Монгол үндэстний хөгжмийг рок дуугаралттай хослуулсан Монгол рок буюу Хүннү рок урсгалаар тоглодог хамтлаг бол “The Hu”. Тус хамтлаг өнгөрсөн тавдугаар сард АНУ-ын 10 хотоор аялан тоглосон. Тун удахгүй дахин аялан тоглох нь ээ. Тодруулбал, энэ оны аравдугаар сарын 26-наас арванхоёрдугаар сарын 09-ний хооронд Европын орнуудаар тоглолтоо хийхээр төлөвлөжээ. Тоглолтоо “Хар аянгын аялал” хэмээн нэрийджээ.
Тоглолтын хуваарь
Тоглолтын тасалбар энэ баасан гарагийн 09:00 цагаас худалдаанд гарах аж.
Үндэсний урлагийн их театрын бүжигчин, бүжиг дэглээч Монгол Улсын соёлын тэргүүний ажилтан Х.Хашхүүтэй ярилцлаа.
-Та яагаад бүжигт дурлах болов?
-Багаасаа бүжиглэх дуртай байсан. Дорноговь аймагт “Бүжгийн уянга” хамтлагт бүжиглэдэг байлаа. Агуу их Ц.Сэвжид гуай бол Монголын бүжгийн урлагийн суурийг тавьсан хүн. Түүний хүү С.Сүхбаатар мөн Д.Баярбаатар, А.Даваахүү гээд сайхан дэглээчид байна. Бүжиг дэглээчийн хувьд өөрийгөө энэ гайхалтай хүмүүсийн залгамж халаа, залуу үе нь л гэж боддог.
-Бүжиг дэглээчийн хувьд таны ажлын хувийн арга барил, онцлог юу вэ?
-Бүжиг бол ганцаарчилсан биш хамтын урлаг. Олон бүжигчинг нэг хүн шиг болгоход маш их бэлтгэл, уран бүтээлчээс шалтгаалах форум хэрэгтэй. Тайзан дээр хамтдаа уран бүтээлээ хүргэдэг учир түүнийг нэг амьсгаанд оруулна гэдэг амаргүй ажил. Театртаа мэргэжлийн бүжигчидтэй хамтарч сэтгэл зүрхээрээ ажилладаг. Мэргэжлийн бүжигчид учир хөдөлгөөнөө жигдрүүлэхэд асуудалгүй. Дэглээчийн хэлэх гэсэн санааг биеийн гоо зүйгээрээ гаргахыг л зорьдог.
-Таны мэргэжлийн хамгийн сайхан нь юу вэ?
-Тайзан дээр амьдрах сайхан. Тайзнаа өөрийгөө гайхуулж үзэгчдийн алга ташилтыг мэдэрч зогсох хамгийн сайхан.
-Ямар нэг санааг бүжгээр дамжуулж гаргахын тулд олон зүйлийг бодож, судалдаг байх. Дэглэж байсан хамгийн хүнд бүжиг тань юу вэ?
-Бүжиг дэглэж хүний биеийн гоо зүйг харуулна гэдэг хэцүү. Биеийн зөв галбиртай, зөв төрхтэй гэх мэт бүжигчинд байх бүх шаардлагыг хангаж мэргэшээд ирсэн хүнийг би нэмж урлаж өгнө гэсэн үг. Уран бүтээл дээр ажиллахдаа судалгаа маш сайн хийх хэрэгтэй. Миний хувьд хамгийн хэцүү нь “Монголын их хатад” бүжгэн жүжигт Алунгоо хатны хэсгийг дэглэх байсан. “Нарны домог” анхны бүжгэн жүжгийг Сүхээ багш маань дэглэхдээ Алунгоо эхийн эвийн сургаалаар асар том бүтээл хийсэн. Тэгэхээр би Алунгоо эхийн таван сум хугалахыг арай өөрөөр сэтгэх шаардлагатай болж гарын таван хуруутай зүйрлэж дэглэсэн. Энэ таван хуруу атгасан гар шиг зангидсан байваас эвтэй байна гэсэн санааг шинээр гаргасан. Мөн саяхан “Тамгагүй төр” хэмээх үзэгчдийн мэлмийг мялаасан сайхан бүтээлд дэглээчээр ажилласан. Шандас сорьж, ур ухаан шаардлаа.
-Одоо ямар уран бүтээл дээр ажиллаж байна?
-Үндэсний урлагийн их театрын өв соёл уламжлалаа харуулсан, язгуур урлагаа сурталчлах зорилготой зуны 100 өдрийн тоглолтоо нээсэн. Манай байгууллага нийт 180 гаруй хүний бие бүрэлдэхүүнтэй. Байгууллагаараа “Дэлхийд гайхагдсан монгол урлаг” тоглолтдоо анхаарч ажиллаж байна.
-Энэ жилийн зуны тоглолтын онцлог юу вэ?
-Тоглолтын хөтөлбөрийг тухайн жилдээ өөр өөр гаргадаг. Жуулчид болон монголчуддаа зориулсан эл тоглолт 20 гаруй жил уламжлал болон тоглогдож байна. Зуны гурван сар 100 өдөр тоглодог. Ер нь уртын дуучид, хөгжимчид маань зөвхөн үндэсний ая хөгжмөөс гадна гадаадын сонгодог бүтээлүүдийг тоглож жуулчдад бэлэг барьдаг, мөн шарын шашны цамын бүтээл, үндэсний язгуур бие биелгээ зэргийг шингээсэн бүтээлийг гаргадаг. Уран бүтээлүүд, хөтлөлт бүгд англи тайлбартай явагддаг.
-Та Үндэсний урлагийн их театртаа хэзээнээс ажиллаж эхэлсэн бэ?
