Category: булангууд

Эрдэмтэд бидний оюун ухааныг уншиж чадна гэж хэлэхэдэнэ биелэх нь цаг хугацааны л асуудал байсан. АНУ-ын Нью-Йорк, Колумбын Их Сургуулийн Зукерманы Институт, мэдрэлийн ухаан болон хүний тархины механикчлалаараа нэрд гарсан юм. Бидний мэддэг баримтууд:

Zuckerman хүрээлэнгийн инженерүүдийн бүлэг “сонсголын сэргээн засалт” аргыг туршиж байсан. “Байгалийн шинжлэх ухааны олдворын тухай зөвхөн үлгэр домогт л гардаг яриаг бодит болгожээ. Энэ нь “хүнд ярианы мэдрэлийн эмчилгээ хийлгэх боломжоос хэлтэй шууд харилцах ярианы невропопетийг бий болгох боломж юм”. Энэ арга гадна ил болон тархин доторх бодлын нөхцөлд хоёуланд нь боломжтой гэж үзсэн. Үндсэндээ тархины нэг хэсэг нөгөө хэсэгт дохио дамжуулах “тархины үйл ажиллагаа” –г 0-10 хүртэлх тоонд хөрвүүлэх арга юм. Гэвч энэ ньаудио чанар нь сайн, ойлгоход төвөгтэй аж. Дээрх аргыг тархины цус харвалттайболон Стэфен Хаукинг шиг хажуугийн склероз (ALS) мэдрэлийн өвчинтэй хүмүүст ашигладаг байжээ.

Ирээдүйд:

Колумбын эрдэмтэд цахилгаан судлалын шинжилгээнд хэрэглэдэг техникийг ашиглан тархины дохиог уншиж хүний ярианд буулгадаг байна. Электроктортикографи нь тархинд нэг хэсгийг нээж, электродыг шууд гадаргуу дээр байрлуулахдаа цахилгааны ямар ч үйл ажиллагаа, тархины дохиоллыг бүртгэх чадвартай болгосон байна.

Гэсэн хэдий ч энэ нь том үсрэлт биш юм. Хүний тархинд энэ аргыг ашиглах нь ямар эрсдэлтэй гэдгийг төсөөлөхийн аргагүй.

Хэрэв тэд хүний мэдрэг байдлыг бууруулж чадах юм бол танин мэдэхүйн бусад чадвар, тархины бүхий л үйл ажиллагааг боломжтой болгоно. Бид гудамжаар нэг нэгийхээ бодлыг сонсож мэдээлэлүүдийг шууд тархиндаа хүлээж авна гэсэн үг.

Гэвч үр дагавар нь гэвэл Дэлхий чив чимээгүй болно.

Та зүгээр л бүх зүйлийг бодох болно.Таниас авиа гарах шаардлагагүй.

Б.ЦЭНДСАЙХАН

Мейзу (Meizu) бол дэлхийд 11 дүгээрт эрэмбэлэгддэг ухаалаг гар утасны үйлдвэрлэгч билээ. Тэгвэл тус компани өнгөрсөн Лхагва гарагт “Meizu Zero” нэртэй гар утас танилцуулсан нь ямар ч порт, залгуур, товч байхгүй шинэ загварын гар утас болжээ.

Мейзу шинэ гар утасныхаа үнэ, зах зээлд нийлүүлэгдэх хугацаа зэргийг ирэх сарын 25-28-нд Барселонд болох Mobile World Congress чуулганы үеэр илүү дэлгэрэнгүр утасй зарлах байх гэсэн хүлээлттэй байна.

Tech Insider “Meizu Zero” гар утасны онцлогуудыг ийнхүү дурдлаа.

