Хэдхэн хоногийн өмнө “Amazon”-ий эзэн Жефф Безос манай дэлхийн хамгийн чинээлэг хүнээр тодорсон талаар мэдээлсэн билээ. Интернэт худалдаа эрхэлдэг “Amazon” компани нь 500 тэрбум ам.доллараар үнэлэгджээ. Өнгөрсөн гуравдугаар сарын байдлаар Жефф Безосын хөрөнгө 70 тэрбум ам.доллартай тэнцэж дэлхийн тэргүүн баячуудын жагсаалтын эхний гуравт ч багтаагүй байсан. Тэгвэл өнөөдрийн байдлаар тэргүүн баян Билл Гейтстэй өрсөлдөхүйц болжээ. Хэн нь энэ жил тэргүүн баяны жагсаалтыг тэргүүлэх нь “Amazon”, “Microsoft”-ийн хувьцааны ханшаас шалтгаалах юм. Өнгөрсөн долдугаар сарын 27-ны өдөр “Amazon” компанийн хувьцаа 1.7 хувиар өмссөн.
Билл Гейтс олон жил дэлхийн тэргүүн баячуудын жагсаалтыг тэргүүлсэн гэдгийг хүн бүхэн андахгүй. Тэрээр цаашдаа эд хөрөнгөө арвижуулах сонирхолгүй гэдгээ өөрөө хэлсэн. Харин Жефф Безосийн “Amazon” компани нь хүүхэдтэй харьцуулах юм бол ид өсч яваа. Зарим судлаачдын үзэж байгаагаар “Amazon” нь удахгүй дэлхийн зах зээл дээр тэргүүлэх гэнэ. Одоогийн байдлаар түүнтэй өрсөлдөхүйц хэмжээний хэдхэн компани байгаагийн нэг нь “Walmart”.
Ж.Безос интернэтээр ном борлуулж бизнесээ эхлүүлсэн түүхтэй. Тэрээр 23 жилийн хугацаанд “Amazon”-ийг дэлхийн хамгийн том дөрвөн компанийн нэг болголоо. Дээр дурдсанчлан “Amazon” компани нь 500 тэрбум ам.доллараар үнэлэгдсэн бөгөөд “Apple”, “Alphabet”, “Microsoft” гурав л түүнээс илүү үнэлэгдэх боломжтой гэнэ. Номын худалдаагаар гараагаа эхэлсэн “Amazon” нь өнөөдөр робот, хүнсний бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх гээд ороогүй салбар бараг байхгүй. Сансар судлалын чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг “Blue Origin” салбар компани, “The Washington Post” хэвлэлийн газар хүртэл Жефф Безосын мэдэлд байдаг. ”Amazon” компанийн орлого сүүлийн арван жилийн хугацаанд 32 хувиар өссөн гээд тоочоод байх юм бол нэлээд амжилтад хүрсэн.
Тус компанийг үндэслэн байгуулагч Жефф Безос нь Нью-Мехико мужийн Альбукерке хэмээх хотод төржээ. Түүнийг дөрвөн настай байхад ээж нь Кубаас ирсэн цагаачтай гэр бүл болсон. Хойд аав нь Жеффийг үрчилж авч өсгөсөн. Харин төрсөн эцэг нь амьд байдаг гэдгийг тэрээр саяхан мэдсэн аж. Жефф багаасаа л техник сонирхдог байсан гэнэ. Нарны зай, шүхэр, хуучин сэрүүлгийг ашиглан үүдний хонх хийж, салхин тээрэм гээд хүүхэд байхдаа зохион бүтээгээгүй зүйл гэж үгүй.
Дунд сургуулиа маш сайн дүнтэй төгссөн тул түүнийг төгсөлтийн баяр дээр сурагч болон эцэг эхчүүдийн өмнө үг хэлүүлэхээр сонгосон байна. Жефф шалгалтуудаа амжилттай өгдөг, тамхи татдаггүй, үл бүтэх хүүхдүүдтэй нийлдэггүй үлгэр жишээ сурагч байсан. Сурлагаараа бусдаас ялгарч шилдэг их сургуульд орохдоо физикч мэргэжлээр суралцана хэмээн төлөвлөсөн аж. Гэвч физикийн онолыг өөрөөс нь илүү сайн мэддэг залуус зөндөө байгааг хараад компьютерийн чиглэлээр суралцахаар шийджээ.
