Category: соёл-урлаг

Монгол хүүхэд бүрийн хамгийн анх дуулж сурдаг “Маамуу нааш ир” дуу өнөөдөр 60 нас хүрч байна. Монгол Улсын Хөдөлмөрийн баатар, Ардын жүжигчин, Төрийн шагналт хөгжмийн зохиолч Д.Лувсаншаравын хөгжим, Ч.Лхамсүрэнгийн шүлэг “Маамуу нааш ир” дуу одоогоос 60 жилийн өмнө буюу 1956 онд зохиогдсон байдаг. Ойн хүрээнд өнөөдөр 11 цагт энэ дууг улс даяар нэгэн зэрэг дуулах юм. Мөн 12 цагт “Маамуу нааш ир” дууны хөшөөнд цэцэг өргөж, 14 цагт 60 жилийн ойн хүндэтгэлийн тоглолт Монголын хүүхдийн ордонд болно.

Энэ жилийн Нобелийн утга зохиолын шагналыг Америкийн дуучин, яруу найрагч Боб Диланд олгохоор болсон. Түүний жинхэнэ нэрийг Роберт Алан Циммерман гэдэг. Тэрээр зөвхөн дуучин, яруу найрагч төдийгүй зураач, жүжигчин. Түүний зохиосон “Browin’ ih the Wind” , “The Times They Are A-Changin’n” дуунууд нь Америкт иргэний эрх, дайны эсрэг хөдөлгөөний сүлд дуулал болсон юм. 2010 онд “Rolling Stone” сэтгүүлээс явуулсан санал асуулгаар орчин үеийн дуучдаас хөгжмийн салбарт оруулсан хувь нэмрээрээ тэрээр “Битлз” хамтлагийн дараа хоёрдугаарт бичигдсэн. Нобелийн хорооноос түүнд энэ шагналыг олгохоор болсноо “Америкийн агуу хөгжмийн уламжлалд яруу найргийн шинэ хэлбэрийг бий болгосон явдалд” хэмээн тодорхойлжээ. Боб Дилан долоон удаа “Грэмми” шагнал хүртэж, таван дуу нь Рок-н-роллын алдрын танхимд тавигдсан. “Вундеркинд” киноны “Things Have Changed” дууг зохиож “Оскар”, “Алтан бөмбөрцөг” шагналуудыг хүртсэн юм. “Тайм” сэтгүүлээс гаргасан XX зууны хамгийн нөлөө бүхий 100 хүний жагсаалтад түүнийг оруулсан билээ.

Нобелийн зохиолын шагналыг 1901 оноос эхлэн олгож байгаа. Харин дууны шүлэг зохиогчид анх удаагаа хүртээхээр болсон нь энэ. Нобелийн хорооноос гаргасан шийдвэр олон түмний гайхлыг төрүүлэн “ёстой л нүдээ олсон шагнал” хэмээн бичжээ. Уг шагналыг олгох дүрэмд “Уран зохиол төдийгүй хэв маяг, хэлбэрийн хувьд уран зохиолтой дүйцэхүйц үнэ цэнэтэй бүтээлд олгоно” хэмээн бичсэн байдаг. Шүүгчдийн шийдвэр журмын энэ заалтад яг тохирч байгаа юм. Уламжлалт ёсоор шагналын эзэн тодорсны дараа Нобелийн хорооноос утасдаж энэ тухай мэдэгддэг. Шведийн академийн нарийн бичгийн дарга бүхэл оройжингоо Боб Дилан руу залгасан боловч холбогдож чадаагүй гэнэ. Аргаа бараад бие төлөөлөгчтэй нь ярихад түүнийг Лас-Вегас хотноо тоглолт хийхийнхээ өмнө унтаж байгаа гэжээ. Нэрт дуучин маань өнгөрсөн пүрэв гаригт тоглолтоо хийхдээ үзэгч олонд нэр хүндтэй шагнал хүртсэн гэдгээ хэлээгүй.

Боб 1941 онд АНУ-ын Миннесот мужийн Дулуте хотод төрсөн. Эцэг нь бизнес эрхэлдэг байсан гэдэг. Дуучны аав, ээж хоёр нь орон нутгийн еврейчүүдийн байгууллагын идэвхтэй гишүүн байжээ. Эцгийн тал нь Оросоос гаралтай, Одесс хотод амьдарч байгаад 1905 оны үймээний үеэр Америк руу гарсан.

