Category: улс-төр

УИХ-ын Байнгын хороодын хуралдаан

09:00 цагаас Хууль зүйн байнгын хорооны  хуралдаан “А” танхимд:

Хэлэлцэх асуудал:

Галын аюулгүй байдлын тухай /шинэчилсэн найруулга/ болон  холбогдох бусад хуулийн төслүүд

Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай /шинэчилсэн найруулга/ болон  холбогдох бусад хуулийн төслүүд

 Эрүүгийн хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төсөл

Эрүүгийн хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төсөл

Засгийн газрын үйл ажиллагааны хөтөлбөрийн хэрэгжилт

14.00 цагаас Төсвийн байнгын  хорооны хуралдаан  “Б” танхимд:

Хэлэлцэх асуудал:

 Нягтлан бодох бүртгэлийн тухай, Аудитын тухай

14:00 цагаас Өргөдлийн байнгын хорооны  хуралдаан “В” танхимд:

Хэлэлцэх асуудал:

Төрийн албаны тухай хуулийн 27 дугаар зүйлийн 27.1.8 дахь заалтын хэрэгжилтийн талаар иргэнээс гаргасан өргөдлийг хэлэлцэх;

Гэр олгуулах талаар иргэдээс ирүүлж байгаа өргөдөлтэй холбоотой асуудлыг хэлэлцэх.

Ажлын хэсгүүдийн хуралдаан

09:00-12:00 цагийн хооронд  “Тэтгэврийн тогтолцооны шинэчлэл” сэдэвт  Нийгмийн бодлого, боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны байнгын хорооны хэлэлцүүлэг “Б” танхимд;

10:00 цагаас “Ногоон хөгжлийн үзэл баримтлал, дунд хугацааны хөтөлбөр батлах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг хэлэлцүүлэгт бэлтгэх үүрэг бүхий  Байгаль орчин, хүнс, хөдөө аж ахуйн байнгын хорооны ажлын хэсгийн хуралдаан  “Г” танхимд;

10:00 цагаас  Ашигт малтмалын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг хэлэлцүүлэгт бэлтгэх үүрэг бүхий Эдийн засгийн болон Байгаль орчин, хүнс, хөдөө аж ахуйн  байнгын хорооны хамтарсан ажлын хэсгийн хуралдаан 334 тоот өрөөнд;

10:00 цагаас Сонгуулийн нэгдсэн хуулийн төсөл боловсруулах ажлын хэсгээс холбогдох албан тушаалтнуудтай ажил хэргийн уулзалт зохион байгуулах Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны уулзалт  “В” танхимд;

13:00 цагаас Хотыг дахин хөгжүүлэх тухай, Хот байгуулалтын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай, Газрын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төслүүдийг хэлэлцүүлэгт бэлтгэх үүрэг бүхий Эдийн засгийн байнгын хорооны ажлын хэсгийн хуралдаан “Г” танхимд;

14:00 цагаас “Цагаан суваргын ордын төрийн эзэмшлийн хувь тогтоох тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг хэлэлцүүлэгт бэлтгэх үүрэг бүхий Эдийн засгийн байнгын хорооны ажлын хэсгийн хуралдаан  334 тоот өрөөнд;

15:00 цагаас Газрын тосны тухай /шинэчилсэн найруулга/ болон холбогдох бусад хуулийн төслүүдийг хэлэлцүүлэгт бэлтгэх үүрэг бүхийЭдийн засгийн байнгын хорооны ажлын хэсгийн хуралдаан  “Г” танхимд.

НҮБ-ын Нэн буурай хөгжилтэй, далайд гарцгүй хөгжиж буй болон арлын жижиг орнуудын асуудал эрхэлсэн бүлгийн дарга Роберт Сичинга-г хүлээн авч уулзлаа. Ноён Роберт Сичинга нь Бүгд Найрамдах Замби улсын иргэн бөгөөд Худалдаа, аж үйлдвэрийн сайдын албан тушаалтай.

Уулзалтаар хоёр орны харилцаа, хамтын ажиллагааг тодорхой түвшинд өргөжүүлэн хөгжүүлэх талаар ярилцахын сацуу далайд гарцгүй хөгжиж буй орнуудын өмнө тулгарч буй асуудал, хүндрэл бэрхшээлүүдийг даван туулах нэгдсэн арга замыг тодорхойлох, транзит тээврийг зохистой хөгжүүлэх туршлага солилцох боломжийн талаар санал солилцов.

