Category: эдийн-засаг

Монгол Улсын Засгийн газраас экспортыг дэмжих, ялангуяа уул уурхайн бус экспортын бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл, хэмжээг нэмэгдүүлэх талаар онцгой анхаарал хандуулж, шат дараалсан бодлого, зохицуулалтын арга хэмжээ авч хэрэгжүүлж байна.

Тухайлбал, Засгийн газрын 2020 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн ээлжит бус хуралдаанаар “Журам батлах тухай” Монгол Улсын Засгийн газрын 2019 оны 204 дүгээр тогтоолын нэгдүгээр хавсралтаар баталсан “Түүхэн үйл явдал, тэмдэглэлт өдрийн жагсаалт”-ын 2 дахь хэсэгт нэмэлт, өөрчлөлт оруулж “Экспортлогчдын тэмдэглэлт өдөр”-тэй болов.

Ийнхүү экспортлогчид маань жил бүрийн 12 дугаар сарын 3 дахь долоо хоногийн Бямба гарагт өөрсдийн ажил мэргэжлийн тэмдэглэлт өдөртэй болж, ололт, амжилт, үр дүнгээ дүгнэн хэлэлцэж, цаашдын зорилго, зорилтоо тодорхойлж байх боломжтой боллоо.

Экспортлогчдын тэмдэглэлт өдөртэй болсноор үйлдвэрлэгчид, экспортлогчид үүний дотор уул уурхайн бус экспортлогчид нь үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүнийхээ нэр төрөл, загвар хийц, чанарыг сайжруулах, зах зээлээ өргөжүүлэн хөгжүүлэх, төрөлжүүлэх, шинэ бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл эрхлэх, ажлын байр нэмэгдүүлэхэд бодит ахиц, дэвшил гарна хэмээн үзэж байна.

Монгол Улсын Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцэн шийдвэрлэсэн “Иргэдийн тэтгэвэр барьцаалсан зээлийн төлбөрийг төрөөс нэг удаа төлөх тухай” хуулийн төслийг Улсын Их Хурлын гишүүн, Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайд С.Чинзориг Улсын Их Хурлын дарга Г.Занданшатарт өнөөдөр (2020.01.06) өргөн барилаа.

Нийгмийн даатгалын сангаас 2019 оны 12 дугаар сарын байдлаар 421.1 мянган иргэн тэтгэвэр авч байна. Улсын хэмжээнд дундаж тэтгэвэр 376.9 мянган төгрөг байгаа бөгөөд тэтгэвэр авагчдын 53.8 хувь нь тэтгэврийн доод хэмжээ буюу 270.0-370.0 мянган төгрөг авч байгаа аж.

2019.12.31-ний байдлаар тэтгэвэр авагчдын 54.5 хувь буюу 229.4 мянган хүн 763.3 тэрбум төгрөгийн зээлийн үлдэгдэлтэй байгаа юм. Тэд арилжааны банкнаас өрх гэрийн санхүүгийн хэрэгцээг хангах, хүүхдийн сургалтын зардлыг санхүүжүүлэх, бусад зээлийн өр, хүү төлбөрийг төлөх зэрэг зорилгоор зээл авчээ.

Тэтгэврийн зээл, зээлийн хүүгийн дарамтыг бууруулах зорилгоор Монгол Улсын Засгийн газар 2016 оноос эхлэн зээлийн хүүг бууруулах шат дараатай арга хэмжээ авч, 1 жил хүртэлх хугацаатай тэтгэврийн зээлийн хүүг 8 хувиар бууруулж 10 хувьд, 1 жилээс дээш хугацаатай зээлийн хүүг 2.4 хувиар бууруулж 15.6 хувьд хүргэснээс гадна сарын тэтгэврийн 70 хувьд зээл олгох, үлдэх 30 хувийг заавал ахмадуудад үлдээж байхаар шийдвэрлэсэн юм.

