Дэлхийн хөлбөмбөгийн холбоо нь хамгийн том олон нийтийн байгууллагуудын нэг. 209 гишүүн оронтой тус байгууллагын жилийн орлого дунджаар 30 сая ам.доллар. Одоогоос нэг жилийн өмнө болсон дэлхийн хөлбөмбөгийн аварга шалгаруулах тэмцээнийг зохион байгуулж, дөрвөн тэрбум ам.долларын ашиг олсон гэдэг. Үүнээс 1.4 тэрбум ам.доллар нь ивээн тэтгэгчдийн өгсөн хандив. 1.7 тэрбум ам.долларыг нь телевизээр шууд цацах эрхийг худалдсанаар олсон байна. Өөрөөр хэлбэл, спортын байгууллагуудаас хамгийн их ашигтай ажилладаг нь гэхэд хилсдэхгүй. Тус байгууллагын удирдлага хахууль авсанхэрэг өмнө нь нэг бус удаа яригдаж байсан боловч тэгсхийгээд намждаг байв. Хөндлөнгийн ямар нэгэн хяналтгүйгээр үйл ажиллагаагаа явуулдаг тус холбооны нөлөө бүхий гишүүдтэй холбоотой энэ удаагийн хэрэгшинэчлэл хийх зайлшгүй шаардлагатай болсныг харууллаа.
Тус холбооны төв нь Цюрих хотноо байрладаг тул Швецарийн хуулийг дагах ёстой аж. Тиймээс мөнгө угаасан зэрэг хэргийг Швейцарийн болон АНУ-ын хуулийн байгууллагууд шалгаж байгаа юм байна. Энэ тухай анх яригдахадАфрикийн хөлбөмбөгийн холбооны дэд ерөнхийлөгчөөр ажиллаж байсан Фарах Аддо хамгийн түрүүнд мэдэгдэл хийсэн юм. Тэрбээр З.Блаттер ерөнхийлөгчөөр улиран сонгогдохын тулд 100 мянган ам.долларын хахууль өгсөнийг илчилжээ.Үүний дараа ОУХХ-ны дэд ерөнхийлөгч асан Хойд, Төв Америк болон Карибийн тэнгисийн орнуудын хөлбөмбөгийн холбооны тэргүүн Жек Уорнер мэдүүлэг өгч, АНУ-ын хууль сахиулагчидтай хамтран ажиллаж байна.
ОРОС, КАТАРЫН ЭРХИЙГ ХАСАХЫГ ШААРДАВ
Энэ хэрэгт холбогдуулан дэлхийн нөлөө бүхий улстөрч болон байгууллагууд бараг бүгд мэдэгдэл хийсэн. Тэдний нэг нь Европын парламент. Тус парламентыналбан ёсны төлөөлөгч 2018, 2022 онд болох дэлхийн хөлбөмбөгийн аварга шалгаруулах тэмцээнийг зохион байгуулах эрхийн асуудлыг дахин шалгахыг шаардсан юм. Ингэхдээ Орос, Катар хоёрхахууль авсан эсэхийг тогтоож, үнэн байвал эрхийг нь хасах ёстой хэмээн онцолсон билээ. Түүгээр ч зогсохгүй Европын орнуудад хандан Дэлхийн хөлбөмбөгийн холбоог байгуулахыг уриалсан юм. Ийнхүү хахуультай холбоотой шинэ баримтуудыг дэлгэсээр байна.
Спортын хувцас үйлдвэрлэлээрээ дэлхийд алдартай “Nike” компани дээрх хэрэгтэй холбогдож, тус байгууллагаас ОУХХ-д хичнээн хэмжээний хандив өгсөн эсэхийг шалгахаар болжээ. Харин “Nike”-ийн удирдлага ямар нэгэн хууль бус алхам хийгээгүй, шалгуулахад бэлэн гэдгээ уржигдар мэдэгдсэн юм.
