Category: улс-төр

-Горхи-Тэрэлжийн байгалийн цогцолборт газраас хууль бусаар мод бэлтгэсэн гэх мэдээлэл твиттер, фейсбүүкээр цацагдсан. Энэ талаар тайлбар өгөөч?

-Засгийн газрын гишүүд ойрын өдрүүдэд хөдөө орон нутагт ажиллаж байна. Миний хувьд Завхан аймгийн гурван суманд ажиллаад саяхан ирлээ. Горхи-Тэрэлжийн байгалийн цогцолборт газраас олон машин мод бэлтгэлээ гэсэн мэдээллийн мөрөөр манай яам, цагдаагийн байгууллага, МХЕГ, Хууль бус мод бэлтгэлээс урьдчилан сэргийлэх, тэмцэх ажлыг зохицуулах зөвлөлийнхөн асуудлыг нягтлан судалж, хяналт шалгалт явуулж эхэлсэн.

Манай яамны хувьд гаргасанзахирамж, албан даалгавраа хуулийн дагуу хэрэгжүүлсэн эсэхэд хяналт тавин ажиллаж байна. Хууль зөрчин мод бэлтгэснээс гадна эрхийн бичиг аваагүй ойн цэвэрлэгээ хийсэн нь тогтоогдвол хуулийн дагуу модыг хураах, мод тээвэрлэсэн машиныг хураах, эрүүгийн хэрэг үүсгэнэ.

-Горхи-Тэрэлжид мод бэлтгэх сайдын тушаал хэзээ гарсан бэ?

-Өнгөрсөн оны аравдугаар сард гаргасан Байгаль орчин ногоон хөгжлийн сайд С.Оюуны тушаал ёсоор улсын тусгай хамгаалалттай газрын ойгоос ойн цэвэрлэгээний огтлолоор бэлтгэх модны дээд хязгаар, талбайн хэмжээг, “Ойн цэвэрлэгээ хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх” зорилгоор ойгоос бэлтгэх модны дээд хязгаар, талбайн хэмжээг тогтоосон шийдвэр гарсан. Сайдын тушаалын дагуу Горхи-Тэрэлжийн байгалийн цогцолборт газрын хамгаалалтын захиргаанаас ой цэвэрлэх, хэрэглээний мод бэлтгэх сонгон шалгаруулалтыг аж ахуйн нэгжүүдийн дунд явуулсан. Сонгон шалгаруулалтад таван аж ахуйн нэгж оролцсоноос ЭБЭЭ, “Төв ой-ан” гэсэн хоёр аж ахуйн нэгж шалгарсан. Тэдгээраж ахуйн нэгжтэй Горхи-Тэрэлжийн байгалийн цогцолборт газрын хамгаалалтын захиргааны дарга С.Доржготов гэрээ байгуулсан юм. Дээрх аж ахуйн нэгжүүд хуулийн дагуу үйл ажиллагаа явуулж буй эсэхэд БОНХАЖЯ, Цагдаагийн ерөнхий газар, мэргэжлийн хяналтын газар хамтран шалгалт хийдэг. Улсын хэмжээнд ойн цэвэрлэгээ хийх эрхтэй 306 аж ахуйн нэгж байдгаас Улаанбаатарт 78 нь бий.

-Хууль бус мод бэлтгэлтэй тэмцэх БОНХАЖ-ын сайдын албан даалгаврын хэрэгжилт ямархуу байгаа бол?

-БОНХАЖ-ын сайдын Хууль бус мод бэлтгэлтэй тэмцэх албан даалгавар энэ оны нэгдүгээр сарын 25-нд гарсан. Уг албан даалгавраар тодорхой асуудлуудыг аймаг, нийслэл, сум, дүүргийнЗасаг дарга, Байгаль орчны газрын дарга нар, мөн ЦЕГ, МХЕГ-ын даргазэрэг албан тушаалтнуудад үүрэг болгоод ажиллаж байна. Манай яамнаас цагдаа, мэргэжлийн хяналт, нийслэлийн төр, захиргааны байгууллагын төлөөлөл, төрийн байгууллагууд, иргэний нийгмийнхэн, иргэдийг оролцуулсан уулзалт ярилцлагыг зохион байгуулж, тэндээс гарсан санал дүгнэлтийн үндсэн дээр албан даалгавар гарсан. Хамгийн гол нь хууль бус мод бэлтгэлтэй ерөөсөө л хамтын хүчээр тэмцэж амжилтад хүрнэ гэсэн дүгнэлтэд бид хүрээд, хамтран ажиллаж байна. Мөн хууль бус мод бэлтгэлээс урьдчилан сэргийлэх, түүнтэй тэмцэх ажлыг удирдлага, зохион байгуулалтаар хангаж, салбар дундын зохицуулалт хийх үүрэг бүхий Зохицуулах зөвлөлийг сайдын тушаалаар байгуулан ажиллаж байна. Бидний үйл ажиллагаа үр дүнд хүрнэ гэдэгт итгэлтэй байгаа.

М.УУГАН-ЭРДЭНЭ

УИХ-ын Эдийн засгийн байнгын хорооны өнөөдрийн /2015.02.17/ хуралдаанаар “Эдийн засгийн хүндрэлийг даван туулах арга хэмжээний тухай” УИХ–ын тогтоолын төслийн анхны хэлэлцүүлгийг хийн, ажлын хэсэг болон гишүүдээс гаргасан зарчмын зөрүүтэй саналын томьёоллуудаар санал хураалт явууллаа.

Тогтоолын төслийн нэрийг “Эдийн засгийн хүндрэлээс гарах арга хэмжээний хөтөлбөр батлах тухай” гэж өөрчлөх саналыг хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх дэмжсэн.

Түүнчлэн төслийн “Экспортыг нэмэгдүүлэх, импортыг орлуулах” гэсэн хэсэгт Төмрийн хүдрийн баяжмалын экспортыг нэмэгдүүлэх ажлыг 2015 оны хоёрдугаар хагасаас эхлүүлэх гэсэн саналыг нэр бүхий гишүүд гаргасныг дэмжсэн юм. Энэ арга хэмжээг эхлүүлснээр 2016 оноос жил бүр 10 сая тонноос доошгүй экспортыг хийнэ гэж тооцсон байна. Мөн Эгийн голын усан цахилгаан станц төслийн бэлтгэл ажлыг хангаж, эхлүүлэх гэсэн санал олонхын дэмжлэг авлаа. Эгийн голын усан цахилгаан станц төслийн техник, эдийн засгийн үндэслэл болон байгаль орчны нарийвчилсан үнэлгээ хийгдэж дууссан хэмээн Эрчим хүчний сайд Д.Зоригт хэлсэн бөгөөд энэ төслийг хэрэгжүүлэхэд 810 сая ам.доллар шаардлагатай гэсэн тооцоо гарсан ажээ. Гишүүд ийнхүү хэлэлцээд чуулганы нэгдсэн хуралдаанд танилцуулахаар тогтлоо.

Үүний дараа “Үндэсний үйлдвэрлэгчдийг дэмжих, ажлын байр нэмэгдүүлэх зарим арга хэмжээний тухай тогтоолд өөрчлөлт оруулах тухай” УИХ-ын тогтоолын төслийн анхны хэлэлцүүлгийг хийлээ. Тогтоолын төслийг хэлэлцэх үеэр гишүүд ноосны урамшууллыг малын ашиг шим, үйлдвэрллэг байдал, ноосны чанараас хамаарч 1000-2000 төгрөг байх заалтын талаар багагүй ярилцсан. Д.Ганхуяг, С.Дэмбэрэл нарын гишүүд малын ашиг шим, үйлдвэрллэг байдал гэснийг хасч, ноосны чанараас хамаарч гэсэн шаардлагыг үлдээн найруулах санал гаргасныг гишүүдийн олонх дэмжсэн. Дээрх төслийг хэлэлцэх үеэр зарчмын зөрүүтэй санал гараагүй бөгөөд Д.Зоригт гишүүн тогтоолын төслийг анхны хэлэлцүүлгээр нь батлуулах горимын санал гаргасныг хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх дэмжлээ.

Энэ өдрийн хуралдаанаар хэлэлцсэн дараагийн асуудал нь “Төрөөс аж үйлдвэрийн талаар баримтлах бодлого батлах тухай” УИХ-ын тогтоолын төслийг хэлэлцэх эсэх асуудал байв. Төслийн талаар Аж үйлдвэрийн сайд Д.Эрдэнэбат танилцууллаа.

Манай улсын аж үйлдвэрийн салбарын бүтэц нь уул уурхай, хөдөө аж ахуйн түүхий эдэд тулгуурласан, хялбар технологи дээр суурилсан өрөөсгөл бүтэцтэй байгаа бөгөөд экспортод гаргасан бараа бүтээгдэхүүний 81,9 хувийг уул уурхайн бүтээгдэхүүн бүрдүүлж байна. Түүнчлэн экспортын бүтээгдэхүүний 97 хувийг технологийн багтаамжгүй болон нам технологит бүтээгдэхүүн эзэлж байгаа нь манай улсын аж үйлдвэрийн салбарын өрсөлдөх чадвар сул байгааг харуулж байна хэмээн сайд хэллээ.

Аж үйлдвэрийн салбарын талаар бодлого, хөтөлбөрүүд УИХ, Засгийн газрын тогтоолоор удаа дараа батлагдсан боловч хэрэгжилт хангалтгүй, хэрэгжүүлэх механизм тодорхой бус, олон салбарт бодлогын асуудал хуваагдаж нэгдсэн бодлого, удирдлага зохион байгуулалтгүй байсан нь салбарын хөгжилд сөргөөр нөлөөлж байгаа аж.