Замби Улсын Худалдаа, аж үйлдвэрийн сайд Р.Сичинга нь Монгол Улсын Гадаад харилцааны яам болон НҮБ-ын Нэн буурай хөгжилтэй, далайд гарцгүй хөгжиж буй болон арлын жижиг орнуудын асуудал эрхэлсэн албанаас хамтран Улаанбаатар хотноо зохион байгуулж буй “Дэлхийн худалдааны байгууллагын худалдааг хөнгөвчлөх хэлэлцээр: Далайд гарцгүй хөгжиж буй орнуудад үзүүлэх нөлөөлөл” сэдэвт олон улсын хуралд оролцож буй юм.

Галын аюулгүй байдлын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах хуулийг УИХ-аар хэлэлцэх гэж байна. Энэ төсөлд “Шударга ёс” эвсэл байр сууриа тусгана гэж тус бүлгийн дарга Н.Батцэрэг мэдээллээ. Тэрбээр “Гал унтраах, урьдчилан сэргийлэх, хохирлыг барагдуулах зэрэг чиглэлээр тодорхой заалт оруулсан хууль болно. Улаанбаатар хотын нягтрал ихсэж, хот төлөвлөлт алдагдсан. Гэнэтийн осол гарвал гал унтраах, эд хөрөнгийг хамгаалах асуудлыг хуульчилна. Сүүлийн 10-аад жилд баригдсан барилгуудын 70 орчим хувь нь мэргэжлийн байгууллагаас галын дүгнэлт аваагүй, зөвшөөрөлгүй баригдсан. Бид энэ чиглэлээр Онцгой байдлын ерөнхий газрын албаны хүнээс мэдээлэл авсан, манай бүлгийнхэн байр сууриа нэгтгэн энэ хуульд тусгана” гэв.
Түүнээс УИХ дахь бие даагч гишүүдийн зөвлөл Албан бус бүлэг байгуулах болсон. энэ бүлэгт “Шударга ёс” эвслийн бүлгээс хэд хэдэн гишүүн орох болсон талаар ямар байр суурьтай байгааг нь тодруулахад, “Энэ талаар өнөөдөр мэдээлэл авлаа. Манай гишүүд албан бус бүлэгт орж зарим хуулийн төслүүдэд байр сууриа нэгтгэхэд татгалзах юмгүй” гэж хариулав.

Гудамж төсөл нь авто замын сүлжээний уулзваруудыг шинэчлэн засах, шинэ зам, гудамжийг бий болгож, авто замын сүлжээний нэвтрэх чадварыг нэмэгдүүлэх зорилготой. Энэ төсөл нь  “Хотын төв”, гэр  хороололд  инженерийн дэд бүтцийг цогцоор шийдэх “Гэр хороолол”, “Хурдны зам” төсөл гэсэн гурван хэсгээс бүрддэг гэж “Гудамж” төслийн захирал Б.Батболд хэллээ. 2013 онд нийслэлд 18 уулзварын шинэчлэл, Чингэсийн өргөн чөлөө болон Хүй долоон худагийн Монгол наадмын цогцолборт  50 тэрбум төгрөгийн бүтээн байгуулалтын ажил хийжээ.  
Шинэчилсэн уулзваруудаас гарч байгаа хэмнэлт, эдийн засгийн үр өгөөжийг тооцоход цаг хугацааны болон шатахууны хэмнэлт, машин техникийн эвдрэл элэгдлийн хэмнэлтээс нэг уулзварт 1-1,3 тэрбум төгрөг, нийт 19,3 тэрбум төгрөг хэмнэгдэж байна.
Энэ онд Улаанбаатар хотод 12 уулзварыг шинэчилнэ. Өргөтгөл шинэчлэл нь эхлээд байгаа 100 айлд л гэхэд  зорчих хэсгийн эгнээг нэмэгдүүлэхээс гадна бүх чиглэлдээ саадгүй зорчих боломжтой болгож, хөдөлгөөний зохион байгуулалтад өөрчлөлт оруулахаар төлөвлөжээ.  
Мөн Энэбишийн өргөн чөлөө, ахуйн үйлчилгээний уулзвар болон “Цэцэг” төвийн уулзварыг дөрвөн замын уулзвар болгон өргөтгөснөөр автозамын ачаалал тодорхой хэмжээгээр буурна гэж тооцоолжээ.  
Хурдны зам дэд төслийн хүрээнд “Туул” болон “Сэлбэ” хурдны замын техник, эдийн засгийн үндэслэл, байгаль орчны ерөнхий болон нарийвчилсан үнэлгээг хийсэн байна. Зургадугаар сарын 16-нд гүйцэтгэх компаниудтай гэрээ байгуулж, замын ажил эхэлнэ гэж “Гудамж” төслийн захирал хэллээ  гэж Засгийн газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах албанаас мэдээллээ.    