• Шинэ гар утас чанга яригчийн нүхгүй. Оронд нь өөрийн “mSound 2.0” технологийг ашиглан дэлгэцний чичиргээгээр дуу гаргадаг байна.
• Нүүр нь бүхэлдээ 5.99 инчийн OLED дэлгэцээр бүрхэгдсэн. Хурууны хээ уншигч, нүүрний камер нь дэлгэцний дотор талд байрлажээ.
• Уг гар утсыг зөвхөн утасгүй цэнэглэгчээр цэнэглэдэг. Meizu Zero өөрөө “super fast” буюу утас, кабельгүйгээр өндөр хурдтай цэнэглэх технологийг дэмждэг юм байна.
• Ус, тоосноос хамгаалах IP68 түвшний хамгаалалттай тул 2 метр хүртэл усанд 30 минут хүртэл хугацаатай байх чадвартай.
• Физик СИМ карт хийх оролтгүй. eSIM буюу утсандаа үйлдвэрээс суусан програмчлагддаг СИМ карттай. Тиймээс эхэн үедээ Хятадын зарим операторууд Meizu Zero утсыг дэмжихгүй байх магадлалтай.
• Энэ гар утсанд ганц ч товч байхгүй. Хажуу ирмэгтээ haptic буюу хүрэлт мэдрэгч виртуал товчнуудтай. Тиймээс утсаа унтраах, асаах, дуу чангалах, суллахад хуруунд үл ялиг чичиргээ мэдрэгдэнэ.
• 2018 оны ихэнх Андроид утаснуудад ашигласан Snapdragon 845 процессортой. Bluetooth 5.0 технологийг бас ашиглажээ.Б.Цэндсайхан

Бүхэлдээ далай тэнгисээр бүрхэгдсэн цэнхэр гэх тодотголтой манай дэлхий үзэсгэлэнт байгалийн тогтоцтой газруудаар баялаг. Мянга сонсохоор нэг үз гэдэг үгийн хүч тэдгээр газруудаар аялах сэдлийг төрүүлж өгдөг. Харин хаана ч, хэзээ ч ямар ч асуудалд оролгүйгээр аялахад хамгийн түрүүнд туулах чадвар өндөртэй автомашин шаардлагатай байдаг. Тэгвэл үүнтэй холбогдуулан аялагчдад зориулагдсан нэгэн гайхалтай, тохилог ачааны тэргийг онцолж байна.

Миний гэр бол миний хэрэм цайз гэдэг эртний үг өнөө үед үл хөдлөх хөрөнгийг хэлэх бус харин тээврийн хэрэгслийг нэрлэх томоохон шалтгаантай болсон. Үүнийг мэдээж аяллын зориулалтын, туулах чадвар өндөртэй, тав тухтай ачааны автомашиныг төлөөлүүлэн хэлсэн егөөдөл юм. Mercedes болон Action Mobil компани хамтран энэхүү “Action mobile zetros 5000” нэртэй аяллын машиныг бүтээжээ. Аялагчдыг хүссэн газарт нь төвөггүй хүргэж өгөх олон талын давуу талтай. Хамгийн гол нь тав тухтай байлгах нөхцлийг сайн хангаж өгсөн.

Дэлхийд алдартай “MAN” брендийн ачааны автомашины кузовын стандартыг барин боссон. 6,2 литрийн багтаамжтай, 6 цилиндртэй, 322 морины хүчин чадалтай турбо хөдөлгүүртэй. Дизель шатахууны нөөцийн сав нь 300 литр түлшний багтаамжтай. Цэвэр усны болон хэрэглээний усны 460 литр мөн 140 литрийн багтаамжтай савтай тул усны хангалттай нөөцтэй. Цахилгаан эрчим хүчээ нарны зайн хураагуурын 1,1 кв-ын системээр хуримтлуулдаг. Батарей нь 540 ампер цаг багтаамжтай. Дотроо угаалгын машин, хөргүүрийн сэрүүцүүлэгч төхөөрөмж зэргийг суурилуулж өгсөн. Гал тогоо, унтлагын өрөө, угаалгын өрөө, саруул өрөө тасалгаатай. Одоогоор үнийн талаар мэдээллээ өгөөгүй байгаа ч эх сурвалжийн мэдээлснээр, дэлхийн хамгийн үнэтэй 4 дугуйт чингэлэг байх болно хэмээн онцолжээ.

