Categories
мэдээ нийгэм онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

Хэвлэлийн удирдлага нь сэтгүүлчээ золигт гаргасан асуудал Монголын сэтгүүл зүйд муу жишээ боллоо DNN.mn

Сурвалжлага нийтэлсэн сэтгүүлчээ редакцийн удирдлага нь дайрдаг нохойны өөдөөс хаядаг хиам шиг шидэж орхив. Яагаад ингэж зүйрлэж байна вэ гэхээр Америкт шуудангийн хүмүүс хүргэлт хийхдээ халаасандаа бэлэн хиам, зайдастай явдаг юм билээ. Айлын зуумхай ярдаг нохой дайрч боргоонгуут өнөө хиамаа шидээд өгчихдөг. Үүнтэй ижил үйл явдал өнгөрсөн долоо хоногт сэтгүүл зүйд боллоо. Болсон процессыг хөндлөнгөөс харахад, asu.mn сайтын сэтгүүлч эмэгтэй өөрт ирсэн мэдээллээ баталгаажуулахаар Эдийн засаг, хөгжлийн сайд Ч.Хүрэлбаатарын байгаа газарт очжээ. Тэрбээр эрхэм сайд хэдэн хятад иргэдтэй архи ууж, мөрийтэй тоглохоор зэхэж байна гэсэн мэдээлэл авчээ. Үнэхээр тэнд нь Ч.Хүрэлбаатар сайд байжээ. Түүнийг сэтгүүлч отож байгаад юу хийж явааг нь асуув. Сэтгүүл зүй ингэж асуух үүрэгтэй. Ч.Хүрэлбаатар сайдын хувьд ч гэсэн үнэн бодит мэдээлэл өгч, хариулах ёстой. Тэгж яривал уулзаж байгаа улсуудаа ч харуулах үүрэг бий. Гэтэл тэгсэнгүй. Харин ч сэтгүүлчийг хөөлгөж туулгаад явуулчих шиг болсон. Энэ үйл явдал болсны дараа “Хөөрхий сайдыг минь биднийхээ төлөө хөрөнгө оруулалт татах гээд яриа хэлэлцээ өрнүүлж байхад нь ил гаргаж тавилаа. Сэтгүүлч ингэх ёсгүй” гэж нэг хэсэг нь шаагилдаж эхлэв. Тийм зүйл байдаггүй юм. Энд сэтгүүлчийн буруу алга. Яагаад гэвэл Ч.Хүрэлбаатар бол сайд хүн. Төрийн өндөр албан тушаалтан. Жирийн иргэдийг бодвол асар их эрх мэдэлтэй. Цалин хангамж, унаа унаш, гэр орон, эдэлж хэрэглэж байгаа зүйлсийг нь татвар төлөгчдийн мөнгөөр төлдөг. Тийм ч учраас Эдийн засаг, хөгжлийн сайд Ч.Хүрэлбаатар ард түмэнд шилэн байх ёстой. Сайд, жирийн иргэн хоёрын ялгаа ийм. Төрийн өндөр албан тушаалтан ард түмэнтэй харьцуулшгүй дархан эрхтэй болохоор ашиг сонирхлын асуудал байнга дагаж явдаг. Тиймээс төрийн өндөр албан тушаалтны эрхийг хязгаарласан хуулийг гаргана гээд яриад байгаа шүү дээ. Эрх мэдэлд хүрсэн албан тушаалтнуудын ар гэр, хамаатан садан бүхий хүмүүс төрөөс зарласан бүх тендер, зээл тусламжуудыг хамаад байхаар жирийн иргэдийн эрх зөрчигдөж байна гэж үзэн энэ хуулийг Засгийн газраас оруулж ирсэн. Хуулийн үндэслэл дээр нь хүртэл УИХ, Засгийн газрын гишүүд бол жирийн иргэн биш гэдгийг тодорхой зааглаад өгсөн байдаг. Энэ үүднээс нь ч харсан төрийн өндөр албан тушаалтан ард иргэдээс ямар их дархан эрхтэй болохыг баталж байгаа биз дээ. Тийм болохоор тэр сэтгүүлч Ч.Хүрэлбаатар сайдыг орой үдшийн цагаар, татвар төлөгчдийн мөнгөөр архидан цэнгэж байх вий хэмээн бодоод юу хийж явааг нь асууж, нягталсан байж болно.

