М.Оюунчимэг: Чингэлтэй дүүрэгт сүүлийн 25 жилийн хугацаанд хамгийн их хөрөнгө оруулалт энэ дөрвөн жилд хийгдэж, шууд үр дүнгээ өгсөн бодит ажил болсон

– Сүүлийн үед Над руу“зорилготой” чиглэсэн ЖДҮ-тэй холбосон эвлүүлэг, гишүүний хөрөнгө орлого огцом нэмэгдсэнгэсэнилт худал мэдээлэлд албан ёсны хариу өгч байна –

УИХ-ын Өргөдлийн байн­гын хороо Монголбанкнаас гаргасан хэрэглээ, ипотекийн зээл хойшлуулах шийдвэр арил­жааны банкууд дээр хэ­рэг­­­жихгүй байгаа асуудлаар иргэдээс ирүүлсэн өргөдлийн дагуу холбогдох албан ту­шаалтнуудыг оролцуулан Байнгын хорооны хуралхийж Монголбанкинд “Хэрэглээний болон ипотекийн зээлийн эргэн төлөлтийн хугацааг хойшлуулахтай холбоотой иргэдэд үүсч буй хүндрэл, ойлгомжгүй байдлыг арилгах зорилгоор дагаж мөрдөх жу­­рам гарган арилжааныбанкуу­даар мөрдүүлэх” үүрэг өгч, биелэлтийг хянан ажиллаж байна.

Тэгвэл саяхан тус байнгын хорооны дарга, УИХ-ын гишүүн М.Оюунчимэг, гишүүн Б.Баттөмөртэй хамтран Коронавируст халдварт цар тахлын үед санхүү, эдийн засгийн тогтвортой байдлыг хангах, эрсдэлээс урьдчилсан сэргийлэх, цахим шилжилт хийх арга хэмжээний тухай Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг Улсын Их Хурлын дарга Г.Занданшатарт тэрээр өргөн барьсан юм. Энэ мэт­чилэн ард иргэдийнхээ ор­лого, эрүүл мэндийг хам­гаалах, ажлын байрыг хадгалж үлдэх чиглэлээр бодитой ажлууд хийж байна.

Энэ талаар УИХ-ын гишүүн, Өргөдлийнбайн­гынхорооныдарга,УИХ дахь Агаарын бохирд­лыг бууруулах аж­лын хэсгийн ахлагч М.Оюунчимэгтэй ярилцлаа.

– 2016оныУИХ-ын сон­гуу­лийнжижигссэнтойргоор явагдсан сонгуулиар та Чингэлтэй дүүргийн гэр хорооллын таван хороо­ноос нэр дэвшсэн. Энэ тойрогтоо улсад анх удаа гэсэн тодотголтой, жишиг болох олон ажилд хөрөнгө оруулалт олж, маш том бүтээн байгуулалтууд хийж бодит ажил хэрэг болгосон.УИХ-ын гишүүн болоод төлөвлөснөө ажил хэрэг болгож чадсаны нууц нь юундаа байна?

-Гэр хорооллын 200 айлыг бохир цэвэр, ус, ду­лаан зэрэг инженерийн бүх шугам сүлжээнд холбосон “Дэд бүтцийн төв” төсөл, айлөрхийн байшингуудыгдулаалж,нүүрс түлэхийн оронд цахилгаанаар ха­лаалтыг шийдсэн юм. Үүнтэйзэрэгцээд янданг буулгаж цахилгаанаар халаах, эко 00 асуудлыг шийдсэн “Шинэ хороо” төсөл өрхийн бичил, жижиг бизнес эрхлэгчдэд зориулсан, тэдэнд учирдаг түрээсийн дарамтыг арил­гасан, хамтдаа хөгжих бо­ломжийг олгосон “Өрхийн хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих төв” төсөл гээд сүүлийн хэдэн жилд дээр дооргүй ярьсаар ирсэн, зориод ч хийж хэрэгжүүлж чаддаггүй байсан асуудлыг барьж авч, үр дүнг нь үзлээ. Манай хороодын иргэд тун ам сайтай, баяр­тай байгаа.Бодитой ажил бол­гоход үнэхээр хүнд байсан.

Монголын төр засаг, үе үеийн Засгийн газар, эрх баригчид гэр хорооллыг хөгжүүлье, инженерийн дэд бүтэцтэй болгоё, утаанаас, хөрсний бохирдлоос салгая гэж ярьж, хөрөнгө мөнгө гаргадаг хэдий ч үр дүнд хүрдэггүй байсан юм.

