Өнөө жилийн үндэсний их баяр наадмын түрүү бөх Э.Оюунболдын допингийн шинжилгээнд бүдэрсэнтэй холбоотой дуулиан өнөө хэр нь татраагүй байна. Гэхдээ энэ хэрэг илүү өргөн цар хүрээг хамарсан байж болох сэжүүр үүссэн тухай мэдээлэл хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр цацагдсан.
Улсын аварга Э.Оюунболд допинг хэрэглэсэн паян нь олонд илчлэгдсэний дараа 2009-2019 оны наадмуудын допингийн шинжилгээний хариуг нийтэд ил болгохыг шаардсан бичгийг Баяр наадам зохион байгуулах хороонд хүргүүлсэн байдаг. Тус хорооноос дорвитой шийдвэр гаргаагүй учраас Э.Оюунболд допингийн шинжилгээний ард явагддаг хууль бус үйл ажиллагааны талаарх гомдлыг Авлигатай тэмцэх газарт хүргүүлжээ. Түүний гомдлын мөрөөр АТГ-аас шалгалт явуулж “Допингийн шинжилгээнд гадны нөлөө ордог, шээс сольдог” байж болох ул мөр илэрсэн талаар мэдээлэл цацагдаад байна.
Ямартай ч бусадтайгаа барьцсан залуу аваргын гомдолтой холбогдуулан Авлигатай тэмцэх газраас Допингийн эсрэг үндэсний төв болон баяр наадам зохион байгуулах комиссын эрх бүхий хэд хэдэн албан тушаалтнуудаас байцаалт аваад эхэлсэн байна. Эдгээр албан тушаалтнууд дунд манайдаа л урдаа барьдаг спортын эмч, анагаах ухааны доктор эмч Н-ыг байцаагаад эхэлсэн талаар эх сурвалж мэдээллээ. Түүнийг эрх мэдэл албан тушаалаа урвуулан ашиглаж допингийн шинжилгээг санаатайгаар өөрчилдөг, допингийн шинжилгээгээр шантаажилж бөхчүүдээс мөнгө нэхдэг байж болзошгүй гэх үндэслэлээр шалгаад эхэлсэн бололтой.
Үүнтэй холбогдуулан Авлигатай тэмцэх газраас 2009-2019 онуудын допингийн шинжилгээний хариуг шалгаж, дахин нягталж үзэхээр болоод байгаа юм байна. Спортын анагаах ухааны доктор Н-ыг дээрх жилүүдэд бөхчүүдийн шинжилгээг өөрчилсөн байж болзошгүй гэж үзжээ. Тэрбээр хэд хэдэн бөхчүүдээс эхнэрийнхээ дансаар дамжуулж мөнгө авдаг байсан нь ил болоод байгаа гэнэ. Ямартай ч хэд хэдэн улсын том цолтнууд авлига өгч допингийн шинжилгээний хариугаа нуун дарж байсан талаар эх сурвалжууд ярьж байна.
Допингийн шинжилгээг бизнес болгосон гэх барьцгүй яриа ор үндэслэлгүй худлаа зүйл биш бололтой.
Допинг тойрсон асуудлын талаар улсын манлай начингуудын нэгээс тодруулга авлаа.
-Наадмын түрүү бөх допингийн шинжилгээнд бүдэрлээ. Залуу аварга 2009-2019 оны баяр наадмын допингийн шинжилгээг олонд ил болгох хүсэлт гаргасан байна. Допингийн шинжилгээг нуун дарагдуулах, гар хүрэх асуудал байж болох уу?