Сэтгүүлч олж авсан мэдээллээ өөрийнхөө харьяалагддаг хэвлэл мэдээллийн хэрэгсэлд нийтэлжээ. Мэдээ гарсны дараа Ч.Хүрэлбаатар сайд түүнтэй шүүхдэлцэнэ гэдгээ цахим орчинд мэдэгдэв. Сэтгүүлч бүсгүй ч бодит үнэнээс гажаагүй, болсон явдлыг мэдээлсэн хэмээн хариу өгсөн байна лээ. Тэдний илэрхийлсэн байр суурийг харахад асуудал хууль хяналтын байгууллагын шатанд шийдэгдэх нь тодорхой болсон байв. Гэтэл төд удалгүй сэтгүүлчийг редакцийн удирдлага нь буруутгалаа. Ингэхдээ манай сэтгүүлч ёс зүйгүй, ёстой муухай асуудал үүсгэлээ гэж нийгэмд цоллоод Ч.Хүрэлбаатар сайдын талаарх мэдээллээ устгаж байгаагаа мэдэгджээ. Редакциуд сэтгүүлчээ ямар ч үед хамгаалж, өмгөөлж, сургаж бас төлөвшүүлж байдаг. Үүрэг даалгавар өгч сурвалжлагад явуулдаг. Энэ бол Монголын сэтгүүл зүйн салбарын мэргэжлийн редакциудад тогтсон том школ.

Сэтгүүлчээ буруу зүйл хийчихлээ гэж буруутгах гэж яарахын оронд алдаа гаргуулахгүйн төлөө удирдлагаар хангаж ажилладаг нь редакцийн үүрэг юм. Сэтгүүлч асуудлыг хөндөж сурвалжилж, бичиж, нийтэлж нэвтрүүлэхээс нь өмнө редакци түүнийг залж, чиглүүлдэг. Хэрэв удирдан чиглүүлээд гаргангуут эрх хүүхэд шиг гоншигонож байгаа харагдах юм. Сэтгүүлчдээ бүх бурууг тохоод өөрөө уснаас хуурай гарахыг завдаж байгаа тухайн хэвлэлийн удирдлага үнэхээр мэргэжлийн биш ажиллалаа. Хэрэв тухайн мэдээллийг гаргах ёсгүй л байсан юм бол анхнаасаа редакци хянаж, шалгаж, нягталж үзэх ёстой байдаг юм. Тэгээд ч юуг нийтэлж болох болохгүйг хянаж, бодлого явуулахын тулд редакци гэж байдаг. Энэ бүх процедур тэр редакцид алдагдсан байна. Мэдээ гарсны дараа дарга нь дургүйцэхийг бодоход хэн дуртай нь юу хүссэнээ нийтэлдэг юм уу даа гэж бодогдохоор байна.

Нэгэнт сэтгүүлч аливаа мэдээллийг олон нийтэд хүргэсэн нь алдаатай байсан гэж үзвэл нэр хүндийг нь гутаахгүйн төлөө редакци хичээн зүтгэдэг. Дэлхий нийтийн практикт сэтгүүлч ёс зүйн алдаа гаргасан бол редакци дотроо хэлэлцэж, сануулга өгч, хариуцлага тооцдог. Ингэснээр дараа дараагийн алдаа давтагдахаас сэргийлж хүнээ улам сайжруулж авдаг байх жишээтэй. Сэтгүүл зүй хөгжсөн барууны орнуудын

энэ соёл манайд ч хэдийнэ нутагшсан. Ний нуугүй хэлэхэд, сэтгүүлч гарцаагүй буруутай бол шийтгэлээ авах нь зөв л дөө. Гэхдээ тэрийг нь эхлээд редакци олон нийтэд зарладаггүй юм. Буруутай, буруугүйн асуудлыг зөвхөн шүүх тогтоох ёстой. Редакци шүүхээс түрүүлж гүйж гарч ирж мэдэгдэл хийсэн нь өөрийнхөө ёс зүйн зарчмыг ноцтой зөрчиж байна. Энэ асуудлыг Хэвлэл мэдээллийн зөвлөлийн Ёс зүйн хороогоор хэлэлцэнэ гэж дуулдана лээ. Уг байгууллага аль нэг улс төрийн эрх мэдэлтнүүдийн нөлөөнд автаагүй, ёс зүйн зарчим хэлэлцдэг л юм бол сэтгүүлчийг биш, редакци руу нь фокуслах хэрэгтэй шүү.

