Category: гадаад

НҮБ-ын Аюулгүйн зөвлөлийн Ерөнхий нарийн бичгийн даргын орлогч Розмари Ди Карло “Орос Украины иргэний дэд бүтцийг буудахаа нэн даруй зогсоох ёстой” гэж тусзөвлөлийн шуурхай хуралдаан дээр мэдэгдэв.“Энгийн хүн ам болон иргэний дэд бүтцэд халдлага үйлдэхийг олон улсын хүмүүнлэгийн хуулиар хориглодог бөгөөд бүр энгийн иргэдэд хохирол учруулж болзошгүй бол цэргийн байгууламжид халдахыг ч хориглодог … НҮБ эдгээр халдлагыг эрс буруушааж, ОХУ-аас ийм үйлдлээ нэн даруй зогсоохыг шаардаж байна. Хууль зөрчсөнбуруутангууд хариуцлага хүлээх болно” гэж Ди Карло анхааруулав. ОХУ-ын пуужингийн цохилт нь дулаан, цахилгаан бусад энгийн хэрэглээний хэрэгсэлгүй, ундны усгүй энэ өвөлтэй нүүр тулж буй олон сая украинчуудадгамшиг авчирна гэсэн болгоомжлолыг бий болгоод байгаа билээ.

Украины чухал дэд бүтцийн эсрэг чиглэсэн пуужингийн цохилт нь Орос хөрш зэргэлдээ улсын эсрэг явуулж буй “харгис хэрцгий, үндэслэлгүй, ичгүүргүй дайн” гэж НҮБ-д суугаа АНУ-ын байнгын төлөөлөгч Линда Томас Гринфилд мэдэгдэв. Тэрээр, ОХУ-ын ерөнхийлөгч Владимир Путин Украины ард түмэнд улам их зовлон учруулахын тулд “өвлийн хүйтнийг зэвсэг болгохыг оролдож байна. Энэ бол хэтэрхий хүнлэг бус стратеги гээд Томас Гринфилд Орос улс тулалдааны талбарт хэд хэдэн ялагдал хүлээсний дараа ийм арга хэрэглэж эхэлснийг онцолжээ. АНУ-ын Элчин сайд НҮБ-д хандан Москвагийн үйлдлийг эрс, ямарваа болзолгүйгээр буруушаахыг уриалав.

Украин руу чиглэсэн олон тооны пуужингийн довтолгоо нь Оросын арми байлдааны талбарт амжилт гаргаж чадахгүй байгаагаас үүдсэн терроризм гэж Францаас НҮБ-д суугаа байнгын төлөөлөгч Николас де Ривьер мэдэгдэв.”Оросын зорилго нь тодорхой. Цэргийн ялагдлынхаа араас ийм аймшиг тарих цохилт хийхийг хүлээн зөвшөөрөх ёсгүй” гэж де Ривьер онцлон тэмдэглээд, Франц Украиныг дэмжсээр байх болно гэж мэдэгдэв.

НҮБ-д суугаа ОХУ-ын байнгын төлөөлөгч Василий Небензя 11-р сарын 23-нд Киев, Вышгород хотуудын орон сууцны барилгыг оносон пуужингууд нь “Киевт нийлүүлсэн Америкийн агаарын довтолгооноос хамгаалах пуужин байсан” гэж мэдэгдэв. Небензя Украин орон сууцны хороололд агаарын довтолгооноос хамгаалах системээ байрлуулж, “үр дүнд нь төөрсөн пуужингийн хэлтэрхий эсвэл Украины пуужингийн хэлтэрхий Оросын онилоогүй байсан объектууд дээр унасан” гэж мэдэгджээ. Үүний зэрэгцээ Москвагийн төлөөлөгч барууны орнуудыг “Украинд бодлогогүйгээр зэвсэг нийлүүлж байгаагаа зогсоохгүй байгаа учир бид тэднийг пуужингаар буудаж байна” гэжээ.

