Categories
гадаад мэдээ онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

Дарангуйллын гурван голомт DNN.mn

Өнөөдөр дэлхий нийт БНХАУ, Иран, ОХУ-ыг дарангуйллын “гурван голомт”
хэмээн нэрлэж, эдний эсрэг эрчимтэй арга хэмжээ авч байна. Хөгжингүй улсууд
энэ гурвыг ардчилалд аюул учруулж, дэлхийн дарангуйллыг өөгшүүлэн
санхүүжүүлж байна гэж үзэж байна гэсэн үг. Харамсалтай нь энэ гурвын хоёр нь
манай хөрш улс. Жижгийн жижиг манай дэлхийд байтугай энэ ертөнцөд мөнх юм
гэж үгүй болохоор бидний “мөнхийн хөрш” гээд байгаа нь худал бурж буй хэрэг
гэдэг нь аргагүй үнэн зүйл.
Хойд хөршийн хувьд өнөөдрийн байдлаар Украины дайнд оруулсан арван
армийнхаа тал хувийг бүрэн устгуулаад байна. Үлдсэн нь байлдааны чадваргүй
болоход тун ч ойрхон болчихоод байна. Энэ нь ОХУ чадварлаг цэрэг, офицерийн
хомсдолд орж ялангуяа байлдааны өндөр чадвартай нисгэгчидгүй болсон гэсэн үг.
Харамсалтай нь энэ бүхнийг дахин бий болгоход урт хугацаа шаардлагатай.
Харин ийм хугацаа хойд хөршид байхгүй. Олон улсын шинжээчид ОХУ-ын
Украины байлдааны хохирлыг дайны түүхэнд гарч байгаагүй том хохирол гэж
нэгэн дуугаар зөвшөөрч байна. ОХУ-ын төр, засаг ч гадны улсуудад хэн гэдгээ
бүрэн харуулсан учир бослого гаргуулахгүй гэж зөвхөн өөрсдийн иргэдэд
зориулсан хуурамч ухуулга явуулдаг болоод багагүй хугацаа өнгөрч байна.
Өөрсдийн чанарт бус тоонд найдсан ОХУ-ын арми ялалтын парад хийх
ёслолын хувцастай очсон ч Украины нийслэлийг эзлэж чадалгүй стратегийн
ялагдал хүлээсэн бол одоо тактикийн ялагдал хүлээхэд бэлэн болчихоод байна.
Энэ бүхнийг олон улсад “сүүлчийн цэргийг нь дуустал байлдах дайн” буюу
“туйлдуулан сүйрүүлэх байлдаан” гэдэг.
Ерөөс армийг нь туйлдуулан байлдах
чадваргүй болгон ялагдал хүлээлгэж, удирдлагынх нь нэр хүндийг унаган дотроос
нь бослого гарах гол нөхцөл бүрдүүлдэг нь өөрөө түүхийн хууль болсон зүйл. Энэ
нь хойд хөрш ЗХУ-ын түүхийг давтана гэсэн үг. Хэдхэн хоногийн өмнө ОХУ-аас
дайжин гарсан улс төрчид Чехийн нийслэл Прага хотод чуулж дарангуйлагч Орос
улсыг хэрхэн иргэдээ гэсэн, ардчилсан, европын улс болгох арга замыг хэлэлцэн
хамгийн гол нь ОХУ-ыг хэл, соёлоор нь бие даасан 45 улс болгоно гэсэн
тохиролцоонд хүрснээ дэлхий нийтэд зарлав.

Тийрэлтэт сумаар бууддаг наймхан ширхэг АНУ-ын “HIMARS” орос-украины
байлдааны 2000 км фронтын хүчний харьцааг хэрхэн өөрчилж чадаж байгааг
дэлхий нийт харав. Өнөөдөр хувцас, хэрэглэл, эм, хүнс, цэрэг, зэвсгийн хувьд
Украины арми НАТО-гийн стандартанд бүрэн шилжиж байна.

