Өчигдөр Фэйсбүүк компани өөрийн мессэнжэр үйлчилгээг өндөр нууцлалтай, мессэж нь автоматаар сервэр дээрээс устгагддаг болгон өөрчлөх гэж байгааг тус компанийн гүйцэтгэх захирал Марк Зукербэрг зарлажээ. Өөрийн блог хуудсанд нийтэлсэн мэдэгдэлдээ тэр Фэйсбүүкийг “хувийн нууцлалыг анхаарлын төвдөө тавьсан харилцааны платформ” болгоно хэмээн бичсэн байна. “Ирээдүйн харилцаа холбоо нь хувь хүмүүсийн хоорондоо дамжуулж байгаа мэдээлэл өндөр нууцлалтай, дундаас нь хэн нэгэн унших, чагнах боломжгүй, хуулбар нь хаа нэгтээ үүрд хадгалагддаггүй байх зарчим дээр суурилна гэдэгт би итгэлтэй байна. Ийм ирээгүйг бий болгохыг би хүсэж байна” гэж Марк Зукербэрг тайлбарлажээ. Өөрөөр хэлбэл Фэйсбүүк мессэнжэрээр илгээх мессэж нь нэг хүнээс нөгөө хүнд хүрэх хүртлээ кодлогдсон байх бөгөөд дунд нь ямар нэг сервер дээр хадгалагдаж үлдэхгүй байх ёстой гэнэ. Сүүлийн жилүүдэд хэрэглэгчийнхээ хувийн мэдээллийг бусдад санамсаргүй болон санаатайгаар ашиглуулсан тухай дуулиан Фэйсбүүк компаниас салахгүй байгаа. Тиймээс Марк Зукербэрг ийм эрс өөрчлөлтийг хийхээр санаа шулуудсан бололтой. “Бид түүхийнхээ туршид нээлттэй зарчмыг баримталж ирсэн учраас Фэйсбүүкийг хувийн нууцлалыг дээдэлсэн платформ болж чадна гэдэгт олон хүн итгэхгүй байгааг би ойлгож байна. Гэхдээ бид хүмүүсийн хүсэл сонирхлын дагуу өөрчлөгдөж чаддаг болохоо харуулсаар ирсэн билээ” гэж тэр бичсэн байна. Ингэж хүмүүсийн мессэжийг сервэр дээрээ хадгалахгүй болсноор дэлхийн зарим улс орнууд Фэйсбүүк үйлчилгээг газар нутаг дээрээ хаах арга хэмжээ авах эрсдэл байгааг Зукербэрг хүлээн зөвшөөрчээ. Тэрээр ойрын жилүүдэд Фэйсбүүк компани дээр дурдсан өөрчлөлтүүдийг нэвтрүүлнэ гэж мэдэгдсэн байна. Одоогоор тус компанийн эзэмшдэг WhatsApp мессэнжэр хэрэглэгчийнхээ мессэжийг нэг хүнээс нөгөө хүн хүртэл нь кодлон дамжуулдаг. Тэгвэл цаашдаа Фэйсбүүкийн бүх үйлчилгээнд ийм зарчим нэвтрэх ажээ.
Category: булангууд
БНХАУ-ын төрийн өмчит Синхуа агентлаг өнгөрөгч арваннэгдүгээр сард мэдээгээ хиймэл оюунт робот-нэвтрүүлэгчээр уншуулахаар болж буйгаа зарлаж, анхны эрэгтэй хиймэл оюунт хөтлөгчдийг танилцуулаад байсан билээ.
Тэгвэл тэд хэдхэн хоногийн өмнө хиймэл оюунт эмэгтэй робот-диктороо танилцуулж, ирэх гуравдугаар сараас улс төрийн томоохон мэдээ мэдээллийг хөтлүүлэхээр болсноо зарлав.
Дэлхийн анхны хиймэл оюунт энэхүү эмэгтэй дикторыг Синхуа агентлаг Хятадын томоохон хайлтын систем болох “Sogou”-ийн технологийн багийнхантай хамтран бүтээсэн ба түүнийг Шин Шиаомэн хэмээн нэрлэсэн байна.
Хиймэл оюунт робот-диктор нь мэргэжлийн хүний хоолойг ашиглан текст уншиж, телевизийн хөтлөгчдийн оронд ажиллана гэсэн үг. Видео дүрсэнд бодит диктор сууж байгаа харагдавч түүний амны хөдөлгөөнийг дижитал аргаар үүсгэсэн бөгөөд хоолой нь роботынх ажээ.
