Category: булангууд

Монгол хүн сансарт ниссэний 40 жилийн ойг тохиолдуулан Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ БНМАУ, ЗХУ-ын баатар, Алекандр Невскийн одонт, сансрын нисгэгч, хошууч генерал Ж.Гүррагчааг хүлээн авч уулзан хүндэтгэл үзүүлэв.

Тэртээ 40 жилийн өмнө “Союз-39” хөлгөөр нисч сансрын физик, технологи, байгаль орчин, эмнэлэг, биологийн 30 орчим туршилт хийн, эх орныхоо нэрийг дэлхийд дуурсгасанд баяр хүргэв.

Уулзалтын үеэр МУИС, ШУА, Монголын сансрын технологийн холбоо хамтран боловсруулсан сансрын технологийг хөгжүүлэх төслөө танилцууллаа. Төслийг 2020-2049 онд гурван үе шаттай хэрэгжүүлэхээр төлөвлөсөн байна.

Энэ салбарт 2020-2029 он буюу нэгдүгээр шатанд Эзэмших, 2030-2039 он буюу хоёрдугаар шатанд Өрсөлдөх, 2040-2049 он буюу гуравдугаар шатанд Тэргүүлэх гэж авч үзжээ.

Хэдийгээр сансар судлалын чиглэлээр чамгүй зүйл хийсэн ч алдсан боломжоо нөхөхийн тулд томоор харж ажиллах цаг болсныг Ерөнхий сайд тэмдэглэв. Энэ үүднээс сансрын технологийг хөгжүүлэх зорилгоор Үндэсний зөвлөл ажиллуулах, бодлогын баримт бичиг, төлөвлөгөө боловсруулах Ажлын хэсэг байгуулахаар шийдвэрлэснээ хэлэв. Сансрын технологийн цогцолбор төвийн зураг төсөл боловсруулах, хиймэл дагуул бүтээх болон хамтарсан төслүүдийг дэмжихэд бэлэн байгаагаа илэрхийлэв.

1981 оны 03 дугаар сарын 22-ны өдрийн 14:58 минутад Байконуураас ЗХУ-ын сансрын нисгэгч В.А.Жанибеков, БНМАУ-ын сансрын нисгэгч Ж.Гүррагчаа нар “Союз-39” хөлгөөр сансарт хөөрсөн. Хөлгийн баг найман өдөр дэлхийг 124 удаа тойрч 03 дугаар сарын 30-нд эх дэлхийдээ газарджээ.

Ингэснээр Монгол Улс сансарт техникээ туршсан дэлхийн тав дахь, судалгааны төхөөрөмжөө ашигласан 20 дахь, иргэнээ нисгэсэн 10 дахь орон болсон юм гэж Засгийн газрын Хэвлэл мэдээлэлтэй харилцах газраас мэдээллээ.

Ажлын хажуугаар цахимаар ажил гүйцэтгэж, нэмэлт орлого олох боломж олгодог www.task.mn системтэй хөл хорионы үеэр зарим хүмүүс танилцсан буй за. Ажилтан, ажил олгогчийг цахимд холбож, ажлаа хийлгэчихээд мөнгөө өгдөг болов уу, мөнгө авчихаад ажлаа бүрэн гүйцэтгэхгүй алга болчих вий дээ гэсэн айдас хүйдсийг арилган, хөдөлмөрийн зах зээлд цахим шинэчлэл хийсэн Э.Цог–Эрдэнэтэй ярилцлаа. Тэрбээр Японд Тохоку их сургуульд суралцаж, тэндээ олон төсөл дээр ажиллаж байсан ч нутагтаа гүйж ирсэн нэгэн. Өдгөө тэрбээр UNIT-Юу Эн Ай Ти ХХК–ийн гүйцэтгэх захирлаар ажилладаг.

---

–Ингэхэд www.task.mn системийг хийх санаа хэзээ төрөв?