Эцсийн үр дүнд нь
ОХУ мэдээж бут үсэрч бусад улсуудад “гай болох”-оо нэг мөсөн болино гэсэн үг.
Ирэх оны нэгдүгээр сард болох АНУ-ын завсрын сонгуулийн өмнө Украины
арми Оросын армийг Донбассаас хөөж гаргана. Белоруссийн өөрөө өөрийгөө
сонгосон ерөнхийлөгч орос руу зугатан гарч, Молдав улс оросын нөлөөллөөс
ангижран бүрэн ардчилалд шилжинэ. Жо Байдан “Манай АНУ-ын иргэд Украинд
тусалсны ачаар дэлхийн №1 дарангуйлагчийн армийг яллаа” гэж сонгуульд
оролцох төдийгүй АНУ-ын цэрэг зэвсгийн үйлдвэрлэлийг цоо шинэ шатанд гаргаж
ажилгүйдэл, инфляцыг арилгах шинэ хөтөлбөрөө танилцуулан сөрөг Бүгд
Найрамдах намын улс төрчдийг санхүүжүүлэгч баруунтнуудын дэмжлэгийг
авснаар энэ сонгуульд ялна. Харин Крымын хойг оросуудын мэдэлд үлдэж
англи-саксончууд болон Герман, Япон, Өмнөд Солонгос, Энэтхэг улсуудын арми
шинэ технологийн зэвсэгтэй болтол үе үе уугин пижигнэж оросын армийг
сулруулан сульдуулсаар байх биз ээ.
ОХУ-ыг өнөөдөр бүрэн бүслээд буй НАТО нь үнэндээ цэргийн эвсэл
гэхээсээ улс төрийн эвсэл. Өнөөдөр ч энэ л янзаараа байна. Иймээс ирэх сарын
5-нд Англи улсын ерөнхий сайдаар Лиз Трасс тодорсны дараа тусгаар тогтнол
болон эдийн засагт нь ОХУ шууд аюул учруулж буй АНУ, Англи, Польш, Украин,
Латви, Литва, Эстони, Финлянд, Швед бас Япон гэх мэт улсууд нэгдэн оросын
эсрэг жинхэнэ цэргийн эвсэл байгуулах байх. Лиз Трассын өрсөлдөгч энэтхэг
гаралтай Риши Сунакын хадам эцэг Нагавара Рамарао Нараяна Мурти нь
Энэтхэгийн “IT” компанийн тэрбумтан төдийгүй В.Путины сайн найз гэсэн яриа
газар авч байгаа учраас энэ хүн Консерватив намын дарга болж чадахгүй. Учир нь
Консерватив нам гэдэг чинь консервативчууд л гэсэн үг.
Урд хөршийн хувьд тэдний сонингууд наймдугаар сарын эхний өдөр Хятад
улсын армийн ойн өдөр тохиож байхад улсыг нь доромжилж байгаа Нэнси
Пелосигийн онгоцыг харваж унагахыг Ардын армидаа уриалсан. Харин энэхүү
хатуу сануулгыг огт тоолгүй АНУ-ын Конгрессийн танхимын тэргүүн Нэнси Пелоси
Азид хийх айлчлалаа Өмнөд Солонгосоос эхлүүлж Тайваны аралд албан ёсоор
айлчлахаар мордов. Хятадын төр, засаг Украинаас худалдан авсан, хуучирсан
онгоц тээвэрлэгч “Киев”-ыг сайжруулан засаж “Ляо Линь” нэр өгсөн нисэх онгоц
тээвэрлэгчийг дагалдагч байлдааны онгоцнуудын хамт Тайваны арал руу явуулж,
уг аралд хамгийн ойр орших Футь Зяаны эрэгт цэргийн хүчээ нэмэгдүүлэв. Харин
АНУ нисэх онгоц тээвэрлэгч “Теодор Рузвельт” тэргүүтэй цохилтын хүчийг энэ
бүхний эсрэг илгээв.
АНУ-ын армийн хүч тэнгисийн цэрэгтээ байдаг.
Ядаж цөмийн шумбагч
онгоцуудад нь ойртон оччихоор зүйл хятадуудад байтугай оросуудад байхгүй.
Хоёр хөршийн шумбагчууд тоогоор ч, зэвсгийн хүчээр ч АНУ-аас хол хоцорчихсон.
Ядаж байхад АНУ-ын цөмийн шумбагч онгоцууд шиг хол бас гүнд шумбах
чадваргүй. Иймээс хятадууд Тайванд довтолбол зүгээр л арчуулна гэсэн үг. Ядаж
л дайн эхлэвэл газар, агаар, далайд хятадын радарыг шууд мэдэрч автоматаар
очиж устгадаг хиймэл оюун ухаан бүхий америкийн пуужингууд богино хугацаанд
хятадын армийг “сохолно”. “Сохор” армитай байлдана гэж юу байх билээ. Мэдээж

Хятадын эсрэг саяхан байгуулагдсан цэвэр англо-саксончуудын АНУ, Англи,
Австрали, Шинэ Зеландын цэргийн эвсэл энэ дайнд орно. Бас Япон, Энэтхэг,
Өмнөд Солонгос ч зүгээр суухгүйгээс гадна Хятадаас газар нутгаа буцаан авах
гэсэн Азийн бүх улсууд татагдан орно. Мөн хятадуудад өгөх ёстой эргэн төлөх
боломжгүй болсон өрөө хүчингүй болгох гэж энэ улсад өртэй бүх улсууд Хятадыг
Төвд, Шинжаан-Уйгур, Өвөр Монгол, хэлээ ойлголцдоггүй бас хөгжлөөрөө эрс
ялгаатай урд, хойд гэсэн тусдаа бие даасан улсууд болгон салгахын тулд урд
хөршийн эсрэг хүчнийг бүх талаар дэмжин туслах болно. Энэ бүхний эцэст урд
хөрш яг л хойд хөрш шиг ганцаардан эцэст нь бут үсэрч бусад улсуудад “гай
болох”-оо нэг мөсөн болино.

