Categories
булангууд мэдээ нийгэм шинжлэх-ухаан-технологи

Ангараг, Саран дээр хүн амьдрахад тохиромжтой байгууламж барихаар төлөвлөж байна DNN.mn

Японы баруун хэсэгт байрлах Киотогийн их сургууль болон барилгын “Kajima” корпорац хамтран ирээдүйд Ангараг гараг болон Саран дээр хүн амьдрахад тохиромжтой байгууламж барихаар төлөвлөж байна гэж “NHK” телевиз мэдээлэв.

Тус телевизээр мэдээлснээр, судлаачдын гол зорьж байгаа зүйл бол хүмүүс урт хугацаагаар амьдрахад зайлшгүй шаардлагатай нөхцөл болох дэлхийн таталцлын хүчний хувилбарыг барилгын дотор бий болгох аж. Энэ асуудлын шийдэхийн тулд сууцыг тэнхлэгээ тойрон эргэдэг болгохыг санал болгож байгаа бөгөөд энэ нь ийм замаар үүссэн төвөөс зугтах хүчний ачаар таталцлыг бий болгох гэнэ.

Байгууламжийн өндөр нь 200-400 м, диаметр нь 200 м-ийн хооронд байж магадгүй байна. Үүний зэрэгцээ, байгууламжийг барихдаа зөвхөн дэлхийгээс нийлүүлсэн материалыг ашиглахаас гадна, Ангараг, Сарны гадаргуугийн нөөцийг ашиглахаар төлөвлөж байгаа ажээ.

“Одоогоор эдгээр төлөвлөгөө хэрэгжих шатандаа ороогүй байгаа боловч Япон улс ололт амжилтаа эрт харуулж, улмаар ирээдүйд давуу талыг бий болгох нь маш чухал юм. Тиймээс бид энэ чиглэлээр үргэлжлүүлэн судалгаа хийхээр төлөвлөж байна” гэж Киотогийн их сургуулийн төлөөлөгч Йосүкэ Ямашита сэтгүүлчдэд ярьжээ.

Categories
булангууд мэдээ шинжлэх-ухаан-технологи

“Nvidia” хэрэглэгчдийнхээ гуравны нэгийг алдаад байна DNN.mn

“Nvidia” график картынхаа үнийг хоёрдогч зах зээлд 50 хувиар бууруулж, хэрэглэгчдийг татах бодлого баримталж байна

Крипто олборлогчид график картыг нь ашиглаж эхэлснээр тус компанийн ашиг огцом өсөж байсан аж. Харин крипто зах зээл уналтад орж эхэлснээс хойш “Nvidia” хэрэглэгчдийнхээ бараг гуравны нэгийг алдаад байна.

Эрэлт саарч, борлуулалт буурснаар “eBay” зэрэг интернэт худалдааны платформууд дээр бүтээгдэхүүнүүд нь бөөгнөрсөн байна. Тус компани график картынхаа үнийг бууруулсан ч өсөлт ажиглагдахгүй байгаа юм.

Categories
булангууд мэдээ цаг-үе шинжлэх-ухаан-технологи

Израилчууд барилгын ханыг нэвт харах технологи бүтээжээ DNN.mn

Израилын батлан хамгаалах технологийн компани барилгын ханыг нэвт харах боломжтой төхөөрөмж зохион бүтээжээ.

Camero-Tech компани шинээр зохион бүтээсэн Xaver 1000 төхөөрөмжөө Францын нийслэл Парист саяхан болж өнгөрсөн Eurosatury 2022 батлан хамгаалах салбарын үзэсгэлэнгийн үеэр танилцуулсан юм байна.

Уг бүтээгдэхүүнээ тус компани цэрэг арми, хууль хүчний байгууллагууд, тагнуулын албадад зайлшгүй шаардлагатай багаж хэрэгсэл гэж тайлбарлажээ.

Xaver 1000 нь хиймэл оюуны алгоритмын тусламжтайгаар хананы цаана байгаа амьд биетийн байрлал, зай, хэлбэр хэмжээ зэргийг тодорхой харуулдаг юм байна.