-Амьдралаас үүдэлтэй л дээ. Бараг гурван жилийн өмнө зуслангийн байр бариулахаар хүнд багагүй мөнгө өгөөд алдчихсан. Тэгээд л ийм эрсдэлээс сэргийлье гэж бодогдсон юм. Түүнээс ч өмнө 100 айлын “Би чадна”-ууд гадаа хүлээж зогсохоор гэрээсээ ажиллах нөхцөл бүрдүүлж яагаад болдоггүй юм бол гэж бодож байсан л даа. Хулхиддаг хүмүүсийг яаж зах зээлээс гаргах вэ, үнэхээр сайн гүйцэтгэлтэй хүмүүсийг хэрхэн ялгах вэ гэдэг дээр хамаг анхаарлаа төвлөрүүлж ийм систем зохиож эхэлсэн дээ.

–Гадаадын ижил төстэй системүүдээс санаа авсан уу?

-Яг ийм систем байна уу гээд тухайн үедээ нэлээд судалсан. Freelancer гээд систем байсан. Тэрнээс нэлээд санаа авсан л даа. Чөлөөт, гэрээгээр ажилладаг хүмүүс гадаадад нэлээд байдаг. Орчин үед ийм хандлага түгээмэл болоод байгаа юм билээ. Өглөө ажилдаа ирээд, орой харьдаг хэв маяг ковидоос болоод өөрчлөгдөж эхэлсэн. Чадварлаг мэргэжилтнүүд гэртээ сууж байгаад, өдөрт хоёр, гурван цаг л ажилладаг. Зуслангаасаа ч юмуу аялж амрангаа ажилладаг хүмүүс ч бий. Манай Монголд бол ийм систем огт байгаагүй.

–Ажил захиалагч, ажил гүйцэтгэгч хоёр цахимаар биенээ олоод, үнэ хөлсөө тохирч, гэрээ байгуулаад дараа нь ажил гүйцэтгэсэн хүндээ захиалагч нь үнэлгээ өгөх юм билээ. Тэгэхээр сайн ажилтнуудыг ялгаж таних боломж бүрдэх юм байна гэж бодогдсон?

-Хүнээс мөнгө луйварддаг хүмүүс маш гоё ярьдаг. Сайн ажил хийдэг мөртлөө нэг их сайн ярьж чаддаггүй хүмүүс ч байдаг. Хүн болгон үнэлгээтэй болчихвол сайн хүнийг ялгаж танихад тустай гээд ажил захиалсан хүмүүс сэтгэгдэл үлдээдэг болгосон. Дараагийн хүн үнэлгээ сайтай хүнээр ажлаа хийлгэхийг бодно. Тийм учраас гүйцэтгэгч нар ч сайн үнэлгээ авахыг хичээнэ. Task системээс хамгийн сайн ажилтныг үнэлгээгээр дамжуулж олох боломжтой. Зөвхөн гүйцэтгэгч үнэлгээтэй байхаас гадна ажил захиалагч нь бас үнэлгээтэй. Цагтаа мөнгөө өгөхгүй байх, магадгүй бүх ажлаа хийлгэсэн мөртлөө мөнгөө төлөх болохоор асуудалтай ч юм уу тохиолдол байдаг шүү дээ.

–Ажилтан, ажил олгогч аль алийгаа үнэлэх юм байна шүү дээ. Энэ ер нь мөнгөө өгөхдөө гар татдаг уу гээд хамт ажиллаж байсан хүмүүсээс нь асууж сурах шаардлагагүй болох юм байна. Шинэ системийг таньж мэдтэлээ хандалт бага байдаг байх. Хөдөлмөрийн зах зээлийн онцлог байдаг уу?

-Шинэ систем танигдах хүртлээ хугацаа орно. Манайхан уламжлалт системээр олон жил явсан. Шинэ систем рүү шилжихэд аль ч улсад цаг орно. Ковидын үед цахимаар ажиллах шаардлага гарч ирж байна. Заавал 100 айл дээр очиж зогсох шаардлага байхгүй. Чадварлаг ажилтан заавал найман цаг ажиллах шаардлагагүй. Хүссэн газраасаа бага багаар ажил аваад явахад амьдралд нь хүрэлцээтэй мөнгө олох боломжтой гээд ойлгоод эхлэхээр бага багаар ороод эхэлж байгаа юм.

