Лимбэний тенор Димаш

Өнгөрсөн жил Хятадад зохиогдсон “Би дуучин” нэртэй олон улсын дуучдын уралдаанд Казахстаны оролцогч Димаш Кудайберген гэх залуу оролцож тэргүүн байр эзэлсэн юм. Арван шаттай уг уралдааны турш Димаш Хятадыг тэр чигээр нь байлдан байгуулж олон сая шүтэн бишрэгчтэй болж чаджээ. Тэрээр тус улсын алдартай бүхий л телевизийн шоунд уригдан оролцож хоолойныхоо цар хүрээг гайхуулж, Азийн шинэ од гэх тодотголыг олж авсан юм.

Димаш Кудайберген доод өнгөнөөс дээд өнгө хүртэл зургаан өнгөөр чөлөөтэй, гайхалтай дуулдаг нь олон хүнийг бишрүүлдэг. Оросын дуучин Витасыг хүмүүс мэднэ. Дээд өнгөөр ямар гайхамшигтай дуулдаг билээ. Гэтэл Хятадын “Би дуучин” шоуны үеэр Димаш Витасын “Опера 2” дууг дуулсанд Витасын менежерүүд ихэд дургүйцэж дуучныхаа дууг дахин дуулахгүй байхыг хатуу сануулсан юм. Энэ үйл явдал нь түүний рейтингийг улам өсгөж, олон улсын хараанд өртүүлсэн гэж болно.

Димаш, Витас хоёрыг харьцуулсан мэдээлэл их тархаж, “Витасын хоёр дахь хувилбар нь Димаш” гэх шүүмжлэгчид ч гарч ирсэн юм. Харин үүнд Димаш ихэд дургүйцэж “Би зөвхөн өөрөөрөө, өөрийнхөө л байдаг. Хэнийг ч дуурайдаггүй. Энэ бол надад байгалиас заяасан хоолой” гэсэн тайлбар хийсэн юм. Димашийн дуулж байгаа дуунууд нь өөрийнх нь хоолойны өнгө, цараанд нягт таарсан бөгөөд оргил болон төгсгөл хэсэгтээ хоолойныхоо чадлыг илтгэж дээд өнгөөр дуулахдаа амьсгалаа ч сурмаг удирдаж чаддаг нь мэргэжлийн хүмүүсийн зүгээс өндөр үнэлгээ авдаг. Дууны үг нь ухаарал, харамсал, гомдол, хайрыг илэрхийлсэн байдаг нь хоолойны өнгөтэй нь яв цав нийлнэ. Түүний дуулахыг сонссон үзэгчид нулимс дуслуулах нь энгийн үзэгдэл. Димаш ч дуулахдаа үзэгчдийг хэрхэн байлдан дагуулахаа мэдэх бөгөөд жүжиглэлт, биеийн хөдөлгөөнөө дууны өргөлттэйгөө тааруулдаг. Тиймээс ч түүнийг “Шоу”-ны дуучин гэх нь бий. Учир нь Димаш дэлхийн аль л алдартай шоу байна, тэр болгоны тайзан дээр гарч гайхамшигт дуу хоолойгоо хүргэсээр, дэлхийг бишрүүлсээр явна. Дэлхийн алдартай продюсер Саймоныг манайхан “Х Fac­tor” шоуны шүүгч гэдгээр нь мэднэ. Димаш Саймоны өмнө тайзан дээр гарахдаа ч өнөө л өөртөө итгэлтэй байдлаараа, хоолойны цараа гайхуулан дуулахад үзэгчид нам гүм болж, нулимсаа арчицгаажээ. Хатуу, чанга гэдгээрээ олон хүнээс зэмлэл хүртдэг Саймон шүүгч хэдийнэ мэлмэрчихсэн сууж Димашийн хоолойг хүлээн зөвшөөрснөө илэрхийлсэн юм.

Димашийн гадаад төрх, биеэ авч яваа байдал сүүлийн жилүүдэд эрс өөрчлөгдөж К-поп буюу Солонгосын поп хамтлагуудын гишүүн залуусыг санагдуулам болсныг “Мэс засал хийлгэсэн” гэж тайлбарлах хүмүүс ч бий.