-2005 онд Хөгжим бүжгийн коллежийг бүжгийн жүжигчин мэргэжлээр төгссөн. Хоёр жилийн дараа ОХУ-ын Москва хотын театр урлагийн академид /ГИТИС/ бүжиг дэглээч мэргэжлээр сурсан. 2012 оноос театртаа тасралтгүй ажиллаж байна.
-Таны дараагийн зорилго төлөвлөгөө юу вэ?
-Бүжгэн жүжиг хийхийг хүсдэг. Хүннүгийн эртний олдворуудад тулгуурласан бүтээл хийх бодолтой. Одоо судалгааны шатандаа явж байна.
-Таны мөрөөдөл юу вэ?
-Дэлхий дахинд алдаршсан “Хунт нуур” бүжгэн жүжиг шиг Хашхүүгийн Монгол уламжлалаа харуулсан бүтээлийг дэлхийн театрт тоглох юмсан гэж мөрөөддөг.
-Монгол уламжлалаа харуулсан бүтээл гэхээр…
-Гадны зүйлийг хэт их дагах биш, үндэсний хэв маягаа харуулсан мөн орчин цагтайгаа хосолсон тийм бүтээлийг энэ цагт хийх хэрэгтэй. Бид монгол үндэсний ёс уламжлал, соёлоо харуулсан, аж ахуйтайгаа ойрхон бүтээлийг гаргавал энэ нь бидний брэнд болж байгаа юм.
Үндэсний урлагийн их театрын морин хуурч, удирдаач Монгол Улсын соёлын тэргүүний ажилтан Э.Мөнхбаяртай ярилцлаа.
-Шинэхэн Монгол Улсын соёлын тэргүүний ажилтанд баяр хүргэе. Уран бүтээлийн олз омог их үү?
-Маш их баярлалаа. Энэ жил үндэсний найрал хөгжмийн 60 жилийн ой тохиож байна. Монгол Улс үндэсний дархлаа, соёлыг тэртээ 1962 оноос хийжээ. Миний бие 2016 оноос Үндэсний урлагийн их театрт ажиллаж байна. Театртаа ажиллаад бие даасан болон хамтарсан олон тоглолт хийж гадаад үйл ажиллагаанд амжилттай оролцож байгаа нь Монгол Улсын соёлын тэргүүний ажилтан хэмээх хүндтэй цолны болзлыг хангасан байх гэж бодож байна. Түүхт 60 жилийн ойн үйл ажиллагааг залуучуудын хамтарсан “Global mind” тоглолтоор нээлээ. Энэ тоглолтын хамгийн гайхалтай, гэнэтийн хэсэг цолоо гардан авах байлаа.
Өнгөрсөн сард улсын филармони концертын танхимд Монгол Улсын урлагийн гавьат зүтгэлтэн Намсрайжавын Бүтэнбаяр агсны нэрэмжит, залуу удирдаачдын тэмцээнд финалийн шатанд, дэд байрын шагнал хүртсэн. Энэ жил олз омогтой, амжилт бүтээлээр дүүрэн сайхан жил байна. Одоогоор манай Үндэсний урлагийн их театрын хамт олон зуны гурван сар буюу 100 хоног үргэлжилдэг тоглолтоо эхэлсэн.
-Энэ жилийн тоглолт ямар онцлогтой вэ?
-Энэ жилийн зуны тоглолт “Дэлхийд гайхагдсан монгол урлаг” нэртэйгээр өнгөрсөн долоо хоногоос тоглогдож эхэлсэн. Бид энэ тоглолтыг жуулчид болон Монгол Улсынхаа иргэдэд зориулан зун болгон зохион байгуулж ирсэн. Сүүлийн хоёр жил цар тахлын улмаас тасалдлаа.
-Таны хувьд хэдэн удаа бие даасан тоглолтоо хийв?
-2014 онд арваннэгдүгээр анги төгсөх жил их найралтайгаа анхны тоглолтоо хийсэн. 2018 онд буюу төгсөх жилээ бие даасан тоглолтоо хийсэн. 2017 онд “Чавхдас морин хуурын дөрвөл” гэж Дуурь бүжгийн эрдмийн театрт, Европын орнуудаар хамтлагаараа тоглолт хийсэн гэх мэт цөөнгүй тоглолт хийжээ. Хөгжим бүжгийн коллежид арван жилээ морин хуурчаар төгсөөд, Консерваторит магистр хамгаалсан.
-Яагаад морин хуурч болохоор шийдсэн бэ?
-Хүн бүр л багаасаа “Би тийм хүн болно” гэсэн чиг баримжаатай байдаг гэж боддог. Саяхан цэцэрлэгийн багш маань надтай таарсан юм. Гэтэл би багшдаа “Том болоод дэлхийд алдартай хөгжимчин, морин хуурч болно” гэж хэлж, бичүүлж байсан юм билээ. Багшийн тэмдэглэлийн дэвтэр дээр, миний асуултын хариулт одоо ч байгаа гэсэн /инээв/. Би хөгжимд маш их хайртай. Миний өвөө, аав удам залгасан морин хуурчид, миний мэдэж байгаагаар манайд гурван үеийн хуурчид бий.
-Гэр бүлд нь хөгжимчид байсан учир энэ мэргэжилд дурласан юм болов уу?
-Тийм ээ, миний аав, ээж хоёр Төв аймгийн Хөгжимт драмын театрт 30 гаруй жил ажиллаж байна. Би аавынхаа хийсэн хуур, хөгжмийн зэмсгээр тоглодог. Үүгээрээ их бахархдаг.
-Хуурдахын сайхан нь юу вэ?