Хананы цаана байгаа хүн сууж, зогсож, хэвтэж байгаа болон хэр удаан хугацаанд хөдөлгөөнгүй байгааг хүртэл тодорхойлдог гэнэ.

Бас хүний биеийн тодорхой хэсгийг хүртэл таних чадвартай ажээ.

10.1 инчийн дэлгэц ашиглан хуруугаар удирдах боломжтой уг төхөөрөмжийг ажиллуулж сурахад маш амархан гэж Camero-Tech компани мэдээлж байна.

Төхөөрөмж нь ихэнх төрлийн барилгын материалаар босгосон ханыг нэвтлэх чадвартай ажээ.

Эх сурвалж: Business Insider

Categories
булангууд мэдээ шинжлэх-ухаан-технологи

Монголын говьд “марсын судалгааны бааз” барих ажлыг эхлүүлнэ DNN.mn

Монгол Улсын Шадар сайд С.Амарсайхан Марс Нийгэмлэгийн Ерөнхийлөгч доктор Роберт Зубринийг хүлээн авч уулзлаа. Олон улсын сансрын шинжлэх ухаан, технологийн хүрээлэн, сансрын нисгэгчдийг бэлтгэх бааз бүхий аялал жуулчлалын загвар хотыг Монголын говьд байгуулахаар ажиллаж буй “Mars V” төслийнхний урилгаар Марс Нийгэмлэгийн Ерөнхийлөгч доктор Роберт Зубрин Монгол улсад айлчилсан билээ.

Доктор Роберт Зубриныг Монголд айлчилж буй энэ үед нь Монгол Улсын Шадар сайд С.Амарсайхан хүлээн авч уулзлаа.

Монголын говийн орчин нөхцөл яг Марс гараг дээр байгаа мэт мэдрэмжийг төрүүлэх бөгөөд ингэснээр сансар огторгуйд аялах аялал зөвхөн сансрын нисгэгчид бус, хүн бүрт нээлттэй болох боломжтой юм. Энэ нь манай улсын аялал жуулчлалын хөгжилд ч үнэтэй хувь нэмэр оруулах бөгөөд энэхүү байгалийн ховор зохилдлогоо зөвхөн Монголын говьд байгаа гэдгийг төслийн залуус онцолж байв.

Роберт Зубрин “Монголын говьд Марс гараг руу нисэх хүмүүсийг бэлтгэх сургуулилтын бааз, сансрын судалгааны чөлөөт бүс байгуулах болсон шалтгаан нь Дэлхийд -42 хэм хүрдэг хамгийн хүйтэн говь зөвхөн Монголд байдаг. Энэ нь Марс гаргийн нөхцөл байдалтай ижил гэдгийг олон улсын эрдэмтэд баталсан” хэмээгээд ирэх жил буцаж ирэхдээ “марсын судалгааны бааз” барих нүсэр ажлыг эхлүүлэхээр шийдээд байгаагаа илэрхийлсэн юм.

Энэ үеэр Шадар сайд С.Амарсайхан “Уг төслийг амжилттай хэрэгжүүлснээр технологийг дагасан аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх боломж бүрдэж, цаашлаад Монгол Улсын эдийн засагт эерэгээр нөлөөлнө гэж харж байна. Монгол Улсын Засгийн газраас бүх боломжоор дэмжиж туслах болно” хэмээгээд “Мars V” багийнханд баяр хүргэж, цаашдын ажилд нь амжилт хүслээ.

Categories
булангууд мэдээ шинжлэх-ухаан-технологи

​Долоон гаригийн давхцал өнөөдөр тохиолоо DNN.mn

Зургадугаар сарын турш Буд, Сугар, Ангараг, Бархасбадь, Санчир нар зүүн өмнөд тэнгэрт зүүнээс баруун тийш эгнэн, нарны тойрог замд байрласан байна.

Өнөөдөр Буд, Сугар, Ангараг, Бархасбадь, Санчир, Дэлхийван, Далайван гаригийн жагсаал гэх үзэгдэл харагдах хамгийн тохиромжтой буюу нар мандахаас 1 цагийн өмнө уг үзэгдэл нь тохиосон байна.Таван гаригийн давхцал нь тун ховор тохиох бөгөөд хамгийн сүүлд 2002 оны 12 сард давхцаж байсан бол дараагийн давхцал 2040 онд тохиох аж.