Ийнхүү роботуудыг хэвлэл мэдээллийн салбарт ажиллуулах болсноор үйл ажиллагааны зардлыг ихээр хэмнэхээс гадна 24 цагийн турш мэдээлэл түгээх боломжтой болж байгаагаа Синхуа мэдэгдсэн. Түүнчлэн Хятад улс сүүлийн жилүүдэд хиймэл оюун ухаан /Artificial Intelligence/-ы салбарт маш амжилттай ажиллаж байгаагийн нэг илрэл нь энэ болж байна.
Испанийн Барселона хотод болсон “Дэлхийн гар утасны конгресс”-ын /Mobile World Confress, MWC 2019/ үеэр таван камертай “Nokia 9 PureView” ухаалаг утас танилцуулсан байна.
“Nokia” брэндийн гар утас үйлдвэрлэгч “HMD Global” компанийн цахим хуудсанд гарсан хэвлэлийн мэдээлэлд дурдсанаар, таван камераас зөвхөн хоёр нь өнгөтөөр харин үлдсэн нь хар цагаанаар зураг авдаг байна. Бүх камер зургийг нэгэн зэрэг өөр өөр дүрслэлээр авдаг учир илүү нарийвчлалтай буух аж. Камер болгонд 12 мегапикселийн мэдрэгч суурилуулжээ.
Үүнээс гадна, ухаалаг утсаар “RAW” форматаар зураг авах боломжтой. Мөн зураг засварладаг “Lightroom” программ суурилахаар “Adobe” компанитай гэрээ байгуулсан байна.
“The Verge” цахим хуудсанд мэдээлснээр, уг ухаалаг утас нь 6 ГБ-ын санах ойтой бөгөөд “Snapdragon 845” процессор суурилсан байна. “Nokia 9 PureView” нь мөн хурууны хээ болон нүүр царайгаар таних системтэй, 5.9 инчийн OLED дэлгэцтэй юм.
“Nokia”-гийн шинэ загварын ухаалаг утсыг гуравдугаар сард худалдаанд гаргах бөгөөд 699 ам.долларын үнэтэй байх аж.
Лхагва гаригт БНСУ-ын технологийн тэргүүлэгч “Samsung” компани ирэх сарын 8-нд худалдаанд гарах “S10”, “S10 Plus”, “S10E”, “S10” загварын ухаалаг гар утсаа Лондон болон Сан Франциско хотын олон улсын технологийн үзэсгэлэнгийн үеэр танилцуулжээ. “Бидний хийж чадах бүх зүйл дууссан гэж хэлдэг хүмүүст энэхүү технологи хариултыг өгсөн. Тэдний буруу байсан гэдгийг бид одоо нотолж байна” хэмээн “Samsung” компанийн Ерөнхийлөгч Донг Джин Ко Сан Франциско хотод болсон үзэсгэлэнгийн үеэр хэлэв. Нүүр хэсэг нь бүхэлдээ дэлгэц байхаар бүтээгдсэн шинэ загварын ухаалаг утаснуудын дэлгэцийн өнгөний нягтралыг илүү тодруулсан байна. Үүний зэрэгцээ эдгээр утсанд хөх туяа бага ялгаруулах өндөр нягтаршилтай “quad HD+AMOLED” болон өнгийг дээд зэргийн чанараар дамжуулах “Dynamic Amoled” дэлгэцийг суулгаж өгчээ. Ухаалаг утаснуудын мэдээлэл хадгалах багтаамж 128 гигабайтаас 1024 гигабайт буюу нэг терабайт хүртэл байна. Түүнчлэн дэлгэцийн хэмжээ хамгийн багадаа 5.8-аас 6.4 инч байх бөгөөд өнгөний хувьд хар, цагаан, цэнхэр, ягаан гэх мэт сонголттой байх ажээ. “Galaxy S10+” урдаа 12-13 мегапикселийн хос камертай байх бол ардаа 16 мегапикселийн гурван камертай байна. Мөн урд камер нь өргөн дурантай бөгөөд зураг, дүрс авахад тохиромжтой өнцөг, түвшинг тохируулах боломжтой автомат “HDR 10+” стандартыг агуулжээ. Үүний зэрэгцээ царай таних болон хурууны хээ мэдрэгчтэй байхаас гадна USB болон өөр бусад ямар ч утасгүй цэнэглэгчээр цэнэглэх боломжтой гэнэ. Мөн гар утаснаасаа өөр бусад утас болон чихэвч зэргийг цэнэглэх боломжтой болжээ.