Украины ерөнхийлөгч Владимир Зеленский НҮБ-ын Аюулгүйн зөвлөлийн яаралтай хуралдаанд цахимаар оролцож үг хэлэв. Тэрээр “Дэлхийн хамтын нийгэмлэг эрчим хүчний терроризмыг буруушааж, НҮБ-ын дүрмийн 7-р хэсэгт заасны дагуу террорист улсын үйл ажиллагаанд тодорхой үнэлэлт өгөх ёстой” гэж уриалав. Үүнээс гадна Зеленский Киевт агаарын довтолгооноос хамгаалах болон пуужингийн довтолгооноос хамгаалах хамгийн сүүлийн үеийн системийг нийлүүлэх, мөн ОХУ-ын олон улсын байгууллагад санал өгөх эрхийг хасахыг уриалжээ. “Террорист улс өөрийн түрэмгийлэл, өөрийн хийж буй терроризмтой холбоотой аль ч санал хураалтад оролцох ёсгүй. Дайн эхлүүлж, терроризмыг гардан хийж буй улсын төлөөлөгч НҮБ-ын Аюулгүйн Зөвлөлийн бүрэн эрхээ хэрэгжүүлэх гэсэн оролдлогыг хааж чадаж байгаа бол энэ нь бид мухардалд орсон гэсэн үг” гэж Украины Ерөнхийлөгч онцлон тэмдэглэв. Тэрээр “Дэлхий нийтийг энэ мухардлаас гаргах хэрэгтэй. Энэ бол боломжтой зүйл. Дэлхий нэг олон улсын алан хядагчийн барьцаанд байх ёсгүй” гэжээ. Энэ хуралдааны дарааЗеленский өөрийн “Telegram” хуудсандаа “НҮБ-ын Аюулгүйн Зөвлөлийн нэг суудал эзлэн түрэмгийлэгчдэд эзлэгдсэн хэвээр байна” гэж бичжээ.

Г.Амарсанаа

Даваа гаригт хүчтэй газар хөдлөлт болсон Индонезийн Ява арал дээр аврах албаныхан эрэн хайх ажиллагааг үргэлжлүүлж байна.

Чианжур хотын Байгалийн гамшгийн уршгийг арилгах хорооны мэдээлснээр, газар хөдөлсний улмаас амиа алдсан хүний тоо 268-д хүрч нэмэгдэж, олон зуун хүн гэмтэж бэртжээ. Одоогоор 150 гаруй хүн сураггүй хэвээр байна.

АНУ-ын Геологийн албанаас мэдээлснээр, 5.6 магнитудын хүчтэй газар хөдлөлтийн голомт Чианжур жижиг хотод байжээ. Газар хөдлөлтийн чичирхийлэл тус хотоос ойролцоогоор 70 км зайд орших нийслэл Жакарта хотод мэдрэгдсэний улмаас өндөр барилгуудаас хүмүүсийг нүүлгэн шилжүүлсэн байна.

Газар хөдлөлт үе үе болдог Индонезид даваа гаргийнхаас хүчтэй газар газар хөдлөх нь олонтаа байдаг. Гэвч энэ удаа харьцангуй бага гүнд газар хөдөлсөн нь ноцтой хохирол дагуулсан гэдгийг мэргэжилтнүүд хэлж байна. Газар хөдлөлтийн голомт 10 км гүнд байжээ.

Индонезийн Ерөнхийлөгч Жоко Видодо мягмар гарагт Чианжурт очиж нөхцөл байдалтай биечлэн танилцахдаа дэд бүтэц, тэр дундаа Чианжурыг бусад хоттой холбодог гол гүүрийг сэргээн босгож, орон гэр нь нурж сүйдсэн хүмүүст тусламж үзүүлэхээ амласан байна.

Индонез нь Номхон далайн “Галт цагираг” гэж нэрлэдэг бүсэд оршдог тул газар хөдлөлт, галт уулын дэлбэрэлт, цунамийн гамшигт үе үе нэрвэгддэг. Сүүлийн хоёр жилийн хугацаанд гэхэд, Баруун Суматра мужид 6.2 магнитудын хүчтэй газар хөдөлсний улмаас 25 хүн амиа алдаж, 460 хүн гэмтсэн бол Баруун Сулавеси мужид 6.2 магнитудын хүчтэй газар хөдлөлт болсны улмаас 100 гаруй хүн амиа алдаж, 6500 орчим хүн гэмтэж бэртсэн байна.