-Task ажиллаж эхлээд удаагүй. Одоогоор хэр олон хүн бие биенээ олж аваад байна?

-Одоогоор хэрэглэгчийн тоо 2300 орчим байна. 40 гаруй ажил гүйцэтгэж, мөнгө төгрөг нь шилжсэн. Одоогоор хамгийн өндөр дүнтэй ажлууд гэвэл хоёр, гурван сая төгрөгийн ажлууд хийгдсэн. Бага дүнтэй гэвэл 5000-10000 төгрөгийн үнэлгээтэй жижиг ажлууд ч бий.

–Том компаниуд нэгдсэн үү?

-Том байгууллагууд нэгдэх боломжтой. Тэд цагийн ажилтан, тухайн нэг ажлыг гүйцэтгэх хүн хайдаг шүү дээ. Зөв чадварлаг хүн олж авахад дэмтэй. Энэ ажлыг хийлгэе гээд зар тавьдаг. Одоо бол Task дээр бичингүүт, Task өөрөө хүмүүст ийм ажил байна гээд зарлаад өгнө.

–Танайд бүртгүүлсэн хүмүүс ямар төлбөр төлдөг вэ?

-Одоогоор онцгой нөхцөлийн үед ямар нэг төлбөр авахгүй байгаа. Яваандаа үйл ажиллагааны зардлаа нөхөх үүднээс бага хэмжээний төлбөр ажил гүйцэтгэсэн хувиас авч таарах байх.

–Ажил захиалагч дундын дансанд төлбөр мөнгөө хийх юм байна гэж ойлгосон. Ажил захиалах гүйцэтгэх үйл ажиллагаа яаж өрнөдөг вэ?

-Эхлээд ажил захиалж байгаа хүн ажлын зараа манай системд байршуулна. Тэгэнгүүт энэ ажлыг хийх сонирхолтой хүмүүс саналаа өгнө. Санал өгсөн хүмүүсээс хамгийн боломжтойг нь сонгоод, ажил эхэлнэ. Ажил эхлэх үед ажил олгогч мөнгөө дундын дансанд байршуулах ёстой. Энэ нь хоёр талыг эрсдэлээс хамгаална. Мөнгийг нь урьдчилж аваад зугтах асуудал гарахгүй. Мөнгөгүй байж юм хийлгээд байдаг хүмүүс байдаг. Тэр эрсдэлээс хамгаалж байгаа юм. Мөнгө нь оронгуут ажил эхэлнэ. Ажлын даалгаврыг хувааж бас болдог. 100 мянган төгрөгийн ажил байлаа гэхэд 10000 төгрөгийг ажил эхлэх бэлтгэл дээр өгнө. Явцын дунд 40-ийг өгнө. Дуусахаар нь үлдсэнийг нь өгнө гээж хувааж болдог. Даалгавар биелэхэд гүйцэтгэгч захиалагч ажил дууссан гэж хоёулаа зөвшөөрвөл мөнгө нь гүйцэтгэгчийн дансанд шилждэг.

–Бас ажиглагч гэж хүн байсан. Тэр ямар учиртай вэ?

-Тухайн захиалагч мэргэжлийн бус тохиолдолд мэргэжлийн хүнийг хянагчаар тавиад, ажлын явцыг хянуулах боломжтой. Магадгүй би байшин бариулах гэтэл өөрөө барилгын мэдлэггүй учраас барилгын инженер хянагчаар тавина гэсэн үг. Хянагч даалгавар болгоны үе шатууд дээр орж ирээд хяналт тавьж зөвшөөрөл өгнө.

–Хөдөлмөрийн цахим систем бий болоход Хөдөлмөрийн бирж, Хөдөлмөрийн яамнаас яаж хүлээж авсан бэ, ямар нэгэн дэмжлэг байдаг уу?