-Мэргэжил бүхэн гайхамшигтай. Бүх зүйл баялаг дуусашгүй байдаг шиг хөгжмийг ч бас сурч, мэдэрч дуусдаггүй. Би яг хаана хүрэхээ мэдэхгүй, хүрлээ гэж мэдвэл тайзнаас буух байх. Сэтгэл зүрх минь догдлохоо боливол тайзаа орхих байх. Урлаг тийм л хатуу зарчимтай.
-Та яагаад удирдаачаар сурах болсон юм бэ?
-2007 онд хөгжим бүжгийн Консерваторид орох гээд шалгуулсан. Гэтэл миний нас нэг жилээр хэтэрсэн байсан юм. Тухайн үед Хөгжим бүжгийн сургууль маш хатуу диктатуртай байлаа. Би тэр сургуульд орох гээд Цагаан сарын шинийн нэгний өглөө аав, ээжтэйгээ захирлын хаалганы гадаа “Намайг авах болов уу” гээд хүлээж байсан үе өчигдөр юм шиг санагдаж байна. Үндэсний чуулгын ерөнхий удирдаач Монгол Улсын урлагийн гавьяат зүтгэлтэн Н.Буянбаатар гэдэг хүнтэй уулзаад чамайг сургуульд авах эсэхийг шийднэ гэж хэлсэн. Тэгээд аавтайгаа энэ улаан театрын хаалгыг татаж байлаа. Багштайгаа уулзаад, сургалтад сурч 2008 оноос сургуульдаа элсэж байсан.
Багш маань удирдаач хүн, би байнга л үзэгчийн суудлаас багшийгаа юу хийж байгааг харж ажигладаг. Сургуулийн сурагч ч гэсэн ирээдүйдээ санаа зовж зөвхөн хуураа тоглоод амьдарвал амьдралын түвшин ямар байх билээ, хос мэргэжил эзэмшвэл амьдралд хэрэгтэй гэж бодсон. Удирдаач бол найрал хөгжмийн ахлагч манлайлагч байдаг тийм ч учир хүсэл мөрөөдөлдөө хөтлөгдөөд удирдаачаар сурсан.
-Дараагийн зорилго төлөвлөгөө тань юу вэ?
-Бид 60 жилийн ойтойгоо холбогдуулан маш олон тоглолтыг төлөвлөсөн. Долдугаар сарын 12-ны орой тоглогддог “Наадмын үдэш” их найрлын тоглолт, гоцлол хөгжимчдийн тоглолт, сонгодог вальс, гала зэрэг тоглолтууд шил шилээ дараад л хүлээгдэж байна даа.
Хар перец нь биед өөх хуримтлагдах болон шинэ өөхний эс үүсэхээс сэргийлдэг. Мөн сайн чанарын өөх тосны хувийг дээшлүүлж, хоол боловсруулах үйл ажиллагааг дэмжиж жин буурахад тусалдаг.
-Хоол боловсруулах үйл ажиллагааг сайжруулна.
-Жин хасахад тустай
-Арьсны өвчлөлүүдийг эмчилж,
-Хорт хавдраас сэргийлнэ
-Артерийг цэвэрлэж бактери, үрэвслээс хамгаална
-Ходоодны шархлааг эмчилнэ
Жич: Бүхэл хар перецийг гэртээ нунтаглаж хэрэглэх нь бэлэн нунтаг худалдаж авснаас илүү ашиг тус өгч чадна. Гэртээ нунтагласан ч хар перец дэх шим тэжээл 3 сар л хадгалагддаг учраас аль болох шинэ байлгах үүднээс хэрэглэх хэмжээгээрээ нунтаглаж, бусад үед бүхэл хэлбэрээр хадгалах нь хамгийн сайн арга зам юм.
Apple Cider Vinegar (ACV) буюу алимны цууны ашиг тусыг хүмүүс эрт дээр үеэс олж мэдэн хоол хүнс, эрүүл мэнддээ ашигласаар ирсэн байдаг. Халуун буулгах, дархлаа дэмжих, ханиад томуу, арьсны асуудал, үе мөчний өвчин, илүүдэл жингээсээ ангижрах, үс хумсаа ургуулах, гоо сайхан, цэвэрлэгээ, мэдээж хоол хүнсэндээ хэрэглэх гэх мэт маш олон төрлөөр ашиглаж болдог юниверсаль цуу юм.
Алимны цуу гэдэг нь энгийн үгээр исгэсэн алимны шүүс бөгөөд маш олон төрлийн ашигтай бактери, энзим агуулж байдгаас гадна acetic acid буюу цууны хүчил агуулсан байдагт түүний гол ашиг тус нь оршино. Алимны цууг тогтмол хэрэглэснээр эрүүл мэндэд дараах ач тусыг үзүүлдэг байна:
Гоо сайхан, эрүүл ахуйд хэрэглэх нь:
-Нүүр цэвэрлэгч ба тоник
Алимны цууны бактерийн эсрэг байгалийн шинж чанарыг ашиглан маш сайн нүүр цэвэрлэгч болгон ашиглаж болдог.Үүнийг зүгээр л усаар шингэлж, ямар ч будаг, өө сэвийг арилгах, нүүр цэвэрлэхэд хэрэглэнэ.
-Амнаас эвгүй үнэр гарахыг арилгах
Амнаас эвгүй үнэр гарах тохиолдолд алимны цуугаар арилгаж болдог бөгөөд үүнийг хэрэглэхдээ маш болгоомжтой хэрэглэх хэрэгтэй. Унтахын өмнө амаа нэг балга алимны цуугаар зайлаад унтаарай.
-Хөхрөлтийг арилгахад
Шарх, үрэвслээс үүссэн арьсны хөхрөлт, хаванг алимны цуугаар амархан арилгаж болно.
-Эрүүл үсэнд
Хэт их тослогтдог үсэнд, 4 аяга усан дээр⅓ аяга алимны цуу хийж найруулан үсээ зайлж угаавал үсний тослогжилт багасна.