АН-ын нэрээ ард түмнээс санал авч, УИХ-д суусан Ж.Батзандан гишүүн байнга л намынхаа бодлого шийдвэрийн эсрэг дуугарч, популист хэмээх тодотголтой болсон. Тэрбээр сайд н арын давхар дээлийг долдугаар сарын 1-нээс эхлэн тайлах хүсэлтэй байсан дөрвөн гишүүний нэг байсан. Энэ удаад Н.Батбаяр сайдыг огцруулах МАН-ын саналыг дэмжчихсэн цохиж явна цаана чинь.  
УИХ дахь МАН-ын бүлгийн ээлжит бус хуралдаанаар Эдийн засгийн хөгжлийн сайд Н.Батбаярыг огцруулахаар шийдвэрлэсэн. Харин Байнгын хорооны хуралдааны үеэр гишүүдийн олонх нь Н.Батбаяр сайдыг огцруулах үндэслэл хангалтгүй гэж үзснээр тэрбээр сайд суудалдаа үлдэх магадлалтай болоод байгаа. Харин УИХ-ын гишүүн Ж.Батзандан тэргүүтэй гишүүд  эсэргүүцэж Эдийн засгийн хөгжлийн сайдыг огцруулах нь зүйтэй гэжээ.
 Ж.Батзандан гишүүн хэлэхдээ ”Би огцруулах асуудал анх  яригдаж байх үед хамгаалж байсан. Харин энэ удаа хамгаалж чадахгүй.  Н.Батбаяр сайд Засгийн эрх авсанаас хойш цалин тэтгэвэр, тэтгэмжийг нэмэгдүүлэх талаар ямар ч арга хэмжээ авсангүй, төгрөгийн ам.доллартай харьцах ханш 30 орчим хувиар суларсан. Өргөн хэрэглээний бараа, бүтээгдэхүүний үнэ бодит амьдрал дээр 30 орчим хувь өсөж, улмаар иргэдийн худалдан авах чадвар эрс муудаж, ард иргэдийн амьдралд хүндээр тусаж байна. Чанаргүй зээл 2013 оны 11 дүгээр сарын эцэст 572,5 тэрбум төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеийнхээс 274 тэрбум төгрөг буюу 91,8 хувиар өссөн тул огцруулах шаардлагатай”  гэж тайлбарлаж байх юм.

Шинэчлэлийн Засгийн газрын “11-11” төвд лхагва гараг бүр яам агентлагуудын сайд, дарга нар ажиллаж, иргэдийн асуултад хариулдаг.
Энэ удаад Монгол Улсын Ерөнхий сайд Н.Алтанхуяг оролцохоор болсон байна. Гэхдээ тэрбээр 11-11 сууж биш, МҮОНТ-ийн шууд нэвтрүүлэгт оролцох юм. Ерөнхий сайдын нөгөөдөр буюу лхагва гарагийн 21.00 цагаас иргэдийн асуултад хариулна.
Гүйцэтгэх засаглалын тэргүүнээс сонирхсон асуултдаа хариулт авахыг хүссэн иргэд “11-11” төвд хандах боломжтой бөгөөд zasag@cabinet.gov.mn цахим шуудангаар мөн асуулт хүлээн авах юм байна.

УИХ-ын Өргөдлийн байнгын хорооны дарга, нэгдсэн сонгуулийн хуулийн төслийг боловсруулах ажлын хэсгийн ахлагч Р.Бурмаад Өвөрхангай аймгийн сонгуульд өрсөлдсөн С.Чинзориг, Н.Төмөрхүү нар гомдол гаргажээ.
Тэд уг гомдлоороо өөрсөдтэй нь холбоотой сонгуулийн маргааныг шийдвэрлэсэн асуудлыг УИХ-ын тухай хуульд зааснаар Өргөдлийн байнгын хорооны хуралдаанаар нээлттэй хэлэлцэж өгөхийг хүссэн байна. Уг гомдолд “Өвөрхангай аймгийн сонгуулийн маргааныг шийдвэрлэхдээ СЕХ хуулийг гуйвуулсан, мөн шүүх биднийг буруутгасан атлаа хариуцагч, гуравдагч этгээдээр оролцох, давж заалдах эрх олгосон эсэхийг судалж энэ мэт маргааныг дахин давтан гаргахгүй байх талаас нь асуудлыг хэлэлцэж үзэх нь Монгол Улсад иргэний сонгох, сонгогдох эрхийг хангахад ихээхэн ач холбогдолтой гэж үзэж байна. Асуудлыг олон талаас нь нухацтай ярилцан нэгдсэн ойлголт дүгнэлтэнд хүрэх нь таны ахалж буй Сонгуулийн тухай хуулийг өөрчлөх, боловсронгуй болгох ажлын хэсгийн ажилд ч тустай гэж үзэж байна. Монгол Улсад сонгуулийн ардчиллыг тогтооход ч чухал ач холбогдлоо өгнө гэж үзэж байна” гэжээ.