Энэхүү асуудлыг шийдвэрлэх зорилгоор Монгол Улсын Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлөөс тэтгэврийн зээлийн өрийг нэг удаа тэглэх, цаашид тэтгэвэр барьцаалсан зээл олгохгүй байх арга хэмжээг 2020 оны нэгдүгээр сараас хэрэгжүүлэх зөвлөмж гаргасан билээ. Уг зөвлөмжийг хэрэгжүүлэх зорилгоор Ерөнхий сайдын захирамжаар байгуулагдсан Ажлын хэсэг хуулийн төслийг боловсруулсан байна.

Төсөлд нийгмийн даатгалын сангаас тэтгэвэр авагч болон цэргийн алба хаасны тэтгэвэр авагчийн тэтгэвэр барьцаалан банкнаас авсан зээлийн үлдэгдэл төлбөрийг нэг удаа тэглэх харилцааг зохицуулахаар тусгасан байна. Тэтгэврийн зээлийн үлдэгдэл төлбөрийг “Эрдэнэс Монгол” ХХК-ийн эзэмшлийн Салхитын мөнгө, алтны ордыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулснаас олох орлогоос төрд ногдох өгөөжийг барьцаалан үнэт цаас гаргах замаар бүрдүүлэх аж.

Салхитын мөнгөний орд нь 808.3 тонн мөнгө, 1117.1 кг алтны нөөцтэй бөгөөд урьдчилсан тооцооллоор цэвэр ашиг нь 1 их наяд 50.4 тэрбум төгрөг болохоор байгаа юм.

Хуулийн төслийг Улсын Их Хурлаар нэн яаралтай горимоор хэлэлцэх бөгөөд төсөл батлагдсанаар иргэддээ байгалийн баялаг ашигласнаас олох орлогын өгөөжөөс хүртээх Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтийн 6.2 дахь заалт хэрэгжих, ахмадууд тэтгэвэр барьцаалсан зээлийн өрөөс чөлөөлөгдөх, цаашид дахин тэтгэврийн зээлийн дарамтад өртөхгүй байх ач холбогдолтой юм.

Бичил худалдаа, ажил, үйлчилгээ эрхлэгчдийн сард төлөх албан татварын хувь хэмжээг тогтооход иргэдээс санал авч байна. УИХ-аас 2019 оны гуравдугаар сарын 22-ны өдөр шинэчлэн баталсан Хувь хүний орлогын албан татварын тухай хуулийг 2020 оны нэгдүгээр сарын 1-ний өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөж байгаа.

Шинэчлэн баталсан Хувь хүний орлогын албан татварын тухай хуулийн 4.1.3 дугаар зүйлд “Бичил худалдаа, ажил, үйлчилгээ эрхлэгч” гэж ажлын байр, лангуу зэрэг тодорхой байршилд байрлахгүй худалдаа, үйлчилгээ, зорчигч болон ачаа тээврийн үйлчилгээ эрхлэгч хувь хүнийг ойлгоно” гэж заагаад байгаа. “Бичил худалдаа, ажил, үйлчилгээний орлого олж байгаа хувь хүний сард төлөх албан татварын хэмжээг аймаг, Нийслэлийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн хурал тогтооно” гэсэн хуулийн зохицуулалтыг хэрэгжүүлэх үүднээс нийслэлээс энэ талаар иргэдийн саналыг авч байна.

Ерөнхийлөгч Х.Баттулга тэтгэврийн зээлийг нэг удаа тэглэх шийдвэрт ҮАБЗ санал нэгдсэн гэдгийг мэдэгдсэн. Мөн уг асуудлыг Салхитын мөнгөний ордыг эргэлтэд оруулснаар шийдвэрлэх боломжтой гэсэн билээ. Тэгвэл өнөөдөр Монголбанкны ерөнхийлөгч Б.Лхагвасүрэн тушаал гаргаж, нэмж тэтгэврийн зээл олгохгүй байх үүргийг арилжааны банкуудад өгчээ. Монгол банкны зүгээс Ерөнхийлөгчийн мэндчилгээнд хэлсэн үг эцэслэн шийдэгдтэл тэтгэврийн зээл олгохыг түдгэлз гэжээ. Банкнууд ч энэ талаар нэгдсэн шийдвэр дагана гэсэн байр суурьтай байгаа аж.