-Деоздорант
Худалдааны деоздорантад химийн хортой бодис агуулагддаг тул хор нөлөө ихтэй байдаг. Харин үүний оронд алимны цагаан цуу ашиглавал хямд төсрөөс гадна, хор нөлөөгүй, суганы үнэрийг маш сайн дардаг.
-Шүд цайруулахад
2 халбага усанд 1 халбага алимны цагаан цуу хийж амаа зайлвал шүдэн дээр тогтсон өнгөр арилах боломжтой.
-Хөлний эмчилгээнд
Алимны цуунд хөлөө арван минутын турш дэвтээгээд дараа нь усаар сайтар зайлж угаагаад, хөлний эвгүй үнэртээ Баяртай гэж хэлээрэй!
Гэр ахуйдаа хэрэглэх нь:
-Анхилуун үнэр
Алимны цууг тааламжгүй үнэр ханхалсан газарт ойрхон тавган дээр хийж тавь, эвгүй үнэр маш богино хугацаанд алга болох болно!
-Гербицид
250 гр алимны цуунд ¼ аяга давс, 1 цайны халбага шингэн саван хийгээд хогийн ургамал устгах шингэн найруулж болно.
-Цэвэрлэгч
Алимны цуу болон усыг ижил хэмжээгээр хийж найруулаад өрх гэрийн нөхцөлд хэрэглэхэд ямар ч аюулгүй, хор нөлөөгүй, химийн орц найрлагагүй бактери болон бохирдлыг арилгагч шингэнийг хийж болно.
Хоол хүнсэнд хэрэглэх нь:
-Жигнэмэгт
Бялуу болон жигнэмэгт амт оруулах зорилгоор алимны цуу хийдэг.
-Шүүсэнд
Жимсны шүүсэндээ алимны цуу нэмж хэрэглэвэл таны эрүүл мэндэд гайхалтай ашиг тустай байх болно.
-Сүмсэнд
Aлимны цууг барбикюны сүмс, даршилсан ногоо, соус, амтлагч зэрэгт нэмж хэрэглэнэ.
-Шөлөнд
Алимны цууг шөлөндөө нэмж хэрэглэвэл илүү сайхан зөөлөн амт орох болно!
-Салатанд
Өөрийнхөө гарын салатныхаа амталгаанд алимны цуу болон чидун жимсний тос хийж өгвөл илүү сайхан амттай болно.
Эрүүл мэндэд хэрэглэх нь:
-Жин хасахад
Өдөр бүрийн хоолны дэглэмдээ алимны цуу нэмж хэрэглэж байвал жин буурах процесс түргэсдэг байна.
-Цэвэрлэгээ ба хоргүйжүүлэхэд
Алимны цуунд агуулагддаг хүчил нь хорт бодисуудыг саармагжуулахаас гадна бие махбодиос хорыг маш сайн зайлуулдаг байна.
-Хоолойн өвчинд
Хоолойг өвчлүүлдэг бактериудыг устах хамгийн сайн аюулгүй арга бол алимны цуугаар хоолойгоо зайлах явдал юм.
-Эрч хүчээ нэмэгдүүлэхэд
Томхон аяга усанд 1-2 халбага алимны цагаан цуу хийж уусган ууж байвал өдөрт авах энергийн түвшин нэмэгддэг гэж үздэг байна.
М.САЙНЗАЯА
Уксус нь исгэх замаар үүссэн хүчиллэг шингэн юм. Уксус нь зөвхөн өөрийн амт чанар, түүний дотор химийн шинж чанараас гадна хоол хийхэд ашигладаг. Уксус нь янз бүрийн анхны орцоос хийгдэж, тус бүр өөрийн өвөрмөц амт, чанарыг олгодог.
Уксус хэрхэн үүсдэг вэ?
Уксусыг этилийн спиртийн исгэлтээр хийж болно. Этилийн спирт агуулсан аливаа найрлага нь цуу үүсгэдэг, үүнд нэрмэл үр тарианы согтууруулах ундаа, дарс, шампанск, шар айраг, алуурчин зэрэг олон зүйлийг хэрэглэж болно. Бактери нь ферментийг исэлдүүлэхэд хэрэглэдэг. Энэ цууны хүчил нь витамин, эрдэс бодис, амт оруулагч зэрэг бусад бодис агуулсан боловч цуу нь өвөрмөц юм. Этилийн спиртийг хэрэглэдэг нянгийн соёоллыг “цагаан цуу” гэж нэрлэдэг.
Monetized by optAd360 Пастержүүлсэн цуу нь “эх” өсгөвөрийг алж, цуунд целлюлозын бүрхүүл шиг цөцгий хэлбэртэй болно. Хэрэглээнд зориулж боловсруулсан ихэнх төрлийн цууг пастеризаци болгосноор хэрэглэгчдэд таалагдахгүй байж болно. Пастеризацаар дамжуулан бактерийг зогсоох нь бүтээгдэхүүний тогтвортой байдлыг хангахад тусалдаг. Пастеризацлаагүй байгаа цуу төрлийн түүхий эд нь ихэвчлэн “түүхий” гэж нэрлэдэг.
Уксусын хэрэглээний хоол
Мөөгөнцөр хэдэн мянган жилийн туршид хоол хийхэд ашигладаг. Уксусын хүчиллэг шинж чанар нь амтыг тэнцвэржүүлэхэд хэрэгтэй амттай, исгэлэн эсвэл tart амттай байдаг.
Уксусыг ихэвчлэн майонез болон бусад салатны савлагаатай шиг өтгөн, эсвэл өөхний амтыг тэнцвэржүүлэхэд ашигладаг. Тэжээл нь амтыг гэрэлтүүлж, амтыг мэдрэх, хэт хүнд мэдрэхээс сэргийлдэг.
