Хэчнээн түнэр харанхуй битүү ширэнгэн дунд явлаа ч хүний сэтгэл зүрхэнд мөрөөдөл, итгэл найдвар гэсэн шидэт дэнлүү байнга асаатай явдаг. Тэр мөрөөдлийн дэнлүү унтарч эхэлсэн мөчөөс хүн энэ хорвоотой салах ёс гүйцэтгэж эхэлдэг. Ихэнх суут хүмүүс өөрийн мөрөөдлөөр жигүүрлэж, зовлон бэрхшээлийг даван туулж, эцэст нь хүсэл мөрөөдлөө үйл хэрэг болгосон байдаг. Яруу найрагч Ц.Доржсэмбэ “Мөрөөдөхөд мөнхийн юм дэргэд ирдэг” гэж цэцэлсэн удаатай. Сайн сайхан бодолтой хүн эрдэм номд шамдаж эцэст нь санаа зорилгынхоо өндөр уулсын оргилд үйл хэргээ мөнхжүүлдэг. Эйнште йн, Ньютон, Сэдэдхарта эхээс төрөхдөө л агуу их ухаантан мэргэд байгаагүй. Тэд их үйл хэргийн төлөө өдөр шөнөгүй хөдөлмөрлөж хүн төрөлхтний оюун сэтгэлгээний гэрэлт дэнлүүд болцгоосон.
Францын их зохиолч Оноре де Бальзак нэг хоногийн арван зургаагаас дээш цагийг зохиол бүтээлээ бичихэд зориулдаг байсан гэдэг. Тэрээр “Хүн төрөлхтний шог” хэмээх цуврал зуун роман, тууж бичих төлөвлөгөө гарган ихэнхийг нь бичиж, нойроо үргээхийн тулд арван таван мянган аяга кофе уусан тооцоо байдаг. Энэ нь харин эрүүл мэндэд нь сөргөөр нөлөөлсөн ч тэр мөнхийн бүтээлүүдээрээ дэлхийн утга зохиолд нэрээ мөнхөлсөн юм. Оросын их зохиолч Ф.М.Достоевский зохиолоо туурвих үедээ үүрэглэхгүйн тулд хүйтэн мөстэй усаар дүүргэсэн түмпэнд хөлөө дүрж суудаг байжээ. “Мөрөөдөхөд мөнгө төлдөггүй” гэлцдэг ч мөрөөдөл бол манан шиг амьдралын салхи шуурганд сарниад алга болдог зүйл биш. Зорилгынхоо төлөө тэмцдэг хэн бүхэнд харагддаг барих биетэй, харах дүртэй бодитой зүйл бол мөрөөдөл гэдгийг бэрхэд бие сэтгэлээ хатамжсан олон хүний амьдралын жишээ баталдаг.
Л.БАТЦЭНГЭЛ