Засгийн газар мөрийн хөтөлбөрөө 46.2 хувийн биелэлттэй яваа гэж дүгнэсэн нь бодит амьдралд нийцэхгүй гэж УИХ дахь МАН-ын бүлэг үзлээ. МАН-ын бүлгийн хувьд энэхүү мөрийн хөтөлбөр хэрхэн хэрэгжиж байгаад хяналт тавьж, улирал, жил бүр биелэлтийг нь тооцож байгаа бөгөөд Засгийн газрын мөрийн хөтөлбөрийн хэрэгжилт дөнгөж 30 хувьтай байгаа гэж дүгнэв. Ялангуяа төсөв, санхүү, мөнгө, зээлийн бодлого, цалин хөлс, тэтгэвэр тэтгэмж, хөдөлмөр эрхлэлт, ажлын байр нэмэгдүүлэх, уул уурхай, үйлдвэржилт зэрэг хүн рүү чиглэсэн хөтөлбөрүүдийн хэрэгжилт хангалтгүй байгааг ард иргэдтэй уулзах үеэр олонтаа сануулж байна гэж энэ асуудлаар бүлгээс байгуулсан ажлын хэсгийн ахлагч Су.Батболд гишүүн мэдээллээ.
Тэрбээр “Зээлийн хүүг бууруулж нэг оронтой тоонд оруулах зорилт өнөөдрийн байдлаар хэрэгжээгүй, жилийн 15-18 хувьтай байна. Ажлын байр шинээр бий болгох  зорилтын хүрээнд гарсан үр дүн хангалтгүй байна. Цалин, тэтгэвэр, тэтгэмжийг нэмэгдүүлэх зорилт өнгөрсөн онд биелэгдээгүй. 2012 онд хөдөө аж ахуйн чиглэлээр 2878 аж ахуйн нэгж үйл ажиллагаа явуулж байсан бол 2013 онд 839 болж 3.4 дахин, уул уурхайн салбарт 470 аж ахуйн нэгж үйл ажиллагаа эрхэлж байсан бол 70 болж 6.7 дахин, боловсруулах үйлдвэрийн салбарт 4492 аж ахуйн нэгж үйл ажиллагаа явуулж байсан бол 926 болж 4.9 дахин болж буурчээ. Хэрэглээний үнийн индексээр хэмжигдэх инфляцийг өнгөрсөн онд найман хувиас хэтрүүлэхгүй гэсэн боловч 12.5 хувь болж өссөнөөр төгрөгийн худалдан авах чадвар буурсан, ам.долларын ханш огцом өссөн. Үүнийг даган өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүний үнэ 30-40 хувиар өссөн. Үндэсний статистикийн хорооноос гаргасан судалгаагаар өрхийн мөнгөн орлого 2012 онд өмнөх оныхоос 40 хувиар өссөн бол 2013 онд ердөө 14.2 хувиар өсчээ. Нийт тэтгэвэр авагчдын 83.2 хувь нь 294.2 тэрбум төгрөгийн тэтгэврийн, нийт ажиллагсдын 30.5 хувь нь 1.2 их наяд төгрөгийн цалингийн зээлтэй байгаа нь мөрийн хөтөлбөрт тусгасан асуудлууд хангалтгүй хэрэгжиж буйн нэг жишээ юм” гэв.
Иймд мөрийн хөтөлбөр, сонгуулийн амлалтаа биелүүлэхийн тулд Засгийн газар пиар, сурталчилгаан дээр суурилж байгаа үйл ажиллагаагаа иргэдийн бодит амьдралд буулгах шаардлагатай гэж Су.Батболд гишүүн хэллээ. Засгийн газрын мөрийн хөтөлбөрийн биелэлтийн талаарх санал дүгнэлтээ МАН-ын бүлэг УИХ-ын нэгдсэн хуралдаанд дэлгэрэнгүй танилцуулах юм.
МАН-ын бүлэг ирэх онд улсын эдийн засаг, нийгмийг хөгжүүлэх үндсэн чиглэлд нухацтай хандана гэж энэ асуудлаарх ажлын хэсгийн ахлагч О.Содбилэг гишүүн хэллээ. Мөн бүлгийн хуралдаанаар зарим ордыг стратегийн ордод авах эсэх асуудлаар холбогдох компаниудын удирдлагуудын мэдээллийг сонсчээ.
 