-Э.Оюунболд аварга ор хоосон зүйлд гомдол гаргаагүй байлгүй дээ. Улс төр, бизнесийн том улсуудын нөлөөллөөр шинжилгээ өөрчлөгддөг байхыг үгүйсгэхгүй. Миний хувьд дөрвөн ч удаа допингийн шинжилгээ өгч байсан. “Таны шинжилгээнээс допингийн төрлийн бодис илэрсэнгүй” гэж Допингийн эсрэг үндэсний төв, Баяр наадмын зохион байгуулах хорооноос мэдэгдэж байсан удаа байхгүй. Илэрсэн ч юм уу илрээгүй ч юм уу, таг чимээгүй л байдаг. Цаагуураа ямар үйл явц өрнөдгийг сайн мэдэхгүй юм. Уул нь допингийн асуудалд баяр наадам зохион байгуулах комисс энэ тэр гэлгүй Монголын үндэсний бөхийн холбоо хариуцаад ажиллаад явбал зөв зүйтэй юм шиг санагддаг.
-Өнгөрсөн жилүүдийн шинжилгээг дахин нягтлахад асуудал сөхөгдөж болох уу?
-Допингийн шинжилгээ олны нүднээс далд явагддаг. Шинжилгээний хариу сольдог, хүнийг өмнөөсөө шээлгэдэг гээд л янз бүрийн юм дуулдаж л байдаг. Асуудал байж мэдэх л юм. Нэг удаа нягталж шалгаад номонд нь оруулчихвал ичиж зовохгүйгээр хэрэглэдэг хүмүүст том дохио болох байх.
-Монгол бөхчүүд допинг хэрэглэж байгаа нь юутай холбоотой вэ. Та яаж харж байна?
-Олон шалтгаан байна. Монгол бөхийн бай шагнал өндөр болжээ. Ах нараараа дэмжүүлж байгаад улсын цол хүртчихвэл нутгийн зөвлөл нь найран дээр нь байр машины түлхүүр гардуулдаг болсон байна. Өндөр цолонд хүрвэл хэдэн өрөөгөөр нь байр өгнө. Нутаг орны нэрээ дуурсгаж байгаа бөхчүүдийнхээ хөлс хөдөлмөрийг үнэлж байгаа нь нэг талдаа сайн хэрэг. Гэхдээ бөхчүүд маань амьдралын баталгаатай болохын тулд допинг гэдэг хортой зүйлийг хэмжээ хязгааргүйгээр хэрэглэдэг хандлага бий болжээ. Байр машины төлөө эрүүл мэндээ золиосолж, өрсөлдөгч бөхчүүдийнхээ хөлс хөдөлмөрийг үнэгүйдүүлж байна. Зарим бөхчүүдийн энэ сонирхолд дөрөөлж хүчний багш дасгалжуулагчид нь бизнес хийдэг болсон. Үүнд хуулийн байгууллагын хараа хяналт хэрэгтэй байна.
-Допинг хэрэглэсэн бөхөд ямар шинж тэмдэг илэрдэг вэ. Барилдахад мэдэгдэх үү?
-Цэцэрлэгийн хүүхдүүдтэй бага ангийн сурагч барилдаж байгаатай адилхан. Допингтой бөхтэй барилдахад чинь мод хад мөргөж байгаа юм шиг мэдрэмж төрнө шүү дээ. Биеэр нь яр шарх гарсан, ууртай нөхдүүдүүдээс халгаад барилдах сонирхол ч буурч байна. Энэ асуудалтай тэмцэж дорвитой арга хэмжээ авах цаг ирээд байна” гэв.
Баяр наадам зохион байгуулах хорооноос улсын аварга Э.Оюунболдын цолыг хурааж, барилдах эрхийг нь хоёр жилээр хасах шийдвэр гаргаж Ерөнхийлөгчийн тамгын газарт хүргүүлсэн талаар Шадар сайд Ө.Энхтүвшин мэдэгдсэн юм. Харин Ерөнхийлөгчийн тамгын газрын зүгээс “Манайд албан ёсоор хүсэлт ирээгүй байна” гэх тайлбарыг өгөөд байгаа юм. Допингтой холбоотой асуудал хаана ямар шатандаа яваа нь одоогоор тодорхой бус байна. Энэ асуудал шийдэгдэхгүй удсаар ирэх онтой золгох нь бололтой.