Америкийн Виржини мужид байх Волмарт супермаркетад зэвсэгт этгээд халдлага үйлджээ. Энэ талаар орон нутгийн цагдаагийн газраас авсан эх сурвалжтайгаар NBC телевиз мэдээлсэн байна.

Эх сурвалжийн мэдээлснээр, Виржини мужийн Чесапик хотод байх Walmart супермаркетад зэвсэгт этгээд гал нээсний улмаас хэд хэдэн хүн амиа алдаж, олон хүн шархадсан гэнэ. Одоо дэлгүүрийн нутаг дэвсгэрт цагдаагийнхан ажилалж байгаа аж.

Халдлага үйлдсэн этгээдийг цагдаагийнхан устгасан, гэхдээ энэ бүсээс хол байхыг цагдаагийнхан иргэдэд хандан анхааруулсан байна. Супермаркетын орчимд цагдаа, шуурхай албаны 40 машин зогссон, энэ хэсгийг бүрэн бүсэлсэн г

Өнөөдөр Туркийн баруун хэсгийн Дюзе мужийн Голкаяа хотод орон нутгийн цагаар өглөөний 04:08 цагт 6 магнитудын хүчтэй газар хөдлөлт болжээ. Газар хөдлөлтийн чичирхийлэл нийслэл Анкара болон Истанбул хотуудад мэдрэгджээ.

Гамшгийн бүс нутагт эрчим хүч тасарсан байна. Хүмүүсийг унтаж байхад болсон хүчтэй газар хөдлөлтийн үеэр айж сандарсан зарим иргэд барилгын тагтнаас үсэрчээ. Өндрөөс үсэрсэн нэг хүн ноцтой гэмтэл авсан талаар эрүүл мэндийн яамнаас нь мэдээллээ.

6 магнитудын хүчтэй газар хөдлөлт болсноос 20 минутын дараа дахин 4,7 магнитудын хүчтэй газар хөдөлсөн.

Гамшигт хүний амь эрсэдсэн мэдээлэл байхгүй байгааг Туркийн Дотоод хэргийн сайд мэдэгдлээ. Гэхдээ 22 хүн гэмтэж, бэртжээ.

Дюзед 1999 онд болсон 7,2 магнитудын хүчтэй газар хөдлөлтөөр 854 хүн амиа алдсан. Тус хотын өнөөгийн барилгын 80 орчим хувь нь энэ газар хөдлөлтийн дараа шинээр баригджээ.

Европын Холбоо (ЕХ)-ны Гадаад харилцаа, аюулгүй байдлын бодлого хариуцсан дээд төлөөлөгч Жозеп Боррелл Төв Азид цоо шинэ үзэгдэл явагдаж буйг тэмдэглэв. Тэрээр энэ тухайЕвропын гадаад харилцааны албаны вэб сайтын блогтоо бичжээ. “Орос төдийгүй Хятад улс Төв Азид чухал үүрэгтэй байсан, одоо ч ийм байгаа нь тодорхой. Гэхдээ тус бүс нутаг тэгш эрхтэй харилцаатай болохыг эрмэлзэж, ЕХ-г хамгийн тохиромжтой түнш гэж үзэж байгаа нь тодорхой байна” гэжээ. Европын дипломатын тэргүүн тус бүс нутгийн удирдагчид шинэчлэл хийж байна. Түүнчлэн Төв Азийн улс орнуудтай харилцах бидний харилцаа сайжирч байна гэсэн байна.

