СХД-ИЙН ЯАРАЛТАЙ ТУСЛАМЖИЙН ҮЙЛЧИЛГЭЭГ СҮРЬЕЭГИЙН ХАЛДВАРТАЙ ИРГЭДИЙГ ҮЗДЭГ ЭМНЭЛЭГТ ШИЛЖҮҮЛЖЭЭ-
Манай улсын элэгний В, С вирустэй гэж оношлогдсон хүмүүсийн ихэнх нь эмнэлгийн эм тариураас халдвар авсан нь тогтоогдсон байдаг. Тэгвэл одоо сүрьеэгийн халдварыг эмнэлгээс авах нөхцөл бүрджээ. Сүрьеэ бол нянгаар үүсдэг халдварт өвчин. Судалгаагаар манай улсын нийт сүрьеэгээр өвдсөн хүний 60 хувь нь амьсгалын замаар, агаар дуслаар халдвар авсан нь тогтоогджээ. Сүрьеэгийн нян агаарт маш удаан амьдрах чадвартай учир өвдсөн хүнийг тусгаарлаж нийтийн эмнэлэгт эмчилдэггүй журамтай. Тэгвэл энэ журам алдагдаж, нийслэлийн нэг хувийн эмнэлэгт сүрьеэгээр өвдсөн хүмүүстэй хамт бусад өвчтөнүүдийг үзэж, хэвтүүлэн эмчилж байна гэх мэдээлэл иргэдээс ирсэн юм. Эмнэлэг сүрьеэгийн халдварыг тараах нөхцөлийг бүрдүүлж байгаа энэ асуудлын эргэн тойрныг сурвалжиллаа.
Нийслэлийн эрүүл мэндийн газрын даргын тушаалаар Нийслэлийн хүн амд мэс заслын тусламж үйлчилгээ үзүүлэх, эрүүл мэндийн байгууллагуудын үйлчлэх хүрээг шинэчлэн батлахдаа “Мишээл” эмнэлэгт цээжний болон хэвлийн хөндийн мэс заслын үйлчилгээг дүүргийн иргэдэд даатгалаар үнэ төлбөргүй хийх яаралтай тусламжийн эрхийг өгчээ.
Сонгинохайрхан, Хан-Уул дүүргийн иргэдэд цээжний хөндийн мэс заслын эмчилгээ үйлчилгээг “Мишээл” эмнэлэгт үзүүлж байна. “Мишээл” эмнэлгийн үндсэн чиглэл нь уушгины мэс заслаар төрөлжжээ. Уушгины бүх төрлийн өвчинг оношилж, хэвтүүлж эмчилж, улмаар хагалгаа мэс засал хийдэг. Энэ дотор уушгины сүрьеэгээр өвдсөн хүмүүсийг эмчилдэг байна. Эх сурвалжийн мэдээлснээр уушгины сүрьеэтэй олон өвчтөн энэ эмнэлэгт хандан эмчлүүлдэг. Гэхдээ тус эмнэлгийн хувьд Эрүүл мэнд, спортын сайдын тушаалаар батлагдсан Сүрьеэгийн эмчилгээ оношилгооны стандартыг барьж ажилладаггүй, бие даан эмчилгээгээ хийдэг гэнэ лээ. Эднийхээр сүрьеэгээ эмчлүүлээд эдгээгүй хүн Халдварт өвчин судлалын үндэсний төвд хандаж байсан нь ч бий.
Нэрээ нууцалсан эмнэлгийн ажилтан ярихдаа “Мишээл” эмнэлэгт хоёр давхартаа сүрьеэтэй хүмүүсийг хэвтүүлж эмчилдэг. Сүрьеэ өвчний эдгэрэлт маш удаан байдаг. Жишээлбэл, оны өмнө нэг сүрьеэтэй хүн хэвтсэн. Одоо хүртэл бие нь сайжраагүй л харагдаж байна. Хахаж цацаад байнга ханиалгаад байдаг. Эмнэлгийн хувьд, сүрьеэтэй хүмүүсийг хэвтүүлэн эмчлэхдээ хоногийн 80-150 мянган төгрөгийн эмчилгээний зардал авдаг” гэв.