-Бид өөрсдөө бор зүрхээрээ гэдэг шиг яваад байна л даа. Хөдөлмөрийн бирж тогтмол ажлын байранд зуучилдаг шүү дээ. Манайх жижиг ажлууд, магадгүй нэг хаалга солих ч байдаг юм уу, таван хуудас материал шивүүлье, хэдэн хуудас орчуулга хийлгэе гэх жишээтэй. Нэг удаагийн ажлууд ихэнхдээ орж ирдэг.

–Танай систем хэр их хүчээр ажилладаг вэ?

-Одоогоор долоо, найман программист тогтмол сууж ажилладаг. Сая вэбийн систем нь дууссан. Одоо аппликэйшнээ энэ сардаа дуусгахаар ажиллаж байна. Тэгэхээр бүр олон хүн хамрагдах боломжтой болно.

–Программистууд хүмүүсийн асуудлыг шийдэхэд хувь нэмрээ оруулж байгааг мэдлээ. Өмнө нь энэ мэргэжлийн хүмүүсийг ямар нэг үл мэдэгдэх код бичиж суудаг тэнгэрийн хүмүүс мэт төсөөлдөг байлаа?

-Ер нь хүний өдөр тутмын ажлыг хөнгөвчлөх ажил хийж байгаа юм л даа. E-Mongolia гэхэд л олон байгууллагын үүд татах их ажлыг цэгцлэх жишээтэй. Хиймэл оюун ухаан хүний боддог ажлыг бас хийж эхэлсэн. Дэлхийн нийт ажлын 30 хувийг хиймэл оюун ухаан, роботууд хийж байна. 25 жилийн дараа нийт ажлын байрны 70-80 хувийг хиймэл оюун ухаан хийнэ гэсэн судалгаа гарсан байна лээ. Хиймэл оюун ухааны чиглэлээр бид бас ажиллаж байгаа. Одоо бол бид нийгмийн сүлжээний бүх постыг татаж аваад, фэйсбүүк, твиттер, мэдээний сайтуудын бүх мэдээ сэтгэгдлийг уншиж, хүмүүсийн хандлагын анализ гаргадаг систем Монголдоо хийсэн. Тухайн байгууллагын маркетинг хийх үед хүмүүсийн хандлага хэр байсан талаар анализ хийдэг. Магадгүй тухайн байгууллагын удирдлагын талаар хүмүүс юу ярьж байна, бүтээгдэхүүний талаар ямар сэтгэгдэлтэй байгааг мэдэхийг хүсч болно. Бүгдийг анализ хийж гаргадаг болсон. Одоо бол хүмүүс ихэнхдээ телевизээр яриад, мэдээллээ сошиалаар цацаад л орхидог. Эргүүлээд нөгөө хүмүүсээс ямар хандлага гарч байгааг мэдэхэд хэцүү байгаа шүү дээ. Магадгүй судалгаа авдаг. Тэр нь тухайн цаг үеийг л хамардаг. Манай систем бол маркетинг хийнгүүт ямар байна, цаг минут секундээр л амьд датан дээр анализ хийдэг. Цагийн өмнө тухайн хүнийг магтаж байснаа цагийн дараа муулах магадлалтай шүү дээ.

–Улстөрчдийг бол үг хэлэхээс нь өмнө хүмүүсийн хандлага сайн байснаа ийм өгүүлбэр хэлсний дараа сөрөг сэтгэгдэл нэмэгдсэн гээд гаргах нь байна шүү дээ?

-Тийм тийм. Байгууллагууд бол өрсөлдөгч байгууллага, өөрийн бүтээгдэхүүн дээр анализ хийдэг болсон байгаа.

–Өөрөө Японд сурсан юм билээ. МУИС–ийг программ хангамжийн инженер мэргэжлээр төгссөн гэсэн. Японд сурахад хэл шаарддаг уу, эсвэл дэлхий нийтээр программ хангамжийн нэг хэлээр ойлголцдог юм уу?