Сүүлийн 10 жилийн хугацаанд ЕХ Төв Азийн бүс нутагт 100 тэрбум гаруй еврогийн хөрөнгө оруулсан нь ЕХ-г тус бүс нутагт гадаадын шууд хөрөнгө оруулалтын хамгийн том эх үүсвэр болгож, Орос, Хятадаас илүү гаргасан гэж Боррелл мэдэгдэв. “Түүгээр ч зогсохгүй бид удахгүй дипломат харилцааны 30 жилийн ойг тэмдэглэх болно. Хамгийн гол ажил бол геополитикийн хурдацтай өөрчлөгдөж буй нөхцөл байдалд тохирсон бөх бат суурь тавьж, хамтын ажиллагаандаа шинэ эрч хүч нэмэх явдал” гэж тэрээр нэмж тэмдэглэжээ. Мөн Боррелл энэ сарын 17-нд ЕХ-Төв Азийн улсуудын сайд нарын 9-р уулзалт болсон Самаркандад хийсэн айлчлалаа дурссан байна. Европын холбооны тэргүүн дипломатын хэлснээр тэдэнтэйөргөн хүрээнд, ялангуяа Оросын түрэмгийллийн улмаас үүссэн үймээн самууны талаар ярилцсан аж. Бүс нутаг тэнцвэртэй харилцааны бодлого баримталж байгаа боловч НҮБ-ын дүрмийн гол зарчмуудыг (нутаг дэвсгэрийн бүрэн бүтэн байдал, хүч хэрэглэхгүй байх) хамгаалж, Оросын дайны сөрөг үр дагаварыг багасгах шаардлагатай гэж оролцогчид санал нэгтэй байсныг тэрээр онцолсон байна. Худалдаа, хөрөнгө оруулалтыг хөгжүүлэхэд дүрэм, журмыг хатуу баримтлах, олон улсын хуулийг хүндэтгэн биелүүлж байх шаардлагатай гэж Жозеп Боррел хэлжээ. “Бидний тодорхой дүрэмд суурилсан олон улсын дэг журам гэж нэрлэж байгаа зүйл нь улс орнуудыг аюулгүй байдлаа хангаж, хүмүүсийг эрх чөлөөтэй болгож, компаниудыг хөрөнгө оруулалт хийхэд бэлэн болгодог” гэж тэр онцлон тэмдэглэсэн байна.

Кабулд “Талибан” радикал хөдөлгөөн засгийн эрхэнд гарч, Украины эсрэг дайн өрнөж буй өнөөгийн нөхцөл байдал нь бидний Төв Азийн түншлэлийн харилцаанд илүү их хөрөнгө оруулахыг шаардаж байна гэж ЕХ-ны Гадаад харилцааны дээд төлөөлөгч дүгнэсэн байна.

Өнгөрсөн сарын сүүлээр Германы Гадаад хэргийн сайд Анналена Баербок Төв Азийн улсуудад айлчилж, тэдэнд Европтой хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлэх санал тавьсан. Тэрээр “Зөвхөн Оросын арын хашаанд “номхруулагч цамц”-тай сууж, Хятадаас хараат байх эсвэл ирээдүйг харсан эрх тэгш харилцаатай болох хоёрын хооронд сонголт хийх боломжийг тэдэнд олгох нь миний хувьд хамгийн чухал асуудал” гэж хэлж байсан юм. Энэ бүхэн Төв Азийн улсууд дарангуйллын тогтолцоотой улсуудын нөлөөллөөс гарч, ардчилсан тогтолцоотой улсуудтай харилцах болж тус бүс нутагт геополитикийн эрс өөрчлөлт явагдаж байна гэсэн үг билээ.

