Category: гадаад

Их Британийн Ерөнхий сайд Лиз Трасс сар гаруйн өмнө томилогдсон сангийн сайдаа огцруулав. Трасс ажлаас халагдсан Квази Квартенгийн оронд Эрүүл мэндийн сайд, Гадаад хэргийн сайд, тэр ч байтугай ерөнхий сайдад нэр дэвшиж байсан Жереми Хантыг томилжээ.

Огцорсон сайд Трусс-Квартенг татварыг бууруулах, уналттай эдийн засгийг сэргээх, хүн амыг татаасаар дэмжихийн тулд нэмэлтээр дөрөвний нэг их наяд фунт зарцуулах төлөвлөгөө танилцуулсан юм. Асуудлын гол нь тэр энэ мөнгийг яаж олохоо тайлбарлаж чадаагүйюм. Төсвийн энэхүү “цоорхой” эдийн засагчид, санхүүчид болон Их Британийн холбоотнуудыг айлгаснаас үүдэн үндэсний мөнгөний ханш болон улсын өрийн баталгаат үнэ унаж, улмаар эрх баригч Консерватив намын рейтинг унахад хүргэсэн билээ.

Г.АМАРСАНАА

Хятадын Коммунист Намын 20 дугаар их хурал эхлэхийн өмнө Бээжин хотод коммунист намыг эсэргүүцсэн ховор үйлдэл болсон тухай эх сурвалжууд мэдээлэв. Бээжин хотын Хайдиан дүүргийн нутаг дэвсгэрт оршдог Ситон гүүрэн дээр эсэргүүцэл илэрхийлсэн агуулгатай хоёр янзын уриа бүхий лоозон өлгөсөн байгааг нийгмийн сүлжээнд тарсан гэрэл зураг, дүрс бичлэгүүд харуулсан байна. Эхний уриа нь “Бид ковидын шинжилгээг бус, хоол хүнс хүсч байна. Бидэнд хөл хорио биш, эрх чөлөө хэрэгтэй. Бидэнд худал яриа бус, хүндлэл хэрэгтэй. Бидэнд соёлын хувьсгал биш, шинэчлэл хэрэгтэй. Бидэнд удирдагч бус, сонгох эрх хэрэгтэй. Бид боол бус, иргэн баймаар байна” гэсэн агуулгатай байжээ. Харин хоёр дахь лоозонд Си Жиньпинийг зайлуулахыг шаардаж, хичээл хаяхыг уриалсан байжээ. Мөн уриа өлгөсөн гүүрэн дээр ямар нэг зүйлээс хар утаа олгойдон олны анхаарлыг татаж байгаа нь уг гэрэл зурагт гарсан байна.

Г.АМАРСАНАА

Илон Маскийн үүсгэн байгуулсан Starlink хиймэл дагуулын интернэт үйлчилгээ Оросын эзлэн түрэмгийлэгчидтэй тулалдаж буй Украины зэвсэгт хүчинд чухал дэмжлэг болж байгаа.

Өнгөрсөн хугацаанд Маск нийт 25,000 орчим газрын терминалыг Украинд хандивлажээ.

Саяхан түүнийг Украинд ашиглагдаж буй Starlink-ийн терминалуудын урсгал зардлыг төлүүлэх хүсэлтийг Пентагонд гаргасан тухай CNN агентлаг мэдээлсэн байна.

Энэ мэдээллийг цацагдсаны дараа Маск твиттер хуудсандаа Украинд үзүүлж буй үнэ төлбөргүй үйлчилгээ нь хязгааргүй үргэлжлэх боломжгүй талаар тайлбар бичжээ.

“SpaceX өнгөрсөн хугацааны зардлыг нөхөн төлүүлэх гээгүй. Гэхдээ цаашдаа хязгааргүй ашиглуулах боломжгүй” гэж тэр бичсэн байна.

Мөн Украинд ашиглагдаж буй зарим терминалын дата хэрэглээ дундаж айл өрхийн хэрэглээнээс 100 дахин өндөр байгаа тул ийм асуудал дэвшүүлэх “үндэслэлтэй” гэж Маск тайлбарлажээ.

Украинд үзүүлсэн үйлчилгээний зардал нь одоогоор $80 саяыг даваад байгаа ба оны сүүлээр $100 саяд хүрэхийг тэр бас мэдээлсэн байна.