Иймд Аж үйлдвэрийн сайдын тушаалаар “Төрөөс аж үйлдвэрийн талаар баримтлах бодлого”-ыг боловсруулах үүрэг бүхий Ажлын хэсэг байгуулан энэхүү баримт бичгийн төслийг боловсруулсан байна.

Бодлогын баримт бичгийн төсөлд мэргэжлийн холбоод, бизнес эрхлэгчид, салбарын эрдэмтэн, судлаачид болон яамдын саналыг тусгажээ.

Бодлогын зорилго нь аж үйлдвэрийн салбарыг дэвшилтэт техник, өндөр технологи, өрсөлдөх чадвар бүхий үйлдвэрлэл, үйлчилгээг бий болгож Монгол Улсын тогтвортой хөгжлийг хангах тэргүүлэх салбар болгон хөгжүүлэхэд оршиж байгааг сайд онцолсон.

Бодлогыг хэрэгжүүлснээр боловсруулах аж үйлдвэрийн салбарын дотоодын нийт бүтээгдэхүүнд эзлэх хувийн жин нэмэгдэж, үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүн, үйлчилгээгээр дотоодын хэрэгцээгээ хангаж, дэлхийн болон бүс нутгийн хэмжээнд өрсөлдөх чадвартай эцсийн бүтээгдэхүүн экспортлогч орон болно гэж тооцож буй аж. Түүнчлэн судалгаа хөгжлийн боловсруулалтын ажлын үр дүнг эдийн засгийн эргэлтэд оруулж, үйлдвэрлэл, технологийн парк, үйлдвэрийн кластер, логистикийн сүлжээг хөгжүүлэх юм байна.

Сайдын танилцуулгатай холбогдуулан асуулт асууж, санал хэлэх гишүүн байсангүй. Ингээд хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонхын саналаар тогтоолын төслийг хэлэлцэхийг дэмжлээ хэмээн УИХ-ын Тамгын газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.

Монгол Улсын Их Хурлын дарга Зандаахүүгийн Энхболд өнөөдөр /2015.02.17/ Европын Парламентын төлөөлөгчдийг хүлээн авч уулзлаа.

Уулзалтын эхэнд Улсын Их Хурлын дарга З.Энхболд төлөөлөгчдийг Монгол Улсад айлчилж байгаад баяртай байгаагаа илэрхийлээд, өнөөдөр болж буй Монгол Улсын Их Хурал, Европын Парламентын 10 дугаар зөвлөлдөх уулзалтад амжилт хүсэв.

Европын Холбоо болон түүний гишүүн орнуудтай харилцаа, хамтын ажиллагааг бололцоотой бүх салбарт эрчимжүүлэн хөгжүүлэх нь Монгол Улсын гадаад бодлогын тэргүүлэх чиглэлийн нэг бөгөөд манай Гадаад бодлогын үзэл баримтлалд Европын Холбоог “гуравдагч хөрш” гэж тодорхойлсон хэмээн онцлон тэмдэглэв. Мөн тэрээр Монгол Улсад өрнөсөн ардчилал, нийгэм, эдийн засгийн өөрчлөлт, шилжилтийн явцыг Европын Холбоо болон түүний гишүүн орнууд тууштай дэмжиж, туршлагаасаа хуваалцаж, туслалцаа үзүүлэн манай улстай хөгжлийн хамтын ажиллагааг идэвхтэй хөгжүүлж ирсэнд талархал илэрхийллээ.

Европын Парламентын төлөөлөгчид Улсын Их Хурлын даргыг цаг зав гарган хүлээн авсанд талархал илэрхийлээд, Монгол Улсын эдийн засаг, улс төр болон хөгжлийн нөхцөл байдлын талаар асуулт асууж, харилцан ярилцав.

Улсын Их Хурлын дарга, Монгол Улс шат шатандаа авлигатай тэмцэх асуудалд анхаарал хандуулж ажиллаж байгаа бөгөөд Авлигтай тэмцэх газар хэмээх бие даасан байгууллага үйл ажиллагаа явуулдаг. Мөн 2015 оны нэгдүгээр сарын 1-нээс хэрэгжиж эхэлсэн Шилэн дансны тухай хуулийн зарим зүйл заалтыг танилцууллаа.

Уулзалтад Европын Парламентын төлөөлөгчид, Улсын Их Хурлын гишүүн, УИХ-ын Төсвийн байнгын хорооны дарга, УИХ дахь Монгол-Европын Парламенттай харилцах бүлгийн дарга Б.Болор, УИХ-ын гишүүн, УИХ дахь Монгол-Европын Парламенттай харилцах бүлгийн гишүүн Ц.Оюунбаатар, УИХ-ын Тамгын газрын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Б.Болдбаатар болон албаны бусад хүмүүс байлцлаа хэмээн Улсын Их Хурлын Тамгын газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтэс мэдээлэв.

Монгол, Хятадын барилгын салбарын ажил хэргийн хоёр дахь удаагийн уулзалт 2015 оны 2 дугаар сарын 09-нөөс 11-ний өдрүүдэд Бээжин хотноо боллоо. Уулзалтад Монгол Улсын Барилга, хот байгуулалтын дэд сайд Г.Байгалмаа, Нийслэлийн Засаг даргын хот байгуулалт, хөрөнгө оруулалтын асуудал хариуцсан орлогч С.Очирбат тэргүүтэй төр засаг, бизнесийн салбарын 50 орчим байгууллагын 80 гаруй төлөөлөгч, БНХАУ-ын 75 байгууллагын 140 гаруй төлөөлөгч, ӨМӨЗО, Ляонин муж, Тянжин, Фужан, Жанси мужийн Ардын Засгийн газрын төлөөлөгчид оролцлоо.

Уулзалтын нээлтийн үеэр нийслэлийн Засаг даргын Хот байгуулалт, хөрөнгө оруулалт хариуцсан орлогч С.Очирбат “Судалгаагаар Улаанбаатар хотод ирэх 5 жилд 200 гаруй мянган орон сууц шинээр барих шаардлагатай байгаа, орон сууцны хангамжийг нэмэгдүүлэх, гэр хорооллыг дахин төлөвлөж орон сууцны хороолол болгон хөгжүүлэх зорилгоор инженерийн магистраль шугам сүлжээг улс, орон нутгийн төсвийн хөрөнгөөр барьж байна. Мөн барилгын материалын үйлдвэрийн салбарыг дэмжих бодлогын хүрээнд импортыг орлох үйлдвэрийг хөгжүүлэх, барилгын материалын хангамж ложистикийн сүлжээг боловсронгуй болгох, барилгын материалын үйлдвэрлэл техникийн парк байгуулах зорилт дэвшүүлэн ажиллаж байгаа” хэмээн онцлон хэллээ.

Уг арга хэмжээний хүрээнд хоёр талын бизнес уулзалт болж, Монгол Улсын барилгын салбарт хэрэгжүүлэх хөрөнгө оруулалтын төслүүдтэй Хятадын хөрөнгө оруулагчид, аж ахуйн нэгжүүд танилцаж, хамтын ажиллагааны талаар санал солилцлоо.

Мөн 02 дугаар сарын 11-ний өдрийн 11:30 цагт Бээжин хотын орлогч дарга Чэн Ганьтай уулзалт хийж, хоёр хотын хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх ялангуяа хотын хурлын удирдлагуудыг харилцан айлчлуулах, гэр хороололын дахин төлөвлөлттэй холбоотой төслүүд дээр хамтран ажиллах, Бээжин хотоос зохион байгуулж буй олон улсын чанартай хурал, сургалт зэрэг арга хэмжээнд нийслэлийн холбогдох мэргэжилтнүүдийг оролцуулах зэрэг асуудлаар харилцан санал солилцлоо.Энэ үеэр Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч Э.Бат-Үүлийн мэндчилгээг Бээжин хотын дарга Ван Аньшүнд уламжилж, НИТХ-ын дарга Д.Баттулгын албан захидлыг Бээжин хотын Ардын их хурлын дарга Дү Дө иньд уламжиллаа гэж Нийслэлийн ЗДТГ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.

Аюулгүй байдал, гадаад бодлогын байнгын хорооны өнөөдрийн хуралдаан 10.25 цагт 52.6 хувийн ирцтэй эхэллээ.

Байнгын хорооны энэ өдрийн хуралдаанаар Монгол-Оросын “Эрдэнэт үйлдвэр” хязгаарлагдмал хариуцлагатай компанийн үйл ажиллагааны тухай Монгол Улсын Засгийн газар, Оросын Холбооны Улсын Засгийн газар хоорондын хэлэлцээрт нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай Монгол Улсын Засгийн газар, Оросын Холбооны Улсын Засгийн газар хоорондын протоколын төсөл болон Монгол-Оросын “Монголросцветмет” хязгаарлагдмал хариуцлагатай компанийн үйл ажиллагааны тухай Монгол Улсын Засгийн газар, Оросын Холбооны Улсын Засгийн газар хоорондын хэлэлцээрт нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай Монгол Улсын Засгийн газар, Оросын Холбооны Улсын Засгийн газар хоорондын протоколын төслийг зөвшилцөх тухай асуудал хэлэлцэв.

элэлцэхээр төлөвлөсөн асуудлын талаарх төсөл санаачлагчийн илтгэлийг Засгийн газрын гишүүн, Гадаад хэргийн сайд Л.Пүрэвсүрэн танилцуулсан юм. Сайд танилцуулгадаа, Монгол-Оросын “Эрдэнэт үйлдвэр” ХХК-ийн үйл ажиллагааны тухай Монгол Улсын Засгийн газар, Оросын Холбооны Улсын Засгийн газар хоорондын 2003 оны хэлэлцээр, Монгол-Оросын “Монголросцветмет” ХХК-ийн үйл ажиллагааны тухай Монгол Улсын Засгийн газар, Оросын Холбооны Улсын Засгийн газар хоорондын 2007 оны хэлэлцээрт нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай саналыг оросын тал 2013 онд тавьсан. ОХУ-ын ЭСЯ-ны ноот бичгээр тавьсан уг саналыг манай холбогдох яам, Төрийн өмчийн хороо судлаад хэлэлцээрийн нэмэлт, өөрчлөлтийг Засгийн газар хоорондын баримт бичиг хэлбэрээр байгуулах нь зүйтэй гэж үзсэн. Энэ үндсэн дээр хэлэлцээрт нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай Засгийн газар хоорондын протоколын төслийг Аюулгүй байдал, гадаад бодлогын байнгын хорооны 2014 оны 10 дугаар сарын 14-ний өдрийн хуралдаанаар хэлэлцэж зөвшөөрсөн юм.

