Category: энтертаймент-ертөнц

Үндэсний урлагийн их театрын бүжигчин, бүжиг дэглээч Монгол Улсын соёлын тэргүүний ажилтан Х.Хашхүүтэй ярилцлаа.

-Та яагаад бүжигт дурлах болов?

-Багаасаа бүжиглэх дуртай байсан. Дорноговь аймагт “Бүжгийн уянга” хамтлагт бүжиглэдэг байлаа. Агуу их Ц.Сэвжид гуай бол Монголын бүжгийн урлагийн суурийг тавьсан хүн. Түүний хүү С.Сүхбаатар мөн Д.Баярбаатар, А.Даваахүү гээд сайхан дэглээчид байна. Бүжиг дэглээчийн хувьд өөрийгөө энэ гайхалтай хүмүүсийн залгамж халаа, залуу үе нь л гэж боддог.

-Бүжиг дэглээчийн хувьд таны ажлын хувийн арга барил, онцлог юу вэ?

-Бүжиг бол ганцаарчилсан биш хамтын урлаг. Олон бүжигчинг нэг хүн шиг болгоход маш их бэлтгэл, уран бүтээлчээс шалтгаалах форум хэрэгтэй. Тайзан дээр хамтдаа уран бүтээлээ хүргэдэг учир түүнийг нэг амьсгаанд оруулна гэдэг амаргүй ажил. Театртаа мэргэжлийн бүжигчидтэй хамтарч сэтгэл зүрхээрээ ажилладаг. Мэргэжлийн бүжигчид учир хөдөлгөөнөө жигдрүүлэхэд асуудалгүй. Дэглээчийн хэлэх гэсэн санааг биеийн гоо зүйгээрээ гаргахыг л зорьдог.

-Таны мэргэжлийн хамгийн сайхан нь юу вэ?

-Тайзан дээр амьдрах сайхан. Тайзнаа өөрийгөө гайхуулж үзэгчдийн алга ташилтыг мэдэрч зогсох хамгийн сайхан.

-Ямар нэг санааг бүжгээр дамжуулж гаргахын тулд олон зүйлийг бодож, судалдаг байх. Дэглэж байсан хамгийн хүнд бүжиг тань юу вэ?

-Бүжиг дэглэж хүний биеийн гоо зүйг харуулна гэдэг хэцүү. Биеийн зөв галбиртай, зөв төрхтэй гэх мэт бүжигчинд байх бүх шаардлагыг хангаж мэргэшээд ирсэн хүнийг би нэмж урлаж өгнө гэсэн үг. Уран бүтээл дээр ажиллахдаа судалгаа маш сайн хийх хэрэгтэй. Миний хувьд хамгийн хэцүү нь “Монголын их хатад” бүжгэн жүжигт Алунгоо хатны хэсгийг дэглэх байсан. “Нарны домог” анхны бүжгэн жүжгийг Сүхээ багш маань дэглэхдээ Алунгоо эхийн эвийн сургаалаар асар том бүтээл хийсэн. Тэгэхээр би Алунгоо эхийн таван сум хугалахыг арай өөрөөр сэтгэх шаардлагатай болж гарын таван хуруутай зүйрлэж дэглэсэн. Энэ таван хуруу атгасан гар шиг зангидсан байваас эвтэй байна гэсэн санааг шинээр гаргасан. Мөн саяхан “Тамгагүй төр” хэмээх үзэгчдийн мэлмийг мялаасан сайхан бүтээлд дэглээчээр ажилласан. Шандас сорьж, ур ухаан шаардлаа.

-Одоо ямар уран бүтээл дээр ажиллаж байна?

-Үндэсний урлагийн их театрын өв соёл уламжлалаа харуулсан, язгуур урлагаа сурталчлах зорилготой зуны 100 өдрийн тоглолтоо нээсэн. Манай байгууллага нийт 180 гаруй хүний бие бүрэлдэхүүнтэй. Байгууллагаараа “Дэлхийд гайхагдсан монгол урлаг” тоглолтдоо анхаарч ажиллаж байна.

-Энэ жилийн зуны тоглолтын онцлог юу вэ?

