Category: гадаад

Итэвоны үймээнээр олон залуус амиа алдсанд эмгэнэн гашуудсан олон мянган солонгос иргэн лаа, гэрэл барин жагсав. Тэд Ерөнхийлөгч Юн Сук Ёл болон засгийн газрыг хариуцлага хүлээн огцрохыг шаарджээ. Өмнөд Солонгосын түүхэнд болсон хамгийн том эмгэнэлт ослоос хойш иргэдийн уур бухимдал хуримтлагдсаар байсан бөгөөдСөүл хотноо олон мянган хүн жагссан нь энэ юм.

Өнгөрсөн аравдугаар сарын 29-нд болсон ослын улмаас 156 хүн амиа алдаж, 196 хүн гэмтэж бэртсэний олонх нь охид, эмэгтэйчүүд байв. Ослоос хойш долоо хоногийн хугацаанд албаныхан мөрдөн шалгах ажиллагааг эхлүүлж, орон нутгийн цагдаагийн газар, гал сөнөөх газруудад нэгжлэг хийжээ.

Ерөнхийлөгч Юн Сук Ёл цаашид олон хүн цугласан үйл ажиллагааны үеэр сайтар зохицуулалт хийхээ амласан бөгөөд Үндэсний цагдаагийн газрын дарга болсон явдалд уучлалт гуйсан. Гэвч энэ нь шударга ёсоор цангасан олон нийтийн уур бухимдлыг тайлж чадсангүй.

НҮБ-ын Боловсрол, шинжлэх ухаан, соёлын байгууллага болох ЮНЕСКО-гоос дэлхийн өвд бүртгэгдсэн олон газрын мөсөн голууд 2050 он гэхэд хайлж үгүй болж болзошгүйг анхааруулж, үлдсэн мөсөн голуудыг хамгаалахын тулд яаралтай арга хэмжээ авахыг дэлхийн удирдагчдад уриалав. Тус байгууллага дэлхийн өвд бүртгэгдсэн 50 гаруй газрын 66 мянган хавтгай дөрвөлжин километр талбайг хамарсан 18600 мөсөн голд судалгаа хийж улмаар тэдгээрийн гуравны нэг нь устах аюулд орсныг тогтоожээ. “2000 оноос хойш эдгээр мөсөн голууд дэлхийн агаарын температурыг нэмэгдүүлж байгаа нүүрстөрөгчийн давхар ислийн ялгарлын улмаас хурдацтай хайлж байгааг судалгаа харуулж байна” гэж ЮНЕСКО-гийн мэдээлэлд дурдсан байна.

Мөсөн голууд жил бүр 58 тэрбум тонн мөс алдаж байгаа нь Франц, Испанийн жилийн усны хэрэгцээтэй тэнцэхүйц хэмжээ бөгөөд дэлхийн далайн түвшнийг 5 орчим хувиар нэмэгдэхэд хүргэжээ.

Тав дахь удаагийн Хятадын олон улсын импортын экспо (ХОУИЭ) Шанхай хотноо болж байна.

ХОУИЭ нь дэлхийн анхны импортын сэдэвт үндэсний хэмжээний экспо юм. Хятад улс олон улсын худалдаа болон бизнесийн хамтын ажиллагаагаар дамжуулан дэлхийн хэмжээнд бүх нийтийн хөгжил цэцэглэлтийг хөхиүлэн дэмжиж, хөгжлийн боломжуудаа хуваалцах зорилготойгоор энэхүү экспог 2018 оноос зохион байгуулж эхэлсэн түүхтэй.

Дэлхий дахин урьд үзэгдээгүй олон сорилт, өөрчлөлттэй нүүр тулж, дэлхий эдийн засгийн сэргэлт удаашралтай байгаа амаргүй үед болж буй энэ экспод 145 улс улс орон, олон улсын байгууллага, аж ахуйн нэгжүүд оролцож байна. Тухайлбал, дэлхийн хамгийн шилдэг 500 компанийн 284 нь энэ экспод оролцож байгаа ажээ.

300 мянган хав.дөр.метр талбайг хамарсан асар том үзэсгэлэнгийн танхимд хамгийн сүүлийн үеийн дэвшилтэт технологи, хиймэл оюун ухаанд суурилсан робот тэргүүтэй бүтээгдэхүүнээс эхлээд тарьц суулгац хүртэлх төрөл бүрийн бараа бүтээгдэхүүнийг дэлгэн тавьсан байна.