Харин ОХУ-ын ЭСЯ-наас энэ сарын 10-ны өдөр ноот бичиг ирүүлж оросын тал төслүүдэд хувьцаа эзэмшигчээ “Ростех” улсын корпораци гэж оруулах, 2012 оны 1 дүгээр сарын 1-нээс хойшхи ногдол ашгийг түүнд шилжүүлэх, 2011 оны 12 дугаар сарын 31-нээс өмнөх ногдол ашгийг ОХУ-ын төсөвт авах саналаа дахин тавьсан. Мөн нэмэлт, өөрчлөлт оруулах баримт бичиг нь протокол байхаар санал болгосон болно. Иймээс “Эрдэнэт үйлдвэр” ХХК болон “Монголросцветмет” ХХК-ийн үйл ажиллагааны тухай холбогдох хэлэлцээрт нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай Засгийн газар хоорондын протоколын төслүүдийг Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцэж шийдвэрлэсний дагуу УИХ-ын холбогдох Байнгын хороотой дахин зөвшилцөхөөр оруулж байгааг дурдлаа.

айнгын хорооны гишүүн Л.Цог, Д.Дэмбэрэл, О.Содбилэг, Н.Энхболд, Р.Амаржаргал нар төсөл санаачлагчийн илтгэлтэй холбогдуулан Гадаад хэргийн сайд болон ажлын хэсгээс асуулт асууж тодруулан, гишүүн Н.Энхболд, Л.Цог, Л.Болд нар саналаа хэлсэн юм.

Ингээд Монгол-Оросын хамтарсан “Эрдэнэт үйлдвэр”, “Монголросцветмет” хязгаарлагдмал хариуцлагатай компанийн үйл ажиллагааны тухай хоёр орны Засгийн газар хоорондын хэлэлцээрт нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай протоколын төслийг зөвшилцөж, Засгийн газарт гарын үсэг зурах эрх олгохыг байнгын хорооны хуралдаанд оролцсон гишүүдийн 72.7 хувь нь дэмжлээ.

Монгол Улсын Үндэсний Аюулгүй Байдлын зөвлөл 2015 оны 2 дугаар сарын 15-ны өдөр хуралдаж, Монгол Улсын Засгийн газраас өргөн барьсан “Тавантолгой төслийн хэлэлцээний хүрсэн үр дүн”-г авч хэлэлцлээ.

Хэлэлцээрээр нийтдээ 350 орчим асуудлыг хөндөж үндсэндээ тохиролцсон, ойрын хугацаанд нэг талаас хөрөнгө оруулагчид, нөгөө талаас “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК, “Монголын Төмөр Зам” ТӨХК компаниудын хооронд хэд хэдэн гэрээ хийх шаардлагатай байгааг Монгол Улсын сайд М.Энхсайхан хэлсэн үгэндээ тэмдэглэлээ. Хэлэлцээний хугацаанд консорциумын талтай нийтдээ 26 удаагийн уулзалт хийсэн байна.

Мөн дэд ажлын хэсгийн ахлагч, Хөрөнгө оруулалтын газрын дарга С.Жавхланбаатар Засгийн газрын түвшинд хийгдэх Хөрөнгө оруулалтын гэрээ болон Концессийн гэрээний төслийн талаар дэлгэрэнгүй танилцуулга хийлээ.

Үндэсний Аюулгүй Байдлын Зөвлөлөөс Монгол Улсын Засгийн газарт зөвлөмж гаргасан байна. Зөвлөмжөөр УИХ, Засгийн газрын тогтоол, шийдвэрийн уялдааг сайжруулж, төслийг саадгүй хэрэгжүүлэх, Хөрөнгө оруулалтын гэрээг байгуулах, иргэдэд олгосон “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн хувьцааг эдийн засгийн эргэлтэд оруулах, хэлэлцээний явц үр дүнг, УИХ болон олон нийтэд танилцуулж байх үүрэг өглөө Засгийн газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах албанаас мэдээллээ.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Цахиагийн Элбэгдоржийн “Өдрийн сонин”-д зориулан бичсэн нийтлэлийг бүрэн эхээр нь хүргэж байна.

Би тэр жил их ичиж билээ. Дэлхийн нэртэй их сургуулийн оюутан болсон эхний өдөр. Асуудал шийдэх даалгавар авлаа. Ангийн маань оюутнууд гурван хэсэг болж хуваагдаад, аль нь хамгийн сайн хариу олохоороо уралдах болов. Надад тэр асуудлын шийдэл тун хялбар санагдаж байв. Хэрхэн түүнийг шийдэх гэж тархиа зовоосноос, шийдүүлэхгүй байхын төлөө ажиллах нь амар санагдлаа. Тэгээд би саналаа хэллээ. Манайд ярьж заншсанаар хэрхэн “хор найруулах” тухай ярив.

Тэнд янз бүрийн орноос ирсэн, залуу бас дундаж насны долоо найман оюутан байсан юм. Тэд миний саналыг маш хачирхаж сонссон боловч нэг нь ч миний шийдийг хөгжөөн ярьсангүй. Өөр өөрийнхөө саналыг хэлж, цаасан дээр буулгаж, тухайн асуудлыг хэрхэн үр дүнтэй шийдэх тухай надаас тэс ондоо юм ярьж эхэллээ. Би тун эвгүй байдалд орж, өөрийн хэлсэн санаанаасаа улайстлаа ичиж билээ. Их ичиж, их гэмшиж, түүнээс хойш аливаа зүйлийг болгох, бүтээх, эвлүүлэх талд нь боддог, хийдэг, хэлдэг болох гэж мэрийсэн дээ.

Асуудалд хандах буруу хандлага, бохирдсон сэтгэлгээ, бохир аргаасаа тэгтлээ их ичсэн хэрэг. Одоо эргээд бодохоор ч ичдэс хүрдэг. Хүн бол сэтгэлзүйн амьтан. Сэтгэхүй бол амархан сэрж, бас хүсвэл, гэмшвэл, ухаарвал өөрчлөгдөж болдог эд.

МОНГОЛЫН ЗОВЛОН

Монголчууд бид бахархлын тухай ярихаараа Чингис хааныгаа эхэлж дурсах дуртай. Их хаан маань хүнээс ангид, хүний жаргал зовлон, алдаа онооноос тусдаа хүн байгаагүй. Харин залуу Тэмүүжин Монголын зовлонг Монголын хагарлаас, сэтгэлгээний уналтаас олж харсан. Монголчууд, монгол овог аймгууд хоорондоо тэмцэлдэж, өсөрхөж биенийхээ мууг үзэх замаар Монголын сайн сайханд хүрэх боломжгүйг хатуу ойлгосон.

Тэр андын нөхөрлөлд үнэнч явсан. Тэр урван тэрсэлдэхийг тэвчдэггүй байсан. Чингис хаан хүний гэмшсэн алдааг өршөөж, тэднийг нэг зорилгод хүчээ өгөхийг, нэгдэж хамтрахыг хөхиүлсэн. Түүний амжилтын нэг гол эх сурвалж бол монголчуудын хоорондоо тэмцэлдэх, нураах, хагалах сэтгэлгээг, эвлэх, бүтээх, урагшлах хүч болгож зангидсанд оршино.

Манай түүхэнд гарсан их өөрчлөлт, хувьсгал, дэвшил бүхэн монгол хүний сэтгэлгээний өөрчлөлт, хөгжлөөс ангид байгаагүй нь ажиглагддаг. Бидний үеийнхний сургуульд байхдаа уншиж байсан залуу жанжин Сүхийн хамгийн алдартай үг ч дээрхтэй агаар нэг байдаг. Сэтгэлийн дуудлагадаа нэгдэж чадвал “хандах зүг өөрөө тогтох” тухай тэр сургасан. Манай өнөөгийн зовлон ч монгол түмний шинэ сонголттой холбоогүй, харин бид эрх чөлөөний хосгүй боломжийг бүтээх хүч болгож төлөвшүүлж чадаагүй л байна.

Эрх чөлөөг зарим хүн, ялангуяа манай улс төрчид амарчилж хэрэглэсээр ирлээ. Амжилтад амархан хүрэх, мөнгө амархан олох, амархан тушаал дэвших, амархан асуудал шийдэх, амархан нөлөөгөө тэлэх, дэмжигчдээ нэмэх, амархан эрх барих, амархан сөрөг хүчин болох. Ийм гаж донд автагсдын тоо, хүрээлэл гэрлийн хурдаар өсөх боллоо. Ийм байдлаас хождог, үүнийг мөнгө орлогоо, амжилт ялалтынхаа эх үүсвэр болгосон бүхэл бүтэн бүлэг, анги бий боллоо.

