Хятадын Коммунист намын бүгд хурал арваннэгдүгээр сард болно. Энэ нь хойтон жил болох XX их хурлын удиртгал нь юм. Ирэх жилийн их хурлаар Си Жиньпин намын Ерөнхий нарийн бичгийн даргаар гурав дахь удаагаа үлдэх эсэх нь шийдэгдэнэ. Гэвч үүний хариулт үндсэндээ одоо ч тодорхой.
Хятадын шинэчлэлийн эцэг агсан Дэн Сяопины номлолоор, удирдагч хүн 10 жил болоод албаа өгөх ёстой. Энэ удаад эл дүрэм журам үйлчлэхгүй нь лав. Учир нь Хятадын парламент төрийн тэргүүнийхээ бүрэн эрхийн хугацаанд хязгаар тавихгүй байх шийдвэр гаргачихсан. Тиймээс Си Жиньпин намын албан тушаалаа авч үлдэхэд албан ёсоор ямар нэгэн саад бэрхшээл гараагүй биз ээ.
Намын суртал ухуулга ч Си даргыг тахин шүтэхэд чиглэх болсон бөгөөд дунд сургуулийн хөтөлбөрт хүртэл түүний ач гавьяаг магтан дуулсан тусгай хичээл оруулахаар заасан билээ. Өөрөөр хэлбэл, сурагчид 10 настайгаасаа эхлэн төрийн тэргүүнийхээ үйл хэргийн талаар тодорхой мэдлэгтэй болно гэсэн үг. Гэхдээ гэнэтийн зүйл гарахыг бас үгүйсгэх аргагүй.
Намын урдаа барьдаг 400 орчим боловсон хүчин оролцдог Бүгд хурал ихэвчлэн жилд нэг удаа хуралддаг байна. Гадны төдийгүй дотоодын сэтгүүлчдийн хувьд хурлыг сурвалжлах эрх бараг үгүй. Иймээс ч гадны хэвлэл мэдээллийнхэн бүгд хурлыг “конклав” буюу “нууц зөвлөгөөн”гэж хочилдог ажээ. Бүгд хурал өндөрлөмөгц албан ёсны эрхтэй“Синьхуа” агентлаг олон нийтэд үр дүнг мэдээлэх үүрэгтэй. Бүгд хурлын үеэр санал зөрөлдөөн гарсан ч энэ тухай нэг үг ч цухуйлгах учиргүй аж.
Таван жилд нэг удаа болдог Их хурлыг эс тооцвол Хятадын Коммунист намын гишүүдийн хувьд Бүгд хурал хамгийн чухал нь. Учир нь түүнээс гарах үр дүн түүхэн үйл явдлыг эхлүүлсэн нь цөөнгүй. Тухайлбал, 1981 оны Бүгд хурлаас, Мао Зэдуны санаачилсан “Соёлын хувьсгал” улс оронд нь эмх замбараагүй байдал үүсгэн гамшигт хүргэсэн тухай анх мэдэгдсэн билээ. Харин 1978 онд болсон “нууц зөвлөгөөний” үеэр Дэн Сяопин ноёрхлоо тогтоож эдийн засгийн шинэчлэлийн эхийг тавьсан юм. Үүний ачаар дэлхийн хамгийн их хүн амтай тус улс хоцрогдолдоо цэг тавьж, эдийн засгаараа тэргүүлэгч орны эгнээнд жагсах эхлэлээ тавьсан билээ.
“Study Times” гэх нэртэй намын сэтгүүлийн редактор асан Дэн Юйвэний үзэж буйгаар энэ удаагийн Бүгд хурлаар дахин нэг түүхэн шийдвэр гарч болзошгүй ажээ. Учир нь Бүгд хурлын талаарх Улс төрийн товчооны мэдэгдэлд дурдсанаар намын түүхэн замнал болоод гол үүргийг ухамсарлаж, Хятадын онцлогтой социализмын үзэл санааг цааш хэрхэн сайжруулах тухай асуудлыг хөндөх гэнэ.
Дашрамд хэлэхэд, Бүгд хуралд бэлтгэх гэсэн нэр дор Си Жиньпин төрийн аппаратдаа цэвэрлэгээ хийгээд хэдийнэ эхэлчихжээ. “South China Morning Post” сонины мэдээлснээр, шүүх болон хууль сахиулах байгууллагын ойролцоогоор 180 мянга орчим ажилтныг намын сахилга бат болон хууль дүрэм зөрчсөн гэх үндэслэлээр халж магадгүй гэнэ. Ийм төрлийн кампанит ажлыг өнгөрсөн оны сүүлээр явуулж эхэлсэн бөгөөд энэ оны сүүлч хүртэл үргэлжлэх төлөвтэй байна. Сингапурын Үндэсний их сургуулийн доцент У.Алфредийн ярьснаар дээрх кампанит ажил нь БНХАУ-ын даргын эрхийг бэхжүүлэх зорилготой. Түүний онцолж буйгаар Си дарга хууль сахиулах тогтолцоонд ихээхэн ач холбогдол өгч байна. Учир нь хууль сахиулах байгууллагууд улс оронд нь сахилга бат тогтооход дэмжлэг болох юм гэжээ. Бүгд хурал нь Бээжинд “харуулын ээлж”-ийг солих эхлэл болно. Энэхүү үйл явц хойтон болох их хурлыг хүртэл үргэлжлэх аж.
Бээжин дэх Цинхуагийн их сургуулийн эрдэм шинжилгээний ахлах ажилтан Се Маосуний хэлснээр “Си даргын хувьд Бүгд хурал нь түүхэн хүн гэдэг статусаа хадгалж үлдэхэд нь маш чухал” гэжээ. Тэрээр цааш нь онцлохдоо “Мао Зэдун шинэ Хятадыг үндэслэгч байв. Дэн Сяопин түүнийг нь цэцэглүүлсэн хүн юм. Харин Си-гийн хувьд Хятадын Коммунист нам байгуулагдсаны 100 жилийн ойн үеэр намын даргын албыг хашиж буй бөгөөд Хятад улс болон Хятадын коммунист намыг хүчирхэг болгосон хүн гэж түүхэнд үлдэхийг зорьж байгаа юм. Тэрбээр ийм л мессэжийг ард иргэддээ илгээх хүсэлтэй байна” гэжээ.
Дэн Сяопин номлолдоо намын гишүүдийг 68 нас хүрвэл залуу үедээ халаагаа өгөх ёстой гэж заасан байдаг. Харин Си Жиньпин сая энэ насанд хүрээд буй. Тэгвэл тэрээр халаагаа өгөх нь юу л бол.Тэрбээр уламжлалыг эвдэж, Дэн Сяопиний “Хятад улс хүчирхэг байдлаа нуух хэрэгтэй, Хүчээ гайхуулах хэрэггүй” гэсэн номлолоос татгалзан улсаа дэлхийн их гүрэн болгохыг хүсч байгаа бололтой.
Д.Цэрэндолгор