Бямба гарагт албан ёсоор эхэлсэн, нэг долоо хоногийн турш үргэлжлэх энэ экспо нь Хятадын асар том зах зээлд хөл тавих боломжийг дэлхий нийтэд олгож буй “алтан хаалга” гэгдэж байна.

Британийн эзэнт гүрний колоничлолоос салсны дараа Энэтхэгт зохион байгуулагдсан анхны улс төрийн сонгуульд хамгийн анх санал өгсөн хүн өчигдөр 105 насандаа таалал төгсжээ.

Шиам Саран Нэги тэр үеэс хойш ганц ч сонгууль алгасалгүй саналаа өгсөн гэдэг.

Нас барахаасаа гурван өдрийн өмнө тэр төрөлх Химачал Прадеш мужийнхаа орон нутгийн сонгуульд саналаа өгч байжээ.

Тусгаар тогтносон Энэтхэг улсад 1952 онд анхны парламентын сонгууль зохион байгуулагдаж байсан юм. Их цас орж, зам хаагдахаас сэргийлж, Химачал Прадеш мужийн алслагдсан хэсэгт 1951 онд таван сарын өмнө урьдчилж санал хураалт зохион байгуулж байжээ.

Тухайн үед багш байсан Нэги анхны сонгогч болж байсан гэдэг.

Тэр сонгуульд Энэтхэгийн Үндэсний Конгресс нам үнэмлэхүй ялалт байгуулж, Жавхарлал Неру улсынхаа анхны ардчилсан замаар сонгогдсон ерөнхий сайд болж байжээ.

Энэтхэг улс 1848 оноос 1947 оны хооронд бараг 100 жил Их Британийн колони байсан юм.

Арваннэгдүгээр сарын 12-нд болох орон нутгийн сонгуулийн саналыг зохион байгуулагчид энэ долоо хоногийн эхээр Нэги гуайн гэрт очиж авсан байна. Ингэхдээ сонгуулийн хороо улаан хивс дэвсэж, анхны сонгогчдоо хүндэтгэл үзүүлжээ.

Бямба гарагт сонгуулийн ажиллагаанд оролцож байхдаа Энэтхэгийн ерөнхий сайд Нарендра Моди талийгаачид хүндэтгэл үзүүлсэн байна. Тэрбээр засгийн газар анхны сонгогчийн оршуулгыг төрөлх Калпа тосгонд нь төрийн ёслолын хэмжээнд зохион байгуулахаар болсныг мэдэгджээ.

Эх сурвалж: BBC

“Glencore” 2016 он хүртэлх 5 жилийн хугацаанд Африкийн 5 улсад нийт 28 сая ам.долларыг авлигад зарцуулсныг Их Британийн Залилангийн гэмт хэрэгтэй тэмцэх газраас тогтоожээ

Баасан гаригийн өглөө Испани улсын хэд хэдэн нисэх буудал онгоцнуудаа түр газардуулсан нь Хятад улсын сансарт хөөргөсөн пуужингийн үлдэгдэл унах эрсдэлээс сэргийлсэн арга хэмжээ байв.

Каталон, Баск мужууд болон Балеарын арлуудын нислэгийг өглөөний 9:30 цагаас эхлэн нэг цагийн хугацаанд зогсоосныг Испанийн нислэгийг удирдах газар мэдээлжээ.

Энэ нь CZ-5B нэртэй сансрын биет дэлхийн агаар мандалд орж ирээд Испанийн агаарын орон зайд унах эрсдэл үүссэнтэй холбоотойг тайлбарласан байна.

Аравдугаар сарын 31-ний өдөр Хятад улс тойрог замын станцынхаа Мэньтян модулийг Long March 5B пуужинд тээвэрлэн хөөргөсөн юм. Бусад пуужингуудаас ялгаатай нь Long March 5B пуужингийн гол хурдасгуур нь тойрог замд хүрч, дэлхийн бөмбөрцгийг цөөн хэдэн өдөр тойрсны дараа алгуур унаж эхэлдэг байна.