Боб Дилан, Жон Ленон нар

Боб багаасаа хөгжимд дуртай, Хэнк Уильямс, Вуди Гартер нарын дуу маш их таалагддаг мөн блюз хөгжим сонсдог байсан гэнэ. Ялангуяа Вуди Гартер түүнд нэлээд нөлөөлсөн бөгөөд гитар тоглохыг нь хүртэл дуурайдаг байв. Боб өөрийн шүтээн болсон хөгжимчинтэй нэг л удаа уулзсан. Вуди Гартерийг сэтгэл мэдрэлийн эмнэлэгт эмчлүүлж байхад нь Боб эргэн очжээ. Гитар хөгжмөөр чадамгай тоглодог тэрээр дунд сургуульд байхдаа ардын дуу дуулдаг хамтлагуудад хөгжимчнөөр ажиллаж орой үдэш баар цэнгээний газруудад тоглолт хийдэг болсон. Тэрээр аман хуур хөгжмөөр ч чадварлаг тоглодог. Миннесотын их сургуульд оюутан болохдоо ч хөгжмөө орхиогүй. Денвер хотод очоод мэргэжлийн хөгжимчин болохоор шийдсэн гэдэг. Ингээд 1961 онд Нью-Йоркт нүүж ирээд удалгүй Гринвич-Виллижид алдаршсан байна. “Bob Dy­lan” хэмээх анхны пянзандаа өөрийн зохиосон хоёр дуугаа оруулсан. Бусад нь сонгодог болон ардын дуунуудыг блюз болгон дуулсан байдаг. Үүний дараахан албан ёсоор нэрээ өөрчилж Боб Дилан болсон.

Анхныхаа цомгийг гаргасны дараа нэг хэсэг улс төрийн сэдэвтэй дуунууд зохиож байжээ. Энэ үеэд “Browin’ ih the Wind” буюу “Агаарт дүүлэгсэд” дуугаа бичиж тэр нь иргэний хөдөлгөөн болон дайныг эсэргүүцэгчдийн сүлд дуу болж алдаршсан. Түүнд

Хүн гэж хэлүүлэхийн тулд

Хичнээн их замыг туулах ёстой вэ?

Эрэг дээр очиж нойрсох гэсэн тагтаа

Хэдэн далайг гатлан нисэх ёстой вэ?

Хичнээн сумаар буудаж байж

Буун дуу гаргахыг мөнхөд хориглох вэ? гэсэн мөрүүд бий. Дашрамд дурдахад энэ дуу хар арьстнуудын эрхийн төлөө тэмцэгчдэд төдийгүй дэлхийн хэмжээний рок одуудад нөлөөлсөн гэдэг. Түүний бүтээл нь “Битлз” хамтлагийн дуунууд шиг уянгалаг биш. Гэхдээ поп хөгжмөөр дамжуулан нийгмийн тулгамдсан асуудлыг хөндөж, олон түмэнд хүргэж болдог гэдгийг харуулсан билээ. “The Freewheelin’ Bob Dylan” нэртэй хоёр дахь пянзанд нь ч улс төрийн байдлыг эсэргүүцсэн дуунууд орсон.

1960-аад оны дундуур Боб Дилан рок хөгжим руу оржээ. Тэр үед мотоцикльтой явж байгаад осолд орсон нь түүний уран бүтээлд нэлээд нөлөөлсөн. Энэ үед шинээр хэд хэдэн цомог гаргаад зогсохгүй кантри-рок хэмээн шинэ урсгалыг бий болгожээ. 1970-аад оны эхэн үед уран бүтээлчийн хувьд хамгийн хүнд үе байсан гэдэг. Энэ нь удаан үргэлжлээгүй, харин ч шинэ санаа төрөхөд чухал үүрэг гүйцэтгэжээ. Үүний дараахан түүний зохиосон “Blood on the Tracks” цомог гарч энэ нь нэг хэсэгтээ хит болоод зогсохгүй хамгийн олон хувиар борлогдсон байна. Үүнд урамшсан уран бүтээлч маань цомогтоо орсон дуунуудаас бүрдсэн аялан тоглолт хийжээ.