Хэрэг явдал ийм байгаа ч хятадууд Тайванд довтлохыг огт үгүйсгэж
болохгүй. Учир нь оросууд Укрианд довтолбол ОХУ, ЗХУ-ын түүхийг давтаж бут
үсрэн засаг, төрийнхөн төдийгүй дайнд турхирсан болгон олон улсын шүүхийн
өмнө яллуулах болно гэдгийг эрүүл ухаантай болгон бичиж анхааруулж байсан.
Гэтэл юу болов?! Энэ нь аль ч улсын төрд гарсан дарангуйлагч-авилгачдаас
ухаантангууд нь зайлан холдож, тэднийг зөвхөн “бөгс долоогчид” л тойрон
хүрээлдгээс ийм алдаа гарч мөхлийн замдаа шуудардаг гэсэн үг. Гэхдээ хятадууд
бол Иран, Орос хоёрын аль нь ч биш. Ядаж л авлигатай үнэхээр хатуу тэмцдэг.
Энэ бол том шалтгаан.
Ираны хувьд энэ улсын эсрэг “I2U2” буюу Израиль, Энэтхэг, Арабын
нэгдсэн Эмират, АНУ гэсэн цэргийн шинэ эвсэл байгуулагдаад удаагүй байхад
АНУ-ын ерөнхийлөгч Жо Байден Израиль улсад айлчлан лазерийн шинэ
зэвсгийнх нь туршилтыг өөрийн биеэр үзэж танилцав. Энэхүү лазерийн зэвсэг нь
онгоц, нисдэг тэрэг, пуужин, дроныг гурваас доошгүй лазерын туяагаар зэрэг
устгадгаар онцлог аж. Израиль улс энэ шинэ зэвсгээ дэлхийд өөр ямар ч армид
байхгүй, агаарын довтолгооноос хамгаалах өөрийн “Төмөр бүрхүүл”-дээ нэмж
оруулж байгаа юм байна. Ингэснээр Израилийн “Төмөр бүрхүүл” ямар ч нисдэг
биетүүдээс 100% бүрэн хамгаалах чадвартай болж байна гэсэн үг аж.
Үүний
дараа ерөнхийлөгч Жо Байден Саудын Араб улсад айлчилж энэ улсын Жидда
хотод Персийн булангийн хамтын ажиллагааны зөвлөл(GCC)-ийн улсуудыг
оролцуулсан цахим хурал хийн АНУ, Израиль болон Саудын Араб, Кувейт,
Катар, Оман, Арабын нэгдсэн Эмират, Бахрейн, Египет, Иордан, Ирак улсууд
хамтран Ираны эсрэг цэргийн шинэ эвсэл байгуулснаа зарлав. Израиль эдгээр
эвслийн улсуудыг өөрийн “Төмөр бүрхүүл”-ээр бүрэн хамгаалах болсноо олон
нийтэд зарласан төдийгүй ОХУ-д нийлүүлж магадгүй байсан Ираны дроны
үйлдвэрийг өөрийн дронуудаар навс бөмбөгдөж энэхүү шинэ эвслийн хүчийг
дэлхийд нотлон харуулав. Иран таг дуугүй өнгөрөв. Энэ нь Израиль улс лазерийн
шинэ зэвсгээр сэлбэсэн агаарын довтолгооноос хамгаалах өөрийн “Төмөр
бүрхүүл”-д бүрэн найдаж байна гэсэн үг төдийгүй ерөөс “Дарангуйллын гурван
голомт”-оос Иран улсын төр, засгийнхан эхлэн сүйрэх магадлал өндөр байна гэж
болно. Учир нь Иран улс нефтийн 160,12 тэрбум баррель, байгалийн хийн 33,33
их наяд кубометр нөөцтэй. Хэрэв Ираны одоогийн төр засаг унавал Ираны
төдийгүй Сирийн 2.5 тэрбум баррель нефть болон байгалийн хийн 300 тэрбум
кубометр нөөц барууны улсуудад нийлүүлэгдэнэ гэсэн үг. Бас хятадуудын мэдэлд
орчихсон байгаа Афганистаны нефть суларч ирнэ. Афганистаны Балхом болон
Жаужан гэсэн хоёрхон муж л гэхэд 1,8 тэрбум баррель нефтийн нөөцтэй. Дээрээс

нь эдгээр улсын байгалийн ховор элементүүдийн нөөцийг нэмчихвэл асуудал илүү
ойлгомжтой бас тодорхой харагдана.