НАТО-гийн Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Йенс Столтенберг Мадрид хотноо болсон НАТО-гийн Парламентын Ассамблейн хуралдааны үеэр ОХУ-ын ерөнхийлөгчийн стратегийн хоёр том алдаа гаргасныг онцлов. Тэрээр “Владимир Путин Украинчуудын эх орноо хамгаалан ялалтанд хүрэх эр зориг, хүсэл эрмэлзлэл, түүнчлэн Украины түншүүд нь эрх чөлөөнд тэмүүлсэн энэ ард түмнийг тууштай, шийдэмгий дэмжинэ гэдгийг дутуу үнэлсэн. Тэр Украиныг хэдхэн хоногийн дотор ялна гэж бодсон. Есөн сарын дараа Орос бүтэлгүйтлийнхээ араас дахин дахин бүтэлгүйтсээр байна. Харин украинчууд газар нутгаа эзлэн түрэмгийлэгчдээс чөлөөлсөөр байна. Хамгийн сүүлийнх нь Херсон хот” гэжхэлжээ. Үүний зэрэгцээ тэрээр Оросын цэргийнчадавхи хэвээр байгааг, Москвагдутуу үнэлж болохгүйг анхааруулан Украинд үзүүлэх дэмжлэгээ сулруулахгүй байхыг гишүүн улсууддаа уриалсан байна.

Тун саяхан Кельнийн их сургуулийн профессор, олон улсын эрүүгийн эрх зүйн нэрт мэргэжилтэн Клаус Кресс маш тодорхой гэмт хэрэг болох түрэмгийллийн гэмт хэргийг хянан шийдвэрлэх эрх мэдэл бүхийОлон улсын тусгай шүүх байгуулагдаж байгаа тухай “DW”-д ярилцлага өгсөн юм. Профессор Клаус Крессийн ярилцлагыг энгийн үгээр тайлбарлавал, өнөөдөр үйл ажилагаагаа явуулж буй Олон улсын эрүүгийн хэргийн шүүх ОХУ-ын төр, засгийнхныг яллах нь тодорхой болчихоод байгаа аж.Энэхүү шүүхийн шийдвэр гарсны дараа Оросын төр, засгийнхны дипломат эрх цуцлагдаж, эх орноосоо гарсан тохиолдолд шууд баривчлагдах боломж бүрдэх юм байна. Энэ нь Олон улсын эрүүгийн хэргийн шүүхОросын төр, засгийнхныг авчирсан хүмүүст тэдэн сая евро өгнө гээд зарлачихвал орос нисгэгч, бие хамгаалагч нар нь хуйвалдан дарга нараа олон улсын шүүхэд өгчихийг үгүйсгэхгүй гэсэн үг. Иймээс байгуулагдах замдаа явааОлон улсын тусгай шүүх нь ерөнхийлөгч В.Путинээсгадна Тайваныг дайлаар мордох шийдвэр гаргах Си даргад ч бас зориулагдсан шүүх болох нь тодорхойбайна. ТиймээсНАТО-гийн гишүүн улсууд Оросыг террорист улс гэж зарласнаар шүүхийн ямарваа шийдвэр хүлээхгүйгээр ОХУ-ын төр, засгийнхны дипломат эрх цуцлагдаж, эх орноосоо гарсан тохиолдолд шууд баривчлагдах нөхцөл бүрдэх гэж байна. Мөн улс орнууд террорист улсыг дэмжигч улс болж, олон улсын хоригт орохгүйн тулд ОХУ-тай байгуулсан бүх гэрээг түтгэлзүүлэхээс өөр аргагүй болно.Тухайлбал, өчигдөр гэхэд л Хятадын “Sinopec” компани Катарын “QatarEnergy” компанитай 27 жилийн хугацаанд шингэрүүлсэн хий нийлүүлэх гэрээ байгуулсан нь энэ төрлийн хамгийн урт хугацаатай гэрээнд тооцогдож байна. Хятадууд арабын улсуудаас гадна Афганистан, Пакистанаас нефть, хий авч байгаа билээ. Энэтхэгийн хувьд арабын улсууд хажууд нь байгаа. Тэгээд ч Энэтхэг арабуудаас далайгаар байгалийн хий, нефть авахад ядах зүйл байхгүй. ХэрэвЭнэтхэг, Хятад хоёр террорист улсыг дэмжиж Олон улсын хоригт орохгүй гээд Оросоос байгалийн хий, нефть авахаа зогсоочихвол В.Путины засаг, захиргаа ёстой нөгөө “модоо барина” гээч нь болно. Харин монголчууд бидний хувьд Өмнөд Солонгостой адил аргагүй байдлаа харж үзэхийг барууны улсуудаас гуйх байх. Мэдээж ардчилсан улс хэмээн Монголын хүсэлтийг цаадуул нь зөвшөөрнө.Энэ нь Оросоос байгалийн хий, нефть авах улс Монголоор дуусна гэсэн үг бөгөөд НАТО-гийн Парламентын Ассамблей “Одоогийн дэглэмийн үед байгаа Орос улсыг террорист улс гэж тодорхой тунхаглах ёстой” гэж уриалсан тогтоол баталсан цаад гол учир нь энэ юм.