Монголын сэтгүүл зүй үнэхээр эмзэг байна. Редакцийн удирдлага нь сэтгүүлчээ буруутгаж яаран сандран ул царайлж, эрх баригчдын бууны нохой гэдгээ батлан гүйж гарч ирж зарлах юм. Энэ бол хэвлэл мэдээлэл нам, улс төрийн гар, хөл болсны л хар гай. Монголын бүх хэвлэл мэдээлэл улс төрийн нэг байгууллага болчихсон нь харамсалтай. Өөрсдийн гэсэн бодлого байхгүй. Ялсан намын удирдлагаар явдаг нь худлаа биш. Жаахан юм олж долоохын тулд үнэт зүйлээ уландаа гишгэчихсэн. Худлаа гэвэл борооны дараахь мөөг шиг дэлгэрч байгаа энэ олон сайтыг хар л даа. Тэдэнд улс төрийн намын гар хөл болж болохгүй гэдгийг хэвлэл мэдээллийн хуучцуул, хөл дээрээ боссон том том редакциуд байнга хэлж, захиж, сануулдаг. Гэтэл шинээр байгуулагдсан хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүд юу ч мэдэхгүй юм. Хэн дуртай нь гарч ирээд л сэтгүүлчийн буруу, бидэнд хамаагүй гэдэг болох нь байна. Тэгэхээр толгойтой бүхэн хэвлэл мэдээллийн хэрэгсэл байгуулж байгаа энэ үед сэтгүүлчид маань наашаа гэсэн болгон дээр гүйж очоод баймааргүй байна. Одоо ус, тос нь ялгарч байгааг та бүхэн харж байгаа биз дээ. Эрх биш намайг нохойд хаяж өгдөг хиам шиг шидчихгүй редакци байна даа гэсэн газартаа л очиж ажиллах хэрэгтэй. Тэгэхгүй бол удирдлагынхаа золиос болоод байвал мэргэжлийн карьераа дуусгаж ч мэднэ шүү.

Categories
мэдээ улс-төр цаг-үе

Бүгд Найрамдах Киргиз улсын Гадаад хэргийн сайд Ж.Кулубаев Монгол улсад айлчилж байна DNN.mn

Монгол Улсын Гадаад харилцааны сайд Б.Батцэцэгийн урилгаар Бүгд Найрамдах Киргиз Улсын Гадаад хэргийн сайд Ж.Кулубаев 2023 оны 5 дугаар сарын 29-ний өдөр Монгол Улсад албан ёсны айлчлал хийхээр хүрэлцэн ирэв.

Гадаад хэргийн сайд Ж.Кулубаевыг “Чингис хаан” олон улсын нисэх онгоцны буудалд Монгол Улсын Гадаад харилцааны яамны Төрийн нарийн бичгийн даргын үүргийг түр орлон гүйцэтгэгч, Төрийн захиргааны удирдлагын газрын захирал С.Золжаргал, Монгол Улсаас БНКирУ-д суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд С.Ганхуяг болон албаны бусад хүмүүс угтав.

Гадаад хэргийн сайд Ж.Кулубаевын Монгол Улсад хийж буй энэхүү айлчлал нь Киргиз Улсын Гадаад хэргийн сайдын 10 жилийн дараа Монгол Улсад хэрэгжиж буй айлчлал юм.

Айлчлалын үеэр сайд Ж.Кулубаев Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхэд бараалхаж, Гадаад хэргийн сайд Б.Батцэцэгтэй албан ёсны хэлэлцээ хийнэ.