Г.АМАРСАНАА

Categories
гадаад мэдээ цаг-үе

Хүн төрөлхтөн цөмийн дайнаас ганцхан алхмын зайтай байгааг НҮБ-ын тэргүүн анхаарууллаа DNN.mn

Цөмийн дайны тухай төөрөгдөл

Хүн төрөлхтөн цөмийн дайнаас ганцхан алхмын зайтай байгааг НҮБ-ын ерөнхий нарийн бичгийн дарга Антонио Гуттереш өчигдөр мэдэгджээ.

Тэрбээр Цөмийн Зэвсгийг Хориглох тухай гэрээнд нэгдсэн орнуудын чуулга уулзалтыг нээж хэлсэн үгэндээ энэ санаагаа илэрхийлсэн байна.

“Хүн төрөлхтөн ганцхан болгоомжгүй алхам хийвэл цөмийн дайн эхлэх аюулын ирмэг дээр байна. Өнөөдрийг хүртэл биднийг зөвхөн аз түшиж ирлээ. Гэхдээ аз бол стратеги биш. Бас цөмийн дайнаас сэргийлэх зүйл ч биш” гэж хэлсэн Гуттереш сүүлийн үед олон улсын хэмжээнд гарсан үйл явдлууд, тухайлбал Украины дайн, Солонгосын хойг, Ойрх Дорнод дахь дайсагнал геополитикийн сөргөлдөөнийг шинэ дээд түвшинд хүргэснийг анхааруулжээ.

Кубын пуужингийн хямралын дараа 1968 онд дэлхийн ихэнх улс орнууд цөмийн зэвсэг дэлгэрүүлэхийг хориглох, цаашдаа цөмийн зэвсгийг бүрмөсөн устгах зорилготой гэрээг байгуулж байв.

Уг гэрээнд нэгдээгүй дөрвөн улс нь Энэтхэг, Пакистан, Израил, Умард Солонгос юм.

Өнөөдрийн байдлаар дэлхийн улс орнуудад 13,000 орчим цөмийн зэвсэг идэвхтэй байгаа. 1980-аад оны дунд үед энэ тоо 60,000 хүрч байжээ.

Украины дайн эхэлсний дараа ОХУ-ын ерөнхийлөгч Владимир Путин цөмийн зэвсэгт хүчнээ өндөржүүлсэн бэлэн байдалд шилжүүлж, Орос улстай зөрчилдсөн бүхэн “түүхэндээ үзэж байгаагүй хортой үр дагавар” амсахыг анхааруулж байв.

Өчигдөр эхэлсэн чуулганд илгээсэн захидалдаа тэр “цөмийн дайн хэзээ ч гарах ёсгүй, гарсан тохиолдолд хэн ч ялахгүй” гэж мэдэгджээ.

Харин АНУ-ын төрийн нарийн бичгийн дарга Энтони Блинкен олон улсаас аюулгүй байдлын баталгаа авсныхаа дараа 1994 онд Зөвлөлтийн үеийн цөмийн зэвсгээсээ татгалзсан Украин улс өнөөдөр Оросын эзлэн түрэмгийлэлд өртөөд байгааг шүүмжилсэн байна.

Энэ үйлдэл нь тусгаар тогтнолоо хамгаалах, гаднын эзлэн түрэмгийллээс өөрийгөө хамгаалахын тулд “цөмийн зэвсэгтэй байх хэрэгтэй юм байна” гэсэн буруу ойлголтыг дэлхийн улс орнуудад төрүүлж байгааг тэр анхааруулжээ.

Эх сурвалж: BBC

Categories
гадаад мэдээ нийгэм

Евро бүсийн инфляц түүхэн дээд хэмжээндээ хүрлээ DNN.mn

зураг

6-р сард Евро бүсийн инфляц 8.9% хүрч рекорд тогтоогоод байна. Үнийн өсөлтөд түлш шатахууны үнэ өмнөх оны мөн үеэс 40 орчим хувиар, хүнс, тамхи, согтууруулах ундааны үнэ 10 орчим хувиар өссөн нь голлон нөлөөлжээ.

