долоо хоногийн даваа гарагт тодорно.
2016 оны байдлаар, 911 хүн Нобелийн шагнал хүртээд байгаа юм.

Нобелийн шагналыг гардуулах ёслол А.Нобелийн нас барсан өдөр буюу 12 дугаар сарын 10-нд болдог.

Энх тайвны салбарын Нобелийн шагналыг гардуулах ёслол Норвегийн нийслэл Осло хотод болдог бол бусад салбарын Нобелийн шагналыг гардуулах ёслол Шведийн нийслэл Стокгольм хотод болдог билээ.

Нобелийн шагналыг 9 сая швед крон буюу 1.1 сая ам. доллар дагалддаг юм.

Categories
мэдээ соёл-урлаг

Монголын циркчид анхны алтан цомыг хүртжээ

Монголын циркчид олон улсын “А” зэрэглэлийн тэмцээнээс анхны алтан цомыг хүртжээ. Дэлхийн циркчдийн “А” зэрэглэлийн “16th China Wuqiao International Circus Festival” тэмцээн БНХАУ-ын Хөбэй мужийн Сижиажуан хотноо гурван өдөр болж, өчигдөр /2017.10.04 / шилдгүүдээ шалгаруулжээ.

Энэ тэмцээнд дэлхийн 16 орны циркчид оролцож, ОХУ, БНХАУ, Монгол, Хойд Солонгос зэрэг орны уран бүтээлчид алтан цомыг авсан байна. Тэмцээний үеэр Монголын циркийн жүжигчдэд бүх шүүгчид босож, хүндэтгэл үзүүлсэн тухай “Монгол циркийн хөгжлийн төв”-ийн захирал Н.Эрдэнэ сэтгэгдлээ хуваалцжээ.

Categories
мэдээ соёл-урлаг

Өмнөговь аймгийн сүлд дууны хөшөө бослоо

Өмнөговь аймаг сүлд дууныхаа хөшөөг сүндэрлүүллээ. “Тэмээн сүргийн говь” дууг Өмнөговь аймгийн сүлд дуу болгох тухай тогтоолыг тус аймгийн ИТХ 2008 онд гаргажээ. Харин сүлд дууныхаа хөшөөг өнөөдөр Өмнөговь аймгийн Хөгжимт жүжгийн театрын хойно сүндэрлүүллээ.

О.Цэрэндэндэвийн үг, А.Батдэлгэрийн аялгуу “Тэмээн сүргийн говь” дууг МУГЖ дуучин Г.Эрдэнэбат дуулж, олны хүртээл болгосон юм.

Categories
мэдээ соёл-урлаг

Сэтгүүлч П.Алтанцэцэгийн “Сүүтэй дөрөө” номын нээлт боллоо

МҮОНТ-ийн Нийгэм соёлын албаны сэтгүүлч Пэрэнлэйн Алтанцэцэг “Сүүтэй дөрөө” номынхоо нээлтийг өнөөдөр хийлээ. Түүний номын нээлтэнд тус албаны редактор Ж.Эрдэнэцогт, ивээн тэтгэгчээр оролцсон Хэнтий аймгийн Батноров сумын харьяат, аймгийн аварга малчин О.Төрмөрбаатар гэргий Н.Нямсүрэнгийн хамт оролцсон юм.

Харин зочдоор ах дүүс нь ажлын хамт олон саатжээ. П.Алтанцэцэг өмнө нь “Борог өвсний шивнээ”, “Бүүвэй цагаан саран”, “Сэтгэл зүрхний бичлэг” зэрэг номыг бичээд байсан бол энэ удаагийнхаа МҮОНТ-ийн 50 жилийн ойд зориулж бүтээсэн байна. Номны редактороор МҮОНР-ийн захирал, зохиолч, яруу найрагч Б.Баярсайхан, хэвлэлийн дизайнаар Д.Өлзийхутагт ажиллажээ.

Categories
мэдээ соёл-урлаг

“Зүрхний хилэн” кино энэ сарын 29-нд үзэгчдийн хүртээл болно

ЗурагМанжийн дарлалын үеийг харуулах “Зүрхний хилэн” кино энэ сарын 29-нд нээлтээ хийнэ.

“Фантастик” продакшн, F Studio, “Монгол Контент” ХХК-ийн хамтын бүтээл уг кино зохиолыг найруулагч Б.Тамир, жүжигчин Э.Алдар нар бичсэн бол гол дүрд нь “Фантастик” продакшны жүжигчин Б.Баярбат, Б.Барслхагва, МУГЖ Г.Золбоот, Ж.Алтаншагай, Э.Одбаяр, Э.Алдар нарын жүжигчид тогложээ.