Юмыг бүтээх биш нураах нь сайхан юм шиг. Мөнгө хүчээ үйлдвэрт, бүтээн босголтод биш нэгнээ харлуулах, гутаах төлбөрт зориулах нь хожоотой мэт харагдах боллоо. Ингэж л эх орноо “хайрлах” нь зөв мэт. Ийм байдалд олон нийт ч автаж, түүнийг сөрсөн хэсэг нь улам нүд үзүүрлэгдэх янзтай. Ямар сайндаа хамба ламтан Чойжамц гуай “Бид бие биеэ муулах, харлуулах нь хэтэрлээ” гэж байх вэ. Зурагтаа харангаа ойр зуурын юм хийх айлын эзэгтэй “энэ муу одоо. . .” гэж ирээдхарсан хүн бүхнээ толгой дараалан, маш сурмагаар харлуулж суугааг тэрээр саяхны нэг ярилцлагадаадурссан байв.

Монголчууд бол хэрсүү хүмүүс. Байдал буруу тийш хэт явж байгааг, буруу хандлага газар авч байгааг хаа сайгүй ярьдаг, захаасаа ил тод хэлдэг болж байна. Бид бол түүхэн сургамж зузаантай хүмүүс. Их гүрнээс буурай улс болтлоо доройтож, унаж босож үзсэн. Тэр бүхний шалтгаан ихэнхдээ зөвхөн дотроосоо, монголчуудаас өөрсдөөс нь үүдсэн байдаг. Өдгөө ч тийм л байна.

Монголчууд ардчилалтай учраас дотроо хагаралдаад байгаа юм биш. Хагалах нь хэн нэгэнд ашигтай байгаа учраас л тэр. Дээр нь чөтгөрийн тойрогт хэт удаан амьдарсных. Тойргоос гарах арга олсныгоо тэндээс гараад амьдрах өөр арга олоогүй бусад нь татаж унагадаг. Шулуун замаар ч бид явж чадахаа байсан. Ар дахь нь урдахаа дэгээдэж унагадаг. Бүгд орооцолдож унасан дороо хий эргэсэн хүмүүс. Одоо энэ байдлаа ухаарах цаг болсон. Ийм байдлаа өөрчлөхгүй бол бид өөдлөхгүй. Монгол хөгжихгүй.

Явж явж монголчуудын үндсэн эрх ашиг бол манай улс орны хөгжил, дэвшил. Монголын ард түмний эрх чөлөөт, сайн сайхан амьдрал. Бидний орхих ёстой зүйл бол хоцрогдол. Тэр тусмаа сэтгэлгээний хоцрогдол. Энд л бид хувьсгал хийх хэрэгтэй байна. Дотроо тамираа бартал үзэлцээд байх, тийм илүүдээ гарсаннөөц, чадал бидэнд байхгүй. Сиймхий ч бай Монгол бол бидний л гэр орон. Саар ч бай, муу ч бай бид л гэр орноо өөд татах учиртай. Монгол монголоо дэмжиж байж л бид бүгдээрээ өөдрөг амьдарцгаана.

Монгол бол өвөрмөц түүхтэй, өвөрмөц өнөөдөртэй, өвөрмөц ирээдүйтэй улс. Манай улсын байршил өвөрмөц, орчин эмзэг. Бидний тоо их биш. Бидний тэвчиж болох дутагдал гэж бий. Бас тоглоход ахдах тоглоом гэж бий. Аль ч улс оронд хөгжлийн таатай боломж ховор олддог. Тэр тусмаа манай улсын хувьд тийм боломж өдрийн од шиг тохиосон, тохиолддог. Найман зууны өмнө Монголд тохиосон өнтэй жаран, өвөг дээдсийн маань ухаарсан ухаарал бол нэг боломж байсан. Магадгүй, өнөө цагт тийнхүү нэг түүхэн боломжийн хаалга бидэнд нээгдсэн байж болох. Ийм үед монгол хүн бусдын гар хөл болох эрхгүй, бас тамын тогооны зовлонгоо үргэлжлүүлэх ёсгүй.

ТОЛГОДЫН ЗОВЛОН

“Хувьсгалчид толгойгоор хооллодог” гэж Баабар нэгэнтээ бичсэн. Монголд зовлон болсон хүний толгойнууд бий. Гэхдээ тийм толгойгоор хооллох гэж биш, харин тийм толгойтой ч зэрэгцэн орших гэж бид эрх чөлөөгөө сонгосон хүмүүс. Хүний толгойгоор жаргахаар, өөрийн толгойгоор зовсон нь дээр юм гэж л бид сонголтоо хийсэн. Нэн шинэцагийн Монголд нийгмийн үзэгдэл болтлоо даамжирсан хоёр зовлон бий. Нэг нь авлига, нөгөө нь хорлол. Хоёулаа зохиогчтой, хоёулаа баатартай.

Авлигын тухай бид их ярьсан. Мэднэ. Яавал түүнийг багасгаж, хазаарлаж болохыг ч гадарлана. Харин хорлолын тухай цөөхөн ярьсан. Бүтээх гэснийг бүтээлгэхгүй хорлодог. Барих гэснийг бариулахгүй хорлодог. Гарах ёстой шийдвэрийг гаргуулахгүй хорлодог. Хийх ёстой ажлыг хийлгэхгүй хорлодог. Нааш харсныг цааш хартал хорлодог. Монгол хүнийг мохтол хорлодог. Гадны хүнийг гартал хорлодог. Зөв сэтгэлтэйг буруутгаж хорлодог. Буруу сэтгэлтэйг баярлуулж хорлодог. Ийм хорлолын төлөө хариуцлага хүлээх хүнгүй болгож хорлодог.

Нэгэнт бүтээгүй, хийгээгүй, бүтээгээгүй, шийдээгүй, хэрэгжүүлээгүй зүйлийн тухай ярих утгаа алддаг. Хийлгээгүй бүтээн байгуулалт, хэрэгжүүлээгүй шийдвэрийн төлөө хэн хариуцлага хүлээх вэ? Учир нь тэр байхгүй. Муу ч, сайн ч байгаа юмны тухай, бүтээсэн зүйлийн тухай ярьж болдог. Сайжруулж ч болдог, муужруулж ч болдог. Шүүмжилж болдог, магтаж болдог. Тэр тусмаа эрх чөлөөт нийгэмд юм хэчнээн муудсан ч хандлага нь сайжрах тийшээ чиглэдэг гэсэн үг бий. Гэтэл байхгүй юмыг яах билээ дээ.

Бидэнд өнгөрсөн 25 жилд бариагүй хэчнээн цахилгаан станц, тавиагүй хэчнээн урт төмөр зам, босгоогүй хэчнээн олон үйлдвэр бий болов оо! Үүнээс барьсан нь, босгосон нь, ажиллаж байгаа нь хэд байна вэ! Магадтай ганцыг хэлж болох байх. Үйлийн үртэй Оюутолгойн баяжуулах үйлдвэрийг нэрлэж болох байх. Ямар ч байсан гаргасан шийдвэр, хийсэн гэрээ, барьсан үйлдвэр учраас бидэнд барьж ярих юм байна. Тал талаас нь мөлжих нэг толгой байна.

Монголын хөгжилд нөлөө­тэй нэг бүтээн байгуулалтыг зогсоох нь Монголын төлөөх нэг амьдралыг таслахтай адил юм. Хүнээр бол ураг байхад нь хэвлийд нь устгахтай ижил юм. Устгасан ургийн тухай, авахуулсан хүүхдийн тухай хэн юу ярих билээ. Харин гараад ирсэн хүүхэд бол, хорвоод мэндэлбэл сайн муу хэлүүлэх нь хамаагүй, хүн болоод л явчихдаг. Оюутолгойн үйлдвэр бол Монгол Улс хөрөнгө оруулагчтайгаа нийлээд төрүүлчихсэн хүүхэд.

Муу бол мууг нь засаад, сайн бол сайныг нь додомдоод явах л ёстой. Муу ч бай, сайн ч бай хүн хийсэн зүйлийнхээ төлөө, эхлүүлсэн үйлийнхээ төлөө хэлүүлээд, тэмцээд явах сайхан л байдаг. Дараа үе нь сайн, ухаантай бол авах сургамжаа аваад, мууг нь сайжруулаад л явдаг жамтай. Зарим юмыг цаг хугацаа шүүж, залруулдаг болохоос биш цаг зүүсэн хийрхэгчид хийдэг ч юм биш.

Юмыг бүтээх хийх таатай боломж ховор олддог тухай би хэдэнтээ өгүүлсэн. Ялангуяа Монгол шиг улсад цаг хугацаа бол хамгийн үнэтэй баялаг. Хэрэв Эрдэнэтийн орд өнөө цагт олдсон бол “Эрдэнэт” үйлдвэр баригдахгүй байх магадлалтай. Манайхан алдахаас айдаг социалист нийгмийг байгуулж байхдаа ч алдсан оносон л байдаг.

Эрин зууны бүтээн байгуулалт гэгддэг “Эрдэнэт” үйлдвэр хүртэл ашиглалтад орсноосоо хойш 25 жилийн дараа дөнгөж Монгол Улсад ашгийн төлбөр төлж эхэлсэн юм. Аливаа баялаг бол ашиглаж байж баялаг болдог. Үр ашгаа өгдөг.

Өнөө цагт монгол хүнд сансарт нисэх хувь анх тохиосон бол Гүррагчаа нисэхгүй ч байсан байж болох. Нэг захиалгат нэвтрүүлэг л түүний суух байсан сансрын хөлгийг “унагачих” ч байсан юм билүү. Сансрын баатар маань цагаа олж төрсөн нь юутай гайхалтай. Цаг хугацаа, боломж хоёр бол манай улсын хувьд гадны мөнгөн тэмдэгтээс ч үнэтэй, алдахад даанч хайран баялаг. Цагийн юмаа цагт нь амжуулж, олдож буй боломжоо ашиглаж чадвал Монголын ард түмэн нэг шинэ бахархалтай болно.

Харин эс чадвал хаяж бас авч болдоггүй нэг шинэ хэрүүлтэй үлдэнэ.