Үнийн өсөлт эрчимжсэн нь 7-р сард бодлогын хүүгээ 0.5 нэгж хувиар өсгөсөн Европын төв банк 9-р сард болох уулзалтаараа дахин 0.5 нэгж хувиар хүүгээ өсгөх магадлалыг нэмэгдүүлэв. Европын төв банкнаас инфляцыг 2%-д тогтворжуулахыг зорьдог бөгөөд энэ оны турш инфляц зорилтоос нь нэлээд өндөр байх төлөвтэй.

Евро бүсийн 19 орноос Эстони, Латви, Литвад инфляц 20 гаруй хувийг давсан нь хамгийн өндөр үзүүлэлт болжээ. Герман, Франц, Испанид инфляц 6-10 хувьд хэлбэлзэж байна.

ОУВС-аас өнгөрсөн 7 хоногт нийтэлсэн “Дэлхийн эдийн засгийн төлөв” тайландаа олон улсад өндөр инфляц илүү урт хугацаанд үргэлжлэх төсөөлөл гаргаснаа танилцуулжээ.

зураг

Categories
гадаад мэдээ

БНХАУ-ын Гадаад хэргийн сайд Ван И манай улсад энэ сард айлчилна DNN.mn

БНХАУ-ын Гадаад хэргийн сайд Ван И манай улсад энэ сард айлчилна. Манай улсын гадаад харилцаа, худалдааны гол түнш, стратегийн чухал харилцагч орны хувьд энэ удаагийн айлчлал өндөр ач холбогдолтойг эдийн засагчид болон судлаачид хэлж байна. Эдийн засаг, нийгмийн томоохон төслүүдэд хамтарч ажиллах чухал яриа хэлэлцээр хүлээгдэж буйг онцолж байна. Айлчлалаар хоёр орны эдийн засаг, худалдааны болон хил, боомтын асуудал, томоохон төслүүд, түүнчлэн БНХАУ, ОХУ-тай яригдаж буй гурван талын Эдийн засгийн коридор, эдийн засгийн төслийн асуудлыг хөндөж, мэдэж бүс нутгийн хамтын ажиллагааны талаар ярилцана гэдийг Гадаад харилцааны сайд Б.Батцэцэг өнгөрсөн 7 хоногт болсон Засгийн газрын ээлжит хуралдааны үеэр танилцуулсан юм.



Олон улсын судлаач, профессор Ж.Баясах, “БНХАУ-ын дарга Ши Жиньпин анх Монгол Улсад төрийн айлчлал хийснээс хойш хоёр орны харилцааг иж бүрэн стратегийн түвшинд дэвшүүлэн хөгжүүлж байна. Түүнээс хойш Монгол, Хятад, Орос гурван орон “Эдийн засгийн коридор” байгуулахын төлөө хамтран зүтгэж, энэ ажилд ахиц дэвшил гарсаар буй”-г онцлон дурдаж байна.

БНХАУ-ын Гадаад хэргийн сайдын айлчлалаар эрчим хүч, хилийн боомтын асуудлыг хэлэлцэх хүлээлэлттэй байна.

Айлчлалын үеэр Эрдэнэбүрэнгийн УЦС болон Багануурын ДЦС-ын бүтээн байгуулалтын талаар эцэслэн ярилцаж, хилийн боомтуудтой холбоотой асуудал хүлээгдэж буйг “Шинэ сэргэлтийн бодлогын хурдасгуур төв”-ийн гүйцэтгэх захирал, эдин засагч Б.Дөлгөөн тодотгож байна. Эрдэнэбүрэнгийн УЦС-ын бүтээн байгуулалтын ажлыг энэ намар эхлүүлснээр 5 жилийн дараа бүрэн ашиглалтад оруулах талаар Засгийн газрын “Шинэ сэргэлтийн бодлого”-д тусгаад байгаа юм.

Баруун бүсийг эрчим хүчээр хангах стратегийн чухал төслийн санхүүжилтийг айлчлалын үеэр шийдвэрлэнэ гэсэн хүлээлэлттэй байна. Мөн Гашуунсухайт, Ганц мод, Шивээхүрэн, Сэхээ, Бичигт,Зүүнхатавч зэрэг боомтын төмөр замыг холбох ажлыг шуурхайлах зэрэг эдийн засагт нэн түрүүнд шаардлагатай, хүлээлэлттэй байгаа асуудлыг хөрш оронтой хэлэлцэх хүлээлэлттэй байна.

Энэ талаар “Шинэ сэргэлтийн бодлогын хурдасгуур төв”-ийн гүйцэтгэх захирал, эдин засагч Б.Дөлгөөн хэлэхдээ, хилийн боомтуудаас гадна дээр дурдсан УЦС, ДЦС-ын бүтээн байгуулалтад БНХАУ-тай хамтран оролцох, хөрөнгө оруулах чиглэлтэй байгааг тодотгож байна. Энэ талын яриа хэлцэл урагшлавал бүтээн байгуулалтын ажил хурдасна хэмээн хэлж байна.