Боб Дилан нэг хэсэг дууныхаа сэдвийг өөрчилж шашинтай холбоотой бүтээл туурвисан. 1990-ээд онд 20 дахь цомгоо алдарт Элтон Жон, Жорж Харрисон нартай хамтран гаргасан юм. Үүний дараахан уран бүтээл нь дахин зогсолтын байдалд оржээ. Гэвч тэрээр бууж өгөөгүй. Бобийг Италийн Болонью хотод очиход католик шашны тэргүүн 200 мянган хүнд “Browin’ ih the Wind” дуугаар нь сэдэвлэсэн сургаал айлдсан юм. Тэр жилдээ нэрт дуучныг АНУ-ын Ерөнхийлөгч Билл Клинтон хүлээн авч “Кеннедигийн төв” шагналыг олгосон. Олон түмэнд нөлөөлсөн бүтээл туурвисныг нь ийнхүү өндрөөр үнэлсэн юм. Үүний дараахан “Time out of Mind” цомгоо гаргасан байна. Түүнийг нь сонссон хүмүүст нэрт уран бүтээлч маань өнгөрсөн бүхэнтэйгээ хагацаж байна хэмээн бодогдуулжээ.

Боб Дилан залуудаа зураач Сьюз Ротоло хэмээх бүсгүйд дурласан байна. Харамсалтай нь бүсгүй түүнтэй амьдрахыг хүсээгүй гэдэг. Үүнд сэтгэлээр маш их унаж энэ талаараа нэлээд хэдэн дуу зохиосон. Боб Дилан нэрт дуучин Жоан Баэзтэй нэг хэсэг холбогдсон. Дараа нь “Playboy” сэтгүүлийн загвар өмсөгч Сара Лоундстэй танилцаж гэр бүл болж дөрвөн хүүхэдтэй болжээ. Гэвч удалгүй салсан. Түүний хоёр дахь эхнэр нь Кэрол Дэннис.

Дуучин маань 1992 оноос хойш ганц бие гэгдэх болсон бөгөөд байнга аялан тоглолтоо хийдэг. Дээр дурдсанчлан Нобелийн шагнал олгосон тухай мэдэгдэхээр утасдахад Лас-Вегаст тоглолтоо хийх гэж байжээ.

Нобелийн шагналтан маань өөрийн гэсэн амьдралын зарчимтай хүн. Тэрээр “Би мэдээ үзэх бүрт хөгжим сонсдоггүй хүмүүс энэ дэлхийг удирддаг юм байна гэдгийг ойлгодог” хэмээн хэлсэн байдаг. Тэрээр өөрийгөө яруу найрагч гэж хэлүүлэх дургүй. Ер нь яруу найрагч гэдэг үг түүнд таалагддаггүй гэнэ.

Ийнхүү анх удаагаа хөгжмийн урлагт өөрийн хувь нэмрээ оруулсан хүн Нобелийн утга зохиолын шагналыг хүртэхээр боллоо. Үүнийг Боб Дилан өөрөө хэрхэн хүлээн авсан талаараа одоогоор ямар нэгэн мэдэгдэл хийгээгүй байгаа.

Түүний зохиосон “Browin’ ih the Wind” , “The Times They Are A-Changin’n” дуунууд нь Америкт иргэний эрх, дайны эсрэг хөдөлгөөний сүлд дуулал болсон юм.

Оросын алдарт дуучин Муслим Магомаевын нэрэмжит олон улсын дуулаачдын уралдаан энэ сарын 13-нд Москва хотын Крокус сити холл концертын их танхимд болж өнгөрлөө. Уралдаанд 18 орны 150 гаруй дуучин оролцсон байна. Үүнээс манай улсын ДБЭТ-ын гоцлол дуучин Б.Батжаргал гутгаар байр эзэлж, хүрэл медаль хүртжээ. Өмнө нь 2014 онд энэхүү тэмцээнд МУГЖ Г.Ариунбаатар оролцож тэргүүн байр эзэлж, Гранпри шагнал хүртэж байсан билээ.