Сайхан Монгол орныхоо төлөө сарвайтал гүйх урамтай л байдаг. Ирээд элэгдүүлэх нь хүнд. Харийн хүнд, гадны удирдагчид улсаа муулах монгол хүн гэж байхгүй. Харин заримдаа итгэж ирсэн хүмүүсийн урам хугарахыг, хэлэлцэж тохирсон зүйлээ нурахыг үзээд Монголоо чин сэтгэлээсээ магтсандаа, тэгж ажиллахыгаа миний үүрэг гэж зөрүүдэлсэндээ санаа зовох үе гарах нь бий. Гэхдээ би “Монгол хүн” гэж хэлүүлэх хувь заяандаа баярладаг. “Бид алдаагаа засаж чадна. Монгол бол эрх чөлөөтэй, сүүдрээ нуудаггүй орон” гэж хэлэх бүртээ би урамшдаг.

Монголын заяа их гэдэгт би итгэдэг. Учир нь Монголын зам бол нэг муу эсвэл нэг сайн хүнд ногдсоноос хамаагүй урт юм. Аль нэг хүний муу үйл нь сургамж болоод, сайн үйлс нь үлгэр дуурайл болж үлддэг. Миний Монгол миний хүүхдэд үлдэнэ. Бидний ач зээ, хойч үед үлдэнэ. Ирж байгаа түм түмэн үеийн монголчуудад үлдэнэ. Харин бид ногдсон ачаагаа даагаад хийж бүтээх ёстойгоо хийгээд л явах ёстой. Хэлэх юмаа хэрэгтэй үед нь хэлээд, хийх юмаа цагт нь хийгээд, гардаг алдаа оноогоо, шийдвэрийг гаргах ёстой үед нь гаргаад л урагшлах хэрэгтэй. Бүх юмыг алга ташуулж хийх боломжгүй.Ташсан бүхэн ч зөв байдаггүй юм.

Асуудлын шийдэл зайнаас ажиглах заримд нь хоёр талдаа иртэй хутга адил хоёр талтай харагддаг байх. Эсвэл зөв, эсвэл буруу гэж. Жишээлж нэг толгойн тухай ярихад, Оюу толгойн ордыг ашиглахын хувьд зөв, буруу гэсэн хялбар сонголт байгаагүй юм. Байсан бол, эрхбиш зөвийг нь сонгох байсан. Хөрөнгө оруулалтын гэрээг хүртэл сайн хийх, муу хийх гэсэн асуудал байгаагүй. Тухайн цаг, орчин, нөхцөлд аль цэг хүртэл гэрээлэгч тал тэсэж үлдэх, эс тэсэж үлдэх л асуудал байсан.

Хөрөнгө оруулагчийн хувьд ч Монгол Улсад олон сонголт байгаагүй. Цаг хугацааг ч дахиад алдах, дахиад сунгах эрх байгаагүй. Энэ бүхнийг сэтгэл цэвэр, үйлс шударга давж гарсан болоод л би “Монголчууд бид урагш нэг алхлаа” гэж хэлсэн юм. Түүхэнд хийсэн алхмыг ухраах арга байдаггүй. Эсвэл “хэрэв” гэж ярьж бичээд өөрчлөх боломж байдаггүй. Хүн хүний тархины тавил, сэтгэлгээний цар, улс оронд тохиодог түүхэн цаг мөч, шийдэл гэдэг бол огт тусдаа, хоёр өөр зүйл. Хувь хүний баатарлаг тэмцэл, бодлогын шүүмжлэлийн ард мэргэн хүний хэлснээр “хувийнх нь жижиг сонирхол” нуугддаг бол, улс орны хувьд ард түмнийх нь нэгдмэл эрх ашиг зогсдог юм.

Сайн хөрөнгө оруулагч, муу хөрөнгө оруулагч гэж үгүй. Хөрөнгө оруулагч л гэж байдаг. Харин манай орны хувьд гурав дахь хөрөнгө оруулагч гэсэн бүхэнд танил томьёолол бий. Би энэ бодлогыг аль ч үед уламжилж авч явах ёстой гэж боддог. Мөн хөрөнгө оруулалтыг их бага гэж ялгах нь чухал биш. Харин хөрөнгө оруулагчаас Монголын нутагт шингэх, зарах хөрөнгө нь их байх тусам сайн. Монголд их хөрөнгө зарна гэдэг бол монгол хүнд, манай аж ахуй эрхлэгчдэд, Монгол Улсад хэрэгтэй. Зарах хөрөнгө оруулагч мөнгөө харамлаагүй байхад, заруулах гэж авч ирсэн бид өмнөөс нь хэл амхийх нь үнэндээ илүүц.

Улс, олон нийтийн төлөө гэж зориг шулуудаж дээлээ өмсөөд өвлийн жавраар гэ­рээ­сээ гарснаас хойш миний хувьд зууны дөрөвний нэ­гийг ардаа орхижээ. Би энэ хооронд нэг л юм үнэн болохыг мэдэхийн дээдээр мэдлээ. Тэр бол “Эдийн засаг үлгэрт хууртдаггүй” гэдгийг. Сонгуулийн амлалтад, цаасан дээрх тайланд, хурал чуулганы худал үнэн мэтгэлцээнд, зурагтаар гарах нэвтрүүлэгт алинд ч хууртахгүй юм, энэ эдийн засаг. Эдийн засгийн “уйлах, инээх” нь мөнгөөр, хөдөлмөрөөр эсвэл хийсэн ажлаар хэмжигддэг аж. Хохирол гарсан бол төлбөрөө ядуугаас нь ч, баянаас нь ч найраагүй авах юм.

Өнгөрсөн хугацаанд хурал цуглаан, зурагт, радио, сонин хэвлэлээр монголчууд хоорондоо хийсэн хүйтэн дайны төлбөр болох олон их наяд төгрөгийг монгол хүн бүр л төлж байна. Алдсан цаг хугацаа, босгоогүй бүтээн байгуулалт, гараад явсан га­даад валют хүртэл бид бүгдийн нуруун дээр хохирол, ачаа, төлбөр болон бууж байна.

Монголчууд цалингаа, тэтгэврээ, орлогоо бууруулж төлж байна. Ажил амьдралаа алдаж, бас бухимдаж, байгаа бүхнээ шавхаж, байхгүйдээ өр зээл тавьж төлж байна. Үндэсний мөнгөн тэмдэгтээ үнэгүйдүүлж, өв хөрөнгөө шавхаж төлж байна. Бүтэн авдаг мах, гурил, талх, тосоо таллаж төлж байна. Авч чадахгүй нь хоосон, галгүй хонож төлж байна. Эхнэр хүүхдээ нөмгөн гүйлгэж төлж байна. Ийм төлбөр, ийм хорлолыг өдөөгчдийн бахыг ханган төлж байна.

Дээрээс нь хүний мөнгийг, бусдын хөрөнгийг худал хэлж татах гэж байдаггүй юм байна. Хүний итгэлийг хуурч сэргээнэ гэж үгүй юм байна. Төлбөрөө төлж байж л энэ бүхний ард бид гарах юм байна. Өнгөрсөн хэдэн жилийн өрнөл, ороо бусгаа, эргэж буцсан байдлаас авч байгаа миний сургамж бол энэ. Нээлттэй нийгмийн амьдрал бол сурах үйл явц гэдэг нь үнэн. Гэхдээ сургалтын төлбөрийг бүгд хамтдаа төлдөг нь бас үнэн юм. Уг нь зарим нэг төлбөрийг төлөхгүйгээр бид урагшилж болох л байсан.

БҮТЭЭХИЙН ТӨЛӨӨ ПОПУЛИЗМ ХИЙЕ

Манай улсад бүтээж хийх нь удахын хэрээр, “популист” гэдэг нэр давтагдах нь олонтаа болж байна. Популизмыг заавал нураахтай, хорлохтой, хувь хүний тодрохтой, амьдрах аргатай холбох хэрэггүй юм. Чимэдийн Сайханбилэг Ерөнхий сайд Япон улсад очоод, сайн зүйл яриад, сайхан юм бүтээгээд л ирж байна. Түүний ярьсныг дэмжиж, хөрөнгө оруулагчдыг урьж, бүтээгчдээ түшиж, том төсөл хөтөлбөрөө ажил болгож популизм хийцгээе. Бүтээхийн төлөө, хийхийн төлөө, нэгэндээ урам өгч сайн сайхныг нь ярьж популизм хийцгээе.

“Эх орон” гэдэг үгийг би “дотроо хадгал” гэсэн утгатай гэж боддог. Эх орноо нүүрэн дээрээ наачихаад сэмэртэл зулгаахаа эсвэл хайлтал нь шүлсдэхээ больё. Хайран санагдах юм. Эх орноо хайрлах гэж байгаа бол дотогшоо харж хайрлая. Юм бүтээж, ажлаа сайн хийж, бие биеэ дэмжиж хайрлая. Хэн ч гадагшаа хашгирч чадна, одоо цагт.

Өмнөх нийгэмд, социализ­мын үед нийгмээ муулах, удирдлагаа хараах бол эр зориг байсан юм. Тийм хүн ч цөөн байж дээ. Шийтгэл, ширвэлт нь ч ширүүн байсан. Одоо бол ийм байх нь эр зоригийн асуудал биш. Зүгээр л Таны эрхийн асуудал. Яаж харагдах, юу хэлэх хэлэхгүйгээ, хийх хийхгүйгээ өөрөө л шийднэ. Өөрөө ямар явах чинь өөрөөс чинь л шалтгаална.