Киноны үйл явдал зохиолч Ж.Пүрэвийн “Зүрхний хилэн” романтай нэрнээс бусад нь огт хамааралгүй гэдгийг уран бүтээлчид хэлж байна. Мөн уг кинонд дэлхийн соёлоос орхигдож гээгдсэн манж хэлийг сонсох боломжтой аж.

Categories
мэдээ соёл-урлаг

Драмын эрдмийн театрт ирэх сард түүхэн жүжгүүд амилна

Холбоотой ЗурагУлсын драмын эрдмийн театрын тайзнаа ирэх сард түүхэн жүжгүүд тоглогдох аж. Үндэсний түүхэн жүжгийн өдрүүдийг аравдугаар сарын 6-нд Ш.Гүрбазарын “Жаргаагүй нар” эмгэнэлт жүжгээр нээх гэнэ. Ингээд “Тэнгэрийн хүү” , “Тамгагүй төр” , “Саран хөхөө” , “Тэмүүжин” жүжгийг тус тус театрын уран бүтээлчид толилуулах юм байна. Улсын драмын эрдмийн театрын аравдугаар сарын үзвэрийн хуваарийг танилцуулъя.

Categories
мэдээ соёл-урлаг

Тувагийн алдарт “Ят-Ха” хамтлагийн тоглолт болно

“Ят-Ха” хамтлагийнхан Монголд анх удаа зохион байгуулах тоглолтынхоо талаар өнөөдөр мэдээлэл хийлээ. Энэ сарын 24 буюу ням гаригийн 19.00 цагт “On’Off Production Music House”-д болох энэхүү тоглолтыг Дэлхиийн хөөмийн холбоо санаачлан “On’Off Production” болон “Bro’s records”-той хамтран зохион байгуулж байгаа ажээ.

Фольк рок чиглэлээр уран бүтээлээ туурвидаг “Ят-Ха” хамтлаг 1992 онд байгуулагдсан бөгөөд Тувагийн алдартай хамтлагийн нэг юм. Тус хамтлаг үндэсний язгуур урлагийг орчин үеийн этно, панк рок хэлбэрт оруулан тоглож олон улсад нэрд гарчээ. “Ят-Ха” хамтлаг тува, урианхай түмний уламжлалт язгуур урлагийг олон оронд хүргэхэд хамгийн их нөлөө үзүүлсэн байна. Тухайлбал тус хамтлагаас “Хун Хуур Тү”, “Алаш” зэрэг баруунд нэрд гарсан хамтлаг, уран бүтээлчид төрөн гарчээ.

“Ят-Ха” хамтлагийнхан 1990-ээд оны сүүл үеэс Европ болон бусад тивд аялан тоглож, алдарт  ”Irish” хамтлаг болон “Грэмми” шагналыг долоон удаа хүртэж байжээ. Мөн “The Chieftans” хамтлагтай Америкийн олон хотуудад уригдан тоглож байжээ. Түүнчлэн Алма-Атыд болдог “Voise of Asia” наадмы тусгай байр, “Rock-Pereteria” наадмын шилдэг хамтлагийн шагналыг хүртэж, OХУ-ын “Golden Music” наадмын шилдэг дуучны шагнал зэрэг олон нэр хүндтэй шагнал хүртжээ. Тус хамтлагийнхан одоогоор 14 цомог гаргасан байна.

Дэлхийн хөөмийн холбооноос монгол угсаатан, нүүдэлчин ард түмний язгуур урлаг, хөөмийг түгээн дэлгэрүүлэх, хөөмийн голомт Монгол Улсад тоглолтыг нь зохион байгуулахаар төсөл хэрэгжүүлж байгаа ажээ. “Ят-Ха” хамтлагийн Монголд хийх тоглолт уг төслийн нэг хэсэг гэдгийг тус холбооны тэргүүн, “Hosoo & TransMongolia” хамтлагийн ахлагч Д.Хосбаяр онцоллоо. “Ят-Ха” хамтлагийн тоглолтод манай улсын “Дэлхий” хамтлаг оролцож ая дуугаа өргөх юм байна. Ийнхүү эртний уламжлалт уриа дуудлага бөөгийн сүр хүч, хөөмий, икэл хөгжмийн уянга орчин цагийн рок хөгжимтэй хэрхэн хоршин уусахыг ням гаригийн орой сонсч, мэдрэх боломжтой.