МУГЖ, Зууны манлай дуучин Б.Сарантуяа урлагт зүтгэсэн 30 жилийн ойн тоглолтоо хийх гэж байна. Тэрбээр 16 хан насандаа урлагт хөл тавьж, “Мөнгөн харандаа” хамтлагаас гараагаа эхэлжээ. Түүний амжилтуудаас дурдвал: Хамгийн богино хугацаанд Зууны манлай дуучин болсон, монголын хамгийн анхны цомгийг гаргасан, эмэгтэйчүүдийн анхны шоуг 1994 оны 3 дугаар сарын 8-нд зохион байгуулжээ. Мөн “Зүүдний говь” анхны цомог нь гарсан даруйдаа маш олон хувиар борлогдож дээд амжилт тогтоож байсан байна.

Түүний тухай: Сэтгүүлч Б.Ганчимэг: Би Сараатай хамгийн олон ярилцлагыг хийсэн байдаг. Дахин дахин уулзахад асуух асуулт олдохгүй хэцүү байдаг уу гэж байна. Мэдээж бэлдэх хэрэгтэй. Гэхдээ уулзах болгонд Сараа маань ямар нэг мессеж нийгэмд шидчихсэн байдаг. Дээр үед дуунууд их томоотой байсан. Үгийн хувьд их даруухан. Харин Сараа бол тэсрэлт хийж янз бүрийн дуу дуулж эхэлсэн. Жишээ нь: Сэхүүн салхи, Тэнэг ялааны дууль, Би жаргалтай ч гэх юм уу…

Сараа бол ярилцлага хийхэд асуудлаас хол байгаагүй, эрсдлээс айгаагүй баатар юм. Хэзээ ч ярилцлагад үгүй гэж хэлж байгаагүй. Бид хоёр ямар нэг уран бүтээлийн сурталчилгаанд зориулж ярьж байгаагүй. Би бас нохой жилтэй. Бие биендээ амархан буулт хийж өгөхөөргүй улсууд. Гэхдээ л ойлголцох түвшин байдаг юм. Асууж байгааг ч ойлгохгүй байгаад байдаг хүн байдаг шүү дээ. Тийм биш хамгийн сонирхолтой зочин учраас, амьдрал нь ард түмний нүдэн дээр байдаг учраас амар. Харин яаж сэтгэл санааных нь ньюанс дээр тааруулах уу, логикоо хаана байрлуулж хааш нь өрөх үү гэдэг бол сэтгүүлчдийн тактикийн асуудал шүү дээ.

С.Ононбат: Ааштайгийн хувьд ааштай. Соло карерь хийгээд эхэлсэн л бол хүний аманд багтаж болохгүй. Өөрийн үзэл бодолтой байх хэрэгтэй. Ямар юм дуулах гэж байгаагаа мэддэг байх хэрэгтэй. Энэ бол их авууштай чанар юм. Бид хоёулаа нохой жилтэй болохоор хоорондоо их арзалзана. Их олон юман дээр сайндаж муудна. Гэхдээ бүгд л уран бүтээлийн төлөө байдаг болохоор гомдох зүйл байхгүй.

Ингээд Б.Сарантуяатай ярилцсанаа хүргэе.

– Та гучин жилийнхээ тоглолтоо хийх гэж байна. 30 жил ер нь хэр хурдан өнгөрдөг юм болоо?