Нийслэлийн эрүүл мэндийн газраас энэ эмнэлэгт яагаад хоёр дүүргийн яаралтай тусламжийн үйлчилгээг үзүүлэх эрхийг өгсөн талаар тодрууллаа. Учир нь дүүргийн яаралтай тусламжийн үйлчилгээг явуулах эрхийг хувийн эмнэлэгт өгөхөд маш олон шалгуур үзүүлэлтүүдийг тавьсан байдаг. Энэ шалгуурт “Мишээл” эмнэлэг хүрсэн үү гэдэг нь эргэлзээтэй. Нийслэлийн эрүүл мэндийн газраас энэ талаар тайлбарлахдаа “Манайхаас “Мишээл” эмнэлэг цээжний хөндийн мэс засал хийнэ гэсэн тусгай зөвшөөрөл авсан. Энэ эмнэлэг ганц сүрьеэтэй хүмүүст үйлчилдэггүй. Цээжний хөндийн хагалгаа хийдэг учраас уушгины олон төрлийн өвчинг эмчилж байгаа. Үүн дотор сүрьеэгээр өвдсөн хүмүүс ханддаг байх. Гэхдээ сүрьеэ нь хасах гарсан, эмчлэгдсэн, мэс заслын эмчилгээ шаардлагатай ийм хүмүүс хэвтэн эмчлүүлж байгаа. Тэнд хэвтэн эмчлүүлж байгаа хүмүүсийн дунд идэвхтэй, хүнд халдахаар сүрьеэтэй хүн байхгүй. Энэ эмнэлэг өмнө ч гэсэн дүүргийн хэмжээнд мэс заслын яаралтай тусламжийг үзүүлдэг байсан туршлагатай эмнэлэг” гэв.
МАНАЙ СҮРЬЕЭТЭЙ ХҮМҮҮСИЙН ОНОШИЙГ ТОДРУУЛДАГ
“Мишээл” уушгины мэс заслын эмнэлэгт очиж байдалтай танилцлаа. Сонгинохайрхан дүүргийн 20 дугаар хороо, Сонсголонгийн зам дагуу тус эмнэлэг байрладаг байна. Сонсголон орчим бол хотын захад нэлээд алслагдсан газарт тооцогддог. Эмнэлгийн нэг давхрын “Хүлээн авах” гэсэн бичигтэй өрөөний гадаа уушгиа үзүүлэхээр ирсэн хүмүүс цээжнийхээ зургийг бариад дугаарлаж суув. Дотор нь эмнэлгийн дарга өөрөө үзлэг хийж байгаа учир хүнтэй уулзах завгүй байлаа. Гаднаас орж ирсэн иргэд эмнэлгийн үүдэнд сууж байгаа мэдээллийн ажилтнаас эмчилгээ, үйлчилгээний талаар асууж тодруулах зүйлийнхээ сургийг гаргана. Үүдээр орж ирсэн 60 орчим насны эмэгтэй “Уушгиа үзүүлье” гэхэд мэдээллийн ажилтан “Үзлэг нь 30000, 35000 төгрөг гэсэн хоёр үнэлгээтэй” гэж хариуллаа. Тэрбээр, “Танайх эрүүл мэндийн даатгалаар үздэггүй юм уу” гэж лавлахад “Манайх мэс заслын эмчилгээг эрүүл мэндийн даатгалаар хийнэ. Эмчид үзүүлж, зөвлөгөө авах бол тусдаа үнэтэй” гэв. Мөн энэ үед гаднаас олгой өвдөөд гэсээр нэгэн эмэгтэй тонгойчихсон орж ирсэн юм. Олгой нь өвчилсөн эмэгтэйн хувьд дүүргийн яаралтай тусламжийн үйлчилгээг авч байгаа учраас эрүүл мэндийн даатгалаараа үзүүлэхээр болов. Энэ завсар тус эмнэлгийн мэдээллийн ажилтнаас сүрьеэгийн халдвар авсан өвчтөнг танай эмнэлэг үзэж, хэвтүүлэн эмчилдэг эсэхийг асуулаа. Тэрбээр “Уушгины сүрьеэтэй хүмүүсийг үзнэ. Хоёр давхарт хэвтүүлж эмчилдэг” гэв. Эмнэлгийн дарга өвчтөн үзээд завгүй байсан учир тус эмнэлгийн Чанарын менежер М.Бурмаагаас зарим зүйлийг тодрууллаа.
–Сонгинохайрхан дүүргийн яаралтай тусламжийн үйлчилгээг танай эмнэлэг үзүүлж байгаа гэсэн. Хэд хэддүгээр хорооны иргэдэд эмнэлгийн тусламж үйлчилгээг үзүүлж байгаа вэ?
-Төр, хувийн хэвшлийн концессийн гэрээгээр “Мишээл” эмнэлэг эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээг үзүүлж байна. Яаралтай тусламж үйлчилгээ гэдэгт манай эмнэлгийн үзүүлж байгаа эмчилгээ бол хэвлийн хөндийн яаралтай мэс засал. Жишээлбэл, цөсний чулуу авах, олгойны хагалгаа хийх, бусад идээт буглааны хүндрэлүүд гэх мэт мэс заслын эмчилгээг яаралтайгаар хийж байна. Манайх Сонгинохайрхан дүүргийн хэмжээнд мэс засалд орох шаардлагатай бүх иргэнд үйлчилгээ үзүүлж байгаа. Саяхнаас Хан-Уул дүүргийн иргэдийг давхар хүлээж авч үзэж байна. 2016 он гараад хоёр дүүргийн иргэдэд үйлчилж байгаа учраас ачаалал их байна. Ачаалал нэмэгдэж байна гэдэг бол хүмүүсийн эрүүл мэндийн байдал таатай биш байгааг харуулж байна гэсэн үг. Ялангуяа, цөсний чулуутай хүмүүс хагалгаанд орох нь элбэг байна. Тусламж үйлчилгээн дотроо, онош тодруулах, мэс засал, хэвтэн эмчлүүлэх, био хими, бактерилоги лабораторийн шинжилгээ оношилгоо хийж байгаа. Тоног төхөөрөмж, хүчин чадал сайтай, манай эмнэлэг.