Өнгөрсөн хугацаанд би зөвхөн сонгогдсон тойргоо бодож ажиллаагүй гэдгээ тодруулж хэлье.Мэдээж намайг төлөөллөө болгож УИХ-д сонгосон иргэдэд амласан амлалтаа биелүү­лэхийн төлөө ажилласан.Тиймээс ч Чингэлтэй дүүр­гийн 7 дугаар хороонд дээрх томоохон төслүүдийг хэрэг­жүүлсэн.Улаанбаатарын гэр хорооллыг дэд бүтэцтэй, орон сууцтай болгож хөгжүүлж болдог юм байна гэдгийг харуулахыг зорьсон учир нэг хороог жишиг хороо болгосон юм.

Чингэлтэй дүүргийн 7-19 дүгээр хороо гэр хороо­лол юм.Энэ хороодод цааш­­даа дээрх төслүүдээ үргэлж­лүүлэн хэрэгжүүлэхээр тө­лөвлөж байна. Тухайлбал, 2020 онд дөрвөнтэрбум төгрөгөөр “Шинэ хороо” тө­сөл хэрэгжихээр төсөвт мөнгө нь туссан. Хэдхэн хо­ногийн дараа Барилга, хот байгуулалтын яам тендерийг нь зарлаад, ажил эхэлнэ.Тендер авсан нэг компани 150-иас доошгүй айлыг дулаалах учраас энэ төсөлд стандарт хангасан айлуудыг бүгдийг нь хамруулах бололцоо байгаа.Гол нь тендер авсан компани ажлаа сайн хийх хэрэгтэй.Үүнд манай ажлын алба маш их анхаарал тавьж байна.Төр засгаас хэрэгжүүлж эхэлсэн томоохон төслүүд эхлээд, эсвэл дундаа ороод дандаа хөрөнгө мөнгө нь гацчихсан, газар чөлөөлөх асуудал нь шийдэгдээгүй, санхүүжилтгүй болж зогсчихсон байдаг нь сэтгэл дутсан, хариуцах эзэн­­гүй хаясантай л холбоо­той шүү дээ.Тийм алдааг гаргуулахгүй байх нь миний зарчим, зорилго юм.

-Таны сонгогдсон дүү­рэгт гэр хорооллын дахин төлөвлөлтөөр тун ойрын үед хийгдэж байгаа ямар ажил байна?

-Чингэлтэй дүүрэгт, Монголын үндэсний олон ний­тийн радио, телевизийн орчимд гэр хорооллын да­хин төлөвлөлтийн хүрээнд баригдахорон сууцыг дэд бүтцээр хангах төсөл 60 гаруй хувьтай хийгдээд зогсчихсон байсныг БХБЯ, төсөл хэрэг­жүүлэгчтэй ярилцаж, шахажажилланхөдөлгөснөөр инже­нерийн шугам,сүлжээний ажлыг дуусгалаа. Уг төсөл мааньөөрөө 60 гаруй тэр­бум төгрөгийн өртгөөр хийг­дэж дууслаа. Одоо иргэд газ­раа чөлөөлөөддахин тө­лөвлөлтөө хурдан оруулж, энэ шугам сүлжээг ашиглах нь чухал байна.

Гэр хорооллыг дэд бүтэц­тэй, инженерийн шугам сүл­жээтэй болгосноор агаар, хөрсний бохирдлын асуудал давхар шийдэгдэнэ.

-Гэрхороололд орон сууц барина гэж эрх ав­сан, ажил нь бүр эхлээ ч үгүй байгаа компаниудын асууд­лыг яах вэ. Иргэд л хохирсоор байна шүү дээ.

-2012-2016 онд гэр хо­роололд дахин төлөвлөлт хийнэ, орон сууц барина гэж эрх авсан нэлээд компани ажлаа хийгээгүй.Эдгээр компаниудын асуудал маш хүнд байгаа.Шууд хасаад чаддагийг нь оруулах гэхээр шүүхдээд явчихдаг.Шүүх дээр заргалдаад байгаа компаниудын асуудлыг яарал­тай шийдэх хэрэгтэй байна.Шүүхийн ерөнхий зөвлөлд хүсэлт гаргаж гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийн хүрээнд сонгогдсон компаниудийн нэхэмжлэлтэй захиргааны хэргийн шийдвэрлэлтийн судалгааг ч авсан. Чингэлтэй дүүргийн дахин төлөвлөлтийн хүрээнд сонгогдсон ч ажлаа хийгээгүй “Эрэл” компанийн эрхийг цуцалсан ч шүүхэд нэхэмжлэл гарган өчнөөн явдалчирэгдэлболсон хэрнээ нэхэмжлэлээсээ татгалзсан байна лээ.