УИХ дахь залуу гишүүд  “Өглөөний цай” клуб байгууллаа. Тус клуб нь долоо хоног бүрийн Даваа гарагийн өглөө цуглаж өнөөгийн нийгэмд тулгамдаж буй асуудлуудаар иргэдээ сонсох, санал солилцох улмаар тодорхой хуулийн төслүүд дээр хамтарч ажиллах юм байна.
“Өглөөний цай” клубт одоогоор АН,  “Шударга ёс” эвсэл, МАН-ын бүлгээс тус бүр дөрвөн гишүүн, бие даагчдаас хоёр нь нэгдсэн байна. Тэд улс оронд тулгамдсан тодорхой асуудлуудыг   шийдвэрлэх гарцын талаар үзэл бодлоо нэгтгэх зорилготой аж. Тус клубын ерөнхий зохицуулагчаар УИХ-ын гишүүн  Ж.Батзандан  томилогдсон бололтой.  “Өглөөний цай” клубынхэн ард иргэдийнхээ эрх ашгийн төлөө үзэл бодлоороо нэгдэн ажиллах болно гэдгээ мэдэгдлээ.

УИХ дахь бие даагч гурван гишүүн, “Шударга ёс” эвслийн бүлгийн нэр бүхий гишүүд нийлээд албан бус бүлэг байгуулахаар болсон мэдээлэл байна. Энэ талаар өнөөдөр бие даагчид мэдээллээ.
Энэ парламентад хуулийн хүрээнд байгуулагдсан гурван бүлэг бий. Одоо хүчин төгөлдөр үйлчилж буй Монгол Улсын Их хурлын тухай хуулиар ийм ямар ч боломж байхгүй бөгөөд уг хуульд “Улсын Их Хурлын сонгуулийн дүнгээр Улсын Их Хуралд 8-аас доошгүй суудал авсан нам, эвсэл бүлэг байгуулж болно Бүлэгт зөвхөн тухайн нам, эвслээс нэр нь албан ёсоор нэр дэвшиж сонгогдсон гишүүд орно” гэсэн заалт байдаг аж.
Түүнчлсэн Шударга ёс эвсэл хуваагдан ийм шинэ бүлэг байгуулагдах нь гэх яриа буй. Тэгвэл “Сонгуульд эвсэл байгуулж оролцсон намууд Улсын Их Хуралд 8-аас доошгүй суудал авсан бол эвслийн нэг бүлэг байгуулна” гэх хууль бий. Одоо буй МАХН болон МҮАН-ын хамтарсан Шударга ёс эвсэл нь тарах, татан буугдах нь улс төрийн хувьд хамгийн ашиггүй үр дагавар авчрах бөгөөд УИХ-д 8-аас дээш суудал авсан нам татан буугдсан, эвсэл тарсан бол бүлгийг татан буугдсанд тооцох ба түүний бүрэлдэхүүнд байсан гишүүд дахин бүлэг байгуулахыг хориглосон зохицуулалттай.
Түүнчлэн дээрх хуулиар “Бие даан нэр дэвшиж сонгогдсон болон ээлжит сонгуулиар 8-аас доош суудал авсан өөр нам, эвслийн төлөөлөл бүхий гишүүд нийлж нэг бүлэг байгуулахыг хориглоно. Гишүүд нэг бүлгээс гарч нөгөө бүлэгт нэгдэн орж болох боловч ийнхүү бүлгээс гарсан гишүүд нэгдэж бие даан бүлэг байгуулахыг хориглоно” гэх заалтууд хүчин төгөлдөр үйлчилж байгаа билээ.
“Албан бус бүлэгт орох гишүүд намын харьяаллаар байгуулагдсан албан ёсны бүлгээсээ гарахгүй. “Шударга ёс” эвслийн бүлгээс дөрвөн гишүүн орохоо мэдэгдсэн. Бид АН, МАН-ын шударга ёсны төлөөх гишүүдэд урилга өгсөн” гэж УИХ-ын гишүүн С.Ганбаатар ярилаа.
 Тиймээс бие даагч гишүүд санаачлан албан бус бүлэг байгуулж, улс орон, ард түмний язгуур эрх  ашгийг хөндсөн ашигт малтмал, уул уурхайн асуудлаар хэд хэдэн хууль дээр хамтарч  ажиллана гэж мэдэгдлээ.