Мөн хүний нүдэнд харагдах нь Буд, Сугар, Ангараг, Бархасбадь, Санчир гаригууд бол харагдахгүй нь Дэлхийван, Далайван гэнэ. Угтаа бол 7 гариг нэгэн зэрэг тэнгэрт үзэгдэж, гаригуудын завсар хавирган сар мандсан байх аж.

Тайлбар байхгүй.

Харин BBC Science Focus-ийн мэдээлснээр, эдгээр таван гараг хамгийн сүүлд 2004 онд нийлсэн бөгөөд 2040 он хүртэл дахин давтагдахгүй тул энэ үйл явдлыг орхигдуулж болохгүй онцолсон байна.

Тайлбар байхгүй.

М.САЙНЗАЯА

Categories
булангууд мэдээ шинжлэх-ухаан-технологи

Өмнөд Солонгос улс дэлхийн сансрын гүрэн боллоо DNN.mn

Өчигдөр буюу Мягмар гарагт Өмнөд Солонгос улс дотооддоо бүтээсэн Нүри пуужинг сансарт амжилттай хөөргөлөө.

Гурван үе давхаргатай Нүри пуужин өчигдөр үдээс хойш тус улсын өмнөд эргээс холгүй жижиг арал дээр оршдог Наро Сансрын Төвөөс хөөрсөн байна.

Улмаар 14 минутын дараа 700 км өндөрт хүрснийхээ дараа туршилтын хиймэл дагуулыг дэлхийн тойрог замд байрлуулжээ.

“Солонгост бүтээсэн сансрын пуужин Нүри амжилттай хөөрлөө. Бид улс орныхоо шинжлэх ухаан, технологийн түүхэнд шинэ хуудас нээж байна” гэж Өмнөд Солонгосын шинжлэх ухааны сайд И Жон Хо хэвлэлийн хурлын үеэр мэдэгдсэн байна.

зураг

Нүри пуужинг хөөргөх эхний оролдлого өнгөрсөн оны аравдугаар сард амжилтгүй болж байжээ.

Тухайн үед пуужин газраас дээш 700 км өндөрт хүрсэн ч гэмтлийн улмаас хиймэл дагуулаа тойрог замд байрлуулж чадаагүй юм.

Өчигдрийн амжилттай хөөргөлтийн дараа Өмнөд Солонгос нь нэг тонноос дээш жинтэй хиймэл дагуулыг тойрог замд хүргэж чадсан дэлхийн долоо дахь улс болж, АНУ, ОХУ, Хятад, Япон, Европын Холбоо, Энэтхэгийн дараа түүхэнд бичигдэж байна.

Бас өөрийн хөгжүүлсэн технологийн тусламжтай сансарт ачаа тээвэрлэсэн дэлхийн арав дахь улс болж байгаа ажээ.

Одоо тус улс ирэх таван жилийн хугацаанд Нүри пуужинг дөрвөн удаа сансарт хөөргөх ба 2030 онд сар руу судалгааны станц илгээхээр төлөвлөж байна.

Ингэснээр Өмнөд Солонгос нь хөрш Умард Солонгосоос сансрын технологиор илүүрхэх боломжтой болж байгаа. Умард Солонгосын хувьд 2012, 2016 онуудад дэлхийг тойрог замаас ажиглах хиймэл дагуулуудыг хөөргөж байсан ч тэдгээр нь ажиллаж байгаа гэсэн баталгаа одоог хүртэл байхгүй байна.

Өмнөд Солонгосын хувьд 1990-ээд оноос хойш хэд хэдэн хиймэл дагуул сансарт хөөргөхдөө үргэлж бусад улсын пуужинд дайгддаг байжээ.

