Японы Токио хотод монгол хоолоор үйлчилдэг “Улаанбаатар” гэж караоке бий. Тэнд ажиллаж амьдарч буй, Токио хотоор дайрч өнгөрсөн монголчууд сайн мэднэ дээ. Сумогийн ордны ойролцоо байх уг газрын эзэнтэй гурван жилийн өмнө уулзаж байлаа. Тэгэхэд уг караокег арав гаруй жил хэрхэн ажиллуулж буй тухай сонирхуулсан юм. Ямартай ч түрээсийн үнэ нэмэгдэнэ гэх ойлголттой ганц ч удаа тулгарч байгаагүй гэсэн. Бас мэргэжлийн хяналт, цагдаа гэхчлэн янз бүрийн хяналтын хүмүүс нэг ч удаа орж ирэхгүй. Харин дүүргийнх нь үйлчилгээ хариуцсан мэргэжлийн байгууллага улирал бүр хүлээн авч уулзаад тэдэнд хэрэг болохуйц зөвлөгөө өгдөг ажээ. “Та бүхэн бизнес эрхэлж ард түмэндээ үйлчилж байгаад баярлалаа. Цагийн хуваариа өөрсдөдөө ашиг олох боломжтой цагаараа сонгоорой” гэдэг гэсэн. Тиймээс хүсвэл 24 цаг нээлттэй ажиллаж болно. Цагдаа нарын хувьд хэзээ ч зөвшөөрөлгүйгээр дотогш дайрч орохгүй. Хэрэг зөрчил гараад дуудлага өгсөн бол гадаа нь ирээд орж болох эсэхийг заавал лавлана. Бусад үйлчлүүлэгчдийн тав тухыг алдагдуулахгүйн тулд тэр. Харин түрээсэлж буй хүн баяр ёслолын үеэр “Манайхыг удаан хугацаанд найдвартай түрээсэлж буйд тань баярлалаа” гэх зурвасын хамт бэлэг сэлт илгээнэ. Заримдаа орлого оруулна гээд найз нөхдөө дагуулаад ирдэг гэсэн. Иймэрхүү байдлаар хувийн хэвшлийнхний бизнес эрхлэх боломжийг дэмждэг юм билээ. Төр нь ерөнхийдөө ашиг олох боломж бүхнийг ашигла гэсэн хандлагатай. Харин манайд торгууль, шалгалт, хяналтаас их зүйл байхгүй. Тэгсэн мөртлөө үйлчилгээний чанар нэг их дээрдэхгүй байна. Тиймээс Япон шиг хувийн хэвшлийнхэнд бизнес эрхлэх эрх чөлөөг нь өгчихмөөр юм. Төрөөс гуйж, халамж нэхээгүй тэд өөрсдийн бизнес сэтгэлгээгээр орлогоо нэмэгдүүлэг л дээ.
Categories