ЦЭЭЖЛЭХИЙН ОРОНД САНА
Шинээр хэл сурахдаа бидний гаргадаг хамгийн түгээмэл алдааны нэг нь хэт олон үгийг цээжлэх гэж хичээдэг явдал гэнэ. Мэдээллийг цээжлэхдээ бид тийм ч сайн биш. Германы сэтгэлзүйч Херманн Эббингхаус 19-р зууны сүүлд нэгэн туршилт хийж л дээ. Тэрээр nish, mip, zhik гэх мэт хэрэгцээ багатай үгсийг цээжлэх гэж хичээж, хэдэн өдөр, долоо хоног, цаашлаад жилийн дараа хэдийг нь санаж байгаагаа шалгажээ. Гэтэл тэр нэг өдрийн дараа л 30 хувийг нь санаж байсан бөгөөд дараа жил нь ердөө 10 хувийг нь санаж байжээ.
Тэгэхээр бид үгийг цээжлэх гэж хичээхээс илүү эргэн санахад (recalling) төвлөрөх хэрэгтэй гэнэ. Эргэн санах буюу цээжлэхийг хүсэж буй үгсээрээ өөрийгөө шалгаж байх нь баруун тархинд хамаатай байдаг учраас ихээхэн үр дүнтэй байдаг гэнэ. Хүний тархи нь хортой могой аюултай, гал бол халуун гэх мэт чухал зүйлсийг цээжлэхэд төвлөрдөг, харин франц хэлний угтвар үг мэтийг нэг их чухалд тооцохгүй. Харин та тухайн үгсээр өөрийгөө үе үе шалгаснаар тухайн мэдээллийг тархиндаа чухал зүйл гэж сануулж болдог аж. Тэгээд бас, аль нэг үгийг зөв санах бүрт дофамин гэх аз жаргалын бодис ялгарч, тууштай үргэлжлүүлэх сэдлийг төрүүлдэг гэнэ шүү.
ТОДОРХОЙ ДАВТАЛТТАЙГААР САНА
Шинэ үгүүдийг санах нь мэдээж сайхан. Харин тэдгээрийг нэгтгэн хэрэглэхийг хүсвэл сайн дадлага хийх ёстой. Чухам хэр их дадлага хийх ёстой юм бол? Шинэ үгийг жилдээ нэг удаа эргэж санаж байна гэвэл мэдээж бүтэхгүй. Тиймээс сурах гэж буй үгсээ тодорхой давталттайгаар санаж байх хэрэгтэй. Германаар ээж буюу Mutter гэх үгийг жишээ нь суръя гэвэл, та нэг юм уу хоёр өдрийн дараа дахин санах хэрэгтэй. Амжилттай санавал арай удаан хугацааны дараа, магадгүй тухайн долоо хоногтоо дахин санах хэрэгтэй. Түүний дараа магадгүй 2 долоо хоног, сарын дараа дахин санах. Гэхдээ нэг санах зүйл бол: Аль нэг үе шатанд бүтэлгүйтвэл энэ процессийг шинээр эхлэх ёстой гэнэ. Энэ арга нь маш их үгийг цээжлэх боломж олгодог бөгөөд өдөрт 30 минут зарцуулаад л 4 сард 3600 үг сурах бололцоотой хэмээн Вайнер өгүүлж байна. Та өөрөө карт хийх гэх мэтээр энэ аргыг ашиглаж болох ч, Memrise, Anki (Вайнерийн дуртай апп) зэрэг аппууд бас энэ аргаар үг цээжлүүлдгийг бүү мартаарай.
3. ХЭЗЭЭ Ч БИТГИЙ ОРЧУУЛ
Гадаад хэл суралцагчдын нэг хамгийн түгээмэл алдаа нь шинэ үгүүдийг эх хэл рүүгээ орчуулж ойлгодог явдал гэнэ. Толь бичиг хэрэглэж үг бүрийн утгыг мэдэх нь уг нь хамгийн зөв зүйл юм шиг санагддаг шүү дээ. Гэвч энэ түгээмэл арга нь үр дүнтэй сурах арга биш гэнэ. Үг, өгүүлбэр бүрийг орчуулахад нэлээн хөдөлмөр ордгоос гадна эх хэл дээрээ бодоод байхаар цаад хэлнийхээ нарийн ширийнийг ойлгохгүй өнгөрөхгүй магадлалтай байдаг. Өөрөөр хэлбэл эх хэлний бүтцээр л бодоод, тухайн хэлний онцлогийг орхигдуулдаг байна. Тэгэхээр, хоёр хэлт толь бичиг ашиглахын оронд тухайн хэлний тайлбар толийг л хэрэглэх хэрэгтэй гэнэ. Жишээ нь та франц хэл сурч байгаа бол франц хэлнийхээ л толийг ашигла. Ингэхээр аливаа шинэ үгийг тайлбарлаж буй үгүүдийг ч ухаж ойлгох боломж бүрддэг бөгөөд тухайн хэлийг тухайн хэлээр нь сэтгэж сурах боломжийг өгч, урт хугацаандаа таныг цагийг хэмнэнэ.