-Тоглолтын хөтөлбөрийг тухайн жилдээ өөр өөр гаргадаг. Жуулчид болон монголчуддаа зориулсан эл тоглолт 20 гаруй жил уламжлал болон тоглогдож байна. Зуны гурван сар 100 өдөр тоглодог. Ер нь уртын дуучид, хөгжимчид маань зөвхөн үндэсний ая хөгжмөөс гадна гадаадын сонгодог бүтээлүүдийг тоглож жуулчдад бэлэг барьдаг, мөн шарын шашны цамын бүтээл, үндэсний язгуур бие биелгээ зэргийг шингээсэн бүтээлийг гаргадаг. Уран бүтээлүүд, хөтлөлт бүгд англи тайлбартай явагддаг.

-Та Үндэсний урлагийн их театртаа хэзээнээс ажиллаж эхэлсэн бэ?

-2005 онд Хөгжим бүжгийн коллежийг бүжгийн жүжигчин мэргэжлээр төгссөн. Хоёр жилийн дараа ОХУ-ын Москва хотын театр урлагийн академид /ГИТИС/ бүжиг дэглээч мэргэжлээр сурсан. 2012 оноос театртаа тасралтгүй ажиллаж байна.

-Таны дараагийн зорилго төлөвлөгөө юу вэ?

-Бүжгэн жүжиг хийхийг хүсдэг. Хүннүгийн эртний олдворуудад тулгуурласан бүтээл хийх бодолтой. Одоо судалгааны шатандаа явж байна.

-Таны мөрөөдөл юу вэ?

-Дэлхий дахинд алдаршсан “Хунт нуур” бүжгэн жүжиг шиг Хашхүүгийн Монгол уламжлалаа харуулсан бүтээлийг дэлхийн театрт тоглох юмсан гэж мөрөөддөг.

-Монгол уламжлалаа харуулсан бүтээл гэхээр…

-Гадны зүйлийг хэт их дагах биш, үндэсний хэв маягаа харуулсан мөн орчин цагтайгаа хосолсон тийм бүтээлийг энэ цагт хийх хэрэгтэй. Бид монгол үндэсний ёс уламжлал, соёлоо харуулсан, аж ахуйтайгаа ойрхон бүтээлийг гаргавал энэ нь бидний брэнд болж байгаа юм.

Үндэсний урлагийн их театрын морин хуурч, удирдаач Монгол Улсын соёлын тэргүүний ажилтан Э.Мөнхбаяртай ярилцлаа.

-Шинэхэн Монгол Улсын соёлын тэргүүний ажилтанд баяр хүргэе. Уран бүтээлийн олз омог их үү?

-Маш их баярлалаа. Энэ жил үндэсний найрал хөгжмийн 60 жилийн ой тохиож байна. Монгол Улс үндэсний дархлаа, соёлыг тэртээ 1962 оноос хийжээ. Миний бие 2016 оноос Үндэсний урлагийн их театрт ажиллаж байна. Театртаа ажиллаад бие даасан болон хамтарсан олон тоглолт хийж гадаад үйл ажиллагаанд амжилттай оролцож байгаа нь Монгол Улсын соёлын тэргүүний ажилтан хэмээх хүндтэй цолны болзлыг хангасан байх гэж бодож байна. Түүхт 60 жилийн ойн үйл ажиллагааг залуучуудын хамтарсан “Global mind” тоглолтоор нээлээ. Энэ тоглолтын хамгийн гайхалтай, гэнэтийн хэсэг цолоо гардан авах байлаа.

Өнгөрсөн сард улсын филармони концертын танхимд Монгол Улсын урлагийн гавьат зүтгэлтэн Намсрайжавын Бүтэнбаяр агсны нэрэмжит, залуу удирдаачдын тэмцээнд финалийн шатанд, дэд байрын шагнал хүртсэн. Энэ жил олз омогтой, амжилт бүтээлээр дүүрэн сайхан жил байна. Одоогоор манай Үндэсний урлагийн их театрын хамт олон зуны гурван сар буюу 100 хоног үргэлжилдэг тоглолтоо эхэлсэн.

-Энэ жилийн тоглолт ямар онцлогтой вэ?

-Энэ жилийн зуны тоглолт “Дэлхийд гайхагдсан монгол урлаг” нэртэйгээр өнгөрсөн долоо хоногоос тоглогдож эхэлсэн. Бид энэ тоглолтыг жуулчид болон Монгол Улсынхаа иргэдэд зориулан зун болгон зохион байгуулж ирсэн. Сүүлийн хоёр жил цар тахлын улмаас тасалдлаа.

-Таны хувьд хэдэн удаа бие даасан тоглолтоо хийв?