Categories
булангууд мэдээ нийгэм шинжлэх-ухаан-технологи

Зургадугаар сарын 24-нд одон орны нэн ховор үзэгдэл болно DNN.mn

Буд, Сугар, Ангараг, Бархасбадь, Санчир, Дэлхийван, Далайван гаригийн жагсаал гэх үзэгдэл харагдах хамгийн тохиромжтой өдөр нь 2022 оны зургадугаар сарын 24-ний нар мандахаас 1 цагийн өмнө тохиох юм байна.

Таван гаригийн давхцал нь тун ховор тохиолдох үзэгдэл бөгөөд хамгийн сүүлд 2002 оны 12 сард давхцаж байсан бол дараагийн давхцал 2040 онд тохиох юм.
Энэхүү ховор үзэгдлийн талаар олон улсын томоохон мэдээний сайтуудаар мэдээлж байгаа бөгөөд хүний нүдээр харагдах нь Буд, Сугар, Ангараг, Бархасбадь, Санчир гарагууд, хүний нүдэнд харагдахгүй нь Дэлхийван, Далайван гэнэ.
Угтаа бол 7 гариг нэгэн зэрэгт тэнгэрт үзэгдэж, гаригуудын завсар хавирган сар мандсан байх аж.
Categories
булангууд мэдээ шинжлэх-ухаан-технологи

Пазырыкийн соёл DNN.mn

Мөнх цэвдэгт Алтайн нуруунд амьдарч байсан нүүдэлчдийн дурсгалыг Оросын нутагт XIX зуунаас малтаж эхэлсэн бөгөөд анхны малтлага хийсэн “Пазырык” хэмээх газрынх нь нэрээр нэрийдсэн байдаг. Монголын тува-мончогууд булшийг “бажираг” гэж нэрлэдэг. Алтайн нуруунд байдаг.

Монгол Алтайтай хил залгаа Орос, Хятад, Казахстаны Алтайд МЭӨ VI-II зуунд холбогдох Пазырыкийн соёл бий. Уг соёлд холбогдох булш оршуулгыг бүр XIX зууны үеэс малтаж эхэлсэн. Пазырыкийн соёлыг тээгч нүүдэлчдийн булшийг ертөнцийн зүгээр урдаас хойш чигтэйгээр нэг эгнээнд цувуулан, овгор дугуй дараастайгаар хийдэг бөгөөд баруун талд нь тахилгын байгууламж зүүн талд нь хамгийн том булшинд зэл чулуу босгодог. Дотоод зохион байгуулалтын хувьд үхэгсдээ модон бунхан, чулуун хайрцаг, ухмал модон авсанд оршуулсан хэмээн ангилна. Мөн адууг ихэвчлэн оршуулсан хүний тоогоор нь дагалдуулдаг. Нас барагсдыг ертөнцийн зүгээр баруун болон зүүн тийш толгойгоор нь хандуулан баруун, зүүн талаар нь хажуулдуулан өвдгөөр нугалж хэвтүүлдэг бөгөөд цөөн тохиолдолд тэнэгэр байдлаар оршуулсан байдаг.

No photo description available.

Пазырыкчууд булшаа үйлдэхдээ бунхан, ховд, чулуун хайрцгийнхаа хойд буланд тахилга тайлгаа хийдэг. Үүнд: модон царан дээр хонины ууц, хутга, түүний зэрэгцээ шавар ваар сав зэргийг эмх цэгцтэйгээр дэс дараалан байрлуулдаг байжээ. Ялангуяа шавар ваарыг хүний толгойн харалдаа тавьдаг. Эдгээр ваар саванд ихэвчлэн шингэн эд зүйлс хийх зориулалттай байжээ. Харин бүсэлхийд нь байлдааны зээтүү, чичлүүр хутга, бүсний модон арал, цээжин хэсэгт толь зэргийг тус тус дагалдуулдаг. Харин нуруун талд нумыг модон сумын хамт дагалдуулдаг байжээ. Мөн толгойн талаас малгайн чимэглэл болох модон сийлбэр дүрсүүд, хуудас алтны хэсгүүд гардаг. Дагалдуулсан эд өлгийн зүйлс болон өмссөн хувцас хэрэглэл, адуу малын зүс болон хүний биен дээрхи шивээс зэрэг нь Алтайн нурууны мөнх цэвдгийн тусламжтай үлдэж хоцорсон байдаг.