Хүчиллэг титэмээс гадна цуу бусад амтыг өгч чадна. Balsamic цуу нь бага зэрэг амтлаг амттай, malt цуу нь сонгодог, malted арвай амт байдаг.
Бөөрөлзгөнө гэх мэт жимсний вегатууд нь маш их алдартай бөгөөд жимсний амттай амттай байдаг. Шинжлэх ухаан нь сармис, чавганы чинжүү зэрэг орц найрлагатай бол амтыг амтлах боломжтой.
Түүний амт чанаруудаас гадна цуу нь хоол хийх, жигнэх явцад олон тооны химийн урвалаар ашиглагддаг. Түүний бага рН-ийн улмаас цуу ихэвчлэн жигд натритай давслах хүчийг идэвхжүүлдэг. Бохир содыг хүчилтэй хослуулах үед энэ нь зуурмаг, зуурсан гурилын дотор баригдсан, хөнгөн, сэвсгэр бүтэцтэй хий үүсгэдэг. Уксус нь зөвхөн marinades нь зөвхөн амт нь төдийгүй, мөн хүчил нь түүний сулруулах замаар махыг зөөлрүүлэхэд тусалдаг учраас нэмдэг.
Уксус хадгалах нь
Уусмалыг өрөөний температурт хаалттай саванд тодорхой хугацаанд хадгалж болно. Энэ нь маш хүчиллэг бөгөөд цуу нь бактерийн өсөлт, муудах нь байгалийн тэсвэртэй байдаг. Unpasteurisedized цуу нь эхийн өсгөвөрөөс бактерийн өсөлтийг үргэлжлүүлж, бактерийн том дэлхийг бий болгоно. Усгүйжүүлэх цууг хөргөх нь энэ процессыг удаашруулахад тусална.
М.САЙНЗАЯА
Газар Дундын Тэнгисээс гаралтай энэхүү халуун ногоог шөл, рагу хийх, мах жигнэх, шарах, ногоо дарах, даршлах, соус, сүмс хийх гээд бүх л төрлийн хоолонд хэрэглэдэг. Лаврын навчыг уламжлалт анагаах ухаанд түгээмэл хэрэглэдэг. Мөн эфирийн тос, агаар дахь бактерийг устгадаг тусгай дэгдэмхий бодис болох фитонцид, таннин, түүнчлэн цууны болон валерианы органик хүчлүүд агуулдаг байна. Лаврын навч нь үрэвслийн эсрэг нөлөө бүхий байгалийн хүчтэй антибиотик юм!
Нарны маш их илч энерги шингээсэн дулаан орны уур амьсгалын бүсэд ургадаг учир гайхамшигтай нөлөө нь ч үүнтэй нь холбоотой байх.
Лаврын навчны бүтэц
Лаврын навч нь А, С, В витаминаар баялаг төдийгүй селен, манган, магни, фосфор, кали, кальци, зэс, бусад олон төрлийн эрдэс бодисыг өөртөө агуулдаг байна. Үүнээс гадна лаврын навч нь эслэг, органик хүчил, эфирийн тосоор баялаг гэдгийг дурдах нь зүйтэй болов уу.
Лаврын навчны ашиг тус:
-Бие махбодыг төгс ариутган цэвэрлэх хүчтэй нэгэн төрлийн ариутгагч бодис юм.
-Цэр ховхлох тустай тус навч нь ханиад томуунаас түргэн салгана.
-Мөөгөнцрийн эсрэг үйлчилгээтэй тул арьсыг хамгаална.
-Дархлааны системийг сайжруулна.
-Витамины дутагдалд орохоос сэргийлнэ.
-Үе мөч, булчинд мэдрэгдэх өвдөлтийн хам шинжийг арилгана.
-Бие махбодыг цэвэршүүлж, биеэс давсыг гадагшлуулна.
-Цусны эргэлтийг сайжруулна.
-Шарх сорвийг эдгээнэ.
-Шээс хөөж, хаван үүсэхээс сэргийлнэ.
-Хоол боловсруулалтыг сайжруулна.
-Сэтгэл санааг тайвшруулна.
-Нойргүйдлийг эмчилнэ.
-Хорт хавдраас сэргийлнэ.
Лаврын навчны сөрөг тал
Бид та бүхэндээ лаврын навч нь биед хэчнээн тустай болохыг дээр дурдсан. Гэхдээ үүнийг хэтрүүлэн хэрэглэх нь танд харшилж, эсрэгээрээ эрүүл мэндэд тань аюул учруулж мэдэх юм.
-Ходоод гэдэсний замын өвчин
-Элэг гэмтэх, бөөрний дутагдалд орох
-Нойр булчирхайн үрэвсэл
-Архаг өтгөн хатах
Лаврын навчны эмчилгээний ид шид
Одоо харин хамтдаа лаврын навч нь ямар өвчинд хэрхэн нөлөөлдөг болохыг мэдэж авцгаая.
1. Стресс бухимдлыг арилгана
Дотор тань давчдаж, тайвширч чадахгүй байвал, хэдэн ширхэг лаврын навчийг шатаан, гүнзгий амьсгаа авч, 15-20 минут суугаарай. Лаврын навчнаас гарах үнэр таныг тайвшруулж, сэтгэл санааг дэмжих аж.
2. Цэрийг гадагшлуулна
Хүнд хэлбэрийн ханиад хүрсэн үед, уушгин дахь цэрээ гадагшлуулах гэж бид үнэтэй эм тариа хэрэглэх болдог. Харин та одооноос лаврын навчны тусламжтайгаар, цэрээ амархан гадагшлуулж чадна. Ингэхийн тулд мөн л лаврын навч шатааж, үнэртэхэд хангалттай.