-2014 онд арваннэгдүгээр анги төгсөх жил их найралтайгаа анхны тоглолтоо хийсэн. 2018 онд буюу төгсөх жилээ бие даасан тоглолтоо хийсэн. 2017 онд “Чавхдас морин хуурын дөрвөл” гэж Дуурь бүжгийн эрдмийн театрт, Европын орнуудаар хамтлагаараа тоглолт хийсэн гэх мэт цөөнгүй тоглолт хийжээ. Хөгжим бүжгийн коллежид арван жилээ морин хуурчаар төгсөөд, Консерваторит магистр хамгаалсан.

-Яагаад морин хуурч болохоор шийдсэн бэ?

-Хүн бүр л багаасаа “Би тийм хүн болно” гэсэн чиг баримжаатай байдаг гэж боддог. Саяхан цэцэрлэгийн багш маань надтай таарсан юм. Гэтэл би багшдаа “Том болоод дэлхийд алдартай хөгжимчин, морин хуурч болно” гэж хэлж, бичүүлж байсан юм билээ. Багшийн тэмдэглэлийн дэвтэр дээр, миний асуултын хариулт одоо ч байгаа гэсэн /инээв/. Би хөгжимд маш их хайртай. Миний өвөө, аав удам залгасан морин хуурчид, миний мэдэж байгаагаар манайд гурван үеийн хуурчид бий.

-Гэр бүлд нь хөгжимчид байсан учир энэ мэргэжилд дурласан юм болов уу?

-Тийм ээ, миний аав, ээж хоёр Төв аймгийн Хөгжимт драмын театрт 30 гаруй жил ажиллаж байна. Би аавынхаа хийсэн хуур, хөгжмийн зэмсгээр тоглодог. Үүгээрээ их бахархдаг.

-Хуурдахын сайхан нь юу вэ?

-Мэргэжил бүхэн гайхамшигтай. Бүх зүйл баялаг дуусашгүй байдаг шиг хөгжмийг ч бас сурч, мэдэрч дуусдаггүй. Би яг хаана хүрэхээ мэдэхгүй, хүрлээ гэж мэдвэл тайзнаас буух байх. Сэтгэл зүрх минь догдлохоо боливол тайзаа орхих байх. Урлаг тийм л хатуу зарчимтай.

-Та яагаад удирдаачаар сурах болсон юм бэ?

-2007 онд хөгжим бүжгийн Консерваторид орох гээд шалгуулсан. Гэтэл миний нас нэг жилээр хэтэрсэн байсан юм. Тухайн үед Хөгжим бүжгийн сургууль маш хатуу диктатуртай байлаа. Би тэр сургуульд орох гээд Цагаан сарын шинийн нэгний өглөө аав, ээжтэйгээ захирлын хаалганы гадаа “Намайг авах болов уу” гээд хүлээж байсан үе өчигдөр юм шиг санагдаж байна. Үндэсний чуулгын ерөнхий удирдаач Монгол Улсын урлагийн гавьяат зүтгэлтэн Н.Буянбаатар гэдэг хүнтэй уулзаад чамайг сургуульд авах эсэхийг шийднэ гэж хэлсэн. Тэгээд аавтайгаа энэ улаан театрын хаалгыг татаж байлаа. Багштайгаа уулзаад, сургалтад сурч 2008 оноос сургуульдаа элсэж байсан.

Багш маань удирдаач хүн, би байнга л үзэгчийн суудлаас багшийгаа юу хийж байгааг харж ажигладаг. Сургуулийн сурагч ч гэсэн ирээдүйдээ санаа зовж зөвхөн хуураа тоглоод амьдарвал амьдралын түвшин ямар байх билээ, хос мэргэжил эзэмшвэл амьдралд хэрэгтэй гэж бодсон. Удирдаач бол найрал хөгжмийн ахлагч манлайлагч байдаг тийм ч учир хүсэл мөрөөдөлдөө хөтлөгдөөд удирдаачаар сурсан.

-Дараагийн зорилго төлөвлөгөө тань юу вэ?

-Бид 60 жилийн ойтойгоо холбогдуулан маш олон тоглолтыг төлөвлөсөн. Долдугаар сарын 12-ны орой тоглогддог “Наадмын үдэш” их найрлын тоглолт, гоцлол хөгжимчдийн тоглолт, сонгодог вальс, гала зэрэг тоглолтууд шил шилээ дараад л хүлээгдэж байна даа.