Төмөр замын инженерүүдийн нэгдсэн чуулган энэ сарын 20-нд буюу өнгөрөгч Баасан гаригт боллоо. Уг чуулганыг Зам тээврийн яамны дэмжлэгтэйгээр УБТЗ ХНН, “Монголын төмөр зам” ТӨХК, Төмөр замын нэгдсэн холбоо, Монголын төмөр замын инженерүүдийн холбоо зэрэг төмөр замын салбарт үйл ажиллагаагаа явуулдаг төрийн өмчит болон төрийн бус байгууллагууд хамтран зохион байгуулсан юм. Чуулганаар төмөр замын салбарт нэвтэрч буй өөрчлөлт шинэчлэл, шинэ техник, технологи, инновацийн талаар тус салбарын мэргэшсэн инженерүүд сонирхолтой илтгэл тавьж хэлэлцүүллээ. Тухайлбал, манай улсад хүнд даацын төмөр замын норм, норматив байдаггүй бөгөөд үүнийг хэрхэн бий болгох тухай, төмөр замын дохиолол холбооны байгууламжийн техник технологи асар хурдтай хөгжиж, өндөр түвшинд хүрсэн. Ойрын ирээдүйд галт тэргийг сансраас хиймэл дагуулын тусламжтайгаар удирдах технологи бий болсон зэрэг сонирхолтой сэдвийг төмөр замын инженерүүд хэлэлцэн, чуулав.
Мөн шинэ төмөр замын бүтээн байгуулалтын ажил, төмөр замын барилгын ажилд тулгамдаж буй хүндрэл бэрхшээл, “Монголын төмөр зам” ТӨХК-ий үйл ажиллагаа, Ухаахудаг-Гашуун сухайтын төмөр замын төслийн явцын талаарх цаг үеийн мэдээллийг холбогдох албаны хүмүүс танилцуулсан юм. Чуулганы турш нийт цаг үеийн холбогдолтой 15-16 илтгэл тавив. Энэ үеэр салбарын холбоод өөр өөрсдийн чиглэлээр хийж байгаа, хойшид хийх, тулгамдаж буй асуудлуудаа ярилцлаа. Төмөр замчдын хэлснийг улс төрчид, нам эвслүүд нь буруугаар ашиглах, өөрөөр ярих тохиолдол элбэг байдаг нь үнэн. Төмөр замын нэгээхэн хэсэгт тулгамдаж байгаа асуудлыг нийтээр нь хамруулан ярьдаг, улс төржүүлдэг гэхчлэн хүндрэл бий. Иймээс төмөр замын инженерүүд нэгдсэн нэг бодлоготой, нэгдмэл дуу хоолойтой, ижил зорилготой, техникийн нэгдсэн бодлого явуулдаг байх зайлшгүй шаардлага тулгарчээ. Тийм ч учраас тус чуулганыг зохион байгуулж байгаа гэдгийг албаны хүмүүс дурьдаж байлаа. Мөн чуулганаар Нэгдсэн холбооны дэргэд мэргэжлийн техникийн зөвлөл байгуулж ажиллахаар тохиролцлоо. Чуулганы үдээс өмнө 12-13 инженер өөр, өөрийн чиглэлээр танилцуулга хийсэн бөгөөд үдээс хойш Монголын төмөр замын нэгдсэн холбооны дэргэдэх мэргэжлийн техникийн зөвлөл байгуулах, чуулганд оролцогчидтой чуулганаар хэлэлцсэн асуудлуудын талаар санал солилцох асуудал зэрэг багтсан байна.
Чуулганд оролцогчдод УБТЗ-ын дарга Л.Пүрэвбаатар баяр хүргэж үг хэлэхдээ “Монгол Улсадтөмөр замын салбарын инженерийн болон менежментийн үйл ажиллагаа зэрэгцэн хөгжиж тус салбарын өнгө төрхийг тодорхойлж байна. Энэхүү мэргэжлийн нэр хүндтэй үйл хэргийг үндэсний инженерүүд тэргүүлж, мөн өөрсдөө менежментийг хамт авч яваад нь бид талархах хэрэгтэй. Инженер хүн удирдагч болж болохоос бус менежер хүн инженерийн үүрэг гүйцэтгэх боломжгүй гэдгийг энд цохон тэмдэглэмээр байна” хэмээсэн юм. Чуулганы завсарлагаанаар түүнээс цөөн асуултад хариулт авлаа.
