Хүнс, Хөдөө аж ахуйн салбарын шинжлэх
ухаан, үйлдвэрлэлийн холбоог бэхжүүлэх зорилтын хүрээнд салбарын эрдэм
шинжилгээний байгууллага, их дээд сургууль, үйлдвэрлэгчдийн үйл
ажиллагаатай танилцахаар ХХАА-н сайд Р.Бурмаа, УИХ-ын гишүүн Лу.Болд нар
Биокомбинат үйлдвэрт ажиллаж, мэргэжилтэн, ажилтнуудтай уулзлаа.
Энэ үеэр Биокомбинат үйлдвэрийн захирал
Б.Онолбаатар “Манай үйлдвэр жилд дунджаар 120 000-130 000 литр шингэн,
18-25 сая тун хатаасан бэлдмэл үйлдвэрлэж орон нутгийн мал эмнэлгийн
байгууллагуудад нийлүүлж байна. Үйлдвэр 1973 онд Бүгд Найрамдах Унгар
улсын техник, эдийн засгийн тусламжтайгаар бүрэн шинэчлэгдсэн бөгөөд
үүнээс хойш ямар нэгэн дорвитой хөрөнгө оруулалт хийгдээгүйгээс барилга,
инженерийг байгууламж нь хуучирсан, мөн үйлдвэрлэлийн тоног төхөөрөмж
элэгдэлд орж, техник үзүүлэлтээрээ орчин үеийн биологийн үйлдвэрийн
шаардлагаас ихээхэн хоцрогдож байна.Тиймээс үйлдвэрлэлийн технологийн
бүрэлдэхүүнээ иж бүрэн шинэчлэх, шинэ нэрийн бүтээгдэхүүн чадамжтай болж
зах зээлээ өргөжүүлэхийн тулд БНУУ-ын Засгийн газраас 25 сая долларын
хөнгөлөлттэй зээлийг авч Биокомбинат ТӨААТҮГ-ыг иж бүрэн шинэчлэхээр
Монгол-Унгарын Засгийн газар хоорондын хэлэлцээр амжилттай хэрэгжиж
байгаад баяртай байна” хэмээсэн юм. ХХАА-н сайд Р.Бурмаа бүх талаар
дэмжиж ажиллахаа илэрхийлээд “Биокомбинатын шинэчлэлийг хийснээр мал
сүрэг эрүүлжиж хүн амын хүнсний бүтээгдэхүүний хангамж, аюулгүй байдал
сайжирч, нийгмийн жрүүл мэндийг хамгаална. Нөгөө талаар мал аж ахуйн
гаралтай түүхий эд, бүтээгдэхүүний гадаад зах зээлийн хүрээ өргөжин
экспортын хэмжээ нэмэгдэх ач холбогдолтой юм” гэв.
Салбар шинжлэх ухаан үйлдвэрлэлийн үйл
ажиллагаатай танилцах ажлын хүрээнд Хүнс, хөдөө аж ахуйн Сайд Р.Бурмаа,
ХХААЯ-ны Стратеги, бодлого төлөвлөлтийн газрын дарга А.Анунаран, Мал
эмнэлэг үржлийнг газрын дарга Д.Батцэнгэл болон бусад төлөөлөгчдийн хамт
Хөдөө аж ахуйн их сургууль, Мал эмнэлэгийн эмийн сорилт,
баталгаажуулалтын улсын лаборатори, Ургамал хамгааллын эрдэм
шинжилгээний хүрээлэн, Улсын мал эмнэлэг, ариун цэврийн төв лаборатори,
ХААИС-ийн Агропаркын үйл ажиллагаатай танилцсан юм. Энэ үеэр ХАА-н
шинжлэх ухаан, үйлдвэрлэлийн холбоог бэхжүүлэх боломж, хамтын ажиллагааг
сайжруулах, шийдвэрлэх шаардлагатай асуудлаар олон талын оролцоог
хангасан уулзалтыг зохион байгуулж, эрдэмтэн, судлаачидтай санал
солилцлоо. ХААИС-нь судалгааны их сургууль болох зорилгын хүрээнд
туршилт, судалгааны орчныг бүрдүүлэхэд анхааран ажиллаж, сүүлийн хоёр