Монголчууд бидний өнөө­гийн зовлон бол гэнэт муу нийгэмд орсондоо ч биш, гэнэт баахан муу хүн сонгосондоо ч биш. Энэ байдал сайжрах л байх. Гэхдээ дүн нуруу нь үүнээс их дээрдэж, бас дордохгүй байх магадлалтай. Монголчууд бидний зовлонгийн ихэнх нь хүн бүр өөрөө өөрийгөө хариуцах болсноос л үүдээд байгаа юм. Хүн бүр дор бүрнээ өөрийгөө хариуцаад, хувь заяандаа эзэн болоод, ажил амьдралаа аваад явчихвал манай өнөөгийн зовлонгийн ихэнх нь шийдэгдэнэ. Хүний өмнөөс бид эрх чөлөөтэй болоогүй. Өөрсдийгөө бодож л эрх чөлөөг сонгосон. Гэхдээ эрх чөлөө бол ухаан шаарддаг сонголт. Тэвчээр шаарддаг сонголт.

Мэргэн авхай та энэ хүртэл миний бичсэнийг уншсан бол би Танд талархал илэрхийлье. Цааш нь би улстөрчид, өнөөдөр Мон­гол Улсын бодлогыг тодор­хойлох хэрэгжүүлэхэд оролцож байгаа хүмүүст гурван зүйл сануулах гэсэн юм. “Өрхийг нь тараая гэвэл хүүхдийг нь эрхлүүл. Улсыг нь тараая гэвэл түшмэдийг нь урвуул, эрхлүүл” гэсэн үгтэй юм.

Нэг: Монголын хувь заяаг шийдэлцэх гэдэг бол ховор хувь тавилан. Төр, түмнийхээ төлөө зүтгэх, ажиллах бол ховор олдох үүрэг, бас боломж. Хэрэв таны үйлдэл, бодлого, үйл ажиллагаа Монголыг хорлох үр дагавартай бол түүнийг мэдсэн цагаасаа Монголын төрөөс холд. Хүнд хийж болохгүй, таарахгүй, зохихгүй ажил гэж байдаг. Би зарим хүнд энэ тухай хэлж сануулж явлаа. Өөртөө ч би энэ зарчмаа үргэлж сануулахыг хичээдэг.

Хоёр: Төрийн хүн гэдэг бол дээд эрх ашигт л үйлчлэх ёстой. Энэ бол монгол түмний эрх ашиг, хөгжил дэвшлийн эрх ашиг. Хөгжил бол манай орны хувьд аюулгүй байдлын ч, бүрэн эрхт байдал, тусгаар тогтнолын ч баталгаа юм. Энэ бол монгол хүн бүрийн нийтлэг эрх ашиг. Үүнд л төрийн бүх шатны албан хаагч үйлчлэх ёстой. Хувиа бодох бол төрийн хүнд байж болохгүй авир. Та бидний өвөг дээдэс ингэж сургасан. Бидний хийсэн түүхэн сонголтын учир утга нь ч энэ юм. Сайн үйлс, сайхан сэтгэлээрээ гайхагдаж явсан Тереза ээж “Бурхан биднээс үйлчил гэж хүсдэг. Гавьяа байгуулаадах гэж хэнийг ч шахдаггүй юм” гэж хэлсэн байдаг.

Гурав: Ёс зүй гэдэг бол хүнээс өөрөөс нь эхэлдэг зүйл. Ёс зүйтэй хүн бол харанхуйд ч ёс зүйтэй байдаг. Хэн ч хараагүй байхад ёс зүйтэй байдаг. Хээр эзгүйд ч, хэтэвч дүүрэн мөнгөний өмнө ч ёс зүйтэй байдаг. Муу үйлдэл өөртөө л гай тарьдаг. Бид Монголын сайныг үзэх гэвэл бие биенийхээ мууг харах гэж хоорондоо ил далд дайсагналцах хэрэггүй юм.

Гэхдээ энэ бол дутагдлаа ярихгүй байцгаая гэсэн үг биш. Бид улам сайн ярилцах ёстой. Үүнд л манай тогтолцооны хүч, дархлаа нь оршдог юм. Ямар ч албан тушаалтныг шүүмжилж болно. Харин шүтэж болохгүй. Ардчиллыг буруутгаж болно. Харин гутаах хэрэггүй. Нээлттэй нийгэм, өсөрхөл доромжлол, хагарал хоцрогдол, буруу зөв зуршил бол дахиад л бас тус тусдаа зүйл. Ухаант хүн хялбархан ялгачих эд.

Цагаан сар гарах гэж байна. Ерөөлийн сайхныг хүмүүс бие биедээ хэлдэг бэлгэ ерөөл дүүрэн сайхан цаг ирж байна. Үрийн үрдээ, үеийн үедээ би хувьдаа үүнийг л захих гэж үзэг цаас нийлүүлэв. “Аливаа юмыг сайн талаас нь хар. Болох талаас нь бод. Бүтээх талаас нь зүтгэ.”

Надад хандсан нэг сонгогчийн шуудхан асуултаар энэ бичвэрийг би өндөрлөе. “Ийм ухаантай ард түмнийг, ийм баялагтай орныг, ийм байдалтай болгоод орхи гэж би чамайг сонгосон уу?”

Монголын Цахиагийн ЭЛБЭГДОРЖ

Жич: Монгол бол миний хөгшин аавын (өвөөгийн) нэр.

2015 оны 2 дугаар сарын 12

Монгол Улсын Их Хурлын дарга Зандаахүүгийн Энхболдын урилгаар манай улсад албан ёсны айлчлал хийсэн Оросын Холбооны Улсын Холбооны Хурлын Төрийн Думын дарга С.Е.Нарышкины айлчлал амжилттай өндөрлөж, тэрбээр өнөөдөр /2015.02.16/ нутаг буцлаа.

Оросын Холбооны Улсын Холбооны Хурлын Төрийн Думын дарга С.Е.Нарышкин тэргүүтэй эрхэм зочдыг Монгол Улсын Их Хурлын дэд дарга, Улсын Их Хурал дахь Монгол-Оросын парламентын бүлгийн дарга Р.Гончигдорж, Улсын Их Хурлын Тамгын газрын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Б.Болдбаатар болон албаны бусад хүмүүс үдлээ.

.

ОХУ-ын Холбооны Хурлын Төрийн Думын дарга С.Е.Нарышкины Монгол Улсад хийсэн албан ёсны айлчлалын багц мэдээ, мэдээлэл

ОХУ-ын Холбооны Хурлын Төрийн Думын даргыг Чингисийн талбайд угтан мэндчиллээ

Айлчлалын эхэнд Улсын Их Хурлын дарга З.Энхболд Монгол Улсад албан ёсны айлчлал хийж буй ОХУ-ын Холбооны Хурлын Төрийн Думын дарга С.Е.Нарышкиныг Чингисийн талбайд угтан мэндчилсэн юм. Улсын Их Хурлын дарга эрхэм зочны хамт их эзэн Чингис хааны хөшөөнд хүндэтгэл үзүүлсний дараа Төрийн ордны Ёслол хүндэтгэлийн өргөөний Баганат танхимд саатан Оросын Холбооны Улсын Холбооны Хурлын Төрийн Думын дарга С.Е.Нарышкин хүндэт зочны дэвтэрт сэтгэгдлээ үлдээн, гарын үсэг зурсан юм. /Дэлгэрэнгүйг энд дарж үзнэ үү/

Улсын Их Хурлын дарга З.Энхболд, ОХУ-ын Холбооны Хурлын Төрийн Думын дарга С.Е.Нарышкин нар хэлэлцээ хийлээ

Хүндэт зочны дэвтэрт гарын үсэг зурсны дараа Монгол Улсын Их Хурлын дарга З.Энхболд, ОХУ-ын Холбооны Хурлын Төрийн Думын дарга С.Е.Нарышкин нар хэлэлцээ хийв. Хэлэлцээний үеэр талууд хоёр орны улс төр, худалдаа эдийн засаг, соёл, шинжлэх ухаан, боловсрол, хил орчмын бүс нутгийн хамтын ажиллагааны үр ашгийг дээшлүүлэх арга замын талаар хөндөж ярилцсан.

Хэлэлцээнд Улсын Их Хурлын дэд дарга Р.Гончигдорж, Л.Цог, Улсын Их Хурлын гишүүн Н.Батцэрэг, Д.Хаянхярваа, Д.Арвин, Г.Баярсайхан, О.Содбилэг, Улсын Их Хурлын Тамгын газрын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Б.Болдбаатар, Гадаад хэргийн дэд сайд Н.Оюундарь, албаны бусад хүмүүс оролцов. /Дэлгэрэнгүйг энд дарж үзнэ үү/

Оросын Холбооны Улсын Холбооны Хурлын Төрийн Думын даргад бараалхав

Хэлэлцээрийн дараа ноён С.Е.Нарышкинд Монгол Улсын Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэг бараалхав.

Ерөнхий сайд, ОХУ-тай уламжлалт сайн хөршийн найрсаг харилцаа, хамтын ажиллагаагаа гүнзгийрүүлэн хөгжүүлэх нь Монгол Улсын гадаад бодлогын тэргүүлэх чиглэлийн нэг гээд сүүлийн жилүүдэд хоёр орны хооронд өндөр дээд түвшний айлчлал, яриа хэлэлцээний давтамж нэмэгдэж байгаад сэтгэл хангалуун байгаагаа илэрхийлсэн.

Мөн ОХУ-тай төмөр зам, барилга, эрчим хүч, уул уурхай, хөдөө аж ахуй зэрэг уламжлалт хамтын ажиллагаатай салбаруудаас гадна хурдны зам зэрэг шинэ салбарт хамтран ажиллах сонирхолтой байгаагаа хэллээ. /Дэлгэрэнгүйг энд дарж үзнэ үү/

Монгол Улсын Ерөнхийлөгчид ОХУ-ын Холбооны Хурлын Төрийн Думын дарга бараалхав

Айлчлалын хөтөлбөрийн дагуу дараа нь Холбооны Хурлын Төрийн Думын дарга Төрийн ёслол хүндэтгэлийн өргөөнд Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржид бараалхсан. Уулзалтын эхэнд Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж ОХУ-ын Холбооны Хурлын Төрийн Думын дарга, төлөөлөгчдийн хамт Монгол Улсад хүрэлцэн ирсэнд талархал илэрхийлж, айлчлалд нь амжилт хүслээ.