Урт хугацаанд урд хөрш рүү гарах хилийн боомтуудыг нээж нэмснээр, бараа, бүтээгдэхүүний нийлүүлэлт болон эрэлт нэмэгдэж, улмаар эдийн засаг тэлж, гадаад валютын нөөц бүрэлдэх боломжтойг шинжээчид онцолж байна.

Дэд бүтцийн асуудлаа шийдэх замаар, нөгөө талаар харилцан бие биедээ ашигтай худалдааг илүү дэлгэрүүлэх талаас нь ярилцаж, ойлголцолд хүрэх тусам манай улсад орж ирэх валютын урсгал нэмэгдэж, ингэснээр валютын хуримтлал бий болж, ирэх онд төлөх гадаад, дотоодын өрийг барагдуулах боломж бүрдэнэ хэмээн дүгнэж байна.

Айлчлалаар тээвэр-логистикийн асуудлыг ярилцан шийдэж чадвал өнөөдрийг хүртэл тулгараад буй тээврийн зардал буурах боломжтой. Энэ нь өнөөдрийн импортын өндөр зардал, инфляцийн дарамтад ороод буй энэ цаг үед чухал нөхцөл болно гэж шинжээч судлаач нар үзэж байна.

Categories
гадаад мэдээ

Испанид сармагчны цэцэг өвчний 4298 тохиолдол бүртгэгдэж, 1 хүн нас барав DNN.mn

Испани Баасан гаригт сармагчны цэцэгөвчнөөр өвчилсөн хүннас барсан гэжмэдээлсэн нь Европт уг өвчнөөр нас барсан анхны тохиолдол болов. Үүнээс өмнө Африк тивд хоёр хүн нас барсан юм.

Бразил улс өнгөрсөн Баасан гаригт Африк тивээс гадуур сармагчны цэцэг өвчнөөр өвчилсөн анхны тохиолдол бүртгэгдсэн тухай мэдээлжээ.

ДЭМБ-ын долдугаарсарын 22-ны өдрийн тайлангаас харахад дэлхий даяар ердөө таван хүн нас барсан нь бүгд Африкийн бүс нутагт бүртгэгдсэн байв. ДЭМБ өнгөрсөн Бямба гаригт , хурдацтай тархаж буй дэгдэлтийг дэлхийн эрүүл мэндийн онцгой байдлын хэмжээнд зарлаж, хамгийн өндөр түвшний сэрэмжлүүлэг зарлажээ.

Испанийн Эрүүл мэндийн яам сүүлийн тайландаа тус улсад 4,298 тохиолдол батлагдсан гэж мэдэгджээ.Мэдээлэл авсан 3750 өвчтөний 120 нь эмнэлэгт хүргэгдэж, нэг нь нас барсан гэж мэдэгдсэн.

Categories
булангууд гадаад мэдээ шинжлэх-ухаан-технологи

Хятад улсын сансарт хөөргөсөн пуужингийн үлдэгдэл далайд унав DNN.mn

Хятад улсын өнгөрсөн ням гаригт сансарт хөөргөсөн пуужингийн ашиглалтаас гарсан эх бие энэ амралтын өдрүүдэд дэлхийн гадарга дээр унахаар байгааг мэргэжилтнүүд хэдэн өдрийн өмнөөс анхааруулж байсан юм.

Таамаг ёсоор Long March 5B пуужингийн үлдэгдэл өнгөрсөн шөнийн 00:45 цагт Энэтхэгийн далайн харалдаа дэлхийн агаар мандалд орж ирснийг АНУ-ын сансрын зэвсэгт хүчин мэдээлжээ.

Үүнээс цааш дэлгэрэнгүй мэдээллийг Хятадын талаас авахыг тус байгууллага хүмүүст зөвлөсөн байна. Удалгүй Хятадын сансар судлалын агентлаг пуужингийн үлдэгдэл агаар мандалд орж ирсэн координатын цэгийг Зүүн уртрагийн 119 градус, Хойд өргөргийн 9.1 градус гэж мэдээлжээ.

Пуужингийн эх биеийн ихэнх хэсэг агаар мандалд шатаж, үлдсэн хэсэг нь Филиппиний Палаван арлын зүүн талын Сулу тэнгисийн усанд унасан байна.

Хятадын мэргэжилтнүүдийн бүтээсэн хамгийн том пуужин болох Long March 5B өнгөрсөн Ням гарагт гурав дахь удаагаа сансарт хөөрөхдөө тус улсын дэлхийн тойрог замд байгуулж буй Тянлонь станцын гурван модулийн хоёр дахийг тээвэрлэж хүргэсэн юм.