Аав ээжтэйгээ

Димаш Кудайберген 1994 оны тавдугаар сард Казахстаны Актобе хотод төржээ. Аав Канат Кудайберген, ээж Светлана Айтбаева нар нь дуучин бөгөөд аав нь хотынхоо Соёлын ордны дарга, ээж нь “Актобе” чуулгын дуучнаар ажилладаг аж. Урлагийн гэр бүлд өсч төрсөн хүүхдүүдийн орчин нь тэр чигээрээ дуу хөгжим байдгийн адил Димашийн бага нас ч тэр хэмнэлээр өнгөрч, зургаан настайдаа төгөлдөр хуурын үндэсний аварга шалгаруулах тэмцээнд оролцож, арван настайдаа бүсээсээ шалгарч байжээ.

Түүний дуучны замнал 16 настайгаас нь тавигдсан бөгөөд 2010 онд “Baikonur of Voice” олон улсын наадмаас алтан медаль хүртэж, 2012 онд “Жас Канат” үндэсний уралдаанд түрүүлжээ. Тэр жилдээ Дорнод Базарын телевизийн тэмцээнд түрүүлж жилийн дараа Азийн фестивалиас шилдэг дуучны шагнал хүртжээ. Димаш төрөлх хотынхоо хөгжмийн коллежийг 2014 онд төгсч Казах үндэстний урлагийн их сургуулийн Жазз хөгжмийн тэнхимд элсэн орсон байна. Сургуулийнх нь багш нар “Димаш зургаан октаваар дуулдаг. Манай шавийн хоолойг Лимбэний тенор гэдэг юм” гэж бахархан ярьжээ.

Аав ээж нь Казахстаны олны танил дуучид бөгөөд хүүгийнхээ авьяасыг багаас нь хөгжүүлж тэмцээн, уралдаан бүрт дэргэд нь байж дэмждэг юм байна. Димаш аль хэдийнээ тоглолтоо Астанд тавьж, аялан тоглолтоор яваад амжсан бөгөөд Азийн хөгжмийн наадмын “Азийн шилдэг дуучин” шагналыг хүртээд байна.

Өргөн цар хүрээтэй, зургаан октавтай хоолой нь баритон хоолойны хамгийн доод цэг хүрч, тэгснээ дээд сопранд хүрдэг болохоор Казахстаны дуурийн томчуул Димашт дуурийн театртаа дуулахыг санал болгоход орчин үеийн хөгжмөөр карьераа өсгөнө гэж сонгодог урлагаас татгалзжээ. Казахын уламжлалт хөгжмийн элементүүдийг, поп хөгжимтэй хамтатгаад казах, орос, англиар дуулдаг бөгөөд одоогоор мандарин хэл сурч байгаа гэнэ. Димаш “Би Казахстаныг дэлхийд танилцуулахыг хүсч байна” гэсэн нь нутаг нэгтнүүдийнх нь сэтгэлд нийцдэг аж.

Эцэг эх нь өвөө эмээтэй нь хамт амьдардаг байсан нь Димашийн хүмүүжилд эерэгээр нөлөөлж казахын уламжлалт зан заншлын дагуу түүнийг маш хүмүүжилтэй нэгэн болж өссөнийг эргэн тойрныхон нь ярьдаг юм байна. Эмээ нь биологийн багш бөгөөд залуудаа дуулдаг нэгэн байжээ. Харин өвөө нь домборчин. Димашийн аав ээж нь казах хэлээ сайн мэддэг бөгөөд домбор зэрэг уламжлалт хөгжмийн зэмсгээр гарамгай тоглодог юм байна. Димашийн аав ээж нь тоглолт хийхэд Димашийг өвөө эмээ нь дагуулж очоод тоглолтыг нь заавал үзүүлдэг байсан нь өөрийг нь урлагийн хүн болгох замыг тавьсан гэж үздэг юм байна. Димаш “Эмээ, өвөөтэйгөө хамт суугаад харж биширдэг байсан тайзнаа одоо гарч дуулж байгаадаа үргэлж баярладаг юм. Тийм ч болохоор би тайзандаа мөргөж, талархаж байгаагаа үргэлж илэрхийлдэг” гэжээ.