– Нэг мэдэхэд л 30 жил болдог юм байна. Би ерөөсөө үүнийг төлөвлөж бодож байгаагүй. 10 жилийнхээ тоглолт дээр охин маань төрөөд дахин нэг үе уран бүтээлийн үе эхэлсэн гэж боддог. Тэр үед яаж хоёр дахь Сараагаа бүтээх вэ гэж бодож эрэл хайгуул хийж байтал Балхаа ах маань “Тэр намайг дурсдаг болов уу” дууг өгсөн. Дуучин хүн гэдэг шинэ дуу авахаараа даль жигүүр ургадаг. 1994 онд бие даасан тоглолтоо хийе гэж бодоогүй байсан. Ганцаараа юм хийнэ гэхээр сэтгэл нэг л дундуурхан гэртээ орж ирсэн. Гэтэл Бадарч ах арктай байрлуу орж ирээд “Сараа чамд дуу зохиочихлоо” гээд орж ирсэн. Тэгэхээр нь би удахгүй тоглолтоо хийх гэж байгаа. Тэгвэл энэ дуугаар чинь концертоо нэрлэчихье гээд “Сэтгэлийн үг” гэж анхны бие даасан тоглолтоо нэрлэж байсан. Манай рок попод мэдэхгүй явж байгаад 30 жилээ өнгөрөөчихсөн хүмүүс байна. Хүн чинь анзаарахгүй явтал нэг мэдэхэд 32, 35 жил болчихсон байдаг юм байна. Аз болж бид тоолоод 30 жил өнгөрөхөөс нь өмнө ойдоо бэлтгээд CD-гээ гаргаад тоглолтоо зохион байгуулж чадлаа. Энэ утгаараа 30 жил хурдан өнгөрөөгүй, мэдэгдэхгүй өнгөрсөн байж магадгүй.

Сүүлийн 10 жил надад их хүн байсан. Уран бүтээлийн зааг ч юм уу, хүлээн зөвшөөрөгдөөд тогтоно гэдэг маш хэцүү. Байнга дуулаад мундаг байж байдаг хүнийг чинь хүмүүс “Аа энэ нэг юм байж л байдаг юм” гэж боддог ч юм уу. Манайхан чинь сайхан болж байна, болж байна гэж дуулуулчихаад гараад явахаараа “Аа энэ нэг юм буугаасай” гэдэг үзэгчид ч байдаг, сэтгүүлчид ч байдаг. Би тийм байя гэж бодоогүй учир хүсэн хүлээсэн хүсэмжит дуучин байя гэж бодсон. Эргээд харахад 30 жилд 21 цомог хийчихсэн байна. Энэ бол бахархалтай. Дайнд явсан дайчид медалиа шажигнуулдаг бол би CD-гээ шажигнуулмаар байна.

– Шинэ албан тушаалд томилогджээ. Цаашдаа яаж ажиллах төлөвлөгөөтэй байна вэ?

– Манай рок попынхон эзэнгүй айл шиг л явлаа. Ер нь бол хатуухан хэлэхэд асрамжийн газрын хүүхдүүд шиг л явж ирлээ шүү дээ. Орох орон, ордон байхгүй. Манайхан өөрсдөө л том том хаус түрээсэлж уран бүтээлээ туурвиж байна. Бид 30 жил дээрээ даргагүй хэрнээ сайн дурааараа өглөө босоод л, өөрөө өөртөө ажил хийгээд л, өөртөө оффис гаргаад, төлөвлөгөө гаргаад явж ирсэн байна. Их сонин байгаам шүү. Төр засаг хөнгөн хөгжмийн салбараа анхаармаар байгаа юм. Хөнгөн хөгжим гэхээр л хөнгөхөн ханддаг юм шиг байгаа юм. Тэгэхээр бас даацтай, ул мөртэй хандах хэрэгтэй юм болов уу гэж боддог.

Урлагийн зах зээлийн бодлогыг төрөөс зохицуулах ёстой байтал зохицуулдаггүй. Тийм учраас хаостичиский буюу замбараагүй үйл ажиллагаа болчихоод байна. Энэ замбраагүй байдал бол маш хүнд байсан. Хөгжмийн менежмент, зах зээл судлаач нарыг төрийн тэтгэлгээр сургамаар байна. Би хүртэл явж сурмаар байна. Найруулагчаар ч юм уу. Ийм мэргэжилтнүүд маш их дутагдаж байна. Би үнэтэй машин худалдаж авахын оронд 35 мянган доллараар “Аргагүй амраг” цомгоо бичүүлсэн. Дараа нь зөндөө санхүүгийн асуудалд орсон хэрнээ одоо болтол ард түмний маань сэтгэл зүрхэнд энэ цомог байдаг гэхээр би зөв газраа оюуны хөрөнгө оруулалт хийж дээ гэж боддог. Би сүүлийн зоосоо ч уран бүтээлдээ зориулдаг. Бид өөрсдөө оюуны өмчийг үнэлэхгүй бол өөр хэн ч үнэлэхгүй.

