Мөнгөний машин буюу АТМ-ээр луйврын гүйлгээ хийх явдал гарах болсон. Иймэрхүү гэмт хэргийг гадаадын иргэд үйлдэх тохиолдол урьд өмнө нь хэд хэдэн удаа гарчээ. Луйварчид АТМ-д скиммер хэмээх төхөөрөмжийг суурилуулан түүгээрээ дамжуулан зээлийн карт эзэмшигчийн талаарх бүх мэдээллийг аваад хуурамч карт хийж луйварддаг. Хамгийн сүүлд гэхэд Румыний иргэн 35 настай Л.А. гэгч онц их хэмжээний буюу 100 саяас дээш төгрөгийн луйврын гүйлгээ хийсэн бөгөөд энэ хэргийг цагдаагийн байгууллагынхан шалгаж байгаа билээ. Ингээд хэрхэн АТМ-аас гүйлгээгээ зөв хийх зааварчилгааг хүргэе.
n АТМ -д янз бүрийн нэмэлт төхөөрөмжүүд суурилуулсан эсэхийг шалгаж байх хэрэгтэй. Нэмэлт төхөөрөмжүүд нь бөөрөнхий, төлбөрийн карт хийдэг хэсэгтээ зуйван дугуй, хавтгай гээд янз бүрийн хэлбэртэй байдаг. Өөрөөр хэлбэл яг тийм гэж хэлэх аргагүй. Картын мэдээллийг авч, луйвар хийх гэж байгаа скиммерийг аль болох хүний нүдэнд өртөхгүй, мэдэгдэхгүйгээр яаж л бол яаж хийдэг болсон. Үйлчлүүлэгчид маань үүнийг анзаарч байх хэрэгтэй. Түүнээс гадна гудамжинд байгаа, ямар нэгэн лого таних тэмдэггүй мөнгөний машин хамгийн их эрсдэлтэй. Гудамжны АТМ-д хэн нэг нь хяналт тавьдаггүй тул луйвар хийх гэсэн хүн скиммер төхөөрөмжийг чөлөөтэй суулгана. Харин банктай ойр, харуул хамгаалалттай, томоохон үйлчилгээний газруудад, олны нүдэн дээр байгаа нь иймэрхүү луйварт өртөх нь бага. Байшингийн буланд, үзэгдэх орчин багатай газар байгаа АТМ-д скиммерийг суурилуулаад хэд хоногийн дараа түүнийгээ аваад хувь хүний нууц мэдээллийг ашиглаж хуурамч карт хийдэг.
-АТМ-ыг ашиглан луйвар хийх явдал Малайз, Сингапур, Хятад, Энэтхэг, Австрали зэрэг орнуудад гардаг. Хятадад бол дийлдэхээ больсон. Харин манайд ийм хэрэг гарахад цагдаагийн байгууллага, хэвлэл мэдээллийн байгууллагууд нэлээд нухацтай хүлээж авдаг. Ийм хэргүүдийг тэр дор нь илрүүлдэг. Яагаад гэхээр цагдаагийн байгууллага нь банкуудтайгаа маш сайн хамтран ажилладаг. Нэг жишээ дурдахад 2013 онд малайзууд орж ирээд Худалдаа хөгжлийн банк, Хаан банк, Голомт зэрэг банкуудын АТМ-аар луйврын гүйлгээ хийгээд тэр дороо баригдаад ял авсан. Манайд гарсан ийм төрлийн хэргүүд ихэнх нь илэрдэг байна. Банкууд ч хэрэг гарсан дор нь цагдаагийн байгууллагад ханддаг. Хэдэн зуун сая хүн амтай газар бол луйварчныг барихад амаргүй. Жишээ нь, Индонезид хуурамч карт зардаг хар зах байдаг . Тэнд нэг карт нь 20 ам.долларын үнэтэй.
-Иймэрхүү луйвар хийж байгаа хүмүүс нь IT-ийн чиглэлийн мэргэжилтнүүд байдаг. Өөрсдөө скиммер хийгээд луйварчдад зардаг. Master, VISA, AMEX гээд карт хийдэг бренд компаниуд иймэрхүү луйвраас сэргийлэх технологиудыг гаргасан байдаг бөгөөд түүнийгээ банкуудад санал болгодог. Банкууд түүнийг авч нэвтрүүлдэг. Жишээ нь чип төхөөрөмжийг хийсэн нь луйвраас сэргийлэх бас нэгэн арга аж.
-Луйвраас хамгаалахын тулд банкууд фрод мониторинг гээд луйврын бүлгийн хяналтын программыг хэрэглэж байгаа. АТМ-ыг камержуулсан, түүнээс гадна орчны камер байна. Харилцагч хараад АТМ-ны хаана камер байршуулсныг мэдэхгүй. Гүйлгээг real time онлайнаар хянадаг. Түүнээс гадна картын EMV чип гээд төхөөрөмж бий. Өөрөөр хэлбэл мөнгөний машиныг луйвраас хамгаалах шаардлагатай бүхнийг хийсэн.
-Хамгийн гол нь банк доторх болон хажууд нь байгаа, томоохон худалдааны төв дэх АТМ-ыг луйварт ашиглах нь бага. Түүнээс гадна хуурамч АТМ гэж бий. Түүнийг нь мэдэхгүй зээлийн картаа хураалгасан тохиолдол ч байдаг.
-Хуурамч АТМ ихэвчлэн картаа залгидаг. Үйлдлээ зөв хийгээд байхад картыг залгичихдаг. Ингэсэн тохиолдолд тэр дор нь банкинд хандаж картаа шууд хаалгаваас ямар нэгэн луйварт өртөхгүй.
-Харилцагчийн талаарх мэдээллийг авах гэж байгаа луйварчид өөрсдөө камер сууриулуулдаг. Камерыг хаана ч суурилуулж болно. АТМ-ны дээр нь жижигхэн чип наагаад түүгээр дамжуулаад пин кодыг нь мэдчих жишээтэй. Банкнаас хянаж байгаа камер бол ондоо, түүнээс үйлчлүүлэгчийн мэдээлэл алдагдахгүй. Камер байршуулахаас гадна мөнгөний машины товчлуур дээр давхар товчлуур наачихдаг. Хүмүүс үүнийг мэддэггүй. Сэрэмжтэй хүн бол товчлуур дээр юм наасан эсэхийг шалгадаг. Цаанаас үйлдвэрлэсэн АТМ-ны товчлуур салахгүй. Тиймээс харилцагчид товчлуурыг шалгаж байхад илүүдэхгүй. Суурилуулсан нэмэлт төхөөрөмжүүдийг татахад л дороо гараад ирэх жишээтэй. Түүнээс гадна пин кодоо нэг гараараа хааж байгаад хийх нь зүйтэй. Мөн ард зогсч байгаа хүнээсээ нууцлах хэрэгтэй. Манай хоёр хөрш болох ОХУ, БНХАУ-д ийм луйврын гүйлгээ нэлээд газар авчээ.
-Луйврын гүйлгээнээс хамгаалах төхөөрөмж гэж бий. Манай банкууд түүнийг 2011 оноос нэвтрүүлж эхэлсэн. Гэтэл АНУ-д гэхэд саяхнаас нэвтрүүлж эхэлсэн гэдэг.
n Дэлгүүрүүдэд картаар төлбөр хийхэд уншуулдаг пост терминал төхөөрөмжөөр дамжуулан луйвар хийх явдал нэлээд байдаг. Энэ нь пост терминалыг хэрэглэж байгаа байгууллагын хариуцлагатай холбоотой.