3. Хоол боловсруулах системийг сайжруулна
Хоол боловсруулах систем муутай буюу идсэн хоол нь шингэдэггүй, үргэлж дотор нь муухайрч явдаг хүмүүс лаврын навчийг хэрэглээд үзээрэй. Та хоолондоо багахан лаврын навч хийн, амт оруулж идэж байгаарай. Ингэснээр таны хоол боловсруулах систем сайжирч, хоолыг амархан шингээх болно.
4. Зүрхний үйл ажиллагааг дэмжинэ
Лаврын навч нь судасны ханыг цэвэрлэж, цусны эргэлтийг сайжруулах аж. Үүнээс гадна зүрхний үйл ажиллагааг дэмжиж, төрөл бүрийн зүрх судасны өвчнөөс сэргийлэх тустай. Та ердөө л бэлтгэж байгаа хоолоо багахан лаврын навчаар амталж идсэнээр, зүрхээ хамгаалж чадна.
5. Үе мөчний өвчнөөс сэргийлнэ
Голландын судлаачдын үзэж байгаагаар, лаврын навч нь үрэвслийн эсрэг шинж чанартай тул, үе мөчний өвчнийг эдгээж чадах аж. Хэрвээ таны үе мөчөөр өвддөг бол, лаврын навчны тосыг тухайн хэсэгтээ түрхэх хэрэгтэй. 15-20 минутын дараа гэхэд өвчин нь намдах болно.
6. Шээсний замын өвчинг эмчилнэ
Шээсний замын өвчнийг анагаах хялбар аргуудын нэг бол лаврын навчийг ашиглах юм. Та нэг стакан сүүнд 1 цайны халбага нухсан лаврын навч хийж, үүнээсээ өдөрт 1 халбагыг уугаарай. Хэдэн өдөр ингэж ууснаар, шээсний замын үрэвсэл эдгэрэх аж.
7. Бөөрний дутагдлыг эмчилнэ
Бөөрний дутагдлын үед кофе бутлагчид лаврын навчийг хийж бэлтгэнэ. Үүнээсээ 1 цайны халбагыг буцалсан 2 аяга усанд дээр хийж, ахин 10 минут буцалгах хэрэгтэй. Шүүсээ сэрүүн газар тавьж, 2 цагийн дараа ууна. Ингэхдээ та өдөрт 1 цайны халбагыг л уухад хангалттай юм.
8. Хайрст үлдийг эмчилнэ
Та хайрст үлдийг эмчлэхийн тулд 10 ширхэг лаврын навчийг, 500 мл усанд хийж буцалгаарай. Үүнийгээ 2 цаг сэрүүн газар байлгасны дараа, хоол идэхээс өмнө өдрийн гурваар, тал аягийг уух хэрэгтэй.
9. Батга, нөсөө толбыг арилгана
Батга, нөсөө толбо арилгахыг хүсвэл 25 ширхэг лаврын навчийг хагас аяга усанд хийгээд буцалгаад 4 цаг хандлана. Уусмалаар өдөр болгон нүүрээ арчиарай.
10. Чихрийн шижинтэй тэмцэнэ
Эрдэмтдийн сүүлийн үеийн судалгаанаас харахад, лаврын навч нь цусан дахь сахарын хэмжээг тэнцвэржүүлж чадах аж. Та 10 ширхэг лаврын навчийг 3 стакан бүлээн усанд хийж буцалгаарай. Дараа нь 3-4 цаг сэрүүн газар тавьж хөргөнө. Үүнийгээ долоо хоногийн турш өдрийн гурваар, 100 мл-ийг ууна.
11. Гайморитийг эмчилнэ
Хамрын дайвар хөндийн идээт үрэвсэл болох гайморитийг лаврын навчны тусламжтайгаар эмчилж болно. 10 ширхэг лаврын навчийг 1 литр усанд хийж, 5 минут буцалгаарай. Дараа нь үүндээ нүүрээ ойртуулж, хамраа утах хэрэгтэй. Ингэхдээ толгой дээгүүрээ алчуур тавихаа мартуузай. Өдөрт 2 удаа тус аргыг хэрэглэнэ.
12. Шүдний өвдөлтийг намдаана
Шүд тань өвдөөд зовоож байна уу? Тийм бол лаврын навчийг хэрэглээд үзээрэй. Кофе бутлагчид лаврын навч хийж бутлаад, үүнээсээ 2 халбагыг нэг стакан усанд хийх хэрэгтэй. Усаа буцалгаад, 5 минут хөргөнө. Үүгээрээ 15 минут тутамд амаа зайлж, өвдөлтөө намдаагаарай.
13. Шавжид хазуулсан шарх эмчилнэ
Зөгий, шумуул, соно зэрэг шавжид хазуулсан тохиолдолд, лаврын навчны тусламжтайгаар өвчнөө анагааж болно. Та лаврын навчийг зажилж, хазуулсан хэсэгтээ тавиарай. Ердөө ганцхан цагийн дараа гэхэд өвдөлт, загатнах нь намдаж эдгэнэ.
14. Стоматит буюу амны шархыг эмчилнэ
Хэрвээ таны ам гэмтэж, шархлаа үүссэн бол өглөө, оройдоо нэг ширхэг лаврын навчийг зажлаарай.
15. Хагийг арилгана
Хагийг арилгахын тулд лаврын навчны тосыг, жожоба тостой хольж хэрэглэнэ. Үүнийгээ хуйхандаа түрхэж, 40-60 минут байлгаарай.
Мөн та өөрийн хэрэглэдэг шампуньдаа багахан лаврын навчны тос хийн үсээ угааж болно.