“Galaxy S10+” загварын утас өмнөх загваруудаас 25 хувиар илүү удаан цэнэгээ барих аж. Түүнчлэн хос сим карт хэрэглэж болохоос гадна “Wi-Fi 6” сүлжээнд тохирох хамгийн анхны гар утас юм.
-Samsung Galaxy Fold-
Дундуураа нугалардаг “Galaxy Fold” загварын ухаалаг утсыг зохион бүтээгчид “ном” хэмээн нэрлэжээ. Учир нь 1536 x 2152 хэмжээтэй таблет дэлгэцийг дундуур нь нугалж эвхэх боломжтой юм. Энэхүү ухаалаг гар утсыг дөрөвдүгээр сарын 26-аас худалдаанд гаргах бөгөөд ойролцоогоор 1600-2000 мянган ам.долларын үнэтэй байх ажээ.
БНХАУ-ын ухаалаг утас үйлдвэрлэгч “Xiaomi” компани “Mi 9” шинэ ухаалаг утас танилцуулсан тухай “The Verge” цахим хуудсанд мэдээлжээ. Шинэ ухаалаг утас нь 450-600 ам.долларын үнэтэй байх бөгөөд эхлээд Хятадын зах зээлд гаргасны дараа бусад оронд худалдаалах юм. АНУ-ын “Qualcomm” компанийн “Snapdragon 855” процессорт суурилан бүтээсэн уг ухаалаг утас нь 256 гигабайтын санах ойтой байна. Мөн 48, 12 болон 16 мегапикселийн нягтрал бүхий гурван үндсэн камертайгаас гадна нүүрэн талдаа 20 мегапикселийн камертай аж. “Xiaomi”-гийн шинэ ухаалаг утасны зай маш хурдан буюу 40 минутын дотор бүрэн цэнэглэгддэг байна. Төхөөрөмжийг нэг цагийн дотор цэнэглэдэг утасгүй цэнэглэгч дагалдана. БНХАУ-ын ухаалаг утас үйлдвэрлэгч “Xiaomi” компани “Mi 9” шинэ ухаалаг утас танилцуулсан тухай “The Verge” цахим хуудсанд мэдээлжээ. Шинэ ухаалаг утас нь 450-600 ам.долларын үнэтэй байх бөгөөд эхлээд Хятадын зах зээлд гаргасны дараа бусад оронд худалдаалах юм. АНУ-ын “Qualcomm” компанийн “Snapdragon 855” процессорт суурилан бүтээсэн уг ухаалаг утас нь 256 гигабайтын санах ойтой байна. Мөн 48, 12 болон 16 мегапикселийн нягтрал бүхий гурван үндсэн камертайгаас гадна нүүрэн талдаа 20 мегапикселийн камертай аж. “Xiaomi”-гийн шинэ ухаалаг утасны зай маш хурдан буюу 40 минутын дотор бүрэн цэнэглэгддэг байна. Төхөөрөмжийг нэг цагийн дотор цэнэглэдэг утасгүй цэнэглэгч дагалдана.
Их Британийн тусгай албаныхан тус улсын хөдөлгөөнт холбооны тавдугаар үеийн систем буюу 5G сүлжээнд “Huawei” компанийн харилцаа холбооны тоног төхөөрөмжийг ашиглах эрсдэлийг бууруулах боломжтой гэсэн дүгнэлтэд хүрчээ.
“Их Британийн Цахим тагнуулын тусгай албанд багтдаг Кибер аюулгүй байдлын үндэсний төв нь өндөр хурдтай хөдөлгөөнд холбоонд “Huawei”-н тоног төхөөрөмжийг ашиглах эрсдэлийг бууруулах боломжтой гэсэн дүгнэлтэд хүрчээ. Европын холбоотнуудыг үүрэн холбооны шинэ сүлжээндээ Хятадын харилцаа холбооны тоног төхөөрөмжийг ашиглахад нь саад учруулахын тулд АНУ-ын эрх баригчид боломжтой бүхнийг хийж байгаа хэдий ч Их Британи, Герман зэрэг Европын зарим улс үүнд итгэхгүй байна” гэж тус сонинд дурдсан байна.
Түүнчлэн Их Британийн тусгай албанаас гаргасан дүгнэлт нь Европын удирдагчдын санаа бодолд шийдвэрлэх үүрэг гүйцэтгэнэ гэж эх сурвалж мэдэгдсэн байна.