Өнөөдөр 30 жил дуулсан хүн санхүүгийн ямар ч баталгаагүй байхад гуравхан жил дуулсан хүн ямар байх вэ. Уран бүтээлчдийг маш их мөлжиж байна. Оюуны өмчийг үнэлэхгүй байна. Hi Tone дээр ийм их дуу нь бүртгэлтэй хүн элбэг амьдрах ёстой биз дээ. Гэтэл тэгж чадахгүй байна. Дээд, доод шатандаа уран бүтээлчдийг маш их мөлжиж байна. Миний уран бүтээлийг дэмжиж ирсэн бүх спонсорууддаа мөргөе. Төр засаг харахгүй байхад биднийг дэмжиж ирсэн тэдэндээ баярлалаа гэж хэлье. Тайзан дээрээ элдэв лед дэлгэц энэ тэр тавьж мөнгө зарж байхаар удирдаач даа өгмөөр байна шүү дээ. Тэдэнд оюуны хөрөнгө оруулалт хиймээр байна шүү дээ.

-Дараагийн 30 жилээ та яаж төсөөлж байна вэ? Таны дуунууд амьдралтай тань холбоотой байдаг уу?

-Бид олон жил дуулснаараа маш их хариуцлага хүлээж байгаа. Бид энэ үүргээ ухамсарлах ёстой. Дараагийн 30 жил гэдэг бол тэмцэл байна. Мөн тэвчээр, ухаарал, нигүүлсэл байна. Би хэдэн жил дуулна, дуулахгүй гэж ярихгүй. Дуулахаа хүрвэл дуулна. Болихоо хүрвэл болино. Энэ бол миний эрх. Ямар ч байсан энэ 30 жилээ бол нижгэр тэмдэглэнэ гэж бодож байгаа. Дуучныг хамгийн хэцүү үед нь дэмжиж байдаг хүмүүс бол үзэгчид шүү дээ. Жишээ нь тасалбарыг худалдаж авч байна. СD-г нь худалдаж авч байна. Бас нууцаар сонсож явдаг хүмүүс ч байдаг. Миний дууг сонсох дуртай хүмүүс маань тоглолтыг маань ивээн тэтгэдэг гэх мэтчилэн олон фенүүд байна. Урилгыг маань хүлээн авчихаад өөрсдөө ирэхгүй зарах тохиолдол гардаг. Тэгээд ирэхгүй болохоор хамгийн гоё суудлууд нь эзэнгүй торойгоод их муухай харагддаг. Мөн миний гаргасан дуунуудыг хүмүүс миний амьдралд тохиолдсон зүйл гэж боддог. Энэ бол маш буруу. Бид жүжигчин хүмүүс шиг л яруу найрагчийн зохиосон шүлгийг л дуулдаг. Тэр болгоныг надад тохиолдсон гэж үзэж болохгүй. Би нэг ч хүнд надад ийм зүйл тохиолдоод байна. Надад нэг дуу зохиогоод өгөөч гэж хэлж байгаагүй. Жишээ нь: “Би жаргалтай” дууг Цэнджав гуай Америкт байхдаа үгийг нь зохиосон гэдэг. Тэрийг хэнд зориулсан гэдгийг нь тэр хүнээс л асуух хэрэгтэй байх гэж бодож байна. Мөн “Уучил” дууг маань Булган зохиосон. Тиймээс тэр дууг яагаад зохиосныг түүнээс асуух нь л зөв болов уу. “Уучил” дуугаа юу ч мэдэхгүй жоохон хүүхэд байхдаа дуулсан. Тэгэхээр надад ойлгоход их хэцүү байсан. Гэхдээ л дуулсан.

О.ӨНӨР

Хүүхдийн эсрэг хүчирхийллийг зогсоох дэлхий нийтийн өдрийг тохиолдуулан Хүчирхийллийн Эсрэг Үндэсний Төв нь 2016 оны аравдугаар сарын 20-ны өдөр “ДУУГҮЙ БАЙДЛЫГ ЗОГСООЦГООЁ” уриан дор “СҮҮДЭР ШИЙ” жүжгийг Монголын Хүүхдийн урлан бүтээх төвийн урлаг танхимд зохион байгууллаа.