May be an image of nature

Пазырыкчууд бол хагас нүүдлийн мал аж ахуйг эрхэлдэг байсан бөгөөд газар тариалан, загас агнуур тодорхой үүрэгтэй байсныг үгүйсгэх аргагүй. Мөн өндөр хөгжсөн гар урлалтай байсныг булшнаас гардаг урлагийн бүтээлүүд гэрчилдэг. Тэд антропологийн хэв шинжийн хувьд монгол, европ төрхтний холимог бөгөөд жирийн иргэдийн хувьд европжуу төрх давамгайлдаг бол язгууртны дунд монголжуу төрх давамгайлдаг байжээ. Нийгмийн зохион байгуулалтын хувьд нарийн бүтэцтэй давхраажсан болох нь “хаадын булш” ба жирийн иргэдийн булшны хэмжээ хэлбэр, дагалдуулсан эд өлгийн зүйлийн хувьд эрс ялгаатай байдгаас харагдаж байдаг.

May be an image of outdoors

Энэхүү дурсгалыг Түрүү төмрийн үе буюу НТӨ VI-II зууны үед хамрагдахыг эрдэмтэд тогтоогоод байна.

No photo description available. No photo description available.


Эх сурвалж: ШУА-ын Археологийн хүрээлэн

Categories
булангууд мэдээ нийгэм шинжлэх-ухаан-технологи

NASA үл мэдэгдэх нисдэг биетүүдийг ангуучлах үйлсэд нэгдэх болсноо зарлалаа DNN.mn

UFO (Unidentified Flying Object) буюу үл мэдэгдэх нисдэг биетүүдийг ангуучлах үйл хэрэгт албан ёсоор нэгдэж байгаагаа АНУ-ын сансар судлалын байгууллага NASA өчигдөр зарлажээ.

Тус байгууллага UFO-г судлах шинэ төсөлдөө эрдэмтэн судлаачдыг ажилд авах зарыг өчигдөр нийтэлсэн байна.

Төсөл нь энэ оны намар эхлэх ба есөн сарын хугацаанд хэрэгжих гэнэ. Үр дүнгээс нь хамаараад дараагийн ажлаа төлөвлөх юм.

UFO-гийн талаар олдсон баримтуудыг цуглуулах, нэгтгэх, шинжлэх, цаашдаа ийм мэдээллийн санг хэрхэн баяжуулах аргыг тодорхойлох зэрэг ажлуудыг энэ хугацаанд гүйцэтгэх юм байна.

“Олон арван жилийн турш NASA хамгийн ээдрээтэй нууцуудыг тайлах ажилд оролцож байсан түүхтэй. Энэ удаа ч ялгаагүй оролцох гэж байна” гэж уг төслийг хариуцаж буй судлаач Даниэл Эванс сэтгүүлчдэд ярьжээ.

Нарны системийн гараг эрхсүүдийг судалж, харь гараг дээр амьдралын ул мөрийг хайдаг NASA анх удаа эх дэлхий дээрээ ажиглагддаг нууцлаг үзэгдлийг судлах гэж байгаа нь энэ юм.

Олон жилийн турш UFO хүмүүсийн анхаарлыг төвд байсан ч сүүлийн жилүүдэд эрх баригчид үүнд илүү нухацтай ханддаг болоод байгаа.

Өнгөрсөн сард АНУ-ын конгресс анх удаа UFO-гийн талаар сонсгол зохион байгуулж, тагнуулын албадынхаа цуглуулсан баримт материалуудтай танилцсан. UFO тэнгэр ажиглагдсан нийт 144 тохиолдлын талаар энэ үеэр хууль тогтоогчдод мэдээлсэн юм.

Эдгээрийн цаана харь гарагийнхан байх боломжийг үгүйсгэхгүй байгаа.

NASA-гийн төсөл Пентагоны одоо хэрэгжүүлж буй “Airborne Object Identification and Management Synchronisation Group” багийн төслөөс тусдаа юм байна.