“Huawei”-аар дамжин кибер аюулгүй байдалд сөрөг нөлөө үзүүлэх тохиолдлыг Кибер аюулгүй байдлын үндэсний төв хэзээ ч олж илрүүлж байгаагүй. 5G хөдөлгөөнт холбоонд Хятадын аль ч технологи эрсдэл учруулж байна гэх мэдэгдэл нь утгагүй зүйл юм” гэж Их Британийн цахим тагнуулын тусгай албаны тэргүүн асан Роберт Хэнниген “Financial Times” сонинд ярилцлага өгөхдөө онцлон тэмдэглэжээ.
АНУ-ын хүсэлтээр “Huawei” компанийн санхүү хариуцсан захирал Мэн Ваньжоуг баривчлан саатуулснаас хойш буюу өнгөрсөн 12 дугаар сарын эхээр “Huawei” компани дэлхий дахины анхаарлыг татаж эхэлсэн юм.
Монголын хөгжил дэвшилд гар бие оролцсон олон гавьяатууд төгссөн нэгэн ангийнхны түүхийг уншигчдадаа хүргэе. Тэд бол Завхан аймгийн Б.Элдэв-Очирын нэрэмжит арван жилийн сургуулийн 1948-1958 оны төгсөлтийнхөн юм. Энэ ангийн сурагчдын ихэнх нь дээд боловсрол эзэмшжээ. Одоо улс төр, нийгэм эдийн засаг гээд олон салбарт доктор профессор гавьяатууд төрөн гарсан байна. Эрдэнэтийн уурхайг анх нээсэн багийн ахлагч геологич Л.Мягмар, социализмын үед Монгол Улсын хэмжээнд баригдсан бүхий л гүүрийг барьсан И.Гүррагчаа нар эл ангийн сурагчид. Бид энэ ангийн хөвгүүн Монголын ахмад эдийн засагч профессор С.Жамьянсүрэнтэй ангийнхных нь талаар хууч хөөрлөө.
Математикийн хичээлд хорхойтой ангийнхан
1948 оны намар. Завхан аймгийн бүхий л сумаас эрдэм мөрийн зам хөөхөөр ирсэн хөдөөний бор жаалууд, бондгор охид Б.Элдэв-Очирийн гэх тодотголтой сургуульд нэг анги болон нэгджээ. Газар газраас ирсэн эл хүүхдүүдийг ирээдүйн доктор, профессор, гавьяатууд болно гэж хэн ч төсөөлөөгүй байх. Тухайн үед Б.Элдэв-Очирын нэрэмжит дунд сургууль Худгийн ам гэх өвөрмөц сонин тогтоцтой нутагт хэдхэн шавар байшин барьж төвхнөж байсан юм. Эл газар нь Хатанбаатар Магсаржав, Ванданов нарын хуарагнаж байсан түүхтэй гэдгийг уншигчид гадарлах байх. Манай булангийн зочин анги энэ сургуулийн зургаа дахь элсэлт нь. Тэгэхээр тухайн үед зургадугаар ангийн сурагчид хамгийн том ах эгч нар нь байсан байгаа юм. Түүнчлэн энэ сургуулийн зургаа дахь төгсөлт гэсэн үг. Зургаагийн тоогоор нөхөрлөсөн тэд эл сургуульд 62-уулаа элсэн оржээ. Эдгээр балчируудыг тэр үед дээд ангийн ах эгч нараас эхлэн багш нар нь хүртэл алган дээрээ тосон хүмүүжүүлжээ. Анги даасан багш нь З.Цэрмаа. Ангиараа математикийн хичээл сонирхон судалж, амьдралынхаа зам мөр болгоход нь түлхэц болсон хүн нь тэр. Сайн багш нарынхаа буянд ангиараа хичээлийн хорхойтнууд болсон талаар С.Жамьянсүрэн ярив. 1953 оны хавар. Зөвлөлтийн агуу удирдагч Сталин нас барлаа гэх мэдээ дуулдсан. Цагт хэдхэн шавар байшинд төвхнөж байсан Б.Элдэв-Очирын нэрэмжит сургууль буурь сэлгэлээ. Нүүх нүүхдээ Завхан аймгийн Улиастай хотын төвд байрлах Хорлоо инженерийн барьсан хоёр давхар “Цагаан ордон”-д оржээ. Аймгийн хамгийн том барилгад сургууль нь нүүж очсон тэр он цаг С.Жамьянсүрэнд тод мөрөө үлдээжээ. Тэрээр энэ цаг үеийн талаар тэмдэглэсэн ангийн хөвгүүн Ц.