Сар гэрэлтэй талдаа фаренгейтийн 260 хэм хүрч халдаг бол сүүдэртэй талдаа -280 хэм хүрч газар билээ. Гэхдээ хятадын үндэсний сансрын захиргааны алба дэлхийгээс 384.403 км зайд хөвөнгийн үрийг Chang’e-4 тариалангийн хавтан дээр суулгасан нь нахиалж өөр гариг дээр ургасан анхны амьд бие болжээ. “Бид ирээдүйд сансарт оршин тогтнохыг хичээж ажилладаг. Төмөр намгархаг орчинд эдгээр ургамлын өсөлтийг судлах нь биднийг сансрын ирээдүйн амьдралыг бий болгох үндэс суурийг тавих боломжийг олгоно” гэж туршилтыг тэргүүлсэн эрдэм шинжилгээний ажилтан Лю Ханлоны хэлснийг “South China Morning Post”-д онцолжээ. Хятадын Синхуа агентлагийн мэдээгээр газрын хяналтын төвийн зүгээс уг төслийг “Chang’e-4” нэгдүгээр сарын 3-нд сарны хажууд газардсан. Chang’e-4тариалангийн хавтан ургамал ургах боломжийг олгохын тулд саран тавцан дээр байгалийн гэрэл чиглүүлж, зөгийн бал, arabidopsis (байцааны төрлийн жижигхэн, цэцэглэдэг ургамал)-хүчил болон хөвөнгийн үрийг байрлуулсан гэж Лю Ханлонг хэлжээ. Организмууд эцэстээ энгийн жижиг биосферын үндэс суурийг бүрдүүлж чадна гэж тэрээр найдаж байна.

Б.ЦЭНДСАЙХАН

“Apple” компани цахилгаан оруулга бүхий даавуундаа зохиогчийн эрх авах хүсэлт гаргажээ. Энэхүү технологийг хувцас үйлдвэрлэхэд ашиглаж магадгүй байна гэж “Apple Insider” сонин мэдээлсэн байна.

Энэ сарын 10-нд гаргасан уг хүсэлтэд дурдсанаар, энэхүү материал нь тусгаарлагч болон дамжуулагч утаснуудаас бүрджээ. Тусгаарлагч утаснууд нь хүний арьсыг дамжуулагч ширхгүүдтэй холбоо үүсгэхээс хамгаалах бол дамжуулагч утаснууд нь цахилгаан дохиог түгээх аж.

Ийм давуугаар хийсэн хувцас нь тухайн хүний талаарх мэдээллийг цуглуулах боломжтой гэж үзэж байна. Түүнчлэн энэхүү технологийн тусламжтайгаар дуу сонсох боломжтой, чихэвчтэй малгай бүтээж болох аж.

“Apple” компани долоо хоног тутамд зохиогчийн эрх авах хүсэлт гаргаж байгаа бөгөөд алсдаа технологиудаа өөрийн бүтээгдэхүүнүүддээ ашиглана гэсэн баталгаа байхгүй юм гэж “Apple Insider” сонин онцлон тэмдэглэжээ.

БНХАУ-ын Чүн Чин хот 48.7 метрийн өндөртэй, 20 давхар ухаалаг авто зогсоолыг байгуулжээ. Энэ зогсоолд машинаа тавьсан хүн QR код хүлээн авах бөгөөд уг кодоо уншуулах үед тусгай кран машиныг нь зогсоолд байршуулах, мөн буулгаж ирэх үйлдлийг гүйцэтгэх юм байна. Өмнө нь 387 машины зогсоолд 3000 гаруй хавтгай дөрвөлжин метр талбай шаардлагатай байсан бол ухаалаг зогсоолтой болсноор 680 хавтгай дөрвөлжин метр талбайд л ийм тооны машин байрлуулах боломжтой болжээ.

Шинжлэх ухааны салбараас гадаадын улс орнууд төдийгүй дотоодынхоо томоохон шагнал хүртсэн эрдэмтдийг ШУА-ийн ерөнхийлөгч Д.Рэгдэл өнөөдөр хүлээн авч хүндэтгэл үзүүллээ.