“Ирэх арван жилд багтаад бид хүмүүсийг сарны гадарга дээр урт хугацаагаар байрлуулах боломжтой болно. Тэд амьдрах сууц, зорчих унаатай байх юм” гэж “NASA”-гийн “Orion” сарны хөлөг бүтээх хөтөлбөрийн тэргүүн Ховард Ху “BBC” сувгийн “Sunday with Laura Kuenssberg” нэвтрүүлэгт оролцохдоо ярьсан байна. Тэрээр сансрын гүнд аялах хөлөг зохион бүтээх төслийг энэ оны хоёрдугаар сараас удирдаж эхэлсэн аж. Өнгөрсөн долоо хоногийн лхагва гарагт “NASA”-гийн саранд хүрэх зориулалттай, 98 метр урт “Артемис” пуужин сансарт амжилттай хөөрсөн юм. Уг пуужин “Orion” хөлгийг тээн хөөрсөн байна.

Энэ удаа “Orion” хөлөг сансрын нисгэгчгүй, харин иж бүрэн өмсгөлтэй гурван ширхэг манекентай хамт хөөрчээ. Эдгээр манекен нь сансрын нисгэгчдэд аяллын үеэр үүсэх даралт, хүч зэрэг нөлөөг хэмжих зориулалттай мэдрэгчээр бүрэн тоноглогдсон ажээ. “Artemis” пуужин одоо сарнаас 134,000 км-ийн зайд аялж яваа аж.”Orion” хөлөг энэ удаа сарны гадаргууд 100 орчим километрийн зайд ойртож, 64,000 км орчим зам туулсны дараа дэлхий рүү буцаж, ирэх сарын 11-ний өдөр Номхон далайн усанд буух юм. “Artemis 1” аялал амжилттай болбол “Artemis 2”, “Artemis 3” аяллууд сансрын нисгэгчдийг саранд хүргэх юм байна.

“Hyundai Motor” Вьетнамын “Тан Кон” группийн хамтарсан шинэ үйлдвэр Вьетнамын умард бүсийн Нинь Бинь мужид нээлтээ хийв. Шинэ үйлдвэр нь жилд 100,000 автомашин гаргах хүчин чадалтай бөгөөд Вьетнамын дотоод зах зээлээс гадна ойр орчмын улсуудад нийлүүлэгдэх ажээ.

Казахстан улсад болсон ерөнхийлөгчийн ээлжит бус сонгуульд таван нэр дэвшигчтэй өрсөлдсөн одоогийн ерөнхийлөгч Касым-Жомарт Токаев ялалт байгуулсан нь тодорхой болжээ.Урьдчилсан байдлаар тэрээр сонгогчдын 80 гаруй хувийн саналыг авсан байна. Урьдчилсан байдлаар хамгийн олон санал авсан хоёр дахь нэр дэвшигч 5.2 орчим хувийн санал авсан тухай эх сурвалж мэдээлжээ.

Казахстан улс төрийн бүтцийн шинэ хэлбэрт шилжиж, Үндсэн хуулийн шинэчлэлийг тууштай, тодорхой хийнэ гэж тус улсын ерөнхийлөгч Касым-Жомарт Токаев мэдэгджээ.

Өнөөдөр Катарын QatarEnergy компани Хятадын Sinopec компанитай 27 жилийн хугацаанд шингэрүүлсэн хий нийлүүлэх гэрээ байгуулсан нь энэ төрлийн хамгийн урт хугацаатай гэрээнд тооцогдож байна.