Цэндээхүүгийн бичвэрийг гаргаж үзүүлсэн юм. Тэнд “Хоёр шургааг сугавчлаад Жавхлант толгойн шилээр цуварцгааж байлаа. Тэр жил боломж муу байснаас сургууль маань цэлгэр том хашаандаа олон гэр ярайлгаж барьсан. Дотуур байрны бид өнгөлсөн эсгий цавган дээр зулцгааж байсан ч ор дэвсгэрээ хаяагаар тэг дөрвөлжин засч, цэвэр нямбай сууцгаадаг байв. Булан талхны яриа ихтэй, Гүррагчаа, Гэлэгбал, Шаалав бид нэг дор бөөрөө нийлүүлж унтацгаана. Ильичийн гэрэл түгж чадаагүй учир аймгийн төв лаагаар орлуулж байв. Лааны гал алдсанаас байрны гэрүүдээс Сантмаргацынхан голдуу байдаг хамгийн шинэ гэр нэгэн шөнө шатчихаж билээ. Хүүхдүүд нь гэмтэлгүй зүгээр, сургуулиас шинель, цэрэг маягийн хувцас иж бүрнээр нь юм хумаа шатаасан хүүхдүүдэд олгосон” гэж тэмдэглэжээ. Сургуулийн сурагчдад байрны гэрүүдийн дэргэд юм юм нь гял цал болсон хоёр давхар шинэ барилга сүндэрлэх нь тун чиг содон байсан нь тодорхой. Эрс ялгаатай хоёр дүр зураг нийгмийн шинэчлэлийн дохиог тэд анх тэр үед мэдэрсэн биз ээ. Сонирхуулахад 1940, 50-иад оны эрэгтэй сурагчид хөх өнгийн дээл, түнжгэр толгойгоор ижилсдэг байж. Харин охид нь хошмоготой ногоон дээл, хоёр салаа гэзгээ өнгийн туузаар гоёж сургуульдаа очдог байжээ.
Бид цай оочлонгоо С.Жамьянсүрэн гуайгаас сурагч үеийнх нь сонирхолтой түүхүүдийг нь яриуллаа. Тэрээр “Биднийг зургадугаар ангид байхад болсон үйл явдал. Газар зүйн багш Төмөрсүх сурагчдын гал тогоонд дежур багшаар ажиллаж байхад манай ангийн Гомбожав гал тогоонд юм идээд сууж байсан байгаа юм. Тэгээд багш “Чи наадах тэшүүрээ надад өгөөч. Би гол дээр очиж гулгаж байгаад өгье” гэж л дээ. Тэгтэл мань Гомбожав “Та яасан хачин багш вэ. Өчнөөн их цалинтай байж тэшүүр дэлгүүрээс худалдаад аваач. Надаас авах гээд байх юм” гэж томорсон байгаа юм. Та нар шиг сахилгагүй сурагчид энд тэнд хамаагүй шээгээд тэрний торгуульд өгөөд цалин маань хүрэлцэхгүй байна гэж багш тэр үед егөөдсөн л дөө. Гоёо маань тийм их зүрхтэй, эрээ цээргүй, нүүрэмгий шогч эр байж билээ гэж одоо бодож инээж суудаг юм. Гоёо бид хоёрын бас нэг түүх байдаг юм. Долдугаар ангид байсан санагдаж байна. Манай гоёо сэргэлэн, овжин, шооч хүүхэд байсан. Сурагч байхдаа хоолонд нугасгүй. Байнга л хоол асууж явна. Биднийг сурагч байх үед гал тогоонд ээлжилж жижүүр хийлгэдэг байсан. Бас нэг сонирхолтой зүйл нь сурагчид бүрээн дуунаар жагсаж хоолонд ордог байв. Намар сонгуулийн өдөр би гал тогооны дежур хийж таарсан юм. Урьд орой нь Гомбосүрэн нэг л зүйлийг үнэн сэтгэлээсээ захиж хэлье, маргааш өглөө найз нь хоол дахимаар байна аа гээд болдоггүй. Өглөө нь аз болж сонгуулийн өдөрт зориулаад зүсэм талх, элсэн чихэр, цагаан тостой өглөөний цай угтав. Мань хашир ч өглөө хамгийн эрт ирэхээр нь өгөөд явууллаа. Бүрээн дууны хамгийн эхний дараалалд ирсэн шүү бүр. Хүүхдүүд өглөө хоолондоо ороод бараг дундаа ороход Гоёо дахин ороод ирлээ. Дахиад л өглөө. Одоо ч болсон байх аа хэмээн бодож байтал хамгийн сүүлд гэмгүй царайлан сээмийтэл дахиад ороод ирдэг байгаа. Дахиад л нөгөөдөхөө өглөө. Өдрийн хоолонд ч дахиад дахисан юм даг. Орой нь ажлаа дуусгаад Чүлтэм тогоочтой тооцоо хийхэд нэг бүтэн талх дутаж мань хүнээр зэмлүүлж билээ. Үүнийг далимдуулан нэлээд хүүхэд өглөөний талхыг дахисан учраас дутсан нь илэрхий болсон. Байрны сурагчид тэгж л өлсдөг байлаа. Голдуу шар будаа л иддэг байсан даа” гээд хөгжилтэй инээв.