Үүнээс гадна 10 ширхэг лаврын навчийг 1 литр усанд хийж буцалгаад, үүндээ үсээ угааж, хагнаас салах боломжтой.
16. Чихний үрэвслийг эмчилнэ
Чихэнд үрэвсэл үүсэх нь маш аюултай тул үргэлж эмчийн хяналтад байх шаардлагатай. Хэрэв эмч зөвшөөрвөл, та лаврын навчийг ашиглаж, чихээ эмчилж болох юм. 10 ширхэг лаврын навчийг 200 мл халуун усанд хийж, 5 цаг байлгаарай. Дараа нь үүнээсээ 2-3 дуслыг чихэнд дусаах эсвэл шүүснээс хөвөнд шингээж, чихэн дээрээ жин тавьж болно.
М.САЙНЗАЯА
Netflix-ийн алдартай зомбитой триллер төрлийн цуврал болох “All of Us Are Dead” дахин нэг бүлэг хийгдэх тухай тус компаниас албан ёсоор мэдэгджээ.
Өмнөд Солонгосын өнөө цагийн нэгэн хит цувралд албан ёсоор тооцогдох энэхүү цуврал нь зомбид нэрвэгдсэн ахлах сургуулиас хэрхэн амьд үлдсэн сурагчдын тухай өгүүлдэг байна. Харин шинэ бүлэгтээ эдгээр дүрүүдийн цаашдын үйл явдлыг харуулах аж.
Эхний улирлын гол дүрүүд болох Пак Жи Ху, Юн Чанён, Чо Ыхён нар хоёрдугаар ангид дүрээ дахин бүтээх бөгөөд Ли Жэ Кёо найруулах юм.
Нийт 12 ангитай энэхүү зомбитой цуврал нь эхний дөрвөн долоо хоногтоо 560,8 сая цагийн үеэлт авснаараа “Squid Game” 1,65 тэрбум цаг, “Money Heist: Part 45” киноны дараагаар эхний дөрвөн долоо хоногт хамгийн их үзсэн англи бус телевизийн дөрөв дэх цуврал болсон байна.
“Netflix” компанийн уран бүтээл болох “Squid game” нь цацагдаад дөрөв хонохдоо үзэгчдээс 560 оноо авч тус платформийн хамгийн өндөр оноотой к-драма болж байсан түүхтэй. Тус рекордыг өмнө нь 428 оноотой “Sweet Home” драма эзэмшиж байсан.
Харин киноны нэгдүгээр бүлэг нь есөн ангитай бөгөөд 2021 оны есдүгээр сарын 17-нд нээлтээ хийсэн. Харин хоёрдугаар бүлэг нь 2023 онд нээлтээ хийнэ гэсэн албан бус яриа олон нийтэд цацагдаад байсан юм.
Тэгвэл 1.65 тэрбум цагийн үзэлт авсан алдарт цуврал “Squid Game” киноны үргэлжлэл хийгдэхээр болсон байна. Тус цуврал нь нийт есөн ангитай бөгөөд “Netflix”-ийн зүгээс хэдийн гол дүрийн жүжигчдийг танилцуулж эхлээд байгаа билээ.
Солонгос улсын “SOOM” энтертайнментын дуучин Н.Идэрмөнхтэй ярилцлаа.
-Саяхан бие даасан тоглолтоо хийсэн, тоглолтын сонин сайхнаас ярилцлагаа эхэлье…
-Хэдхэн хоногийн өмнө Сөүл хотноо анхны бие даасан тоглолтоо хийлээ. Эерэг, дулаан уур амьсгалтай маш сайхан тоглолт болж өнгөрлөө. Монгол хүн анхны бие даасан тоглолтоо Солонгос улсад хийхэд монголчууд маань их хүндэлж, дэмжлээ. Солонгост байгаа монголчууд маань эх орноо их санасан байна. Тоглолтын маргаашаас эхлээд үзэгчдээс сайхан сэтгэгдэл олон ирсэн. Миний хувьд анхны тоглолт учир бүх зүйл дээр их ач холбогдол өглөө.
-Тоглолтоо “Одод ширтэхийг хүснэ” гэж нэрлэсэн. Ямар утга учиртай вэ?
-Миний анхны солонгос уран бүтээлийн нэр байгаа юм аа. “Одод ширтэхийг хүснэ” дуугаа 2019 онд Солонгосын хөгжмийн сувгуудаар цацаж байлаа. Нэрийн учир нь солонгост од харагддаггүй. Манай Монголд бол орой бүр тэнгэр дүүрэн од харж чаддаг шүү дээ. Энэ утгаараа гадны оронд ажиллаж, амьдардаг эх орноо санасан олон монголчуудынхаа хүслийг илэрхийлэхийг зорьсон.
-Та хэзээнээс БНСУ-д амьдарч эхэлсэн бэ. Ямар зорилгоор БНСУ-ыг зорьж байв?
-Би Солонгос улсад 12 дахь жилдээ амьдарч байна. Анх 2010 онд хөдөлмөрийн гэрээгээр ирж байсан. 2016 онд “Seajun” их сургуулийн бизнесийн удирдлагын ангид элсэж, 2017 оноос энэ сургуулийнхаа дуулаачийн ангид давхар суралцаж төгссөн.
-Манай улстай харьцуулахад Солонгос улс олон хүн амтай, тиймдээ ч урлагийн зах зээл нь өрсөлдөөн ихтэй байх. Харин монгол залуу энэ салбарт яаж орсон түүхээсээ хуваалцахгүй юу?
-Өрсөлдөөн их байдаг, түүнийгээ дагаад урлаг соёлын арга хэмжээ, телевизийн нэвтрүүлэг олон байдаг. Тиймээс өөрийгөө дайчилж авьяас чадвараараа ялгарч чадах юм бол олон тэмцээн, уралдаанд оролцох боломжтой. Энд гаднын орныхон олноороо ирдэг учир гадаад хүмүүст зориулсан үйл ажиллагааг байнга зохион байгуулдаг.