Эх сурвалж: AFP

Categories
булангууд мэдээ нийгэм шинжлэх-ухаан-технологи

Антрактидад шинэ цаснаас бичил хуванцар илэрчээ DNN.mn

Антарктидад орсон шинэ цаснаас бичил хуванцар анх удаагаа илэрчээ. Шинэ Зеландын “Canterbury” их сургуулийн судлаачид Антарктидын 19 байршлаас сорьц цуглуулан шинжлэхэд ийм үр дүн гарсан байна.

Бичил хуванцар нь хуванцар эдлэлээс ялгардаг бөгөөд цагаан будааны үрээс жижигхэн, зарим нь нүдэнд ч үзэгдэхээргүй бичил хэмжээтэй байдаг.

Судлаачид хайлуулсан цасны литр тутамд дунджаар 29 хуванцар байгааг тогтоожээ. Түүнээс 13 төрлийн хуванцар илрүүлснээс ус, ундааны сав, хувцсанд түгээмэл хэрэглэдэг полиэтилен терефталат (PET) хамгийн их байжээ. Тодруулбал, сорьцуудын 79 хувиас нь илэрсэн байна.

Бичил хуванцар хаанаас гарав?

“Cryosphere” олон улсын шинжлэх ухааны сэтгүүлд судлаач Алекс Авесийн ярьснаар, бичил хуванцрын гол эх үүсвэр нь шинжлэх ухааны судалгааны станцууд байх магадлал өндөр байна. Гэхдээ загварчлалаас үзэхэд гарал үүсэл нь 6000 км хүртэлх хол зайд байж болох нь харагджээ.

Өмнөх судалгаануудаар Антарктидын далайн мөс, гадаргын уснаас бичил хуванцар илрүүлж байсан боловч шинэ цаснаас илэрсэн анхны тохиолдол нь энэ юм.

Өнгөрсөн онд “Proceedings of the National Academy of Sciences” сэтгүүлд нийтлэгдсэн томоохон судалгаагаар бичил хуванцрууд тоос шороо, салхи, далайн урсгалаар хаа сайгүй тарж байгааг тогтоосон билээ.

Тухайлбал, 2020 онд судлаачид Эверест уулын оргил орчмоос, мөн далайн гүнээс хүртэл бичил хуванцар илрүүлсэн юм.

Судлаачид яагаад санаа зовниж байна вэ?

Энэ төрлийн бохирдол нь өргөн хүрээг хамарсан нөлөө үзүүлэх эрсдэлтэй. “Canterbury” их сургуулийн дэд профессор Лора Ревеллийн тайлбарласнаар, бичил хуванцрын гадаргууд хүнд металл, замаг зэрэг хор хөнөөлтэй бодис наалдах боломжтой бөгөөд улмаар түүнийг алс хол хийгээд эмзэг бүсэд хүргэх эрсдэлтэй байна.

Судлаачид мөн хүмүүс агаар, ус, хоол хүнсээрээ дамжуулан бичил хуванцраар амьсгалж, залгиж байгааг тогтоогоод байгаа юм. Одоогоор хүний эрүүл мэндэд үзүүлэх нөлөөнийх нь талаар олон судалгаа хийгдээгүй байгаа ч өнгөрсөн онд Английн “Hull York” анагаах ухааны сургууль, “Hull” их сургуулийн нэгэн судалгаагаар бичил хуванцрыг их хэмжээгээр залгих нь эсийг үхүүлэх, харшлын хариу урвал үзүүлэх зэрэг сөрөг үр дагавар учруулж болзошгүй болохыг тогтоожээ.

Бичил хуванцар нь мөн дэлхийн дулаарлын нөлөөг ихэсгэж байж магадгүй байна. Дэлхий даяар цас мөсөн бүрхүүл, мөсөн голууд хэдийнээ хурдан хайлах болоод байгаа бөгөөд эдгээр газарт хуримтлагдсан бараан өнгийн бичил хуванцрууд нарны гэрлийг шингээж, халалтыг ихэсгэснээр нөхцөл байдлыг улам дордуулдаг байж гэж судлаачид үзэж байна.

ЭХ СУРВАЛЖ: Montsame