Өнгөрсөн онд академич Р.Барсболд “Монголын геологи ба ашигт малтмал” хэмээх найман боть цувралыг бүтээсэн эрдэмтдийн хамт Төрийн шагнал, академич Д.Төмөртогоо Япон Улсын Засгийн газрын “Мандах нар” одонгийн “Тууз бүхий Алтан туяа” зэрэглэлийн одон, академич Д.Доржготов Монгол Улсаас анх удаа ОХУ-ын газар зүйн нийгэмлэгийн дээд шагнал С.М.Пржевальскийн нэрэмжит хүндэтгэлийн алтан медаль, академич Л.Болд Туркийн Шинжлэх ухааны академийн 2018 оны шагнал, доктор О.Самбуудорж Монгол Улсын шинжлэх ухааны гавьяат зүтгэлтэн цол тус тус хүртсэн юм.

Уулзалтын үеэр эрдэмтдийг “ШУА-ийн “Бидний бахархал” өргөмжлөлөөр өргөмжилсөн бөгөөд тэдний сэтгэгдлийг хүргэж байна.

Академич Р.Барсболд: Манай улсын эдийн засагт чухал байр суурь эзэлдэг уул уурхайд геологи хамгаас чухал. Дэлхий дээр ус, хайрга хоёрыг хамгийн ихээр хэрэглэж байна. Байгалийн нөөц, баялгийг зөвөөр ашиглахад геологийн шинжлэх ухаан хэрэгтэй. Бидний судалгаа нь эртний, өнөөгийн судалгааг нэг дор болгосон тул энэ салбарт ажилладаг, мэргэжлийн хүмүүст маш дөхөм болно.

Академич Д.Доржготов: Монгол Улсын үндэсний атлас 1990, 2008 онд хэвлэгдсэн. Үүнийг шинэчлэн англи болон монгол хэлээр хэвлэхээр ажиллаж байна. Үндэсний атлас нь өнөөгийн Монгол Улсын нийгэм эдийн засаг, соёл, археологи, түүх зэргийг харуулна. Хоёрт, Монгол Улсын хөрсний судалгааны талаар уулархаг нутгийн хөрс, тал хээрийн хөрс, говь нутгийн хөрс гэсэн гурван боть ном бичнэ.

Академич Л.Болд: Би монгол нутагт байгаа турк үндэстний хэл, аялгууг хэл шинжлэлийн үүднээс судалсан. Энэ онд эртний Турк бичгийн талаар хоёр ном гаргахаар ажиллаж байна. Үүний нэг нь эртний Турк хааны хөшөөний бичгийг орчуулах, хоёрт, Монгол нутагт байгаа турк бичээсийг бүртгэх юм.

Дэлхийн ухаалаг гар утас үйлдвэрлэлийн салбарт тэргүүлэгч “Samsung” компани “Galaxy S” загварын ухаалаг гар утасны шинэ загварын нээлтийн арга хэмжээгээ ирэх хоёрдугаар сарын эцсээр Сан-Франциско хотноо зохион байгуулна.

“Samsung” компанийн мэдээлснээр, “Galaxy S10” ухаалаг гар утсыг хоёрдугаар сарын 20-нд Сан-Франциско хотын “Bill Graham Civic” цогцолборт олон нийтэд танилцуулах ажээ. Нээлтийн арга хэмжээнд гурван мянга гаруй сэтгүүлч болон “Samsung” компанийн түнш компаниудын төлөөлөгч оролцох юм байна.

Энэ удаагийн арга хэмжээний товыг урьд өмнөх арга хэмжээнүүдтэй харьцуулахад нэг долоо хоногийн өмнө болж байгаа бөгөөд тус компани нь энэ төрлийн арга хэмжээг ихэвчлэн Барселона хотноо зохион байгуулдаг байсан ажээ. Түүнчлэн Сан-Франциско хотод зохион байгуулж буй нь “Apple” компанийн төв байртай хамгийн ойр болж буй тохиолдол болох юм.

“Samsung” компани “Galaxy S3”-ийг олон нийтэд танилцуулах арга хэмжээг Лондонд, “Galaxy S4” болон “S8”-ыг Нью-Йоркт зохион байгуулж байжээ.

“2019 онд “Galaxy” загварын утсуудыг олон нийтэд танилцуулж эхэлсний 10 жилийн ой тохиож байгаа ба Сан-Франциско хот нь чухал түнш компаниуд оршдог, технологи өндөр хөгжсөн хот юм” гэж “Samsung” компанийн төлөөлөгч хэлжээ. “Galaxy S10” загварын ухаалаг гар утсыг гуравдугаар сарын 8-наас дэлхий даяар худалдаалж эхлэх юм байна.