Ж.Безос 1986 онд Пристоны их сургуулийг дүүргээд нэг хэсэг Уолл Стритэд компьютерийн чиглэлээр ажиллаж удалгүй интернэтээр олон улсын худалдаа эрхлэх сүлжээг боловсруулж эхэлсэн. Энэ үед л яагаад интернэтийн сүлжээгээр ашигтай худалдаа эрхэлж болохгүй билээ гэсэн бодол толгойд нь байнга эргэлдэх болсон гэдэг. 1994 онд Amazon.com нэртэйгээр интернэт дэлгүүрээ байгуулахдаа 300 мянган ам.долларын хөрөнгө оруулалт хийжээ. “Amazon Kindl” нь түүний дараагийн алхам байсан. Гурван жилийн дараа гэхэд тус компанийн хувьцаа биржээр борлогдох болж 2000 онд Ж.Безос хувиараа сансрын хөлөг хөөргөх “Blue Origin” төслийг санхүүжүүлж, 2013 онд “The Washington Post” хэвлэлийн газрыг 250 сая ам.доллараар худалдан авсан түүхтэй. Нэг үгээр хэлэхэд түүний бизнес хэрхэн маш богино хугацаанд хүрээгээ тэлснийг үүнээс харж болох юм.
Өнгөрсөн гуравдугаар сард түүний мэдэлд байдаг “Blue Origin” компани нь жуулчдад зориулсан сансрын хөлгийн дотоод загварыг толилуулсан юм. Түүний онцлог нь том цонхтой бөгөөд Ж.Безосын ярьснаар энэ нь дэлхийн түүхэн дэх хамгийн том цонхтой сансрын хөлөг аж. Зургаан хүний суудалтай хөлгийн суудал бүр нь хажуудаа том цонхтой. Тухлаг арьсан суудалтайгаас гадна хөөрөх үед автоматаар агаарын даралтыг зохицуулдаг төхөөрөмжтэй. “Amazon” компани нь ойрын хоёр жилийн хугацаанд сансарт жуулчин илгээх зорилт тавин ажиллаж байгаа. Тойрог замаар аялах хүсэлтэй жуулчид нь ойролцоогоор 300 мянган ам.доллар төлнө хэмээн урьдчилан төлөвлөжээ.
Интернэт дэх хамгийн том компаниудын нэг болох “Amazon”-ий эзэн, манай дэлхийн хамгийн чинээлэг хүмүүсийн нэг болох Жефф Безосын хувийн амьдралыг уншигч та сонирхож байгаа байх. Түүний эхнэрийг Маккензи Безос гэдэг бөгөөд нөхрийнхөө баруун гар нь гэнэ. Жеффийн ямар хувцас өмсөх, ямар хоол идэх гээд бүх зүйлийг эхнэр нь зохицуулдаг. Тэд 1993 онд гэр бүл болсон.
1990 онд Жефф Безос “Bankers Trust” банк, “DE Shaw&Co” компаниудын дэд ерөнхийлөгчөөр ажиллаж байхдаа гэр бүлтэй болох хэрэгтэй гэдгээ ойлгосон гэнэ. Найз нартаа өөрт нь тохирох бүсгүйтэй танилцуулж өгөхийг аминчлан хүсчээ. Гэвч удалгүй цуг ажиллаж байсан 23 настай Маккензиг анзаарсан байна. Тэд үерхээд гурван сар болсны дараа бүсгүйд гэрлэх санал тавьжээ. Маккензи Безос нь зохиолч бөгөөд “National Book Awards” хэмээх нэр хүндтэй шагналын эзэн. Тэд 21 жил цуг амьдарч байгаа, дөрвөн хүүхэдтэй. Гурван хүү, нэг өргөмөл охинтой.
Жефф Безос “Wall Street Journal” сэтгүүлд өгсөн нэгэн ярилцлагадаа унтаж амрах нь түүний хувьд маш чухал хэмээн ярьсан байдаг. Томоохон компаниудыг удирддаг чинээлэг хүмүүс амжилтад хүрэхийн тулд өдөр шөнөгүй ажиллаж зарим нь хоногт ердөө дөрвөн цаг унтдаг гэдэг. Харин Жефф бол найман цаг унтаж амардаг. Цаг зав гарвал амарч байхын тулд ажлынхаа өрөөнд хүртэл аяны хөнжилтэй гэнэ.
Жефф Безосыг зарим нь хандив өргөхдөө нарийлдаг хэмээн шүүмжилдэг гэнэ. Үнэндээ тийм биш аж. 2009, 2010 онд гэхэд тэрээр Хавдар судлалын төвд 10-20 сая ам.долларын хандив өргөсөн. 2012 онд гэхэд Вашингтон олон нийтийн дунд санал асуулга явуулах ажилд Жефф эхнэрийнхээ хамт 2,5 сая ам.долларын хандив өгсөн байдаг. Ингээд өргөсөн хандивыг нь дурдаад байвал тийм ч бага биш аж.
Яагаад компаниа “Amazon” хэмээн нэрлэсэн гэж та бодож байна. Дэлхийд хамгийн томд тооцогддог Амазонка мөрний нэрийг өгсөн нь учиртай аж. Компани дэлхийд хамгийн том болгоно хэмээн мөрөөдсөн. Энэ мөрөөдөл ч биелэлээ оллоо. Өнөөдөр “Amazon” компани нь дэлхийд хамгийн томд тооцогддог болоод байна.