1956 оны намар. Зочин анги маань наймдугаар ангид дэвшихэд Завхан аймгийн Нөмрөг, Тосонцэнгэлийн сургуулиас 20 шахам охид, хөвгүүд ирж элсэн суралцжээ. Тэдгээр хүүхдүүд Улиастайн довон дээр сурч, хүмүүжин, өсөцгөөсөн гэнэ. Гэвч ангид хот хөдөөгийн ялгаа ер гардаггүй байж. Нэг зорилготой нэгдмэл анги болжээ. Одоо ч ангийнхан уулзалдаж, хамт олноороо хуучин цагаа дурсдаг байна. Хорвоогийн жам ёсоор ангийн 62 сурагчаас 18 нь л өдгөө эрүүл энх, түвшин амгалан аж төрж байгаа гэнэ.
Эл ангийнхнаас төрсөн төрийн соёрхолтууд, гавьяат, эрдэмтэд, профессоруудын дийлэнх нь оюуны чадавхтай хүмүүс. Тэд Завхан аймгийн Нөмрөг, Түдэвтэй, Цэцэн Уул, Яруу зэрэг хойд сумдаас гаралтай гэнэ. Б.Элдэв-Очир мөн л Нөмрөг сумынх ажээ. Тэр утгаараа ч тэр үү, эл ангийнхан хичээлээс холддоггүй онцгой зуршилтай байж. Энэ талаараа С.Жамьянсүрэн “Тухайн үед зурагт, радио гэх мэт анхаарал сарниулах зүйл байсан биш дээ. Хааяа л нэг нэгдсэн журмаар кино үзнэ. Жилд хоёр, гурван удаа л үзүүлнэ. Ганц хийдэг зүйл нь хичээл, ном л байсан. Тэр үеийн багш нартаа талархаж явдаг. Хосгүй сайн багш нарын гар дээр очсон учраас бидний сурах идэвх тэр хэрээрээ өндөр байлаа. Климов гээд багш орос хэлний ганц нэг үг цээжлүүлдэг. Гэхдээ хөдөөний хүүхдүүд бид тийм ч сайн сурч чадаагүй” хэмээн ярилаа. Үргэлжлүүлэн тэрээр “Биднийг есдүгээр ангид байхад багшаар МУИС-ийн тоо физикийн анги төгссөн, физикийн мэргэжлээр өндөр мэргэшсэн, заах арга сайтай бидэнд мэдлэг олгохын тулд үнэхээр хичээж, зүтгэл гарган ажилладаг багш Баатар ирлээ. 1957 оны тавдугаар сард санагдаж байна. Сургуулийн хичээлийн байр улаан туйпуу байшингийн урд талд Баатар багшийн маань улаан өнгийн унадаг дугуй харагдана. Тэр үед Оросын унадаг дугуй нэлээд ховор байсан. Бэл бэнчин сайтай сэхээтнүүд л ганц нэг унадаг байлаа. Гэтэл манай ангийн сурагч Гэрбиш багшийн дугуйг нууцаар унаад алга боллоо. Багш гарч ирсэн унадаг дугуй нь байхгүй. Тэгсэн мань Гэрбиш дугуйг нь уначихсан чанх урдаас нь гараад ирдэг байгаа. Би ч айгаад таг дуугүй зогсчихсон. Тэгсэн л Баатар багш чангаар “хар хулгайч аа. Хэлээд унахгүй яасан юм бэ” гэж хэлэх нь надад хагас дутуу сонсогдсон доо. Гэрбиш тэр дороо “сүүлээ хавчаад” зугтсан санагдана. Одоогийнхоор бол хэт айснаасаа болж зүрх нь зогсчих дөхсөн дөө, хөөрхий. Хүүхэд нас аа гэж. Аль зүггүйтэхийг тэр гэх вэ дээ” гэж хэлээд зургийн цомгийнхоо урагдаж муудсан сурагч үеийнхээ зургийг илбээд дурсамжаа үргэлжлүүллээ.