Сүүлийн хоёр жилийн хугацаанд Хятадын пуужингийн үлдэгдэл дэлхийн агаар мандалд хяналт, жолоодлогогүйгээр орж ирсэн дөрөв дэх тохиолдол энэ юм.

АНУ, Европын орнууд сансарт хөөргөсөн пуужингийнхаа үлдэгдлийг дэлхийн агаар мандалд унагаж устгахдаа газарт хүрэх эрсдэлийг 10,000-д нэг тохиолдох магадлалаас хэтрүүлэхгүй байхаар тооцоолдог.

Харин Хятад улсын хөөргөсөн пуужингуудын үлдэгдэл энэ босгыг давах хэмжээний эрсдэл үүсгэдэг гэж мэргэжилтнүүд шүүмжилдэг юм.

Эх сурвалж: Bloomberg

Хүний эрхийн төлөө тэмцэгчид Германы канцлер Олаф Шольцыг энэ сарын 4-нд хийх айлчлалынхаа үеэр Хятадад хүний эрхийг хүндэтгэхийг шаардахыг уриалав. Одоо Хятадтай “нөхөрсөг яриа хэлэлцээ” хийж, ердийнхөөрөө ажиллах цаг биш гэж Дэлхийн Уйгурын Конгрессын ерөнхийлөгч Долкун Иса Берлинд мэдэгдэв.

ХБНГУ-ын “Human Rights Watch” байгууллагын захирал Вензел Михалски “санаа зовсон яриа”-ны цаг дуусч, хүний эрхийн зөрчлийг арилгадаг байх ёстой гэдэгтэй санал нэг байна. Үүний тулд эдийн засгийн “багаж, хэрэгсэл”-ийг ашиглах ёстой. Энэ нь “нээлттэй, хяналттай” байх ёстой гэж Михальски хэлэв. Тэрээр “Орос, Хятадын нөхцөл байдал ижил төстэй болж байна ,Орос, Хятадад хүний эрхийн байдлыг зориудаар муутгаж байна, гэхдээ Хятад улс Оросоос хамаагүй илүү хүчирхэг, илүү зальтай, илүү чадвартай” гэж мэдэгдэв. Тиймээс эдгээр улс “Дэлхийн ардчилал, хүний эрхийн үзэл санааг санаатайгаар алдагдуулж, аль алинд нь асар их аюул учруулж байна. Иймд Хятадаас энэ асуудлыг сайжруулахыг хамтдаа, хатуу шаардах ёстой” гэсэн байна..

Хятадын засгийн газрыг Шинжаан-Уйгарын өөртөө засах оронд хүний эрхийг зөрчсөн гэж удаа дараа буруутгаж байсан. НҮБ-аас есдүгээр сард тус бүс нутагт уйгур болон бусад лалын цөөнхийн эрх зөрчигдөж байгаа талаар дэлгэрэнгүй тайлан гаргасан. Гол зөрчлүүдийн дотор эрүүдэн шүүх, иргэдтэй зүй бусаар харьцсан, зохисгүй нөхцөлд цагдан хорьсон явдал байсан билээ.

Канцлер Олаф Шольц Давосын форум дээр үг хэлэхдээ “Хятад бол дэлхийн хэмжээний тоглогч, гэхдээ бид Шинжаанд уйгаруудын эсрэг хийж буй хүний эрхийн зөрчлийг тоомсорлохгүй орхиж чадахгүй” гэж мэдэгдсэн юм.

Хятадын Агаарын цэргийн хүчний Сиань Анагаах Ухааны Их Сургуулийн “Шижин” эмнэлэгт генийн хувьд өөрчилсөн гахайн эд эрхтнийг гурван сармагчинд шилжүүлэн суулгах мэс заслыг амжилттай хийлээ гэж “China Daily” мэдээлжээ. Энэ мэс заслыг өнгөрсөн сарын дундуур хийсэн ба нийт 14 цаг үргэлжилжээ. Сармагчнуудад элэг, бөөр, зүрх, нүдний эвэрлэг бүрхэвч, арьс ба ясны хэсэг шилжүүлэн суулгасан байна. Туршилтад дөрвөн сармагчин оролцсон бөгөөд нэг нь үхжээ. Сармагчинд шилжүүлэн суулгасан элэг, бөөр нь хүлээн авагч биедээ дасан зохицож чадаагүйгээс мэс засал хийснээс хоёр долоо хоногийн дараа нэг нь үхсэн аж. Үлдсэн гурван сармагчны биеийн байдал тогтвортой байгаа бөгөөд шилжүүлэн суулгасан эрхтнүүд нь хэвийн ажиллаж байгаа гэнэ.