Энэ жилийн “Сүүдэр Ший” жүжгийн зорилго нь олон нийтэд хүүхдийн эсрэг хүчирхийллийн мөн чанар, үр дагаврыг ойлгуулах, мөн урьдчилан сэргийлэх, таслан зогсооход хүн бүрийн оролцоо чухал гэдгийг мэдрүүлж сэдэлжүүлэхэд оршсон.

“Сүүдэр Ший” жүжгийн онцлог:

· Хүчирхийллийн Эсрэг Үндэсний Төвийн хамгаалах байранд аюулгүй байдлаа хамгаалуулан байрлаж үйлчлүүлсэн болон үйлчлүүлж буй хүчирхийллийг даван туулагч хүүхэд, эмэгтэйчүүд өөрсдийн бодит амьдралаас сэдэвлэн бүтээж, өөрсдөө зохиолоо бичин найруулж, оролцон тоглодгоороо онцлог юм.
· “Сүүдэр ший” жүжигт үзэгчид жүжгийн гол дүрд оролцон тоглож, зохиолыг эерэгээр шийддэгээрээ онцлог.
· Мөн үзэгчдийн дунд богино хэмжээний асуудал дэвшүүлж, хэлэлцүүлэг өрнүүлдгээрээ бусад жүжгээс онцлог аж.

Хүчирхийллийн эсрэг үндэсний төв нь 2012 оноос хойш жил бүр тасралтгүй “Жендэрт суурилсан хүчирхийлэлтэй тэмцэх 16 хоногийн аян”-ы хүрээнд зохион байгуулдаг бөгөөд энэ жил анх удаа 10-р сарын 20 буюу “ХҮҮХДИЙН ЭСРЭГ ХҮЧИРХИЙЛЛИЙГ ЗОГСООХ ДЭЛХИЙН НИЙТИЙН ӨДӨР” зохион байгуулж буй нь энэ юм.

Хүүхдийн эсрэг хүчирхийллийг хэзээ ямагт байсан, байгаа, байсаар ч байх, гэр бүлийн ердийн нэг хэсэг хэмээн энэ шударга бус, хүнлэг бус явдалд хэт дасан, түүнийг өөрчлөхийг оролдох ч үгүй, хүлээн зөвшөөрсөөр байна.

Нийгмийг бүхэлд нь нөмөрсөн чимээгүй дайн мэт энэ үзэгдэлтэй цөөн тооны хүн, байгууллага доривтой үр дүнд хүрч чадахгүй. Бид нийгмээрээ, бүх нийтээрээ тэмцэж байж үр дүнд хүрнэ. Энэхүү “Сүүдэр ший” жүжгийг Франц улсад төвтэй “Fondation Dufresne et Fauthier” сангийн санхүүгийн дэмжлэгтэйгээр зохион байгуулж байгаа бөгөөд тус Сан нь Хүчирхийллийн эсрэг үндэсний төвийн хамгаалах байрны үйлчилгээнд 6 дахь жилдээ тасралтгүй дэмжлэг үзүүлж байна.

Монгол Улсын төрийн шагналт, гавьяат жүжигчин Д.Сосорбарамын шүлэг Г.Жаргалсайханы аялгуу “Увертюра” хамтлагийн дуулснаар сонсогчдын хүртээл болсон “Жамаас” дууг Японы алдарт дуучин Яширо Аки худалдаж авчээ.

Ямар үнээр зарагдсан нь одоогоор нууц байгаа ч дээрх дуучин өнгөрсөн наймдугаар сард Монгол Улсаас Япон Улсад суугаа онц бөгөөд бүрэн эрхэт элчин сайд С.Хүрэлбаатарын урилгаар Монголд айлчлан ирж, задгай теарт ая дуугаа өргөх үеэр тус дууны уран бүтээлчидтэй албан ёсоор уулзаж, энэхүү хүсэлтээ тавьсан байна. Албан бус эх сурвалжийн мэдээлснээр “Жамаас” уран бүтээлийг Японы алдарт дуучин тавин сая төгрөгөөр худалдан авчээ.