-Монголдоо суралцаад, Азийн шилдэг инженерүүдийн тэтгэлэг зарлагдахад, оролцож, дөрвөн инженерийн нэгээр шалгарч байлаа. Очоод хиймэл оюун ухаанаар сураад, сүүл рүүгээ жинхэнэ оюун ухаан руу оръё гээд биоинженерийн чиглэлээр багагүй судалгаа хийсэн. Японд төгсөөд нэлээд хэдэн төсөл дээр ажилласан даа. Программ бичихэд япон хэл шаардахгүй. Гэвч япон хүмүүсээс ажил авч хийхэд японоор ярих хэрэгтэй болохоор яалт ч үгүй хэл сурахаас өөр аргагүй л дээ.

–Ямар төслүүд дээр ажилласан бэ?

– Японы Макдоналдс гээд 3000 салбартай байгууллагын хүний нөөцийн программыг бичиж байсан. Ажилтнуудынх нь 80-аад хувь нь цагийн ажилтан байдаг болохоор тэднийг яаж зохицуулах вэ гээд толгойгоо нэлээд ажиллуулж байлаа. Тоёотагийн программ дээр ажиллаж байсан. Ногояагийн их сургуулийн цаг бүртгэлийн систем дээр ажиллаж байв.

–Тэдний цаг бүртгэлийн систем өвөрмөц онцлогтой юу. Манайхан бол зарим нь ажил дээрээ очиж картаа дарчихаад гарна гэж ярьдаг?

-Япончууд үнэнч ажилладаг хүмүүс. Ийм асуудал гарахгүй байх л даа. Гэхдээ цаг уншуулахад шийдэл бол байж болно.

–Байгууллага, үндэстний онцлогоос хамаараад шийдлүүд нь өөр байх нь ээ?

-Тийм. Бид программаа хийхдээ тухайн байгууллагын шаардлагыг эхлээд сонсдог. Цаг бүртгэл гэхэд манай хүмүүс орж ирчихээд гараад байна гэвэл яаж буцаж гарсныг нь мэдэх талаар бодож эхэлнэ гэсэн үг. Магадгүй гарч орохыг нь бүртгэдэг байх юм уу, эсвэл тухайн хүн өрөөндөө байна гэдгийг мэддэг байх ёстой юм уу гээд шийдлүүд бол бий.Аль технологиос аль хэсгийг нь авч ашиглах гэдэг л асуудал. Барилгаар бол бүх л орц гарцыг нь тооцно гэсэн үг. Хаана ямар шат, цонх хийхээ тооцож байгаад хэрэгжүүлнэ.

-Task гэдэг нэрийг яагаад сонгов?

-Task гэдэг нь жижиг жижиг ажлуудыг хэлдэг. Тэр утгаараа өгсөн. Одоо бодоход яг таарсан нэр шиг санагддаг.

–Та Японд ажилласан бол их мөнгө олох боломжтой байсан. Япон мөрөөдлийн төлөө ажиллахыг хүсээгүй гэж нэг ярьсан байна лээ. Ингэхэд монгол мөрөөдөл гэж юу вэ?

-Яагаад ингэж хэлснээ эхлээд тайлбарлая л даа. Манай Монголын олон мундаг залуус гадагшаа гарч, гадны улс орныг хөгжүүлэхэд хувь нэмрээ оруулж яваа. Гадны нэг компанид ажиллана гэдэг тухайн компанийн захирлын мөрөөдлийг биелүүлэхийн төлөө ажиллана гэсэн үг. Сурсан мэдсэнээ Монголдоо зориулъя гэдэг бодол байсан. Монголынхоо хөгжилд хувь нэмрээ оруулах хэрэгтэй л гэж бодсон.

–Хүмүүс монгол программист тааруу, Японых мундаг гэж бодож магадгүй. Өөрийн чинь хувьд ямар санагдсан бэ?

-Монголын боловсролын систем муу биш. Монголдоо сураад Японд очоод код бичихэд дутах юм байгаагүй. Биднийг МУИС сайн сургажээ гэж бодсон. Монгол хүний онцлог гэж байна. Ямар ч хэлийг хурдан сурдаг, түүн шиг программ хангамж дээр хэл гэж байдаг. Тэр хэлийг маш хурдан сурдаг. Программчлалын технологи хэл маань маш хурдан өөрчлөгдөж байдаг. Өөчрлөлтөд маш хурдан дасан зохицож сурдаг нүүдэлчин хүмүүсийн онцлог байна л даа. Ийм чадвар дэлхийн хаана ч хэрэгтэй.