Хятадын эрдэмтэд “хүний эд эрхтний хомсдолын асуудлыг шийдэхэд том алхам хийсэн” гэж “Шижин” эмнэлгийн удирдлага мэдээлжээ. Тус эмнэлгийн эмч нар нэг донороос хэд хэдэн эрхтэн, эд эсийг амьтдын огт өөр бүлэгт хамаарах хэд хэдэн хүлээн авагчид нэгэн зэрэг шилжүүлэн суулгах мэс заслыг анх удаагаа хийсэн юм байна.

“Шижин” эмнэлгийн мэс заслын эмч, профессор Доу Кэфэн хэлэхдээ, “генийн хувьд өөрчилсөн амьтны эд эрхтнийг хүнд шилжүүлэн суулгахтай холбоотой олон бэрхшээл байсаар байна. Шилжүүлэн суулгасан эд эрхтнийг бие организм хүлээж авахгүй байхаас зайлсхийхийн тулд донор гахайнаас гурван генийг авсан. Гэсэн хэдий ч хүлээн авагчдад дархлаа дарангуйлагч шаардлагатай байдаг бөгөөд энэ нь эсрэг гаж нөлөөг нэмэгдүүлдэг. Тиймээс илүү их судалгаа хийх шаардлагатай” гэж тэрбээр хэлсэн байна. Хүний биед нян бактери, вирус, мөөгөнцөр эсвэл шилжүүлэн суулгаж буй гахайн эрхтнээс шимэгч хорхой орохгүй байх нь маш чухал гэж Доу Кэфэн онцлон хэлэв. Гэхдээ ийм асуудлуудаас зайлсхийх боломжтой гэдэгт тэрбээр илтгэлтэй байгаагаа илэрхийлжээ. “Ксенотрансплантаци буюу биологийн нэг төрөл зүйлээс өөр төрөл зүйлд эрхтэн шилжүүлэн суулгах мэс засал нь донор эрхтэн, эд эсийн хүртээмжийг нэмэгдүүлээд зогсохгүй анагаах ухааны хөгжилд эргэлт хийнэ. Энэ нь биологийн болон эмнэлзүйн шинэ технологийг хөгжүүлэхэд түлхэц болж, эцсийн дүндээ хүн төрөлхтөнд ашиг тусаа өгнө” гэж профессор дүгнэн хэлсэн байна.

Г.АМАРСАНАА

Америкийн иргэний хөдөлгөөний нэрт зүтгэлтэн Малкольм Икс (Malcolm X) 1965 онд бусдын гарт алагдахад шийтгүүлсэн хоёр хүнийг олон жилийн дараа шүүх гэм буруугүй гэж үзэн цагаатгажээ. Цагаатгагдсан Мухаммад Азиз, Халил Ислам нарын хохирлыг барагдуулахад Нью-Йорк хот, Нью-Йорк мужийн захиргаа нийтдээ $36 саяыг төлөхөөр болсныг шүүх зарласан байна. Хоёр хохирогчийн нэг 84 настай Азиз 20 орчим жил шоронд хоригдоод 1980-аад оны дундуур суллагдсан ч өнгөрсөн оны арваннэгдүгээр сард л цагаатгагдсан аж. Нөгөө нэг хохирогч болох Ислам нь бас 20 орчим жил хоригдон, 2009 онд 74 насандаа таалал төгсчээ. Азиз болон Исламын үр хүүхдүүд арьс өнгөөр ялгаварлах үзэл шүүхийн системд нөлөөлсний улмаас хилс хэрэгт шийтгүүлсэн гэх үндэслэлээр тус тусын хохирол болох $40 саяыг шүүхээс нэхэмжилсэн байна. Нью-Йорк хотын захиргаа Азиз, Ислам нарын хохиролд нийтэд нь $26 саяыг, Нью-Йорк мужийн захиргаа хохирогч тус бүрд $5 сая, нийт $10 саяыг төлөх шийдвэр гаргажээ.

Г.АМАРСАНАА