Айлчлалын үеэр Бүгд Найрамдах Киргиз Улстай хөгжүүлж буй харилцаа, хамтын ажиллагааг гүнзгийрүүлэх, Монгол, Киргизийн яриа хэлэлцээг идэвхжүүлэх, харилцан итгэлцэл, харилцааны эрх зүйн үндсийг бэхжүүлэх, Гадаад харилцааны яамд хоорондын уламжлалт хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх болон олон улс, бүс нутгийн харилцан сонирхсон асуудлаар санал солилцохоор төлөвлөж байна.

Categories
мэдээ нийгэм онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

АИХ-ын депутат Б.Сандуйжав: Үндсэн хуульд өөрчлөлт оруулах ажилд МАН гаршиж, АН ичингүйрч, ХҮН цайрчихсан байна DNN.mn

Ардын их хурлын депутат, Ардчилсан Үндсэн хууль тогтоогч, Аж үйлдвэрийн гавьяат ажилтан Б.Сандуйжавтай ҮХӨ-ийн асуудлаар ярилцлаа.


-Эрх баригчид ҮХӨ оруулахаар УИХ-ын гишүүдийг тойрогт нь ажиллууллаа, хэдхэн жилийн өмнө суурь хуульд мөн өөрчлөлт оруулсан шүү дээ. Та ахмад хуульч, улс төр, нийгмийн зүтгэлтний хувьд энэ асуудлыг ямар байдлаар дүгнэж сууна?

-Үндсэн хууль мөрдөгдөх хугацаатай харьцуулбал өөрчлөлт хийсэн тэр цаасны бэх хатаагүйтэй адил. Учир нь Үндсэн хууль гэдэг тонгочуулж байдаг зүйл огтхон ч биш. Удаан хугацаанд мөрдөгддөг улс орны сахих, даган мөрдөх баримт бичиг. Зүйрлэж хэлбэл нэг чигийн олон эгнээтэй хурдны зам гэмээр. Намуудын мөрийн хөтөлбөрийг үндэслэн сонгогчид аль эгнээгээр хурдан явахыг ард түмэн сонгох учиртай. Гэтэл албан тушаал, амин хувийн эрх ашиг, шуналаа дарж ядсан хэсэг бүлэг хүмүүс янз бүрийн бүр инээдтэй гэмээр шалтаг гарган замаас эргэж буцахаар улайран дайрч байх шиг. Эрх баригчид өөрсдөө оройлон дагуулж байгаа нь бүр харамсалтай.

-Та хэдийн баталсан 1992 оны шинэ Үндсэн хууль тийм муу хууль уу. Өмнөх өөрчлөлтүүдийн үр дүн ямар байгаа бол?

-Ер нь 1992 оны Үндсэн хуульд улс орны хөгжилд тушаа, садаа болсон зүйл, заалт байхгүй.

Герман, Швейцарийн эрдэмтэд, экспертүүд манай шинэ ҮХ-ийг магтаж байсныг сонсож л байлаа. Харин үе үеийн эрх баригчид алдаа дутагдал, завхралаа хаацайлах шалтгаа Үндсэн хууль руу чихдэг. Түүнд нь гэнэн ард түмэн итгэдэг байхгүй юу даа. Бид чинь бүдэрсэн чулуугаа буруутгадаг ард түмний үр сад болохоор тэр биз. Дөрөв шахам жилийн өмнө оруулсан өөрчлөлтийг хэлье л дээ. Товчхондоо чааваас даа гэмээр. Тиймээс ямар үр дүн өгснийг хэлэхэд бэрх. Шүүхийн өөрчлөлт шинэчлэлийн үр дүн түмний нүдэн дээр ил тод хуучнаараа байгааг хэлэхэд хангалттай. Салбарын хуулиар зохицуулах олон асуудал шавсан даа…

-Уучлаарай таны яриаг тасалчихлаа. Үндсэн хуулийг зайлшгүй дахин өөрчлөх шаардлагын талаар УИХ-ын гишүүд, сайд нарын хэлж ярьж байгааг та сонссон байх. Тэд үнэхээр зөв яриад байна уу, тархи угаалт гэдгээ хийгээд байна уу?