жилийн хугацаанд БСШУЯ, Япон болон БНСУ-ын Олон улсын хамтын ажиллагааны
JICA, KOICA, Олон улсын цөмийн энергийн агентлаг IAEA, ХБНГУ-ын “Хеос
энерги” ХХК зэрэг дотоод, гадаадын байгууллага мөн сургуулийнхаа өөрийн
санхүүжилтээр 4.2 тэрбум төгрөгийн өртөг бүхий 20 гаруй судалгааны
лабораторийг шинээр байгуулжээ. Эдгээр лабораториуд нь Монгол орны дахин
давтагдашгүй ургамал болон амьтны нөөц, хөдөө аж ахуйн гаралтай
бүтээгдэхүүн, түүхий эдийн биохими, хими биологийн онцлог шинж,
тэдгээрийн чанар, аюулгүй байдлын үзүүлэлтийг судлан тогтоох чадамжтай
юм байна. Түүнчлэн амьд бие организмийг молекулын төвшинд нарийвчлан
судлах, шилмэл генитэй ургамал, амьтан гарган авах улмаар өндөр ашиг
шимтэй малын хөврөл үржүүлэн суулгах эс, эдийн өсгөвөр хийх, гүн
хөлдөөсөн үрийн сан бүрдүүлэх зэрэг судалгаа, хөгжлийн ажлыг Олон улсын
төвшинд гүйцэтгэх боломж бүрдсэн байна.
Мал амьтны өвчин хордлогыг оношлох,
түүнтэй тэмцэх арга хэмжээг боловсруулах, малын гаралтай түүхий эд,
хүнсний бүтээгдэхүүн, малын тэжээл, хүнсний ногоонд шинжилгээ хийж
дүгнэлт гаргах түүнчлэн мал эмнэлгийн лабораториудыг арга зүйн
удирдлагаар хангах, мэргэжилтнүүдийг сургаж мэргэшүүлэх чиг үүрэг бүхий
Улсын мал эмнэлэг ариун цэврийн төв лаборатори нь
“Шүлхийн ихэрлүүлэх төсөл”, “Гахайн сонгомол мялзан өвчинтэй тэмцэх
стратегийг боловсронгуй болгох”, Япон улсын Хоккайдогийн Их сургуультай
хамтран “Шувууны томуугийн ихэрлүүлэх” төслүүдийг хэрэгжүүлэхээр
ажиллаж байна.
Мал эмнэлгийн эмийн сорилт
баталгаажуулалтын Улсын лабаротори нь Монгол Улсад үйлдвэрлэгдэж, шинээр
зохион бүтээгдэж буй мал амьтны гоц халдварт, халдварт, паразиттах
болон халдваргүй өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх, эмчлэх, оношлох, эм,
биобэлдмэл, эмийн түүхий эдэд хими, биологи, вирусологи, бактериологи,
паразитологийн сорилт, шинжилгээ хийж, сорилтын дүн, баталгаажуулалтын
дүгнэлт, тохирлын гэрчилгээ олгодог байгууллага юм. ХХАА-н сайд Р.Бурмаа
лабораторитой танилцах үеэр байгууллагын удирдлага, ажилтнууд үйл
ажиллагааны чиглэл, шийдвэрлэх шаардлагатай асуудлуудыг танилцуулж,
санал бодлоо солилцлоо.
ХХАА-н Сайд Р.Бурмаа Хөдөө аж аухйн
шинжлэх ухаан, үйлдвэрлэлийн салбарын үйл ажиллагаатай танилцах үеэрээ
Хөдөө аж ахуйн их сургуулийн Бүрэн автомат гидропоник хүлэмжээр
зочиллоо. Энэ нь КОЙКА Олон улсын байгууллагын төслийн хүрээнд
байгуулагдсан өвөл, зуны үйл ажиллагаатай бүрэн автомат хүлэмж юм байна.