Эрх авсан компаниуд ингэж шүүхдээд явчихдаг асуудлын цаана олон айл өрх, иргэд хохирч буй учир шүүхийн шинэчлэлийн асуудлыг ч хөндөхөд хүргэж байна.Энэ ноцтой асуудлыг хамгийн эхний ээлжинд шуурхай шийдвэрлэхэд бид онцгой анхаарч ажиллана.

-“Дэд бүтцийн төв”, “Шинэ хороо” төслийг хэрэг­жүүлэхэд айл өрхүүдээс өртөг, зардал гардаг уу?

-285 айлыг хамруулан инженерийн шугам оруулсан “Дэдбүтцийнтөв” төслийгнийт 10 орчим тэрбум төг­рөгөөр хэрэгжүүлсэн. Энэ хэмжээний мөнгөөр 285 өрх айл орон сууцтай болсон гэсэн үг. Энэ төслийг хэрэгжүүлэхэд айл өрхүүд ванн,00 зэрэг зарим эд зүйлээ өөрсдөө авч, бусад бүх зардлыг төслийн хүрээндшийдсэн. Харин “Шинэ хороо” төсөл ашиглалтын хувьд хэт муудаагүй, төдөөс төдийн хэмжээтэй байшинтай гэх зэрэг энгийн шалгууртай.Үрөгөөжөө бодолцож шалгуур тавихаас өөр аргагүй. Олон жил засаж тордоогүй бай­шинг дулааллаа ч үр дүнгүй болдог учраас. Энэ төсөлд иргэдээс гарах зардал гэвэл хашаа хороогоо тордоод, хашаан дотроо мод бут, зүлэг тарьж агаар, хөрсний бохирдлоосоо салах сэтгэл­гээтэй болох л явдалюм. Манай иргэд ч үүнээс хойш суудаггүй, байшингаа ийм гоё болгочихсон юм чинь одоо ингэнэ, тэгнэ гээд урамтай, баяртай байдаг.Гурав, дөрвөнхөн жилийн дотор ийм их юм хийх боломж байдаг л юм байна гэж ярих иргэд олон таарсан.Аргагүй шүү дээ, Чингэлтэй дүүрэгт сүүлийн 25 жилд хамгийн их хөрөнгө оруулалт энэ дөрвөн жилд хийгдэж, шууд үр дүнгээ өгсөн.

– Сонгууль дөхөж байгаа энэ үед улстөрчдийг эрх барьж байгаа МАН-ын за­рим гишүүдийг хар­луу­­лах явдал газар авч эхэллээ.Тухайлбал,ЖДҮ-ийн асуу­дал байна.Та энэ сан­гаас зээл авсан юм уу?

-Би болон миний хамаарал бүхий этгээдүүд зээл аваагүй.Хамааралгүй этгээдэд ч зээл зуучилж өгөөгүй.Би зээл аваагүй гэж хэлэх нэг хэрэг.Гол нь үүнийг баримтаар ня­цаах учиртай.Жижиг, дунд үйлдвэрийг хөгжүүлэх санд би албан бичиг явуулсан.М.Оюунчимэг гэдэг хүн, хамаарал бүхий этгээд нь ЖДҮ-ийг дэмжих сангаас зээл авсан уу, хэн нэгэнд зээл авахад нөлөөлсөн үү гэдэг лавлагааг ирүүлнэ үү гэж. Тус Сангийн захирлын үүргийг түр орлон гүйцэтгэгч Б.Батцэцэгийн гарын үсэгтэй миний нэр дээр 2019 оны дөрөвдүгээр сарын 05-ны өдөр ирүүлсэн албан бичигт “Жижиг, дунд үйлдвэрийг хөгжүүлэх санг 2016 онд Хүнс хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яаманд шилжиж ирснээсхойшиххугацаандтус сангаас М.Оюунчимэг нэрээр ямар нэгэн зээл олгоогүй, хамаарал бүхий этгээдтэй холбоотой бо­лон зээлийн шийдвэргаргалтад нөлөөлсөн тухай мэдээлэл Санд байхгүй болно” гэсэн байна. Тухайн үед мөн Ав­лигатай тэмцэх газарт ч ханд­сан.Манайд шалгагдаагүй гэж хариу ирүүлсэн.