-Таныг нэг жилийн өмнө БНСУ-ын “E channel” телевизийн дууны тэмцээний ялагч болсон гэж уншсан. Энэ тухай яриач?
-Тийм ээ, к поп төрлийг сурталчлах зорилгоор гадаад уран бүтээлчдийн дунд зохион байгуулсан “Topgoal Rhapsody” тэмцээний тав дахь дугаарын ялагч болсон. Тэмцээнд дууны эхний бадгийг Солонгос хэлээр, хоёрдугаар бадгийг эх орныхоо хэлээр дуулдаг. Чех, Америк, Хятад зэрэг олон улсын оролцогчид дундаас хамгийн өндөр оноог авч түрүүлсэн. Тэмцээний үеэр Солонгосын дууны урлагийн томоохон төлөөлөгч 1200 гаруй дууны шүлэг бичсэн алдарт И Гон Ү хамтарч ажиллах санал тавьсан. Тэр тэмцээнд түрүүлсэн бичлэгийг монголчууд маань үзэж олон эерэг сэтгэгдэл бичсэн байсан. Сэтгэл зүрхээрээ үргэлж хамт байдаг монголчууддаа маш их баярлалаа.
-Тухайн үед дөрвөн шүүгчээс 100 оноо авч тэмцээний шинэ рекорд тогтоосон талаар Өмнөд Солонгосын хэвлэл мэдээллээр магтан мэдээлж байсан. Яагаад “Чиний төлөө” дууг сонгосон бэ?
-“Чиний төлөө” дуу өөрөө маш хүнд, хүн бүрийн сонгож дуулаад байдаггүй дуу. Дуучин нь хурц хоолойтой, өвөрмөц ертөнцтэй хүн. Энэ дуу хэцүү учраас хүмүүс их онцгойлж авч үздэг. Тэр үед өөрийнхөө бүх л нөөц бололцоог дайчилж оролцсон.
-Монгол, солонгос хоёр хэлээр дуулах ямар байсан бэ?
-Гадаад дууг монгол хэл рүү хөрвүүлж дуулах хэцүү байсан. Хэдэн шөнө нойргүй хонож үгийг нь дахин дахин сонсоод, дуулж үзээд, маш олон үгнээс сонголт хийж байж тэр дууг орчуулсан. Агуулга, орчуулга нь сайн байсан болохоор монголчуудад маань хүрсэн юм болов уу гэж боддог. Анх удаа Солонгосын тайзан дээр монгол хэлээр дуулсан нь онцлог болсон байх.
-Ер нь дуу хөгжимд татагдах, тэр тусмаа өөрийн дуулах авьяасаа хэзээ нээсэн бэ?
-Монголд байхаасаа л дуучин болох хүсэлтэй байсан. Монголд байхдаа урлагийн сургуульд сурч чадаагүй. Харин одоо энэ чиглэлээрээ Солонгос улсад ажиллаж амьдарч байна /инээв/.
-Одоо ямар нэг агентлагт харьяалагддаг уу?
-2022 оны эхээс “SOOM” энтертайнментад харьяалагдаж эхэлсэн. Олон орны уран бүтээлчээс бүрдсэн хөгжмийн хамтлаг байгуулсан, би дуучнаар ажилладаг. Манай хамтлаг ирэх намраас шинэ уран бүтээлээ гаргахаар ажиллаж байна.
-Дараагийн тоглолтоо төлөвлөсөн үү?
-Солонгосын хотуудаар аялан тоглолт хийхээр төлөвлөсөн. Энэ сарын 10-ны өдөр Инчон хотод тоглолтоо хийх гэж байна. Мөн Солонгосын “Arirang” телевизэд 30 минутын тоглолтоо хийнэ. Телевизийн тоглолт шууд цацагдах учир монгол дуунуудаа дуулна аа.
-Монголд тоглолтоо хийх бодол бий юү?
-Сая тоглолтдоо хоёр шинэ монгол уран бүтээлээ дуулсан. Монголдоо очиж уран бүтээлээ танилцуулах бодол байдаг. Эхлээд уран бүтээлүүд маань олон хүнд хүрсний дараа эх орондоо тоглолтоо хийх зорилготой байна.
-Солонгос улсын тайзан дээр монгол дуугаа дуулахад ямар мэдрэмж төрдөг вэ?
-Өвөг дээдсийнхээ байлдан дагуулж явсан түүхээр бахаддаг. Солонгосын тайзан дээр би хэний ч мэдэхгүй биш, дэлхийд түүхтэй монгол хэлээрээ дуулж байгаадаа омогшдог. Хүний нутагт миний эх орон ийм хэлтэй, ийм дуутай гэдгийг харуулж, сонсгож байгаадаа бахархдаг.
-Монголоос Солонгосын урлагийн салбарт хүч үзэх хүсэлтэй залууст юуг зөвлөх вэ?
-Монгол залуус маань авьяаслаг учир хичээж чадвал ямар ч амжилтад хүрнэ. Өөрийгөө бүрэн дайчилбал хүн бүхэнд боломж байдаг гэж хэлмээр байна.
-Таныг эрүүл мэндийн шалтгаанаар БНСУ-ыг зорьсон хүмүүст тусалдаг гэж сонссон юм байна…
-Элэг нэгт монголчууддаа бага ч болов туслахыг хүсдэг. Боломж гарвал хандивын тоглолт зохион байгуулдаг. Ямар нэг ашиг сонирхлын зорилгогүй, хүн хүндээ дэмтэй явахад болно доо гэж боддог