1958 оны хавар. Төө орох зайгүй эвсэг эл ангийнхан цаг хугацааны жимээр тарсан будаа шиг цацран оджээ. Бахархууштай нь тэд бүгд дээд сургуульд элсэн орсон. Арга ч үгүй биз. Хичээлийн хэнээтэй гэмээр энэ ангийнхан математик, биологи, физикийн талаар ам булаалдан мэтгэлцэж, тухайн үеийн хүмүүсийн төдий л мэдэхгүй ДНХ, капитализмын талаарх мэдлэгээрээ уралдаж явжээ. Ангийн арав гаруй сурагч гадаад руу явж их сургуульд суралцсан гэдгийг онцлох хэрэгтэй байх. Тухайлбал, М.Мэрэгшир Москва хотын төмөр замын дээд сургууль, Г.Нямжав Москвагийн ХАА-н инженерийн академи, И.Гүррагчаа Москвагийн авто замын дээд сургууль, Ц.Жанчив Ломносовын их сургууль гээд тоочоод байвал урт дараалал үүснэ.
Эл ангиас Монгол Улсын гавьяат хоёр, Монгол Улсын төрийн соёрхолт хоёр, Академич нэг, Шинжлэх ухааны доктор гурав, Дэд докторууд ес, Профессор цолтон арав, Ардын их хурлын депутат хоёр, Монгол Улсын шинэ үндсэн хууль батлалцсан депутат нэг, спортын цолтон дөрөв гээд л дурдаад байвал дуусахгүй их. Гавьяа шагналыг нь цааш үргэлжлүүлбэл, Алтангадас одон 18, Хөдөлмөрийн хүндэт медаль 14, Салбарын тэргүүний ажилтан 28 гээд л цааш үргэлжилнэ. Түүнчлэн олон улсын шагналаар шагнагдсан дөрвөн сурагч байдаг аж. Ангийн Ц.Жанчив, дэлхийн шилдэг 100 эрдэмтдийн жагсаалтад орсон, ШУА-ийн Биологийн хүрээлэнгийн захирал. Б.Бурмаа Герман Улсын физик, математикийн ухааны доктор, МУИС-ийн хүндэт профессор. Ц.Цэндээхүү МУИС-ийн биологийн факультетийн ургамал, судлалын тэнхимд 40 гаруй жил ажилласан, Биологийн ШУ-ны доктор. Ш.Гэрбиш МУИС-ийн цөмийн судалгааны төвийн секторын эрхлэгч, Дубнагийн олон улсын цөмийн шинжилгээний нэгдсэн институтийн инженер, тасгийн эрхлэгч, Нью-Йоркийн академийн гишүүн. И.Гүррагчаа Монголын зам гүүрийг хөгжүүлэх үйлсэд гавьяа байгуулсан, Монгол Улсын төрийн соёрхолт инженер, Монголын Хүндэт замчин. Я.Бадрал Дархан дахь ургамал газар тариалангийн, эрдэм шинжилгээний хүрээлэнгийн секторын эрхлэгч, Хөдөө аж ахуйн шинжлэх ухааны доктор. Ч.Бямбаа ШУА-ийн Физик, техникийн хүрээлэнгийн соронзон судлалын тасгийн эрхлэгч, солир судлагч, доктор. Г.Нямжав инженер нийтлэлч, нийгэм улс төрийн ахмад ажилтан. Д.Цагаандорж Эрдэнэт үйлдвэрийг байгуулахад илгээлтээр ажилласан анхны монгол инженер гээд л маш олон алдартай эрдэмтэн судлаачид төрөн гарчээ. Зах цухаас нь дурдахад ийм байна. Улс орондоо хийж бүтээх насандаа зүтгэж, хөгжилд нэмэр болсон буурлууд минь өтөл цагтаа ч зүгээр суулгүй хойч үеэ бэлдэх ариун цагаан мөрийг гаргаж явна.