–Төмөр замын инженерүүд нэгдсэн чуулганаа хийж байна. Чуулганы зорилго, ач холбогдлыг та хэрхэн харж байна вэ?
-Төмөр замын инженерүүдийн мэргэжлийн чуулган өндөр ач холбогдолтой. Тэр тусмаа төмөр замын тухай маш их ярьж байгаа энэ үед. Ерөөсөө төмөр зам барьж байгуулах, ашиглалтад оруулахад хамгийн эхний чухал баримт бичиг бол ТЭЗҮ байдаг. ТЭЗҮ дээр үндэслэж улс төрийн шийдвэр хүртэл гардаг. Ийм зарчимтай. Харин төр засгийн шийдвэрийг үндэслэж ТЭЗҮ гардаг зарчим хаана ч байхгүй. Гэтэл манайд ийм байдалтай явж ирсэн тал бий. Энэ алдаа дутагдлыг төмөр замын инженерүүдийн чуулган засч залруулах байх. ТЭЗҮ гараагүй асуудалд төр засаг шийдвэр гаргах ямар ч боломжгүй. Үүнийг эсрэгээр хийж ирсэн үе бий.
–Манай төмөр замын инженерүүдийн ур чадвар ямар түвшинд байна. Энэ салбарт хичнээн инженер бэлтгэгдэн гарсан бэ?
-Монгол Улсын төмөр замын салбарын үе үеийн инженерүүдийг тоолох юм бол нийт 3000 орчим инженер бэлдсэн байдаг. Тэдний тал нь хуучин ЗХУ-ын Санктпетрбург, Москвагийн олон зууны түүхтэй Төмөр замын дээд сургуулийн төгсөгчид. Тэдний үед УБТЗ барьж байгуулагдаж, ашиглалтад орж, Оросын мэргэжилтнүүдээс Монголчуудад шилжсэн. Одоо УБТЗ-ын бүх инженер монгол хүн. Төмөр замын асар нарийн зохион байгуулалттай инженерийн байгууламжийг тэд л авч явж байна. Төмөр зам бол маш нарийн зохион байгуулалттай суурь бүтэцтэй байдаг. Зам төмөр, бетон дэр, түүний бэхэлгээ, түүн дээгүүр явуулах хөдөлгөөн зохицуулалтыг маш нарийн автоматжуулсан, хагас автоматжуулсан төхөөрөмжөөр хэрэгжүүлдэг. Улаан, ногоон дохиог асаахын тулд техникийн болон аюулгүй байдлын маш их бэлтгэл хангаж байж хийдэг. Хүний хүчин зүйл, нөлөөлөл бараг байхгүй. Аюулгүй байдлын үүднээс хүн алдаа гаргаж болно. Техникийн системийг бол алдаа гаргахгүй байх хэмжээнд хийж болдог. Өнөөдөр төмөр замын суурь бүтэц, татах хүчний үйлдвэрлэл, удирдлага зохион байгуулалт IT буюу мэдээллийн технологи дээр суурилдаг боллоо. Тэр нь, дараагийн хөгжлийн шатанд орж байгаа гэсэн үг.
–Монгол Улс төмөр замтай болох тухай сүүлийн үед ихээхэн яригдаж байгаа. Энэ асуудал ямар шатандаа байна вэ?
-Манай улс хурд, даац сайтай төмөр замтай болох хүсэл хүн бүрт бий. Гэхдээ манай улсын хувьд хурдны гэхээсээ илүү хүнд даацын төмөр зам нэн шаардлагатай байна. Төмөр замын салбарт Европын стандартыг түлхүү хэрэглэнэ гэдэг нь өрөөсгөл ойлголт. Европ нутаг дэвсгэрийн хувьд бага тул хурдны, түргэн эргэлт хийх төмөр замуудыг түлхүү хөгжүүлдэг. Гэтэл Хойд Америк, Орос зэрэг орнуудад хол зам туулдаг, хүнд даацын замуудыг хөгжүүлдэг.Манай улсад энэ туршлага их чухал гэв.
Төмөр зам гэх ерөнхий ойлголтын цаана вагон, зүтгүүр, хөдөлгөөн, холбоо, эрчим хүч, замын зэрэг нарийн мэргэжлүүд багтдаг бөгөөд эдгээр холбоо нэгдэн тулгамдаж буй асуудлуудаа хэлэлцэн, нэгдсэн ойлголтод хүрч, харьяа төрийн байгууллагуудад уламжлах зорилгоор ийнхүү чууллаа.