Монголчуудын аль анхиатай, ажилтай болгон нь гадагш явчихлаа. Харин үлдсэн нь ажил хийхээргүй хүмүүс. Өнөөдөр хар битгий хэл бор ажил хийх хүнгүй боллоо. Картон цаас дэвсэх нь дэвсэж, зарим нь урдаа тавьж, зарим хэсэг нь нэг удаагийн цаасан аяганд гуйлга гуйж суух идэр насныхан өнөөдөр хотын гудмыг “метрлэж” байна.
Хөгжил рүү цоролзох Монголд өнөөдөр ажлаас их юм алга. Гагцхүү ажлыг голохгүй хийх ажиллах хүч л хэрэгтэй байна. Монголчууд өнөөдөр цалингаа голоод ажил хийхээ байсан. Аж ахуйн нэгжүүдийн өмнө тулгарч байгаа бодит нэг зовлон нь энэ. Цалин нэмэх боломж өнөөдөр аж ахуйн нэгжүүдэд хомс байна. Наанадаж нийгмийн даатгалын шимтгэл дөнгө болж байгаа. Иймээс Монголд ажил хийх хүн олох үнэхээр хүнд болсон. Тиймээс Зүүн өмнөд Азийн Вьетнам, Камбож, Индонез, Энэтхэг, Шри-ланка, Бангладеш зэрэг орнуудаас ажиллах хүч оруулж ирье. Тэд хүн ам олонтой. Ядуус ихтэй. Вьетнам гэхэд 80 сая хүн амтай.
Монголын 200 ам.долларын ажлыг тэд голохгүй хийх юм билээ. Зууг нь хадгалж, үлдсэн зуун ам.доллараараа Монголд ойр зуурын хэрэгцээгээ залгуулаад ажиллах хүмүүс тэнд их бий. Зүүн өмнөд Азийн орнууд халуун учраас Монголын өвөлд тэд ажиллаж чадахгүй болов уу. Тиймээс дөрөвдүгээр сард оруулж ирээд аравдугаар сард буцаах хуулийн орчныг бүрдүүлмээр байна.
Дотоодын ажиллах хүч ингэж ажиллахгүй. Монголын гудамд өнөөдөр гадагш явахааргүй, дотооддоо ч ажил хийхээргүй архи уухаас өөр шидгүй хүмүүс үлдсэн.
Эдийн засгийг хөдөлгөх хүч нь ажиллах хүч байдаг. Өнгөрөгч оны статистикаас харахад монголчуудын тал хувь нь ажилгүй гэж гарчээ. Өчигдөр Монгол Ардын намаас тэтгэврийг 100 мянган төгрөгөөр нэмэх шийдвэр гаргалаа. Өмнө нь ч ингэж л байсан. Танил дүр зураг. Өнөөдөр мөнгө төрд л байгаа. Төрийн мөнгө эрх баригчдын халаасанд бий. Тэд халамжаар монголчуудыг угжиж дуугүй болгосныхоо дараа яаж татварын мөнгийг хувьдаа ашигтайгаар эргэлдүүлэх тухай бодохоос аж ахуйн нэгжүүдийн өмнө тулгарч байгаа ажиллах хүч, цалин тэтгэмжийг нэмэх орчныг бүрдүүлэх тухай бодож, чармайдаггүй.
Тиймээс улсаа хөгжүүлэхийн тулд ажиллах хүчийг гаднаас оруулж ирье. Бүтээмжийг дагаж мөнгө орж ирж байдаг. Эдийн засгийн эргэлт сайжирч байдаг. Үйлдвэрлэл аяндаа бий болж байдаг. Ингээд хөгждөг. Түүнээс манайх шиг ДНБ-ий тал хувийг төр эзэлж, халамжаар иргэдээ угжиж амыг нь хамхиад байдаггүй. Монголын эдийн засаг нэн эмзэг. Уул уурхайгаас хараат. Тиймээс үүнийг засах арга нь бүтээмжийг нэмэгдүүлэх.
Өнөөдөр бидэнд буй боломж нь байгаа зардал дээрээ бүтээмж, өртөг шингээх юм. Дээр бичсэнчлэн өнөөдөр Монголд цалингаа голоод ажиллах хүч олдохоо байчихсан. Тиймээс ажиллах хүч гаднаас авч ажиллуулж Монгол хөгжмөөр байна. Байгаа хэдэн архичдаа хараад суувал Монгол арван жилийн дараа ч яг л ийм янзаараа байх нь.