-УИХ-ын гишүүд сон­гогдсонтойргийнхообизнес эрх­лэгчдийн компанийг хамруулж өгнө үү гэж бичиг хийж ЖДҮ-ийг дэмжих санд өгсөн асуу­дал гарсан. Ер нь УИХ-ынгишүүд тойргийнх нь иргэд, байгууллагаас хүсэлт са­нал ирвэл түүнийг ньзохих байгууллага,албан тушаалтанд уламжилдаг шүү дээ. Та ийм байдлаар ч ЖДҮ-д хандаагүй юм уу?

-Би ямар ч компани, биз­нес эрхлэгчийг дэмжээч гэж зуучилсан бичиг хийж өгөөгүй.Тиймээс ч миний нэр анхнаасаа ЖДҮ-ийг дэмжих сангаас зээл авсан хүмүүсийн нэр дотор байхгүй.

-Тэгвэл таныг зээл ав­сан гэж яагаад яригдах бо­лов. Олон нийтийн сүл­жээ­гээр ийм мэдээллийг сүүлийн үед бүр зохион байгуулалттай нэлээд тү­гээ­гээд байх шиг…

-Миний сонгогдсон хороо, дүүргийн иргэдэд онцлон тү­гээж буйг мэдээж улс тө­рийн зорилготой л гэж харж байна.Улстөрчид хийсэн бү­тээс­нээрээ бус нэгнийхээ нэр хүндийг харлуулж өр­сөлддөг заншсан аргаа л хэрэглэж байгаа нь тэр.

Харин яагаад ийм мэдээ­лэл гарах болов гэдэг талаар товчхон тайлбар хэлье. ЖДҮ-ийг дэмжихсангаас зээл авсан улстөрчид, гишүүдийн нэр аль жилийн өмнө тодорхой болсон шүү дээ. Анх ЖДҮ-ийг дэмжих сангаас тэр, энэ хүмүүс зээл авчээ гээд шуугиж байх тэр үед МАН-ын бүлэг хоёр хуваагдчихсан байсан.Яг тэр өдрүүдэд шу­дарга үнэний талд зогссон цөөнгүй гишүүдийг янз бүрээр дарамтлах, эсвэл талдаа татах гэ­сэн оролдлого гарч байсан.Өөр гишүүд бас ийм байдалд орсон болов уу.Саналыг нь хүлээж аваа­гүй учир сэт­гүүлчдэд мэдээлэл хийхдээ миний нэрийг санаатай хэлсэн гэж боддог.Тэр үед Л.Энх-Амгалан гишүүнд хандаж хэлсэн, та энэ мэдээллээ нотлоорой гэж.Харин тэр хүн надад “Энэ бол улс төр шүү дээ.Нэр андуураад хэлсэн шүү дээ, Уучлаарай” гэсэн. Тухайн үед явсан бохир улс төрөөс улбаатай мэдээллийг одоо Чингэлтэй дүүрэгт нэр дэвших сонирхолтой хүмүүс гаргаж ирээд, зураг хөрөгтэйэвлүүлээд цацдаг юм бай­на лээ. Зарим үйлдлийг шалгуулахаар цагдаагийн байгууллагад хандсан.Цаг­даагийн байгууллага шал­гаад хэн, ямар зорилгоор ийм мэдээлэл цацдагийг тогтоосон.

-Энэ дашрамд тод­руу­лахад хөрөнгө, орлого нь гишүүн болс­ноосоо хойш их хэмжээгээр нэ­мэгдсэн гэдэг мэдээлэл мөн цацагдсан.Энэ талаар Ёс зүйн дэд хороогоор хэлэлцэж байсныг санаж байна?

-Миний хөрөнгө, орлого УИХ-ын гишүүн болоод нэмэгдээгүй, байгаагаараа л байгаа.Нөхөр маань их сургууль төгссөн цагаааа хойш бизнес хийсэн.Бусдын жишгээр нийгэм, эдийн засгийн байдлыг дагаж бизнес нь дээшилж, бас уруудаж л явдаг.

Хөрөнгө, орлого нэмэгдсэн гэдэг тухайд нэг төрийн бус байгууллагаанхийммэ­дээлэл нийгэмд цацсан. Тэр залуусыг хүлээж авч уулзахад бас л “Уучлаарай, АТГ-ын хөрөнгө орлогын мэдүүл­гийн арын хэсгийн тайлбар харагддагүй учраас бид техникийн алдаатай тоог үндэслэн цэг, таслал андуурсан байна” гэсэн. Ямар ч хүн байсан нэр төрийг нь хөндсөн мэдээлэл цацах гэж байгааболнягталдаг баймаар. Зориуд ийм мэдээлэл цац­чихаад “Уучлаарай” гээд орхис­ны дараа тэр мэдээллийг нь үнэн юм шиг харагдуулж, дэвэргэдэг увиагүй үйлдэл гардаг нь харамсалтай.