-Шуудхан хэлье, энэ бол минийхээр тархи угаалт. Үнэмшилтэй нотолгоо тэнд бараг байхгүй дээ. Хэн юу гэж ярьсныг шаардлагатай бол би нэртэй, устай нь хэлж чадна.Тэдний хэлж ярьсан зүйлүүдэд хариулт өгье л дөө. АИХ-аас 1990 онд байгуулсан 53 хүний бүрэлдэхүүнтэй УБХ маш сайн ажиллаж олон сайн хууль баталсан. Одоо ч мөрдөгдсөөр байгаа. Хүн ам цөөн байсан уу, байсан. Өссөн нь бас үнэн. Бид тэр үед УИХ-ын гишүүдийн тоог хүн ам өснө, үржинэ гэсэн үндэслэлээр 53 биш 76 гэж тогтоосон юм шүү. Тэр үетэй харьцуулахад Монголын зам тээвэр, цахим технологийн хөгжил дэлхийтэй зэрэгцсэн тул гишүүдийн эргэх холбоо буюу ард түмэнтэй харилцах боломж мянга дахин хялбар болсныг огт бодолцохгүй байна.

-Гишүүдийн тоог нэмэхээр зардал нэмэхгүй гэж эрх баригчид ярьж байгаа. Таны хувьд зардал нэмэгдэнэ гэж үзээд байна уу?

-Зардал нэмэгдэхгүй гэж яриад байгааг ойлгохгүй байна. Намын жагсаалтаар орж ирэх гэж хүсээд байгаа 76 нь цалингүй, туслахгүй, хангамжгүй, томилолтоор явахгүй. Тэр байтугай суух өрөө тасалгаагүй, компьютергүй ажиллах хэрэг үү. Үүнд нь тэгээд цэцэрлэгийн хүүхэд ч үнэмшихгүй шүү дээ. Бид цөөхүүлээ учраас авлигад өртөөд байна. 152 болчихвол авлига авахаа болино. Харин бидэн дунд авлигачид бий, гэхдээ би биш гэж ярьцгаадаг. Тийм байж болно. Тэгвэл бусад авлигачдаа нэрлэмээр дээ. Эс бөгөөс хам хэрэгтэн, бүгдээрээ авлига авдаг гэсэн логик гарна биз дээ. Бид ачаалал ихтэй 2-3 байнгын хороонд ажиллаж, сайд нар УИХ, Засгийн газрын гишүүнийг хавсран гүйцэтгэж, их ядарч байна гэцгээх юм. Уучлаарай ноёд оо, бид та нарыг албадаж томилоогүй, өөрсдөө нэр дэвшиж, гуйж гувшин байж сонгогдоод, тангараг өргөцгөөсөн. Дан дээлтнүүдийг халж сайн дураараа давхар дээл өмссөн сайд нар биз дээ. Ялархаад байвал больчихож болно. Ачааллыг даагаад та нараас хэдэн хувь илүү ажиллах чадавхтай залуус Монголоор дүүрэн гэдгийг мартав.

-Таны депутат байх үетэй өнөөгийн нийгмийг харьцуулахад хүн ам бодитой өссөн шүү дээ. Нөгөөтэйгүүр шинжлэх ухааны үндэслэлтэй тайлбаруудыг үүнд хийж байна. Яагаад тоог нэмж болохгүй гэж…?