Мөн тэрээр, бүр өнгөрсөн ХХ зууны эхээр, 1911 онд Монгол Улсын Ерөнхий сайд Т.Намнансүрэн Орост айлчлахдаа Төрийн Думд айлчилж, тэндээсээ санаа авч Монголдоо ирээд хоёр танхимтай парламент байгуулж, парламентын системийг Монголд нэвтрүүлж байсныг энэ үеэр тэмдэглэж байлаа. Өнөөдөр энэ түүхийг санаж ОХУ-ын парламентын төлөөлөгчдийг хүлээн авч байгааг дурдаад “Парламент хоорондын харилцааг улам бэхжүүлэхэд таны айлчлал чухал юм. Таны айлчлалд амжилт хүсье” гэлээ. ОХУ-ын Ерөнхийлөгчийн өнгөрсөн жил Монголд айлчлах үеэр гарын үсэг зурсан баримт бичгүүд болон яриа, хэлэлцээнүүдийг ажил хэрэг болгох талаар хоёр тал анхааран ажиллаж байгааг тэмдэглэж байлаа. ОХУ-д визгүй зорчдог болсон тул орос, монголын олон иргэд харилцан зорчиж, сэтгэгдэл өндөр байгааг Төрийн тэргүүн хэлсэн.

ОХУ-ын Холбооны Хурлын Төрийн Думын дарга С.Е.Нарышкин хариу хэлсэн үгэндээ өөрийг нь хүндэтгэн хүлээн авсан Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржид талархал илэрхийлж, “ОХУ-ын хувьд Монгол Улстай эртний сайн хөршийн харилцаатай орон юм. Монгол Улстай стратегийн харилцаагаа өргөжүүлэн хөгжүүлэх нь ОХУ-ын гадаад харилцааны тэргүүлэх бодлого байсаар ирсэн. Монгол Улс ч ОХУ-тай харилцах харилцаагаа тэргүүлэх чиглэлд хөгжүүлж байгааг үнэлж байдаг” гэлээ.

Уулзалтын төгсгөлд Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж ОХУ-ын Ерөнхийлөгч В.Путинд чин сэтгэлийн мэндчилгээ дэвшүүлэв. /Дэлгэрэнгүйг энд дарж үзнэ үү/

Монгол, Оросын парламентын дарга нар хэвлэл мэдээллийнхэнд мэдээлэл хийлээ

Монгол Улсын Их Хурлын дарга З.Энхболд, ОХУ-ын Холбооны Хурлын Төрийн Думын дарга С.Е.Нарышкин нар айлчлалын үр дүнгийн талаар хэвлэл, мэдээллийнхэнд товч мэдээлэл хийв.

Мэдээллийн эхэнд Монгол Улсын Их Хурлын дарга З.Энхболд, миний урилгаар Оросын Холбооны Улсын Холбооны Хурлын Төрийн Думын дарга Сергей Евгеньевич Нарышкин манай улсад албан ёсны айлчлал хийж байна. Монгол Улс Оросын Холбооны Улстай уламжлалт, сайн хөршийн найрсаг харилцаагаа гүнзгийрүүлэн хөгжүүлэхийн төлөө байдаг бөгөөд манай хоёр орны хооронд хөгжүүлж буй стратегийн түншлэлийг цаашид шинэ агуулгаар баяжуулах, хоёр улсын парламент хоорондын идэвхтэй харилцааг өргөжүүлэхэд энэхүү айлчлал чухал ач холбогдолтой юм гээд өнөөдөр хийсэн хэлэлцээрийн үеэр Монгол, Оросын харилцааны өнөөгийн явцыг дүгнэж, цаашид өргөжүүлэн хөгжүүлэх боломжийн талаар санал солилцлоо. Мөн хоёр талын хооронд яригдаж ирсэн зарим тодорхой асуудлын шийдлийг урагшлуулах, хоёр улсын парламент хоорондын хамтын ажиллагааг идэвхжүүлэх боломжийн талаар ярилцсан хэмээгээд Оросын Холбооны Улсын Холбооны Хурлын Төрийн Думын дарга Сергей Евгеньевич Нарышкины айлчлалд амжилт хүсэв.

Оросын Холбооны Улсын Холбооны Хурлын Төрийн Думын дарга С.Е.Нарышкин Монгол Улсад айлчлахыг урьсанд нь Монгол Улсын Их Хурлын дарга З.Энхболдод талархаж байна гээд Оросын Холбооны Улсын хувьд Монгол Улс нь тэргүүний ач холбогдолтой хөрш улс юм. Манай хоёр орны хамтын ажиллагаа уламжлалт сайн хөршийн харилцаанд үндэслэж, өргөн хүрээний хамтын ажиллагаа гүн гүнзгий хөгжиж ирсэн. Түүнчлэн эдийн засаг, хүмүүнлэгийн салбарт харилцан ашигтай хамтын ажиллагааг хөгжүүлэхийн зэрэгцээ олон улсын хамтын ажиллагааны асуудлаар манай хоёр орон адил төстэй байр суурь баримталдаг бөгөөд хоёр орны хоорондын хамтын ажиллагааг хөгжүүлэхэд саад болохуйц улс төрийн ямар нэгэн асуудал байхгүй. Өнөөдрийн хэлэлцээрийн явцад хоёр талын харилцааны өргөн хүрээний асуудлыг хэлэлцэж, түүний дотор парламент хоорондын болон улс хоорондын худалдаа эдийн засгийн, хүмүүнлэгийн салбарын асуудлыг хэлэлцсэнийг онцлон тэмдэглэв.

Мөн Халхын голын дайны ялалтаар гагнагдсан Монгол, Оросын ард түмний дайчин нөхөрлөл Аугаа их эх орны дайны хүнд бэрх жилүүдэд болон 1945 оны чөлөөлөх дайны үхэлтэй өрссөн өдрүүдэд улам бэхжин баяжсан хэмээн хоёр тал онцолсон.

Мэдээллийн дараа ОХУ-ын Холбооны Хурлын Төрийн Думын дарга тэргүүтэй зочид төлөөлөгчид Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны танхимтай танилцав. /Дэлгэрэнгүйг энд дарж үзнэ үү/

Маршал Г.К.Жуковын хөшөөнд цэцэг өргөлөө

Оросын Холбооны Улсын Холбооны Хурлын Төрийн Думын дарга С.Е.Нарышкин ЗХУ-ын дөрвөн удаагийн баатар, Монгол Улсын баатар, маршал Г.К.Жуковын хөшөөнд цэцэг өргөж, түүний гэр музейг үзэж сонирхлоо.

Халх голын байлдааны ялалтад онцгой үүрэг гүйцэтгэн, үнэтэй хувь нэмэр оруулсан Зөвлөлт Холбоот Улсын дөрвөн удаагийн баатар, БНМАУ-ын хошой баатар, маршал, Г.К.Жуковын хөшөөг 1981 онд босгожээ. 1939 онд Халхын голын байлдааныг командлахаар Улаанбаатарт буудалласан байшинг нь музей болгож, дэргэдэх талбайд хөшөөг босгосон билээ. 1939 оноос 1940 оны тавдугаар сарын эхэн хүртэл Г.К.Жуков уг байшинд амьдарч байсан аж.

Цэцэг өргөх ёслолд Улсын Их Хурлын дэд дарга Л.Цог болон албаны бусад хүмүүс оролцлоо. /Дэлгэрэнгүйг энд дарж үзнэ үү/

“Монгол-Оросын харилцааны түүх, уран зохиолын асуудал”

сэдэвт дугуй ширээний уулзалтад оролцов

Сергей Евгеньевич Нарышкин үдээс хойш Гадаад хэргийн яаманд болсон “Монгол-Оросын харилцааны түүх, уран зохиолын асуудал” сэдэвт дугуй ширээний уулзалтад оролцов. Тэрээр уулзалтын эхэнд хэлсэн үгэндээ, “Орос, Монголын түүхчид харилцан туршлага солилцсоор ирснийг онцлон дурдаад, хоёр орны эрдэмтдийн хамтын ажиллагааны үр дүнд хэд хэдэн чухал амжилтад хүрснийг цохон тэмдэглэв.

Мөн бидний хамтран хэрэгжүүлэх төслүүд олон талын сонирхолтой байх болно. Ялангуяа тусгаар тогтносон Монгол Улс хөгжихөд Орос орны гүйцэтгэсэн үүрэг нөлөө их юм. 1913-1914 онд Орос оронд Монголын анхны Ерөнхий сайд айлчилсан. Түүний айлчлалын гол зорилго нь оросын төрийн тогтолцоотой танилцах явдал байлаа. Хаант Орос орны төрийн Думын хуралдаан дээр Монгол Улсын Ерөнхий сайд оролцсон нь хүндэтгэлтэй үйл явдал болсныг онцлон хэлэхэд таатай байна. Энэхүү айлчлалын дараа Монгол Улсад хоёр танхимтай парламент байгуулагдсан. Миний бие Төрийн Думын даргын хувьд 100 жилийн өмнөх энэ үйл явдал маш их билэг дэмбэрэлтэй үйл явдал байсан гэж үздэг. Монголчууд орос хэлийг бүх нийтээрээ сайн мэддэг. Соёлын хамтын өвтэй байна гэдэг манай хоёр орны харилцан ойлголцолд маш чухал үүрэгтэй” хэмээн онцлов.