Ажиглагчдын таамаглаж буйгаар, “Samsung” компани “Galaxy S10” гар утсыг танилцуулан олны анхаарлыг татсаны дараа анхны ухаалаг эвхэгддэг гар утасны нээлтээ Барселона хот дахь “Mobile World Congress”-т хийж магадгүй ажээ.

LG компани Лас Вегаст өнөөдөр нээгдэж байгаа CES 2019 үзэсгэлэнгийн үеэр хуйлагддаг 65 инчийн дэлгэцтэй OLED телевизээ танилцуулжээ. Тус телевизорын нэг товч дарахад дэлгэц нь сууриндаа хуйлагдаж бүрэн алга болдог аж. Ингэж бүрэн алга болсныхоо дараа хөгжим болж ажиллах, эсвэл хуйлагдалгүй үлдсэн багахан хэсэгтээ цаг харуулдагаар зохион бүтээжээ. The Signature OLED TV нэртэй шинэ телевиз оны сүүлийн хагаст худалдаанд гарах бол үнийн талаар LG ямар нэг мэдээлэл өгөөгүй байна.

Европын холбооны “Галилео” байршил тогтоох систем энэ оноос иргэдэд үйлчилж эхлэх гэж байна. Европын холбоо ба Европын сансрын агентлагаас хамтран энэхүү хиймэл дагуулын байршил тогтоох системийг хэрэгжүүлэхээр бэлтгэл ажлаа хангаж дуусчээ. Одоогоор олон нийтийн хэрэгцээнд ашиглагддаг АНУ-ын GPS ба ОХУ-ын “Глонасс” системүүдийн адилаар бие даан, гаднын хамааралгүйгээр байршил тогтоох үйлчилгээтэй болохыг европчууд 1990-ээд оны эхнээс л эрмэлзэж байжээ. Тиймээс 2011 оны 10-р сарын 21-нд анхны хоёр ширхэг хиймэл дагуулыг тойрог замд оруулсан байна. Түүнээс хойш найман жилийн турш 30 ширхэг хиймэл дагуулыг хөөргөж, дэлхийг бүрэн бүрхэснээр хүн бүрт байршил тогтоох үнэгүй үйлчилгээг үзүүлэхэд бэлэн болжээ. БНХАУ анх “Галилео” төсөлд оролцож байгаад улс төрийн шалтгаанаар оролцох боломжгүй болж “Бейдоу” хэмээх зөвхөн өөрийн бүс нутгийг хамарсан байршлын системтэй болохоор ажиллаж буй юм.

“Галилео” байршил тогтоох систем нь 1 метр хүртэл нарийвчилалтай байршлын дохиоллыг дамжуулах бөгөөд ерөнхий дохиололтой үнэгүй үйлчилгээ ба нарийвчлалтай дохиотой үнэтэй үйлчилгээ гэсэн 2 төрлийн үйлчилгээг үзүүлэх гэнэ. “Галилео”-гийн гол давуу тал нь хэрэглэгч хэрэгцээ гарсан үед аюул тулгарсан дохиог хиймэл дагуулын төвд дамжуулж байршлаа мэдээлж болохоос гадна төвөөс тусламж ирж байгааг мэдээлсэн дохиог авч болдог онцлогоороо GPS ба “Глонас”-аас давуу юм байна. “Галилео”-г газраас Германы Мюнхен болон Италийн Фучиногоос удирдах ажээ.

2011 оны 10-р сарын 21-нд “Галилео” системийн анхны 2 хиймэл дагуулыг хөөргөжээ.

GPS-ийн 24 хиймэл дагуул дэлхийгээс 20000 км зайд тойрог замд ажиллаж, байршлын дохиоллыг тасралтгүйгээр дамжуулдаг

GPS-ийг ашиглаж Америкийн “Томохавк” далавчит пуужин нь 2000 км зайд байгаа байг 1 м-ийн нарийвчлалтай онодог байна.