Categories
мэдээ соёл-урлаг

Харанга: “Чи”

Image result for Харанга

Үг: Х.Лхагвасүрэн

Ая: Ц.Чулуунбат

“Чи”

Сэрүүн намрын хүйтэн бороо

Сэтгэл юугий минь хөргөөд одлоо

Алаг нүдэн чиний дүрийг

Аюулхайд минь зураад арилгалаа

Навчис хаялан модод найгана аа

Чамайгаа бодсон зүрх гансарна

Хун шувууд нь нисээд буцсан

Хулст нуур шиг мэлмэрсээр үлдлээ.

Намайг өрөвдөж салхи гиншихэд

Шөнийн бороо уйлан шивэрнэ

Гунигийн дээл нөмөргөөд явсан

Намрын зүүд байж дээ чи минь.

Намрын зүүд байж дээ чи минь

Намрын зүүд байж дээ чи минь

Гээгдсэн навчис салхинд хийслээ

Чамайгаа хайрлаж чамайг дурсана

Цонхоор харагдах мод шиг дүнсийж

Цагийн аясаар намрыг үдлээ

Намайг өрөвдөж салхи гиншихэд

Шөнийн бороо уйлан шивэрнэ

Гунигийн дээл нөмөргөөд явсан

Намрын зүүд байж дээ чи минь

Намрын зүүд байж дээ чи минь

Намрын зүүд байж дээ чи минь

Навчис хаялан модод найгалаа

Чамайгаа бодсон зүрх гансарна

Хун шувууд нь нисээд буцсан

Хулст нуур шиг мэлмэрсээр үлдлээ.

Намайг өрөвдөж салхи гиншихэд

Шөнийн бороо уйлан шивэрнэ

Гунигийн дээл нөмөргөөд явсан

Намрын зүүд байж дээ чи минь

Намрын зүүд байж дээ чи минь

Намрын зүүд байж дээ чи минь

Намрын зүүд байж дээ чи минь

Намрын зүүд байж дээ чи минь

Categories
мэдээ соёл-урлаг

“Цагаан уул” шүлгийн наадамд оролцогчдын бүтээлийг хүлээн авч байна

Гэгээн хайрыг магтан дуулагч “Цагаан Уул” шүлгийн наадам 19 дэх жилдээ зохион байгуулахтай холбогдуулж яруу найрагчдын бүтээлийг энэ сарын 15-наас ирэх сарын 10-ныг хүртэл Монголын Залуучуудын холбооны байранд бичгээр болон файлаар хүлээн авч эхэллээ.

Орон нутгаас оролцох найрагчид бүтээлээ тухайн аймаг дүүргийн Залуучуудын холбооны тодорхойлолтын хамт event.mzkh@gmail.com хаягаар шүлгээ илгээх боломжтой. “Цагаан уул” наадмыг Монголын залуучуудын холбоо 1991 оноос өдийг хүртэл тасралтгүй зохион байгуулжээ. Энэ жилийн наадмын хамтран зохион байгуулагчаар Монголын Зохиолчдын Эвлэл, МҮОНТ ажиллаж байна. Наадмын зорилго нь залуу уран бүтээлчдийг дэмжих, тэдний уран бүтээлийг үнэлж, олон нийтэд сурталчлах явдал юм.

“Цагаан Уул” шүлгийн наадамд тавигдах шаардлага нь ухамсар, санаа, бодол,мөрөөдөл, итгэл, сэрэл, хүсэл, ухаан, суу, мэдрэмж, заль гэх үгийг оролцуулан шүлгээ бичих юм байна.

Тус наадам уламжлал ёсоор 4 шаттай байх ба шат бүр тодорхой сэдвийн хүрээнд явагдана. Тухайлбал хоёрдугаар шат “Унаган хайр”, гуравдугаар шат “Эцэг эхийн хайр”, дөрөвдүгээр шат “Эх орноо хайрлах хайр” гэсэн сэдвийн хүрээнд болох аж

Наадмын анхны цомын эзнээр сэтгүүлч Ц.Оюундарь тодорч байсан бол яруу найрагч А.Эрдэнэ-Очир, Г.Мөнхцэцэг, Л.Өлзийтөгс, Г.Аюурзана, Д.Оюундэлгэр, Л.Ганзул, Ю.Болдхуяг, Л.Моломжамц нар дараа дараагийн тэргүүн байрын эздээр шалгарч байжээ.

Дашрамд дуулгахад нэгдүгээр шатнаас хоёрдугаар шатандаа шалгарсан яруу найрагчид Монгол Үндэсний дээлтэй оролцох юм байна.

Б.ҮРЖИГ