Оросын Холбооны Улсын Холбооны Хурлын Төрийн Думын дарга бөгөөд, “Оросын түүхийн нийгэмлэг” холбооны тэргүүний хувиар С.Е.Нарышкин, Монгол Улсын Шинжлэх ухааны академийн ерөнхийлөгч Б.Энхтүвшин нар хамтын ажиллагааны санамж бичигт энэ үеэр гарын үсэг зурсан юм. /Дэлгэрэнгүйг энд дарж үзнэ үү/

Улсын Их Хурлын Тамгын газрын Хэвлэл мэдээлэл,

олон нийттэй харилцах хэлтэс

Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч Э.Бат-Үүл Удирдлагын багийн үйл ажиллагааны төлөвлөгөө, Засгийн газрын чиг үүргийг дүүрэгт төлөөлөн хэрэгжүүлэх, Нийслэлийн Засаг даргын 2013-2016 оны үйл ажиллагааний хөтөлбөр, Нийгэм, эдийн засгийн 2015 оны зорилтыг хэрэгжүүлэх зорилгоор нийслэлийн Засаг даргын салбар хариуцсан орлогч нар, удирдлагын зөвлөлийн гишүүд, дүүргийн Засаг дарга нар, Төсвийн шууд захирагч нартай 2015 оны Үр дүнгийн гэрээ байгуулах ажиллагаа боллоо.

Тус үйл ажиллагааны эхэнд Нийслэлийн Засаг даргын 2015 оны А/03 дугаар захирамжаар 2014 оны үйл ажиллагааны үр дүнд хяналт-шинжилгээ, үнэлгээ хийсний дагуу нийслэлийн удирдлагын зөвлөлийн хуралдаанаар хэлэлцэж, “Бүрэн хангалттай” үнэлгээ авсан дүүрэг, харъяа агентлаг, төсөвт үйлдвэрийн газруудад “Батламж” бүхий шагнал гардууллаа.

2014 онд Сүхбаатар дүүрэг, Баянзүрх дүүрэг, Хүүхэд, залуучуудын сургалт хүмүүжлийн тусгай цогцолбор, Үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэн, Монголын Хүүхдийн ордон, Авто замын газар, Архивын газар, Нийтлэг үйлчилгээний газар, Орон сууц нийтийн аж ахуйн удирдах газар, Ус сувгийн удирдах газар гэрээгээр хүлээсэн үүргээ “Бүрэн хангалттай” биелүүлсэн байна.

Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч салбар хариуцсан орлогч нар, Удирдлагын зөвлөлийн гишүүд болох нийслэлийн ЗДТГ-ын дарга, Улаанбаатар хотын Ерөнхий менежер бөгөөд Захирагчийн ажлын албаны дарга, Улаанбаатар хотын Ерөнхий Архитектор бөгөөд Нийслэлийн Ерөнхий төлөлөгөөний газрын дарга, дүүргийн Засаг дарга нар, Засаг даргын харъяа 14 газар, чиг үүргийн 57 агентлаг, төсөвт үйлдвэрийн газрын удирдлагатай 2015 оны Үр дүнгийн гэрээ байгууллаа.

Энэ үеэр нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч Э.Бат-Үүл “Бүрэн хангалттай үнэлгээ авч, шагнал гардсан удирдлагуудад баяр хүргэж, нийслэлчүүдийнхээ нэрийн өмнөөс талархал илэрхийлье. Эрүүл, аюулгүй Улаанбааатар хотыг бий болгохын төлөө улам хичээнгүйлэн ажиллахыг та бүхнээсээ хүсч байна. Та бидний хамтын хүчээр бүтээн байгуулалтын хурд өмнөх жилүүдийнхээс 2,5 дахин өсчээ. Үүнд ч иргэд сэтгэл хангалуун байгаа төдийгүй илүү их хурдтайгаар ажиллах итгэл, найдвар бидэнд тавьж байна. Сайн зүйл олон байгаа ч дутагдал бас байна. Өнгөрсөн жилүүдийн хариуцлага, ажлын алдааг арилгахгүйгээр одоо ажиллаж байгаа цөөнгүй тохиолдол байгааг хатуу анхааруулмаар байна. Э.Бат-Үүл гэдэг хүнд зориулж, миний төлөө, миний гарын үсгийг авахын төлөө ажиллах хэрэггүй. Надад зориулж биш, намайг аргалах биш, өөрийнхөө хамгийн хайртай дотны хүн, үр хүүхдүүдийнхээ ирээдүйн төлөө ажиллаасай гэж та бүхнээс хүсч байна. Эрх мэдэлтэй байх үедээ гаргасан хүнд суртал эргээд танд ирдэгийг бүү мартаарай” гэж онцлон хэлсэн юм.

Мөн энэ үеэр нийслэлийн газрын асуудлыг хариуцаж буй Нийслэлийн Өмчийн харилцааны газартай хугацаатай үр дүнгийн гэрээ байгуулж байгаагаа хэлсэн юм. Учир нь тухайн газартай холбоотой иргэдийн эрх ашиг хөндөгдсөн хэд хэдэн асуудлаар гомдол ирсэн тул тухайн асуудлыг нягтлах зорилгоор богино хугацаатайгаар гэрээний биелэлт гаргах гэрээ байгууллаа гэж Нийслэлийн ЗДТГ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгчид ОХУ-ын Холбооны Хурлын Төрийн Думын дарга бараалхав

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржид өнөөдөр ОХУ-ын Холбооны Хурлын Төрийн Думын дарга Сергей Евгеньевич Нарышкин бараалхав.

Уулзалтын эхэнд Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж ОХУ-ын Холбооны Хурлын Төрийн Думын дарга, төлөөлөгчдийн хамт Монгол Улсад хүрэлцэн ирсэнд талархал илэрхийлж, айлчлалд нь амжилт хүслээ. Бүр өнгөрсөн ХХ зууны эхээр, 1911 онд Монгол Улсын Ерөнхий сайд Т.Намнансүрэн Орост айлчлахдаа Төрийн Думд айлчилж, тэндээсээ санаа авч Монголдоо ирээд хоёр танхимтай парламент байгуулж, парламентын системийг Монголд нэвтрүүлж байсныг энэ үеэр Монгол Улсын Ерөнхийлөгч тэмдэглэж байлаа. Өнөөдөр энэ түүхийг санаж ОХУ-ын парламентын төлөөлөгчдийг хүлээн авч байгааг дурдаад “Парламент хоорондын харилцааг улам бэхжүүлэхэд таны айлчлал чухал юм. Таны айлчлалд амжилт хүсье” гэлээ.

ОХУ-ын Холбооны Хурлын Төрийн Думын дарга С.Е.Нарышкин хариу хэлсэн үгэндээ өөрийг нь хүндэтгэн хүлээн авсан Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржид талархал илэрхийлж, ОХУ-ын Ерөнхийлөгч В.Путины дэвшүүлсэн чин сэтгэлийн халуун дотно мэндчилгээг дамжуулав. Мөн удахгүй болох гэж байгаа монголчуудын билгийн тооллын шинэ жил, Цагаан сарын баярын мэндийг дэвшүүлж сайн сайхан бүхнийг хүсэн ерөөлөө.

Тэрээр “ОХУ-ын хувьд Монгол Улстай эртний сайн хөршийн харилцаатай орон юм. Монгол Улстай стратегийн харилцаагаа өргөжүүлэн хөгжүүлэх нь ОХУ-ын гадаад харилцааны тэргүүлэх бодлого байсаар ирсэн. Монгол Улс ч ОХУ-тай харилцах харилцаагаа тэргүүлэх чиглэлд хөгжүүлж байгааг үнэлж байдаг” гэлээ.

Уулзалтын үеэр Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж ОХУ-ын Ерөнхийлөгч В.Путины өнгөрсөн 2014 оны есдүгээр сард Монголд хийсэн ажлын айлчлал амжилттай болж, олон баримт бичигт гарын үсэг зурсан нь хоёр орны харилцаа цаашид өргөжин хөгжихөд чухал алхам болсныг онцлон тэмдэглэв. Мөн ОХУ-ын Ерөнхийлөгчтэй өнгөрсөн жилийн хугацаанд нийт таван удаа уулзсаныг тэмдэглээд энэ 2015 онд болох Эх орны аугаа их дайны ялалтын 70 жилийн ойд оролцох урилга хүлээн авсандаа талархал илэрхийлж, ОХУ-ын Уфа хотноо болох ШХАБ-ын уулзалтад оролцох үеэрээ ч уулзах боломжтой гэдгийг хэлж байлаа. Хэрэв ОХУ-ын Ерөнхийлөгч Сибирийн бус нутагт ажиллавал тэр үеэр мөн уулзаж болох юм гэв.

ОХУ-ын Ерөнхийлөгчийн өнгөрсөн жил Монголд айлчлах үеэр гарын үсэг зурсан баримт бичгүүд болон яриа, хэлэлцээнүүдийг ажил хэрэг болгох талаар хоёр тал анхааран ажиллаж байгааг мөн тэмдэглэж байлаа. ОХУ-д визгүй зорчдог болсон тул орос, монголын олон иргэд харилцан зорчиж, сэтгэгдэл өндөр байгааг Төрийн тэргүүн хэллээ.

Өнөөдөр Монгол Улсын оны тэргүүн бүтээн байгуулалтад шагнал гардуулах ёслол болно. Түүний дотор ОХУ-ын техник, технологийн оролцоотойгоор гүйцэтгэсэн Дулааны 4 дүгээр цахилгаан станцын суурилагдсан хүчин чадлыг 123 МВт-аар өргөтгөх төсөл багтсаныг тэмдэглэж, хоёр орны харилцаа ийнхүү салбар бүрт өргөжин хөгжиж байна гэлээ.

Уулзалтын төгсгөлд Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж ОХУ-ын Ерөнхийлөгч В.Путинд чин сэтгэлийн мэндчилгээ дэвшүүллээ.