ӨДРИЙН СОНИНЫ АРХИВААС ДАРААХ НИЙТЛЭЛИЙГ ХҮРГЭЖ БАЙНА.
-МОНГОЛЫН 35 ХҮН ДЭЛХИЙН БАЯЧУУДЫН ЖАГСААЛТАД БАГТЖЭЭ-
Ажиллагсад нь дэлхийн таван тивд
хүрч ажилладаг “Wealth-Х” судалгааны байгууллагаас
World Ultra Wealth Report буюу цэвэр орлого нь хэт их хэмжээтэйд тооцогдох хөрөнгөтэй
хүмүүсийн жагсаалтыг жил бүр гаргадаг.
Энэ байгууллага 30 сая ам.доллараас
дээш хөрөнгөтэй хүмүүсийг хэт их хөрөнгөтэй гэж тооцдог. Сүүлийн жилүүдэд хэт их
хөрөнгөтнүүдийн жагсаалтад Монголын иргэд олноороо орох болжээ. Энэ жилийн жагсаалтад
нь багтсан Монголын бизнесмэнүүдийн хөрөнгийн
нийт хэмжээ нь зургаан тэрбум ам.доллар болж. Тодруулж хэлбэл манай улсын 35 иргэний хөрөнгийг нийлүүлж тооцвол ийм тоо
гарч байна. Тэд ийм хэмжээний хөрөнгөөр дэлхийн баячуудын хүрээлэлд оржээ.
Энэ жилийн хувьд хөрөнгө ихтэй эрхмүүдийн
жагсаалтад Японы 1480 тэрбумтан багтаж, тэргүүлсэн байна. Хураасан хөрөнгөө хүү
авч биш мөнгө төлж банкинд хадгалуулдаг, хадгаламжийн мөнгөөрөө Америкийн
эдийн засгаас ч том гэгддэг, технологи, үйлдвэрлэлээрээ цэнхэр гаригтаа дээгүүрт
жагсдаг арлын орон энэ хэрийн хөрөнгөтнүүдтэй
байх нь зүйн хэрэг. Энэ жил Ази, Европ, Хойд Америкийн улсуудын баян эрхмүүдийн
тоо багасчээ. Шалтгааныг нь “Wealth-Х”-ийнхэн
Америк, Европын эдийн засгийн хямрал, Хятадын эдийн засгийн өсөлт саарсантай холбон тайлбарлаж байна.
Хөрөнгөтэй хүмүүс нь ихэссэн орны
тоонд Араб, Латин Америк, Ойрхи Дорнод оржээ. Улс төр нь хуйсагнуур Ойрхи Дорнод,
Арабын орнуудын байдал өнөө хэр дээрдээгүй, харин ч бүр хурцдаад байгаа ч газрын
тос хүн төрөлхтөнд хамгийн хэрэгтэй бүтээгдэхүүний нэг хэвээр учраас жил бүр
баячуудынх нь тоо өсөж байна. Энэ бол “Wealth-Х”-ийн хийсэн тайлбар. Өнгөрсөн оны хувьд
монголчууд одоогийн байраа алдаагүй юм билээ. Ноднин жил Монголоос энэ жагсаалтад 40 хүн багтаж байв.
Нийт хөрөнгийн хэмжээ нь энэ жилийнх шиг зургаан тэрбум ам.доллар. Тухайн үед Монголын
хөрөнгөтнүүд үзүүлэлтээрээ Азидаа гуравдугаарт жагсч байж. “Wealth-X”-ийн жагсаалтад Монголоос хэн хэн багтсан
нь одоогоор тодорхой биш байна. Жагсаалтаараа зарлагдаагүй гэсэн үг. Гэхдээ Монголын
хөрөнгөтэй хүмүүсийн эхэнд ямар эрхмүүд бичигддэгийг “HERO” сэтгүүлийн редакциас 2011 онд гаргасан
албан бус судалгаанаас багцаалдчихаж болно.
Тус сэтгүүл бүр жагсаалт гаргаж байгаад Монголын хөрөнгө ихтэй бизнесмэнүүдийг
нэрлэчихсэн. Дэлхийн хэмжээнд яригдах мөнгөтэй хүмүүсийн тоо Монголд нэмэгдэж байгаа
нь барууны хэвлэлийнхний сонирхол татсан
сэдвийн нэг болсныг энэ мэт жишээнээс харж болно.
“Wealth-Х” судалгааны байгууллага нь дэлхийн томоохон арван банкны
долоотой нь хамтарч ажилладаг. Сингапурт төвтэй. Нью-Йорк, Гуанжоу, Мумбай, Лугано,
Сидней, Лондонд салбартай энэ байгууллага тив бүрт туршлагатай, баримтад ултай хандаж, анализ хийж чаддаг ажиллагсадтай гэдгээ сайтдаа онцолсон байна лээ.
Баян хүмүүсийн талаарх дэлгэрэнгүй мэдээллийг эдний мэдээллийн сангаас авах боломжтой.