-Хариуцлагагүй мэ­дээ­лэл цацсан Л.Энх-Амгалан гишүүн,тэрТББ-ыгшүүхэднь өгчихөж болоогүйюм уу?

-Энэ асуудлаар би АТГ, УИХ-ын Ёс зүйн дэд хороонд шалгаж өгнө үү гэж хандсан.Мөн шүүхэд хандахаа ч мэ­дэгдсэн.Харин тэд өөрсдөө уучлал гуйсан.Ёс зүйн дэд хороо хоёр ч удаа хуралдаад, дарга Б.Бат-Эрдэнэ нь “УИХ-ын гишүүн М.Оюунчимэгийн хөрөнгө, орлогод огцом өөрч­лөлт орж, нэмэгдсэн зүйл алга.Техникийн алдаа буюу цэг, таслал андуурагдсан байна” гэдэг тайлбар өгсөн.

Би УИХ-д анх нэр дэв­ших­дээ нэр цэвэр байх ямар чухлыг ойлгосон.Албан ту­шаалын эрх мэдэл, давуу талаа ашиглаж улс орон, ний­гэмдээ хохиролтой зүйл хэзээ ч хийхгүй. Ямар нэг хууль бус арга замаар мөнгө олохын төлөө ч биявдаггүй.Хууль бус, хувийн эрх аш­гаа бодолцсон зүйл хийж байсангүй.Энэ зарчимдаа үнэнч учраас ч тэр үү нийгэм, хүний хөгжлийн төлөө УИХ дээр орж ирсэн асуудал бүрт нухацтай хандаж, саналаа хэлдэг. Ту­хайлбал, улстөрчид, албан тушаалтнууд ЖДҮ-ийг дэмжих сангаас зээл авдаг байдалцаа­шиддавтагдахгүйн тулд Ж.Ганбаатар нарын ги­шүүд­тэй хамтран Жижиг дунд үйлдвэрлэл, үйлчилгээг дэм­жих тухай хуулийн төсөл санаачилж, батлуулсан. Энэ хууль хэрэгжээд эхэллээ. Сангийн жижиг бизнес эрх­лэгчдэд зориулагдсан мөнгө банкаар өндөр хүүтэй­гээр дамжихгүйгээрэзэндээ хүрдэг боллоо шүү дээ.

Түүнчлэн, Чингэлтэй дүү­рэгт хувиараа болон өрхийн хөдөлмөр эрхлэгчдэд зориулсан түрээсийн хямд ажлын байр гаргах, жижиг дунд үйлдвэрлэгч болгон “бойжуулах”, сургалт сур­талчилгааолонталтүйл­чилгээ үзүүлэх зорилготой сүүлийн үеийн тоног, тө­хөө­рөмжөөр тоноглосон“Өрхийнхөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих төв”-ийгбайгуулжашиглалтад оруулсан гээд жижиг дунд үйлдвэр үйл­чилгээг дэмжих чиглэлээр тууштай ажиллаж байна.

-Өргөдлийн байнгын хороо Агаарын бохирдлыг бууруулахад Засгийн га­зартай нягт хамтран ажил­ласан. Мөн та Туул голыг хамгаалалтад авах, эрэг дагуухбайшин барилгыг буулгах зэргээр мөнгөтэйхүмүүстэй дайтсан ажил ч багагүй хийлээ. Энэ нь улс төрд магадгүй танд дайсан бэлтгэсэнбайх. Шантрахгүй байна уу?

-Дайсантай болохыг үгүйсгэхгүй.Гэхдээ тийм бай­лаа ч ийм зүйлээс болж шантрахгүй.Шантрах байсан бол би яах гэж улс төрд ор­сон юм бэ.Улс төрийг ойроос харж, ажиглаж явсны хувьд энэ байтугай асуудал гарахыг би төсөөлж байсан.Юм хийж бүтээх нь хүн болж төрсний чухал хэрэг шүү дээ.Би сэтгүүлч, сурвалжлагч байхдаа ч нийгмийн шударга ёсны төлөөх эмзэг сэдвүүдийг барьж авч, шантрахгүй ажил­ладаг байсан. Одоо шийдвэр гаргах түвшинд ажиллаж байна, энэболомжооашиглаж нийгмийн сайн сайхны төлөө цаашдаа ч их зүйл санаачилж хийх болно.

О.Ариунцэцэг