Гэхдээ CNN-ийн мэдээнд Украинд илгээсэн эхний 20,000 терминалын зардлын 85 хувийг АНУ, Польш зэрэг улсууд төлсөн тухай баримтыг дурдсан юм. Бас урсгал зардлын 30 хувийг тэд төлсөн тухай мэдээлжээ.

Харин Маск үүнээс гадна тээвэрлэлтийн, засвар үйлчилгээний, аюулгүй байдлын, харилцаа холбооны зэрэг бусад нэмэлт зардалд сар бүр бараг $20 сая зарцуулагддаг болохыг тайлбарлан бичсэн байна.

Дэлхийн хамгийн баян хүн гэгддэг Илон Маск сүүлийн үед Украины асуудлаар нэлээд шүүмжлүүлж байгаа.

Тэрбээр хэд хоногийн өмнө Крымийн хойгийг ОХУ-ын бүрэлдэхүүнд үлдээж, шинээр нэгтгэсэн дөрвөн бүс нутагт НҮБ-ын оролцоотой санал хураалт дахин явуулсны дараа Украины бүрэлдэхүүнд үлдээх эсэхийг шийдэх замаар дайныг дуусгах санаа дэвшүүлсэн юм.

Түүний энэ санаа Киевийн эрх баригчдыг хилэгнүүлж, Оросын удирдагчдын талархлыг хүлээж байв.

Уг саналаа дэвшүүлэхээс өмнө Маскийг ОХУ-ын ерөнхийлөгчтэй утсаар ярьсан гэх мэдээлэл цацагдсан ч тэр өөрөө үүнийг няцааж байжээ.

Бас саяхан Илон Маск цөмийн дайн гарахаас сэргийлэх үүднээс Крымийн хойгт украинчууд Starlink үйлчилгээг ашиглах боломжгүй болгосон тухай мэдээ цацагдаж байв. Энэ нь тэр Крымийн хойгийг ОХУ-ын нутаг дэвсгэрийн нэг хэсэг гэж үздэгийг харуулсан хэрэг юм.

Эх сурвалж: AFP

Өнөөдөр дэлхийд цэргийн чухал байршлууд төдийгүй бүхэл бүтэн том хотыг агаарын дотолгооноос бүрэн хамгаалах систем гэвэл зөвхөн Израилийн “Төмөр бүрхүүл” л байна.

Израилийн нутаг дэвсгэрт довтолж буй пуужингуудыг сөнөөх “Төмөр бүрхүүл” хөтөлбөрийг 2005 оны наймдугаар сарын 3-нд Израилийн Батлан хамгаалах яамны Судалгаа, хөгжлийн газар (MAFAT)-ын дарга, хошууч генерал, доктор Дани Гоулд гаргав. Харин 2007 оны 4 дүгээр сард “Rafael” компани болон Батлан хамгаалах яам “Төмөр бүрхүүл” системийг хөгжүүлэх, үйлдвэрлэх хамтарсан гэрээнд гарын үсэг зурав. “Төмөр бүрхүүл” систем 2009 оны гуравдугаар сарын 25-нд Засгийн газрын хяналтын туршилтыг амжилттай давсан бөгөөд Сдерот хотыг хамгаалахаар хамгийн анхны батерей гэх иж бүрдлийг байршуулжээ. Удалгүй Израилийн Батлан хамгаалах яам агаарын довтолгооноос хамгаалах “Төмөр бүрхүүл” системийн бүхэл бүтэн дивиз байгуулах болсноо зарлав.

Эхлээд уг системийг Газын зурвасын дагуу, дараа нь Ливаны хил дээр байрлуулна гэж таамаглаж байсан ч эхний хоёр иж бүрдлийг Газын зурвасыг пуужингаас хамгаалах зорилгоор 2011 оны 3-4 дүгээр сард Ашкелон, Беер Шева хотын ойролцоо байрлуулав. 2011 оны 4 дүгээр сард Газын зурвасаас найман “Град” пуужин Израилийн нутаг дэвсгэр рүү харвах үеэр тус систем дайсны пуужингуудыг бүгдийг нь устгасан байна. Удалгүй “Төмөр бүрхүүл”-ийн гурав дахь иж бүрдлийг 2011 оны 9 дүгээр сард Ашдод хотын ойролцоо байрлуулав.