Б.АМАРТҮВШИН
Apple-ийн видео дуудлагын аппликэйшн FaceTime-ийн алдаа илэрч шуугиан дэгдээгээд удаагүй байна. Олон сая хэрэглэгчдээ цочролд оруулсан FaceTime-ийнхан хэрэглэгчдээсээ хүлцэл өчин аппликэйшнийхээ алдааг зассан гэдгээ албан ёсоор мэдэгдсэн. iOS 12.1 дээр FaceTime-аар дуудлага хийн залгахад эсрэг хүн нь дуудлагаа аваагүй байхад микрофон нь ажиллаж, дууг нь сонсох боломжтой байсныг 14 настай хүү санамсаргүйгээр олж мэдсэн байна. Хүү FaceTime-ийн уг алдааг Apple компанийханд мэдэгдсэн бөгөөд тус компаниас групп дуудлагын нэмэлтийг зогсоож, улмаар алдаагаа зассан гэдгээ зарласан юм. Мөн хэрэглэгчдээ хуучин аппликэйшнээ устган засч шинэчилсэн хувилбарыг татаж авахыг санал болгоод байна.
Энэ долоо хоногоос илгээсэн мессэжээ 10 минутын дотор устгах боломжийг Фэйсбүүк компани хэрэглэгчдэдээ олгож эхэлжээ. Таны Мессенжэр аппликэйшн сүүлийн хувилбараар шинэчлэгдсэн бол энэ боломж нээгдсэн байгаа. Хэн нэгэнд илгээсэн мессэж дээрээ дарахад “Copy”, “Forward”, “Remove” гэсэн гурван комманд гарч ирнэ. Хэрвээ “Remove” коммандын оронд “Delete” комманд үзэгдэж байвал таны аппликэйшн шинэчлэгдээгүй байна гэсэн үг.
“Remove” товчийг дарахад хэрвээ уг мессэжийг бичсэнээс хойш 10 минутаас хэтрээгүй байгаа бол “Remove for Everyone”, “Remove for Me” гэсэн хоёр сонголт гарч ирнэ.
Эхнийх нь бичсэн мессэжээ өөрийн болон хүлээн авагчийн цонхноос устгана гэсэн сонголт. Харин хоёр дахь нь зөвхөн өөрийн цонхон дээрээс устгана, хүлээн авагчид мессэж харагдсан хэвээр үлдэнэ гэсэн үг юм.
Ингэж устгавал илгээгчийн болон хүлээн авагчийн цонхон дээр мессэжний оронд “You (эсвэл хэрэглэгчийн нэр) removed message” гэсэн бичиг үлддэг байна.
Өөрөөр хэлбэл мессэж устгасан ул мөр заавал үлдэнэ.
Харин мессэжийг илгээгээд 10 минутаас хэтэрсэн бол “Remove” комманд нь зөвхөн өөрийн цонхноос устгах нөхцлийг санал болгодог.
Уг шинэ боломжийг Фэйсбүүк компани өнгөрсөн оны дундуур нэвтрүүлэх тухай анх мэдэгдэж байсан ч хойшилсоор өнөөдрийг хүрчээ.
iOS, Android аппликэйшнүүдэд нэвтэрснээс гадна вэб мессенжэрт мөн нэвтрээд байна. Вэб орчинд ашиглахдаа бичсэн мессэжнийхээ дээр хулганаа байрлуулахад урд нь гурван цэгтэй (***) товч гарч ирэх ба түүн дээр дарвал “Remove” комманд үзэгдэх юм.
Samsung компани анхны1ТБ(терабайт) багтаамжтай чип болох Universal Flash Storage (eUFS) технологийгухаалаг утсанд зориулан бүтээжээ. Энэ нь том хэмжээний micoSD картуудыг шаарддаггүй, компаний мобайл төхөөрөмжүүдийг PC-тэй адилтгаж өгнө. Энэ нь их хэмжээний зураг эсвэл өндөр нягтралтай дүрс бичлэг утсан дээрээ хадгалдаг хүмүүст тохиромжтой бөгөөд 10 минутын урттай 260 ширхэг 4K видео хадгалах багтаамжтай юм байна.
Маш их багтаамжийг санал болгохоос гадна шинэ eUFS нь ердийн SSD, microSD-ууд болон технологийн өмнөх засваруудаас хурдан байхаар хийгдсэн.
“1TB eUFS нь дараагийн үеийн зөөврийн төхөөрөмжүүдэд илүү дэвшилтэт хэрэглээг авчрахад чухал үүрэг гүйцэтгэх болно” гэж Samsung Electronics дээр Memory Sales & Marketing-ийн EVP Chool хэлсэн байна. ZDNet-ийн тэмдэглэснээр, Samsung-ийн S10 зэрэг томоохон тэргүүлэх төхөөрөмжүүд нь шинэ eUFS технологийгдэмжихээр үйлдвэрлэгдэж байгаа гэнэ.