Ангараг гаригийн роботуудын харьцуулалт.

Зүүн талд “Спирит”, ар талд “Оппортьюнити”, “Сожорнер” байна. Харин баруун талд нь “Кьюриосити” робот байгаа юм.

Хамгийн сүүлд буюу энэ сарын 18-нд АНУ-ын сансар судлалын агентлаг /НАСА/ -гийн сүүлийн томоохон бүтээл болох “Perseverance” робот нь Ангараг гариг дээр бууж анхны зургаа явуулсан билээ.

“Шинжлэх ухаан” буланд Хүн төрөлхтнийг төлөөлж Ангараг гариг дээр газардсан роботуудын талаар товч мэдээллийг хүргэж байна.

---

“Сожорнер” /Sojourner 1997/

АНУ-ын сансар судлалын агентлаг /НАСА/ анх 1996 оны арванхоёрдугаар сарын 4-нд Ангараг гариг руу ровероо илгээхээр бэлдэж байжээ. Тийнхүү Ангараг гариг руу “Сожорнер” роботийг хөөргөж 1997 оны долдугаар сарын 4-нд газардсан аж. Энэ нь 20 гаруй жилийн өмнөх НАСА-гийн анхны дугуйтай робот юм.

Ровер нь Патфиндер баазын станцаар 1997 оны есдүгээр сарын 27-ны өдөр PDT-ийн 3 цаг 23 минутад Дэлхийтэй хамгийн сүүлчийн харилцаагаа тогтоосон байна. Сожурнер харилцаа холбоо тасарсан үед 100 гаруй метр (330 фут) хол замыг туулсан.

Долдугаар сарын 4-нд газардсанаас хойш 1997 оны есдүгээр сарын 27-нд эцсийн мэдээлэл дамжуулах хүртэл Марс Патфиндер 2.3 тэрбум бит мэдээллийг өгсөн бөгөөд үүнд газардуулагчаас 16.500 гаруй зураг, ровероос авсан 550 зураг мөн 15 гаруй химийн шинжилгээ хийжээ. Чулуулаг, хөрс, салхи болон цаг уурын бусад хүчин зүйлийн талаарх өргөн мэдээллийг мөн өгч чаджээ. Буугч болон явган аяллын аль алинд нь шинжлэх ухааны багаж хэрэгслээр явуулсан мөрдлөгийн үр дүнгээс Ангараг нь урьд өмнө нь дулаан, нойтон, шингэн төлөвт байгаа ус, зузаан агаар мандалтай байсан хэмээн гэж таамаглаж байв.

“Оппортьюнити” / Opportuity Sprit 2004 /

2004 оны нэгдүгээр сард Ангараг гариг дээр
буусан. Ингэхдээ тус гариг дээрх нөхцөл байдал урьд өмнө
байсан эсэхийг олж мэдэх байв.

Ангарагийн гадаргуу дээр найман км яваад зургаан жил ажилласан. Хурд хэмжигч дээр 45 километр замыг туулсан нь харь гаригийн тээврийн хэрэгслийн үнэмлэхүй дээд амжилт гэж үзжээ. “JPL” компанийн захирал Майкл Уоткинс тэр үед “Ангараг гаригийн гадаргуу дээр илүү тохиромжтой газар байгааг таамаглашгүй. Энэ бяцхан аяллын хөлөгөөрөө түүхэн бичлэг хийхэд түүнийг удирдах хүмүүсийн овсгоо самбаа, хичээл зүтгэл, тууштай байдал харуулах байх” хэмээжээ.

Үүний дараагаар Curiosity (2012 оны наймдугаар сард буусан)-ыг хөөргөсөн юм.