“Төмөр бүрхүүл” системийн нэг иж бүрдэл бүр нь 150 хавтгай дөрвөлжин километр талбайг хамгаалах чадвартай. “Төмөр бүрхүүл” нь 4-70 километрт тусдаг ямар ч пуужингаас хамгаалах чадвартай систем юм.Эхний батерей гэх иж бүрдэл 2011 оны 3 дугаар сард анх байлдааны үүрэг гүйцэтгэсэн бөгөөд 2014 оны 7 дугаар сарын байдлаар Израиль даяар есөн батерей буюу иж бүрдэл байлдааны бэлэн байдалд оров. Израилийн “Төмөр бүрхүүл” байлдааны үүрэг гүйцэтгэж эхэлсэн эхний жилдээ буюу 2012 оны 4 дүгээр сар гэхэд дайсны 93 пуужинг сөнөөсөн бол 2014 оны эцэс гэхэд 1200 пуужинг амжилттай устгасан билээ. 2021 оны тавдугаар сарын 10-наас 11-нд шилжих шөнө уг систем Газын зурвасаас Израиль руу харвасан 200 орчим пуужинг нэг дор сөнөөж байв.

Хиймэл оюун ухаан бүхий Израилийн “Төмөр бүрхүүл”-ийн пуужингууд нэг байг давхцаж онодоггүй учир зэрэг ирсэн бүх байг сөнөөх магадлал 90 хувь гэдэг ч үнэндээ бол 100 хувь юм. Учир нь Палистины зэвсэгт дайчид маш олон пуужин нэгэн зэрэг харвах болсон учир “Төмөр бүрхүүл”-ийн нэг батерей гэх автоматаар байгаа хуваарилан онодог нэг хайрцганд байрлах 20 пуужин дуусч дайсны сөнөөгүй үлдсэн цөөн пуужин ирж цохилт өгдөг гэсэн үг. Иймээс Израилийн эрдэмтэд энэхүү алдаатай талаа нөхөхийн тулд энэ жилээс пуужин сөнөөх, “сум” нь дуусдаггүй “Төмөр тусгал” гэх лазерын зенитийн системийг “Төмөр бүрхүүл”-тэйгээ хавсран хэрэглэж эхлээд байна. Одоогоор ийм агаараас хамгаалах систем Израилиас өөр улсад байхгүй байгаа бөгөөд Израиль улс технологийн нууцаа алдахгүй гэж бусад улсад нийлүүлэхгүй байгаа юм.

Г.АМАРСАНАА

Америкийн сансрын агентлаг NASA саяхан болсон Диморф хэмээх жижигсолирын замналыг өөрчлөх туршилтнь амжилттай болсныг баталжээ. Эрдэмтдийн үзэж байгаагаар 160 метрийн өргөнтэй сансрын биетийн тойрог зам нь өнгөрсөн есдүгээр сард сансрын “Dart” зондоормөргүүлсний дараа өөрчлөгдсөн байна.Энэхүү туршилтын зорилго нь манай дэлхийг мөргөх аюултайсансрын биетүүдээс дэлхийг хамгаалах арга боловсруулах явдал байв. Энэхүү туршилтыг дэлхийгээс 11 сая километрийн зайд хийжээ. Ердөө 750 кг жинтэй сансрын “Dart” зондДидим хэмээх том солироо тойрон эргэлддэгДиморф хэмээх жижиг солирыг мөргөж өөрөө сөнөсөнюм.

Диморф нь 11 цаг 55 минутанд Дидимагбүрэн тойрдог байжээ. Харин мөргөлтийн дараа энэ хугацаа 32 минутаар багассан нь Диморфын тойрог зам багасч, тэрээр өөрийн “од” Дидима руу хэдэн арван метрээр ойртсон гэсэн үг юм. NASA-гийн хэвлэлийн төлөөлөгч Билл Нелсон сэтгүүлчдэд хэлэхдээ “Энэ даалгавар нь NASA сансар огторгуйгаас бидэнд аюул учруулах аливаа гэнэтийн зүйлээс хамгаалах ажил эхэлснийг батлан харууллаа” гэсэн бол “Dart” хөтөлбөрийн гишүүн, доктор Том Статлер “Зөвхөн нэг амжилттай туршилтанд үндэслэн дүгнэлт хийхгүй байх нь зөв. Учир нь нэг солир дээр хийсэн ганц туршилт нь ижил төстэй нөхцөл байдалд өөр бүтэцтэй солирт адилхан нөлөө үзүүлэхгүй. Гэхдээ бид энэ ажлын эхний цэгийг тавьж чадлаа” гэж хэлсэн байна.