Хятад улс 2021 оны дөрөвдүгээр сараас тойрог замын станцаа байгуулж эхэлсэн ба 2022 оны сүүлээр ашиглалтад оруулахаар төлөвлөж буй.

Long March 5B пуужингийн өмнөх хоёр хөөргөлтийн дараа мөн үлдэгдэл бие нь дэлхийн гадарга дээр унаж байжээ.

Эхний пуужингийн үлдэгдэл нь 2020 оны тавдугаар сард Африкийн Кот Дивуар улсын нутагт унахдаа зарим барилга байшинг гэмтээсэн ч хүний амь нас, эрүүл мэндэд хохирол учруулаагүй юм. Хоёр дахь удаагаа Энэтхэгийн далайд унаж байжээ.

Хэдийгээр сансраас дэлхийд унаж буй пуужингийн үлдэгдэл, хаягдал ихэнхдээ агаар мандалд шатаж, хүн амын суурьшлын бүсэд унах магадлал маш бага гэдэг ч 23 тонн жинтэй Long March 5B пуужингийн хувьд эрсдэл арай өндөр юм.

Сүүлийн жилүүдэд сансрын хаягдлыг жолоодлого, хяналтгүйгээр дэлхийд унагах явдлыг олон улсын хэмжээнд шүүмжлэх болсон.

АНУ-ын сансар судлалын байгууллага NASA пуужинг олон жижиг хэсэгт задардаг бүтэцтэй байхаар зохион бүтээхийг Хятад болон дэлхийн бусад улс орнуудад уриалж, өөрөө ч энэ чиглэлд нэлээд хөрөнгө оруулж байгаа юм.

Эх сурвалж: BBC

Categories
гадаад мэдээ

Украин дайнаас хойш анхны үр тариагаа тээвэрлэнэ DNN.mn

Украин улс дайнаас хойш анхны үр тарианы хөлөг онгоц боомтоос хөдлөхөд бэлэн болжээ. Ерөнхийлөгч Зеленский экспортыг сэргээх НҮБ-ын хэлэлцээрээс долоо хоногийн дараа Чорноморск боомтод айлчлах үеэрээ ингэж хэлсэн байна. Украины боомтуудыг бүсэлсэн нь хүнсний хомсдол үүсгэж, үнэ өсөхөд хүргэсэн.

АНУ-ын Төрийн нарийн бичгийн дарга Энтони Блинкен, ОХУ-ын Гадаад хэргийн сайд Сергей Лавров нар өчигдөр /2022.07.29/ хэлэлцээ хийх үеэр үр тарианы асуудал хурцаар хөндөгдсөн. Блинкен хэлэхдээ, “Орос улс Украинаас үр тариа экспортлохыг зөвшөөрөх амлалтаа илэн далангүй ярилцаж биелүүлэх ёстой. Мөн Украины нутаг дэвсгэрийг Орост нэгтгэхийг дэлхий нийт хүлээн зөвшөөрөхгүй” гэжээ.

Албаныхны мэдээлснээр одоо 17 хөлөг онгоц 600 мянган тонн ачаатай хүлээж буй. “Хар тэнгисээр дамжин өнгөрөх замыг эцэслэн шийдсэн үед л экспортыг аюулгүйгээр үргэлжлүүлэх боломжтой” гэж НҮБ-ын тусламжийн албаны дарга Мартин Гриффитс хэлэв

Оросууд түрэмгийлэхээс өмнө тус хоёр улс дэлхийн улаан буудай, арвайн экспортын гуравны нэгийг эзэлж байсан.

Categories
гадаад мэдээ

Испанийн прокурорууд татвараас зугтсан Шакирад 8 жилийн хорих ял төлөвлөжээ DNN.mn

Татвар төлөхөөс зайлсхийсэн поп од Шакирад найман жилийн хорих ял, 24 сая еврогоор торгох шийтгэл төлөвлөснөө Испани улсын прокурорууд өчигдөр зарлажээ.

Колумбын дуучин 2012-2014 оны хооронд олсон орлогоосоо 14.5 сая еврогийн татвар төлөөгүй гэсэн хэрэгт холбогдоод байгаа юм.

Энэ долоо хоногийн эхээр шүүх Шакирад торгуулийн хэмжээг тохиролцох замаар хэргийг хаах санал тавьсан ч дуучин бүсгүй хүлээж аваагүй байна.

Шакира өөрийгөө ямар ч буруугүй гэдэгт итгэлтэй байгааг төлөөлөгчөөрөө дамжуулан мэдэгджээ.