Дэлхийн баячуудын хөрөнгө орлогоос гадна
буяны үйлсэд хэр гар сунгадгийг нь ч мэдээллийн сангаас нь харж болно. Баячуудын
улс төрийн ямар нам байгууллагад холбоотойг нь ч судалдаг гэнэ. Үүгээр ч зогсохгүй ойр дотно ажилладаг хүмүүсийнх
нь талаар мэдээлэл цуглуулдаг аж. Тодруулж
хэлбэл дэлхийн баячуудын зөвлөхүүд, гэр
бүлийнхэн, хувь хамтрагчдынх нь тухай мэдээллүүд “Wealth-Х”-ийн мэдээллийн санд
хадгалагддаг юм байна. Хэт баян хүмүүсийн судалгааг гаргахдаа ул суурьтай хандаж,
бодитой эх сурвалжаас авсан баримтад түшиглэж мэдээллээ боловсруулдаг гэдгээрээ “Wealth-Х” дэлхийд хүлээн зөвшөөрөгджээ.
Дэлхийд хүлээн зөвшөөрөгдсөн ийм
том байгууллагаас гаргадаг дэлхийн хэт баячуудын жагсаалтад Монголоос 35 хүн багтана
гэдэг бидний хувьд алга ташиж олзуурхан хүлээж
авахаар мэдээлэл. Нөгөө л “муусайн баячууд” гэсэн хуучны хандлагаараа шүүмжилж,
элдэвлээд байх мэдээ биш л дээ.
Тэд бол Монголын үндэсний хөрөнгөтнүүд.
Үндэсний хөрөнгөтнүүдтэй болж, хөрөнгөтэй эрхмүүд нь дэлхийн энд яригдаж байгаа нь бидний хувьд олзуурхан бичих сэдэв. Чөлөөт эдийн засаг
жамаараа хөгжиж байгаагийн нэг гол хэмжүүр.
Дэлхийн баян иргэдийн тоонд багтсан бизнесменүүд бол манай баялаг бүтээгчид. Энэ хүмүүс Монголын эдийн засаг,
нийгмийг нуруун дээрээ үүрч яваа. Төрийн
нэрээр төсвийн байгууллагынхны гар дээр цалин болж очдог мөнгө, зам тавьж, сургууль, цэцэрлэг, эмнэлэг барихад зарцуулдаг
өчнөөн сая, тэрбумаар яригддаг төгрөг бүгдээрээ
тэдний татварт төлсөн мөнгө. Тэд мөнгөө
зүгээр хадгалаад, дараад хэвтээд байдаг хэсэг биш. Энэ эрхмүүдийн мөнгө Монголын
эдийн засагт тасралтгүй эргэлдэж байдаг. Хүний биеэр жишвэл судсаар тасралтгүй эргэлдэх
халуун цустай зүйрлэж болохоор тийм амин хэрэгцээ болж эдийн засгийг тэтгэж байдаг.
“Wealth-Х”-ийн баячуудын жагсаалт олонд ил болоогүй учраас одоогоор бидний барих
баримжаа бол “Hero” сэтгүүлийн редакциас хоёр жилийн өмнө гаргасан жагсаалт. Энэ
жагсаалтыг MCS-ын Ж.Оджаргал, “Гачуурт”-ын
Л.Чинбат, Женко Х.Баттулга, “МАК”-ийн Б.Нямтайшир нар тэргүүлсэн байсан. Эдний удирддаг
компанид монголчууд хэдэн мянгаараа ажилладаг. Тэр хэрээрээ цалин авч амьдралаа
өөд нь татаж яваа. Ажилчдынх нь ард байгаа үр хүүхэд, хань ижил, ойр дотнынхон гээд
яривал зөвхөн цалингаар хүрч байгаа өгөөжийг нь ярихад л овоо мөнгө яригдана. Цалингаа авсан хүн хүнсээ, хувцсаа авна. Тэр
хэрээр үйлчилгээний салбар урагшилна. Эдний нуруун дээр Монголын эдийн засаг яваа
гэдгийг хэлэх гэж энэ бүхнийг нуршаад байна л даа.
“Wealth-Х”-ээс гаргадаг бая-чуудын жагсаалтад багтсан баялаг бүтээгчдэдээ
баяр хүргэе. Дараа жил улам олон болоорой
гэсэн ерөөлийг бас дайя. Ингээд Монголын хөрөнгөтэй эрхмүүдийн хөрөнгийн
хэмжээг дурдсан, одоогоор хамгийн тодорхой байгаа жагсаалтыг хүргэе. Энэ бол дээр онцолсон “Hero” сэтгүүлийн редакциас гаргасан жагсаалт.
Нэг зүйлийг сануулж хэлэхэд “Wealth-Х” хэт баячуудын жагсаалтыг гаргахдаа цэвэр
орлогыг тооцдог бол энэ жагсаалтад нийт хөрөнгийн хэмжээг албан бус судалгаагаар
гаргасан байгаа.
Ц.БААСАНСҮРЭН