Европын сансрын агентлаг дөрвөн жилийн дараа Дидима болон Диморф руу “Herа” нэртэй гурван зонд илгээж, эдгээр солируудыг цаашид судлахаар төлөвлөж байна.

Г.АМАРСАНАА

БНТУ-ын нисэх онгоцны буудлууд энэ оны эхний 9 сарын байдлаар 138 сая зорчигч хүлээн авсан гэж тус улсын Зам тээвэр, дэд бүтцийн сайд Адил Караисмайлогду мэдээлэв.

Энэ оны эхний 9 сарын байдлаар зорчигчдын тоо өмнөх оны мөн үеэс 51 хувиар өсч, дотоодын 59.4 сая гаруй, гадаадын 78.3 сая гаруй зорчигч агаарын тээврээр үйлчлүүлсэн гэж тус улсын Нисэх буудлуудын удирдах газрын тайлангаас сайд Адил Караисмайлогду иш татжээ.

Мөн нисэх онгоцны буудлууд есөн сарын хугацаанд 1.4 сая гаруй нисэх онгоц хүлээн авсан нь өмнөх оны мөн үеэс 34.1 хувиар өссөн байна. Агаарын ачаа тээвэрлэлт энэ оны эхний 9 сарын байдлаар гурван сая тонн болжээ.

Энэ долоо хоногт урд хөршийн намын XX их хурал хуралдаж ерөнхий сайд нь солигдоно. Тэгвэл “Reuters” агентлаг Хятадын дараагийн ерөнхий сайд болох хамгийн өндөр магадлалтай хүнээр Ван Янгийг “тодруулсан” байна.

Ван Ян нь Хятадын эдийн засгийн хүчирхэг төвүүдийн нэг Гуандун хотын Коммунист намын даргаар ажиллаж байх үедээ Си Жиньпин засгийн эрхэнд гарснаас хойш бүдгэрч байсан либерал үзлийг баримталж байснаараа ялгардаг. Ван Хонконгтой хил залгаа Гуандун мужид ажиллах хугацаандаа хүнд сурталд идэгдэн “зэвэрсэн” аж үйлдвэрийг шинэчлэх, нийгмийн интеграцийн бодлогыг дэмжих замаар эдийн засгийн өндөр ахиц дэвшил гаргасан билээ.

Тэрээр 2011 оны сүүлээр Вуканг тосгонд газар булаацалдсантай холбоотой гарсан мөргөлдөөний үеэр төр, засагт шургалсан авлигачдыг ажлаас нь халж, жагсаалын удирдагчдыг дараа хавар болох олон нийтийн сонгуульд оролцуулахыг зөвшөөрч, олон улсад нэр хүндтэй болсон нэгэн юм.

Г.АМАРСАНАА

НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн ээлжит бус хуралдаан дийлэнх олонхийн саналаар Украйны эзлэн авсан бүс нутгийг ОХУ-д нэгтгэснийг буруушаасан тогтоолыг баталлаа. Уг тогтоолыг 143 улс дэмжиж, 35 улс түдгэлзсэн байна. Харин Орос өөрөө, мөн Сири, Никарагуа, Беларусь, Хойд Солонгос гэсэн таван улс эсрэг санал өгчээ.

Украины Ерөнхийлөгч Владимир Зеленский НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн Украины нутаг дэвсгэрийн бүрэн бүтэн байдлыг хамгаалсан тогтоолыг дэмжиж санал өгсөн улс орнуудад талархал илэрхийлэв. Тэрээр “Түүхэн тогтоолыг дэмжсэн бүх 143 улсад баярлалаа. Оросуудын манай нутгийг хүчээр өөртөө нэгтгэх гэсэн оролдлого нь ямар ч үнэ цэнгүй бөгөөд чөлөөт улс орнууд үүнийг хэзээ ч хүлээн зөвшөөрөхгүй. Украйн бүх газар нутгаа буцааж авах болно гэсэн үгийг дэлхий нийт хэлсэн байна!” хэмээн твиттер хуудастаа бичжээ.

Энэ тогтоол батлагдсанаар ОХУ-ын НҮБ-ийн гишүүн байх эсэх асуудал хөндөгдөж эхлэх юм.

Г.АМАРСАНАА