Поп одын татвартай холбоотой хэрэг 2018 оноос сөхөгдөж эхэлсэн юм. 2012-2014 онуудад Испанид амьдарч байсан ч албан ёсны бүртгэлээ өөр газарт хадгалах замаар татвар төлөхөөс зайлсхийсэн гэж прокурорууд үзэж байгаа.

Испани улсад зургаан сараас дээш хугацаагаар оршин суусан бол татвар төлж эхлэх хуультай юм байна. Харин Шакира дээр дурдсан хугацааны ихэнх үед Испанид байгаагүй гэж мэдүүлжээ.

Шалгалтын үр дүнд дуучин бүсгүй 2012 онд Барселона хотод амины орон сууц худалдан авч, тухайн үед найз залуу нь байсан хөл бөмбөгчин Жерар Пикетэй хамт амьдарч байсныг тогтоосон юм байна.

45 настай Шакира, 35 настай Пике нар 11 жил хамт амьдрахдаа хоёр хүүгийн эцэг эх болсон юм. Тэд энэ оны зургаадугаар сард гэр бүлээ салгаж байв.

Шакирагийн дараагийн шүүх хурлын тов зарлагдаагүй байна.

Эх сурвалж: BBC

Categories
гадаад мэдээ

Сармагчны цэцэг өвчин зургаан бүсийн 76 оронд бүртгэгдээд байна DNN.mn

САРМАГЧНЫ ЦЭЦЭГ өвчин МОНГОЛД илрэх эрсдэлтэй юу?

ХӨСҮТ-ийн Эрт сэрэмжлүүлэг, хариу арга хэмжээний нэгжийн дарга Н.Сувдмаа сармагчны цэцэг өвчний талаар мэдээлэл өглөө.

Тэрээр “Сармагчны цэцэг өвчний анхны тохиолдол өнгөрсөн тавдугаар сард бүртгэгдсэн. Өнөөдрийн байдлаар тус өвчин зургаан бүсийн 76 улс оронд бүртгэгдээд буй. Манай улс сармагчны цэцэг өвчнийг зөөвөрлөгдөн орж ирэхээс сэргийлэн хариу арга хэмжээ авч ажиллаж байна.

Энэ хүрээнд бид тус өвчний талаар эрсдэлийн үнэлгээ хийгээд байна. Үнэлгээ хийхэд сармагчны цэцэг өвчин манай улсад зөөвөрлөгдөн орж ирэх болон тархах эрсдэл “Дунд” гэж гарсан. Үүнтэй холбогдуулан цэврүүт өвчний талаарх асуумжийг хил гааль болон бусад холбогдох газруудаас авч байгаа. Мөн ДЭМБ-ын зөвлөмжийг үндэслэж Эрүүл мэнэдийн сайд сармагчны цэцэг өвчний үед илрүүлэх тандалт, оношилгоо, эмчилгээний түр зааврыг баталсан. Бид уг өвчнийг илрүүлэх тандалтыг эрчимжүүлэх талаар хэд хэдэн албан тоот, зөвлөмжүүдийг холбогдох байгууллагуудад хүргэсэн. Сармагчны цэцэг өвчин Европын холбооны бүс болон Америкийн бүсэд хамгийн ихээр бүртгэгдэж байгаа. Тиймээс онцын шаардлагагүй тохиолдолд халдвар бүртгэгдсэн газраар аялахгүй байх, аялах шаардлага гарвал энгийн зөвлөмжүүдийг мөрдөж, амны хаалт зүүж, зай барьж, гараа тогтмол савандаж угаах хэрэгтэй гэдгийг зөвлөж байна” гэлээ.

Categories
гадаад мэдээ

“Squid Game”-ын жүжигчин И Ю Ми Монголд иржээ DNN.mn

Arslan.mn

“Squid Game” цувралын жүжигчин, 28 настай И Ю Ми Монголд иржээ.

Жүжигчин бүсгүй тал нутагт замын хажуугаар бэлчиж буй малын зургийг сторидоо тавьсан байлаа.

Түүний Монголд ирсэн шалтгаан нь БНСУ-ын алдарт “Хүчирхэг эмэгтэй Ду Бун Сун” цувралын хоёрдугаар бүлгийн зураг авалттай холбоотой аж.
Энэхүү цувралын хоёрдугаар бүлэг “Хүчирхэг эмэгтэй Кан Нам Сүн” киноны зураг авалтын зарим хэсгийг Монголд хийж байгаа гэнэ.
“Хүчирхэг эмэгтэй Кан Нам Сүн” кинонд гол дүрийн эмэгтэй нь багадаа төөрч, Монголд ирдэг аж. Уг эмэгтэй эцэг, эхийгээ хайхаар Ганнам руу явж буйгаар кино үргэлжлэх юм байна.