МОНГОЛООС ХАХУУЛЬ АВСАН ЭСЭХ НЬ ТОГТООГДООГҮЙ
З.Блаттер албан ажлаа ашиглан хэд, хэдэн оронд олон улсын хэмжээний тэмцээнийг зохион байгуулахад нь дэмжлэг үзүүлнэ гэжээ. Үүнийхээ оронд мөнгө авсан байж болзошгүй хэмээн сэжиглэгдэж байгаа. Их Британийн “DailyMail”сонинд З.Баттлер 2011 оны нэгдүгээр сард Цюрих хотноо Монголын талтай хамтран ажиллах гэрээ байгуулсаныг онцлон дурджээ. Уг гэрээнд зааснаар 2050 онд болох дэлхийн хөлбөмбөгийн аварга шалгаруулах тэмцээнийг манайд зохион байгуулахаарболжээ. Гэвч үүнийхээ оронд хахууль авсан эсэх нь одоогоор тогтоогдоогүй байна.
ОУХХ-НЫ ЕРӨНХИЙЛӨГЧИД НЭР ДЭВШИГЧИД
З.Блаттер өөрийн хүсэлтээр ОУХХ-ны ерөнхийлөгчийн ажлаа өгөхөөр болсон. Харин түүний халааг авах хүнийгирэх арванхоёрдугаар сард болох тус холбооны ээлжит чуулганаар сонгох юм байна.ОУХХ нь ерөнхийлөгчийн сонгуулийн журамдаа өөрчлөлт оруулсан.Тус холбооны гүйцэтгэх хорооны 26 гишүүн саналаа өгч тэргүүнээ сонгохоор болжээ. Ингээд З.Блаттерийгогцорч байгаагаа мэдэгдсэн тэр өдрөөс халааг хэн авах бол гэдэг асуудал яригдах болсон. Саяхан З.Блаттертай өрсөлдсөн Йорданийн хунтайж Али бин аль-Хусейн дахин өрсөлдөхөө мэдэгдлээ.ОУХХ-ны ерөнхий нарийн бичгийн дарга, Францын иргэн Жером Вальке ч өрсөлдөж магадгүй байгаа аж. Саяхныг болтол түүнийгЗ.Блаттерийн халааг авах магадлал хамгийн өндөртэй хүн гэж байсан юм. Гэвч дэлхий нийтийн анхаарлын төвд байгаа энэхэрэгт холбогдсон тул гүйцэтгэх хорооны гишүүд түүнийг дэмжих нь маш эргэлзээтэй болсон.Мишель Платинибас нэгэн нэр дэвшигч. Цагтаа Францын шилдэг хөлбөмбөгчөөр шалгарч байсан тэрээр 2007 оноос хойш Европын хөлбөмбөгийн холбооны ерөнхийлөгчөөр ажиллаж байгаа.Уг албыг хаших хугацаандаа холбоондоо нэлээд шинэчлэл хийж чадсан хэмээн өндрөөр үнэлэгддэг. Францаас УОХХ-ны ерөнхийлөгчид өрсөлдөх гэж буй бас нэг хүн бол тус улсын хөлбөмбөгийн шигшээ багийн тамирчин асан Давид Жинол. Тэрээр хамгийн сүүлд болсон холбооны ерөнхийлөгчид өрсөлдөнө хэмээн мэдэгдэж байсан боловч санал хураалт болохын өмнөхөн нэрээ татсан юм. Ер нь бол ОУХХ-ны ерөнхийлөгч өрсөлдөх хүсэлтэй хүн цөөнгүй. Венесуэлийн Ерөнхийлөгч Н.Мадуро хүртэл мэдэгдэл хийж, алдарт хөлбөмбөгчин Марадонаг уг албанд санал болгосон. ОУХХ-ны ерөнхийлөгчөөр хэн ч сонгогдсон байсан хөлбөмбөгийн вант улс гэгдэх тус байгууллагад хэрхэн шинэчлэл хийх нь илүү чухал аж.
Ю.ДЭЛГЭРМАА