Тэрээр өнгөрсөн наймдугаар сард Монголд айлчлан ирж, задгай теарт ая дуугаа өргөсөн аж. Энэ үеэр тус дууны уран бүтээлчидтэй албан ёсоор уулзаж, худалдан авах хүсэлтээ илэрхийлжээ. Яширо “Энэ дэлхийд ирэх, буцах тухай өгүүлсэн сайхан дуу. Голоор нь япон аялгуу оруулсан, ер нь өвөрмөц дуу болсон гэж бодож байна” хэмээн сэтгүүлчдэд ярьжээ. Дашрамд дурдахад, саяхан Японы алдарт дуучин Яширо Аки“Жамаас” нэртэй цомгоо олны хүртээл болгосон байна.

“Oscar”-ын шагналт, нэрт продюсер Андре Морган, “Hollywood School house”-ийг үүсгэн байгуулагч Феррис Вебе, Лос Анжелес хотын амбан захирагч Антонио Вилларайгоса зэрэг олон улсад нэр хүндтэй уран бүтээлчид, нийгмийн зүтгэлтнүүд хүндэт гишүүнээр тус, тус сонгогдон ажилладаг “Азийн дэлхийн шилдэг кино наадам” 10-р сарын 24-өөс 11-р сарын 1 хүртэл болох гэж байна.

“Азийн дэлхийн шилдэг кино наадам” нь Азийн улс орнуудын ахуй соёл, ёс заншил, өвөрмөц онцлогийг кино урлагаар дамжуулан дэлхий дахинаа таниулан сурталчлах зорилготой юм. Тус наадамд Ази тивийн 50 гаруй орны кино уран бүтээлчид оролцож 7 номинацид хоорондоо өрсөлддөг бөгөөд тухайн бүтээлүүд дунд тухайн оны Оскар болон Алтан бөмбөрцөг кино наадамд өрсөлдөх кинонууд оролцдогоороо онцлогтой.

Кино бүтээгчдийг хооронд нь танилцуулах цаашдаа хамтран ажиллах боломжийг нээх төдийгүй Азийн кино уран бүтээлчийг Холливудад танигдах боломжийг нээдэг уг наадамд өнгөрсөн жил “Бодлын хулгайч” кино “Үзэгчдийн таашаалд нийцсэн бүтээл” шагналыг хүртсэн бол энэ жил Монгол улсаас “Итгэл”, “Ээж” уран сайхны кинонууд оролцохоор болжээ.

Монголчуудын хийсэн анимэйшн хүүхэлдэйн киноны тухай маш сонирхолтой мэдээлэл дэлхий дахинд цацагдаж байна.

Тус мэдээлэлд, Монголчууд сүүлийн хэд хоногт анимэйшний ертөнцөд дэлхийн стандарт, форматад бүрэн нийцсэн анимэйшн бүтээж шинээр гаргахаар болж буй нь дэлхийн томоохон экспертүүдийн ярианы сэдэв болсоор байгаа аж. Уг анимэйшний тухай товчхон мэдээллэхэд Чингис хааны түүхэн амьдралаас сэдэвлэжээ. Уг анимэйшний зохиолыг дэлхийд нэрд гараагүй монгол зохиолч бичиж, найруулан хийснээрээ сонирхол татаж байна гэж дэлхийн хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүд мэдээллэж байна.

Энэ анимэйшн нь 2016 оны сүүлээр монголд нээлтээ хийх юм байна.

ОХУ-ын “Россиа 1” телевизийн “Удивительные люди” буюу “Гайхамшигт хүмүүс” шоуны дөрөвдүгээр цуврал өчигдөр эхэлжээ.

Тус шоуны өчигдрийн дугаарт зургаан улсын хэлээр ярьдаг дөрөвхөн настай Белла Девяткина охин оролцсон байна. Тэрээр орос, англи, герман, франц, испани, хятад болон араб хэлээр ярьж чаддаг аж.

“Гайхамшигт хүмүүс” шоунд дэлхийн бүх орны хүмүүс оролцох боломжтой бөгөөд хүний оюун ухааны хэмжээ хязгааргүй гэдгийг батлан харуулдаг юм байна.

Ингээд гайхалтай авьяастай дөрөвхөн настай охины бичлэгийг хүргэе.