Categories
арын-нүүр булангууд мэдээ

​Хос хэл байж болдог болохоос хос үсэг байж болдоггүй DNN.mn


Энэ үгийг Эрдмийн Их сургуулийн захирал, Монгол Улсын Шинжлэх Ухааны гавьяат зүтгэлтэн Шинжлэх Ухааны доктор (ScD) профессор Ч.Зэгиймаа хэлсэн юм. Хос хэлээр ярьж болдог болохоос хос үсгээр нэг үгийг хоёр янзаар бичдэг явдал байж болохгүй. Аав абу гэж хоёр янзаар бичдэг улс байдаггүй юм аа. Хуучин бичгийг эрдэмтэн судлаачид нь аваад явдаг юм байгаа биз.

Ард түмний дунд ингэж хавтгайруулан заадгаа болих хэрэгтэй гэсэн юм. Энэ нь хүүхдүүдийн анхаарлыг хоёрдуулдаг гэсэн. Саяны Элсэлтийн ерөнхий шалгалтад монгол хэл дээр унасан хүүхдүүдийн тоо үүнийг батлах мэт. Ингээд хос бичгээс үүдэн хэлэхэд нэг юм та бүхэнд ажиглагддаг уу.Монголчууд бидэнд дандаа онц чухал биш юм чухал мэтээр хэлэлцэгддэг, бүүр түүнийг тун чухал зүйл гэж ойлгуулах гэж оролддог гэдгийг. Хүмүүс ч энэ л их чухал юм байна гээд итгэчихдэг. Үүний жишээ уйгаржин бичиг байна. Түүнийг сурахгүй юм бол монгол хүн устах юм шиг, үүнийг сурвал хөгжлийн манлайд хүрэх юм шиг сурталчилдаг. Бүүр тусгаар тогтнолын баталгаа гэцгээдэг. Яг жинхэнэдээ энэ худал үг. Баталгаа нь бидний өмнөд монгол ахан дүүс маань байна. Тэд уйгаржин бичигтэй ч тусгаар тогтнолоо хадгалаад байдаг бил үү. Тэгэхлээр энэ онц чухал зүйл ч биш байдаг л нэг бидэнд орхигдсон бичиг үсэг орчин үед техник технологийн эрин үед нэг их таарч тохироод ч байдаггүй. Бидэнд үсгээ солих зайлшгүй шаардлага ч байхгүй, заавал солино гэвэл латин нь дээр гэж үздэг олон хүн байдаг. Уйгаржин бичгийг нойр хоолгүй нүдэж байхаар үелэх системийн ганц томьёо цээжилж байвал төгсөх хүүхдэд уул нь хамаагүй дээр л дээ. Яг үүн шиг биднийг хэн нэгэн нь дандаа хэрэг багатай дэмий сул назгай байдал руу шахаж оруулах гэж оролддог нь анзаарагддаг. Хотын утаа цахилгаанаар л давын өмнө арилна, тэгвэл зөвхөн тэр цахилгааныг нь л хийхгүй тойрч давхицгаадаг гэх мэт олон зүйл харагддаг.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *