Оюутан ахуй цагийн дурсамж хамгийн сайхан гэдэг. Тэгвэл энэ удаагийн “Нэг ангийнхан” буландаа Идэр их сургуулийн сэтгүүл зүйн ангийг урив. Уг анги Идэр их сургуулийн хамгийн анхны сэтгүүл зүйн ангийн төгсөгчид гэнэ. 2003 онд нэг анги болон нэгдсэн тэд өдгөө сэтгүүл зүй болоод бизнесийн салбарт өөрсдийн гэсэн байр сууриа олж ирээдүй өөд тэмүүлж байна.
Уг ангийн хаалгыг тухайн үед 30 гаруй хүүхэд татсан байна. Шинэ бүхэн соньхон байдаг хойно хот хөдөөгийн салхи татуулсан залуусын сэтгэлийг соронздон татсан нь зөвхөн “Сэтгүүл зүй” гэх гоёмсог үг байсан юм. Зарим нэг нь аав, ээжээрээ зөвлүүлэн, нэг хэсэг нь сэтгүүл зүй гэх үлгэрийн тайзыг эзэгнэхээр нарлаг намраар хөдөө орон нутгаас Улаанбаатар гэх метрополис хотыг тэд зорин ирсэн байдаг. Ангидаа 30-лаа байсан тэднээс 17 нь 2007 онд мэргэжлээрээ төгсчээ. Эл ангиас өнөөдөр Идэр их сургуульд мэргэжлийнхээ дагуу оюутнуудыг бэлтгэн багшилж буй нь П.Шүр-Эрдэнэ аж. Тэрээр ангийнхаа хөвгүүдийн талаар “ Манай анги нэгдүгээр курст найман хөвгүүнтэй байлаа. Гэвч төгсөх жил ердөө гурав нь үлдсэн юм. Тэр дундаас нэг ч удаа хичээл тасалж үзээгүй Б.Батпүрэв гэх хөвүүн байсан. Харин нөгөө хоёр залуу нь заримдаа хичээл тасалдаг байлаа. Манай ангийн охид “Ангийн хөвгүүдээ нааш ир ээ” гээд ганц хичээлдээ ирдэг залуу болох Б.Батпүрэвийг л дууддаг байсан. Ангийн хөвгүүдийг ганцаараа төлөөлөн зогсдог байсан Б.Батпүрэв маань өдгөө Хөвсгөл аймаг дахь Аеро Монголиагийн салбарын захирал” гэсэн юм.
Харин Идэр их сургуулийн анхны сэтгүүл зүйн багш нар залуухан бүсгүйчүүд байжээ. Энэ талаар тус ангийн оюутан байсан Г.Болормаа “Манай ангийн багшийг Д.Жигзмаа гэдэг байсан. Тухайн үедээ Багшийн их сургуулийн Утга зохиолын ангийг дүүргэсэн мундаг багш байлаа. Багш маань нүүр дүүрэн инээмсэглэлтэй, том уруултай, бордуу хүн байсан. Биднийг нэгдүгээр курст ороход багш жирэмсэн байсан юм билээ. Багштайгаа их нээлттэй ярилцаж жаргал зовлонгоо хуваалцдаг байж билээ. Гэвч гуравдугаар курст ордог жил багш Солонгос улс руу докторын зэрэг хамгаалахаар явсан юм даа” гэв. Живзмаа багшийг алс холын орныг зорьсны дараа ангийн багшаар Н.Мөнхзориг гэх залуухан багш ангийг даасан байна. Мэргэжлийн талаасаа Солонгоо багш хамгийн сайн байсан гэж тэд дурсаж байлаа. Тэрээр уг ангийнханд “Миний хөргийг бич” гэсэн даалгавар өгсөн байна. Гэтэл оюутнуудын нэг нь “Анх харахад яг л тахиа шиг харагдсан” хэмээн бичиж хөглөж орхисон байна. Учир нь Солонгоо багшын үс шар өнгөтэй байж л дээ. Тус ангийн оюутнууд хичээлийн анхны өдрөө Солонгоо багшийн лекцэд сууж байжээ. Гэтэл балаар ширээ нүдэх чимээ сонсогдож эхэлсэн байна. Оюутнууд багшийн яриаг сонсож чадахгүй болсон учраас ангийн дарга Х.Саруул-Эрдэнэ “Хэн чимээ гаргаад байгаа юм бэ. Багшийн яриа сонсогдохгүй байна шүү дээ” гэж шаардлага тавьжээ. Чимээ гаргасан учир нь оюутан Ц.Цэндсүрэн хараагүй байсантай холбоотой аж. Тэрээр цоолбор хийж багшийн яриаг бичиж авч байсан байна. Хэдий Ц.Цэндсүрэн хараагүй ч сургуулиа амжилттай төгсөж Япон улс руу массажистаар дахин сурч одоо Хараагүйчүүдийн массажистын төвд ажилладаг гэнэ.
ШООЧ ХОШИН ЗАНТАЙ Д.ПҮРЭВЖАВ
Ангийн оюутан Ү.Туулсайхан ангийн даргынхаа талаар дурсамжаа хуваалцсан юм. “Х.Саруул-Эрдэнэ эгч биднээс арав гаруй насаар эгч байсан. Тиймээс манай ангийнхан их эмээдэг байж билээ. Бидэнд амьдралын хатуу, зөөлнийг зааж өгч сургасан хүн дээ. Тиймээс манай ангийнхан амьдралыг таньж мэдэх тал дээр илүү байсан юм болов уу гэж санагддаг” хэмээлээ. Ангийн дарга төгссөнөөсөө хойш одоог хүртэл Монгол судлалын академид нарийн бичгийн даргыг хийж байгаа юм. Уг ангид нэгэн өөр өнгө нэмдэг байсан байсан хүүгийн талаар сийрүүлье. Ангийн хичээл нэлээн тасалдаг хөвгүүн Д.Пүрэвжав шооч хошин зантай нэгэн байжээ. Тухайлбал, шингэхэн хөмсөгтэй Увс аймгаас ирсэн Б.Сүрэнхүүг ихэвчлэн тоглоомныхоо бай болгодог байж. Б.Сүрэнхүү Увс аялгаар ярьдаг байж. Түүнийг Д.Пүрэвжав “Хөмсөг” гэж нэрлэдэг байсан гэнэ. Түүнчлэн ангийн хамгийн дуугүй охин А.Жулдызыг “Чиний хобби дуугүй суух, мөрөөдөл чинь хашгирах” гэж тоглоно. Харин Х.Жайнаган хичээл номоо бага хийдэг охин байсан гэнэ. Энэ дутагдал дээр нь Д.Пүрэвжав бас л дуугүй өнгөрсөнгүй. Тэрээр “Хүүе Х.Жайнаган чиний мөрөөдөл 36 хуудастай дэвтэр дуусгах биз дээ” гэх мэтээр түүний тоглоом дуусдаггүй байсан гэж П.Шүр-Эрдэнэ дурссан юм. Тус ангийн хөвгүүд үнэхээр тусч сайхан сэтгэлтэй байсан аж. Ялангуяа Батпүрэвийг ангийн охид нь онцолж байлаа. Батпүрэв “Ангийн охидуудаа аарц уух уу, хоол идэх үү” гээд гүйдэг их л уриалагхан хүү байжээ. Нэг өдөр охиддоо зориулан вино авчирсан байна. Үүсэн бөглөөтэй виног задлах онгойлгогч байхгүй байсан учраас нарийхан уруулын будгаар доош нь цохиж эхэлсэн байна. Гэвч онгойлгож чадалгүй бөглөөний доохно хэсэг рүү модоор цохиж, улмаар гараа исгэж гэмтээж байсан түүхтэй” аж. Сэтгүүл зүйн ангийн оюутнуудыг дуу бүжиггүйгээр төсөөлөхийн аргагүй. Тэгвэл тус ангийн охидын бүжгийн хамтлаг дөрвөн жил дараалан Идэр их сургуулийн урлагийн наадамд түрүүлж байжээ. Бүжгийн хамтлагт Х.Жайнаган, Г.Болормаа, П.Шүр-Эрдэнэ нар байсан гэнэ. Б.Өнөржаргал харин яруу найрагч байсан аж. “Уран жиргээ”, “Хүрэл тулга” наадмуудад амжилт дүүрэн оролцдог байжээ.
ХАЙР ДУРЛАЛААР ДҮҮРЭН МАНАЙ НЭГ АНГИЙНХАН
Эрдэнэтээс ирсэн туранхай, хөөрхөн Туулд манай зочин ангийн гурван залуугийн хоёр нь зэрэг дурлаж байжээ. Тэр хоёр хүү нь Пүрэвжав, Баттөр нар аж. “Хоёул Туултай үерхэж байсан боловч аль нь ч гэрлэж чадаагүй өөр хүнтэй гэрлэсэн” гэж эл ангийн хүүхдүүд гунигтай дурсаж байлаа. Гэвч хайр, дурлалтай холбоотой асуудал зочин ангийг маань тойрч өнгөрөөгүй аж. Энэ талаар сийрүүлбэл зочин ангийн охидууд маань хоёрдугаар курст байхдаа Бизнесийн удирдлагын гуравдугаар курсын охидуудтай гар зөрүүлж байжээ. Учир нь Бизнесийн удирдлагын ангийн нэгэн залуу “манай” ангийн охинд сайн болсон аж. Тэгээд л захиа зөөж, харц хаялж эхэлсэн байна. Гэтэл тэр залууд ангийнх нь нэгэн охин сайн байжээ. Улмаар “манай” ангийн охин дээр ирж “Чи миний сайн залуутай үерхэх гээд байгаа юм уу” гээд л зодоон үүсгэжээ. Ийнхүү хоёр, гуравдугаар курсын охидуудын дунд зодоон өрнөж байсан түүхтэй аж. Түүнчлэн сэтгүүл зүйн доод курсын залуучуудтайгаа эл ангийн охидууд үерхэж нөхөрлөж байсан түүх олон гэнэ.
Ц.Нямсүрэн гэх өндөр биетэй, царайлаг охин байжээ. Ангийнхан дундаа хамгийн “цоглог” нь байсан аж. Харин эсрэгээрээ Батжаргал ангийнхаа охидуудаас намхан хүү байжээ. Эл ангийн охидууд нь түүнийг “Жоохноо, жижигхэнээ” гэх мэтээр тоглож дууддаг байсан аж. Тэр хүү хоёрдугаар курст орж ирэхдээ ангийнхаа хамгийн өндөр нь болж бусдыгаа гайхшируулсан гэдэг. Ангийнх нь хүүхдүүд “Өндөр болох нууц” гэж хүртэл хочилсон байна. Өдгөө тэрээр Баян-Өлгий аймгийн Засаг даргын тамгын газарт хэвлэлийн төлөөлөгч хийдэг байна. Тэрээр Сүрэнхүүгийн талаар “Хөмсөг хочит Сүрэнхүү маань одоо Эрдэнэт FM-д ажилладаг” гэв. Уг ангийн сурагчид өдгөө мэргэжлээрээ ажиллаж явна. Б.Өнөржаргал Эрх чөлөө сонины эрхлэгч хийдэг бол Г.Болормаа Сүхбаатар аймгийн телевизэд ажиллаж байна. А.Жулдыз SBN телевизэд ажилладаг. П.Шүр-Эрдэнэ өдгөө Идэр их сургуулийн Сэтгүүл зүйн тэнхимийн багшаар ажиллаж байна. Тэрээр 2007 онд сургуулиа төгсөж Боловсрол телевизэд редактор, Гялбаа сэтгүүлд сэтгүүлчээр тасралтгүй арав гаруй жил ажиллажээ. Улмаар өнгөрсөн жил сургуульдаа багшаар уригдан иржээ. Зохиол бичих ажилд ч шамдаж байгаа гэнэ. Одоогоор адал явдалт “Зунаа” гэх хүүхдийн цуврал эрхлэн гаргаж байна. Энэ ангийн Ж.Саямаа П.Шүр-Эрдэнийн хамтаар Боловсрол суваг телевизэд ажиллаж байжээ. Одоогоор Япон улсад мэргэжил дээшлүүлэн суралцаж байгаа юм. Д.Пүрэвжав Монложистик Ворлдвайд олон улсын тээвэр жуулчлалын компанид хэвлэлийн төлөөлөгч хийж байгаа гэнэ. Энэ мэтчилэн эл ангийг төгссөн хүүхдүүд өдгөө өөр өөрсдийн чиглэлд байр сууриа олж явна. Нэг анги болон ижилдэн дасч, ээнэгшин дотносч энэхэн буурал замбуулинд эзэмшсэн мэргэжилдээ эзэн болохын сайхныг тод томруунаар харуулсаар явна. Хуанлын хуудас намрын навчистай сэрчигнэн эргэсээр 11 дэх намартайгаа золгожээ. Төгсөлтийн 15 дахь жилийн ойгоо нижгэр тэмдэглэцгээе гэж зочин ангийн маань төгсөгч П.Шүр-Эрдэнэ ангийнхандаа уриалсныг энэ дашрамд сонордуулъя.