Үлгэр домог, ид шидийг өдөр тутмын бодит амьдралд тусган хүүрнэдэг ХХ зууны уран зохиолын нэгэн гайхамшигт үзэгдэл бол шидэт реализм юм. Орчуулагч еншөөбү Э.Ганболд тэрхүү шидтэнгүүдийн нэг Колумбын зохиолч, Нобелийн шагналт Габриель Гарсиа Маркесийн “Ирендира охины итгэмээргүй гунигт түүх” тууж, бусад есөн өгүүллэгийг англи хэлнээс орчуулан гаргажээ. Эхний туужид харгис хатуу эмэг эхдээ зарагдаж байгаа, осолдож гал алдсан хөөрхий охины биеийг үнэлүүлж төлбөр төлүүлж байгаа гунигт түүх гардаг. Энэ түүхийг хил дамнуулан наймаалагчид, цөлд тэнүүчлэгч даяанч санваартан, алдуул зайгуул эрчүүд, гуйлгачин ядуу индианчууд, тонуулчин дээрэмчин, янхадын түүхтэй сүлжилдүүлэн өгүүлэх ажээ. Эцэстээ охины сахиусан тэнгэр мэт царайтай дурлалт хөвгүүн эмэг эхийг нь хутгалан цэв цэнхэр цус олгойдон нас барж байна. Харин “Үхэл дурлалаас ч хүчтэй” өгүүллэгт сонгуулийн сурталчилгаа хийж яваа сенатын гишүүн нэгэн сайхан хүүхэнд дурласан ч тэрхүү хүүхэн нь төмөр агтавчтай, агтавчных нь түлхүүр аавд нь байх бөгөөд эцэстээ сенатын гишүүн аавынх нь хууль бус хүсэлтийг биелүүлэх ам өгнө.
“Алдагдсан цагийн тэнгис” өгүүллэгт хөдөө тосгонд ирсэн америк баяны тухай өгүүлнэ. Америк баян хүн бүгдэд мөнгө өгөх бөгөөд сүүлдээ тэнгист загас мэт хөвж явахдаа олон талийгаач улам залуу сайхан болсныг гайхан үзэж байна. Төрөлх тосгон нэгтнүүдээ тонон дээрэмдэж огцом баяжсан нэгний тухай “Монтиелийн бэлэвсэн эхнэр” өгүүллэгт гарна. Үхсэнийх нь дараа бэлэвсэн эхнэр нь ганцаардан зожгирсоор үхэж буй тухай, гадаадад дүрвэн гарсан хүүхдүүд нь гэртээ хэзээ ч эргэн ирэхгүй тухай энэ өгүүллэгт хүүрнэсэн байна. Тэгвэл нэгэн бүс нутгийг үе дамжин эзэгнэж засаг захиргаа, улстөрчдийг бүрэн эрхшээлдээ оруулсан айхтар нөлөөт эмгэний оршуулгыг тойрсон мянган адал явдал түмэн үйл явдлыг “Их ээжийн оршуулга” өгүүллэгт дүрслэн харуулсан байна.
“Зургаан цагт ирсэн бүсгүй” бол бас тун сонин өгүүллэг. Өгүүллэгийн гол баатар бүсгүй хоолны газарт хэдэн цагт ирэв, хэн гэгч вэ, ердийн дурлалт бүсгүй юм уу, биеэ үнэлэгч юм уу, цаашид яах гэж байна гэдэг нь оньсого таавар мэт харилцан ярианд тулгуурласан зохиол ажээ. “Тутгалжингийн шөнө” өгүүллэгийн баатрууд хараатай ч юм шиг, сохор ч юм шиг, өдөр ч гараад байх шиг, шөнө ч болоод байх шиг, зүүд ч юм шиг, бодит ч юм шиг гайхам сонин ертөнцөд амьдарч байна.
“Хиймэл сарнай” хэмээх бэсрэгхэн өгүүллэгт Мина гэж сарнай урладаг нэгэн үзэсгэлэнт эмэгтэй түүний сохор эмэг эх хоёрын талаар түлхүү өгүүлнэ. Хэт нуршуу биш үйл явдал тодорхой байхын зэрэгцээ сохор хэрнээ охиныхоо үйл хөдлөл хөдөлгөөн хийгээд сэтгэл зүйн байдлыг нүдээр харсан мэт мэдэх эмэг эхийн зөн мэдрэмжийг маш нарийн харуулсан. Мина бүсгүй өдөрт нь сарнайгаа урлаж олон сайхан цэцгэн баглааг шимтэн хийнэ. Эх, охин, эмэг эх гурван бүсгүйн ээдрээт амьдрал бүсгүй хүний зан байдлыг нас насны онцлогт тохируулан харуулсан ээдрээт өгүүллэг юм. Мина гэх үзэсгэлэнт эмэгтэйн амьдрал хэрхэхийг энэхүү өгүүллэгээс уншиж болно.
“Нэгэн өдрийн явдал” өгүүллэгт нэгэн тосгоны шүдний эмч залуугийн нэгэн өдрийн амьдрал гарах бөгөөд тэрхэн зуур ганцхан өдрийн ажил амьдрал шиг боловч уг өгүүллэгт хүний хандлага, зан араншин ёс суртахууны байдлыг тодоор харуулна. Хүн гэдэг өчүүхэн амьтан ганц шүд өвдөхөд л дарга цэрэг, хөгшин залуу ялгаагүй өвчиндөө дардагдан шаналж нойр хоолоо хасан бишгүй зовно. Тэрхүү нэгэн өвчин зовууриасаа салж сая өвдөөгүй мэт аашлах өчүүхэн тосгоны даргаар төлөөлүүлэн нийгэм давхаргын ялгааг энэхүү өгүүллэгт ил тод харуулна.
Габриель Маркесийн “Шилмэл тууж өгүүллэгийн түүвэр”-ээс эдгээр болон бусад өгүүллэг, туужийг сонирхон уншиж болно. Орчуулагч еншөөбү Э.Ганболд нь Уолт Уйтмен, Лин Кофин, Имре Золдос зэрэг гадаадын яруу найрагчдын бүтээлийг монгол хэлнээ Данзангийн Нямсүрэн, Дамбийн Дашдондов зэрэг найрагчдын шүлгийг англи хэлэнд хөрвүүлсэн, үргэлжилсэн үгийн хэд хэдэн номыг монголчилсон туршлагатай орчуулагч юм.