“Кьюриосит” /Curiusity 2012 /

Ангараг гариг руу хүн төрөлхтний хамгийн том бүтээлүүдийн нэг болох “Кьюриосити” роботыг 2011 оны арваннэгдүгээр сарын 26-нд илгээсэн билээ. Тэгвэл энэ робот 2012 оны наймдугаар сарын 8-нд амжилттай газарджээ. Curiosity робот 2012 онд Гейл Кратерт газардав. Өмнөх загваруудаас ялгаатай нь нарны энерги дээр тулгуурладаггүй, плутонийн баттерейгаар ажилладаг байсан тул элсэн шуургыг алдагдалгүй даван туулж чаджээ.

2012 оны наймдугаар сарын 6-нд Curiosity Ангараг гаригийг хөөргөснөөс хойш Ангараг гаригийн 3000 өдөр буюу солс өнгөрч, ровер нь 3 милийн өндөр (5 км өндөр) Шарп ууланд авирах явцдаа шинэ нээлт хийсээр байна. Тус уулыг 2014 оноос хойш судалж байгаа аж.

2020 оны арваннэгдүгээр сарын 18-нд хийсэн судалгаагаар 2.946 дахь сол 122 зургаас нэгтгэн уг панорамыг Роверын гол “нүд” болж буй Mast Camera буюу Mastcam авсан байна. Баруун талын зурган дээр “Кьюриосити”-ийн толгойн хэсгийг нарийвчлан харуулав. Дөрвөлжин хайрцагны хэмжээ нь 0.4 метр. Багаж дотор байрлах нүд мэт зүйл нь Chemcam гэх систем юм. Доод талд нь ангараг гариг дээр өнгөт бичлэг хийх чадвартай камер байрлаж байна.

“Curiosity”-ийн төслийн эрдэмтэн Роверыг бүтээж, удирдаж буй НАСА-ийн Өмнөд Калифорни дахь тийрэлтэт хөдөлгүүрийн лабораторийн ажилтан Ашвин Васавада “Манай эрдэм шинжилгээний баг Гейлийн доторх хэрхэн үүссэн, эртний байгаль орчинд ямар ач холбогдолтой болохыг олж мэдсэндээ баяртай байна” хэмээн хэлжээ.

Персеверанс /Perseverance 2021/

Долоон сарын өмнө дэлхийгээс хөөрсөн робот 470 сая км зам туулж өнөө өглөө Ангараг гаригт амжилттай газардлаа.

АНУ-ын сансар судлалын агентлаг( NАSА)-ийн Perseverance станц нь тэнд амьдрал оршиж байсан эсэхийг судлах юм. Хоёр жилийн хугацаанд Езеро гэгддэг эртний нуурын ёроол байсан хонхорт ажиллах зургаан дугуйтай дээрх станц газардсан даруйдаа хоёр ч гэрэл зураг илгээгээд байна.

Энэхүү хөдөлгөөнгүй дүрс нь 2021 оны хоёрдугаар сарын 18-нд “НАСА”-гийн робот Ангараг гариг дээр буухад хэд хэдэн камерын авсан видео бичлэгийн нэг хэсэг юм. Ангарагаас цуглуулсан дээжийг агуулах 40 ширхэг тусгай бортого уг роботод бий. 2026 онд эдгээр дээжийг авах өөр нэгэн аппарат дэлхийгээс хөөрөх аж. Калифорнийн Пасадена дахь Caltech-ийн НАСА-гийн удирддаг JPL нь Perseverance ба Curiosity роверуудыг барьж удирддаг

Дээрх зураг нь "тийрэлтэт хайрцаг"-аараа хоёрдугаар сарын 18-нд Ангараг гаригийн гадаргуу дээр буууж буй анхны дүрс юм.

Perseverance камеруудын дийлэнх нь өнгөт зураг авдаг. Гадаргуу дээр буусны дараа Hazard камеруудын хоёр (Hazcams) нь роверын урд болон арын хэсгийг авч, дугуйных нь нэг Ангарагийг харуулав. “Марс 2020”-ийн зорилго нь НАСА-гийн Сараас Ангараг хүртэл судлах бөгөөд үүнд Улаан гаригийг хүн төрөлхтөн хэрэгтэй байдлыг судлах аж.

Д.Отгонтуяа