– Яаралтай тусламжийн үйлчилгээг иргэд даатгалаараа авч байна уу?
-Даатгалаараа үзүүлнэ. Манай эмнэлэг даатгалын газартай хамтарч ажиллаж байна. Сонгинохайрхан, Хан-Уул дүүргийн иргэд хэвлийн хөндийн мэс заслын тусламжийг даатгалаараа үнэ төлбөргүй хийлгэнэ.
–Уушгины мэс заслын төрөлжсөн эмнэлэг учир уушгины үзлэг эмчилгээг тусад нь үзэж байгаа юу?
-Манай эмнэлэг анх 1994 онд байгуулагдахдаа анхны ортой уушгины мэс заслын эмнэлэг болж байсан. Уушгины мэс засал, үзлэг оношилгооны үйлчилгээг үзүүлэх үйлчилгээ хэвийн явж байгаа.
–Уушгины өвчлөл дотор ямар өвчлөл их байна вэ?
-Амьсгалын замын гуурсан хоолойн бөглөрөл, астма, амьсгалын гуурсан хоолойн тэлэгдэх өвчин их байна. Сүүлийн үед уушгины хавдраар өвчилсөн иргэд үзүүлэх нь ихэсч байгаа.
–Уушгины сүрьеэтэй хүмүүст эмчилгээ, үйлчилгээ үзүүлдэг үү?
-Сүрьеэтэй хүмүүс үзүүлж, оношоо тодруулдаг. Гэхдээ манайх сүрьеэтэй хүмүүсийг хэвтүүлж эмчилдэггүй гэв.
Тус эмчийн албан ёсны тайлбарт, сүрьеэтэй иргэдийг оношилдог болохоос хэвтүүлдэггүй гэж байгаа ч тэнд ажиллаж байгаа бусад ажилчдын хувьд сүрьеэтэй олон хүн хэвтэж байгааг дуулгаж байв. Дээр нь нэмээд сүрьеэгийн вакцин хүртэл хийдэг гэнэ лээ, энд. Хэвлийн хөндийн хагалгаа, мэс засал хийх явцад эмнэлгийн эм тариур, агаар дуслын замаар сүрьеэгийн халдвар тарах эрсдэл өндөр байдаг нь мэдээж. Учир нь сүрьеэ ганц агаараар биш ахуйн замаар, халдвартай хүний хэрэглэсэн эд зүйл, аяга таваг, бусад зүйлээр дамжин халддаг. “Мишээл” эмнэлгийг сүрьеэгийн халдвар хамгаалал хангагдаагүй орчинд үйл ажиллагаа явуулдаг гэж бусад мэргэжлийн байгууллагууд үзэх нь бий. Халдвартын эмнэлгийн Сүрьеэгийн тасгийн эмч сувилагч, хэвтэн эмчлүүлж байгаа бүх хүн амны хаалт зүүж, тусгай бодисоор байнгын халдваргүйжүүлэлт хийдэг орчинд үйл ажиллагаагаа явуулдаг юм байна лээ. Амны хаалт зүүсэн ч дархлаа султай хүн сүрьеэгээр өвдсөн хүний дэргэд байвал өвчлөх магадлал өндөр байдаг гэнэ. Сүрьеэгийн тасгийн эмч нар хүртэл өвчтөнүүдээсээ халдвар авсан тохиолдол манайд олон бий. Нийслэлийн хоёр том дүүргийн иргэдэд үйлчилж байгаа энэ эмнэлэг сүрьеэгийн халдварыг тараах нөхцөлийг бүрдүүлж ажиллаж байгааг Нийслэлийн эрүүл мэндийн газар, Эрүүл мэндийн яам яагаад анхаарахгүй байна вэ. Эсвэл мэдсэн ч мэдээгүй мэт нууж байгаа юу гэдэг асуулт гарч байна. “Мишээл” эмнэлгээс өөр хэвлийн хөндийн мэс заслыг хийх эмнэлэг Сонгинохайрхан, Хан-Уул дүүргийн хэмжээнд байхгүй гэвэл худлаа болно. Харин яагаад заавал халдварт өвчинтэй хүмүүст үйлчилдэг эмнэлэгт яаралтай тусламжийн хагалгаа хийх эрхийг өгсөн нь учиртай гэмээр.
Үргэлжлэл бий
Х.Аюуш