-Куб язгуур, 108 эрхиний тоо ч гэх шиг янз бүрээр толгой эргүүлж гишүүдийн тоог нэмэх гэсэн явуургүй нотолгоо их ярьцгааж байна. Ардчилал хөгжсөн том гүрэн Энэтхэг, АНУ, авсаархан Швейцарийн хүн амаас язгуур гаргаад үзээрэй. Гишүүд цөөдөөд хуулийн чанар муудаад байгаа гэнэ. Үндсэн хуульд 19-үүлээ хууль батлах заалт байхгүй. Өөрсдөө баталсан дэг нь тэр. Дээр би 53 хүнтэй УБХ хэрхэн сайн ажилласныг дурдсан. Дараа, дараагийн 76-чууд сайн ажиллаж байсан боловч сүүл рүүгээ УИХ-ын чанар үлэмж муудсаар ийм байдалд хүргэсэн эдгээр нөхөд ичих ёстой. Тэдний тоо цөөдөөгүй, харин бүгдэд эх оронч үзэл, сэтгэл, зүтгэл, эрмэлзэл, ур чадвар дутаж, олон хүний шунал хэтэрсэн. Нөгөөтэйгүүр Үндсэн хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах журмын тухай хуулийг зөрчөөд ичихдээ 2019 оны Үндсэн хуулийн өөрчлөлтийг үргэлжлүүлж байна гэж бултаж байна. Ийм хууль журам хаана ч байхгүй, хэдхэн хүн гашуунаар хэлбэл тойрон хүрээлэгчдээ цуглуулан, ярьсан болж санал авсныгаа бүх ард түмний санал асуулгыг төлөөлүүлж болохгүй ээ.

-Одоо тэгээд яах бол, эхний хэлэлцүүлэг хийчихлээ, өөрчлөлт ногоон гэрлээр явчих юм биш үү?

-Намуудын хуйвалдаан учраас тэгнэ байх. Ийм хуйвалдаанаар Үндсэн хуульд өөрчлөлт оруулах зарчим, заалт байхгүй. Гэвч өмнө нь ийм зүйлд гаршсан туршлага бий. АН бага зэрэг ичингүйрч ХҮН цайрчихав. Одоогийн 76 дахин сонгогдох магадлал нэг дахин өсч байхад эрх баригчид төдийгүй бусад нь баярлалдаж үүнд нэгдэх нь зүйн хэрэг. УИХ ямар шуурхай болсныг харж байгаа биз. Хэзээ ингэж байлаа даа. Тавхай нь гялалзана гэдэг шиг. Улс орны эдийн засагт хэрэгтэй, хөгжилд тустай асуудалд яаж хандаж ирснийг бид мэднэ дээ. Өнөөдөр ард түмний амьдрал тэдний хэлдгээр улных болж, эрчим хүч, эрүүл мэнд, боловсрол зэрэг салбарууд сэхээний орон дээрх өвчтөн лугаа боллоо. Эрүүл мэндийн салбар сувилагчгүй, боловсрол багшгүй, эрчим хүч нөөц эх үүсвэргүй болсон гээд тоочвол сонины зай хүрэхгүй байх. ҮХ-ийг өөрчилснөөр 152 хүн, тэднийг дагасан хэдэн зуун хүний амьдрал сайжрах л байх. Эд эргээд улс орныг өөд нь татахыг миний нас үзэх болов уу. Одоо 152 хүнийг яаж тэжээнэ гэж халаглаж байгаа мянга мянган хүнийг буруутгах аргагүй. Учир нь 30 гаруй жилийн түүх ингэж хашраасан.

-Нөгөөтэйгүүр Сонгуулийн тогтолцоо, эрх зүйн орчныг сайжруулъя өөрчилье өө гээд байгаа шүү дээ?

-Сонгогчдын санал гээгдэхгүй гэх үндэслэлээр хувь тэнцүүлэх хэлбэрийг Сонгуулийн хуульд тусгахыг дэмжиж байгаа. Харин би дээр дурдсан няцаалтууддаа үнэнч байж гишүүдийн тоог нэмэхийг эрс эсэргүүцнэ. Өөрчлөлт хийж сонгууль явуулсны дараа үүсэх хүндрэл бэрхшээлийг ярьцгаахгүй байна. Тухайлбал өнөө үед аль нэг нам 50+1 хувийн санал авах магадлал “0” гэж үзэж болно. Эвслийн Засгийн газар байгуулахаас эхлээд УИХ-ын хуралдааныг гацаах зэрэг наад захын бэрхшээл үүсч байсан түүх манайд бий. Ардчилал хөгжсөн Израил улс сүүлийн хоёр жилд парламентын сонгуулийг 5-6 удаа хийж, арай гэж байгуулсан Засгийн газар нь тогтворгүй, хэрүүл маргаан, жагсаал цуглаан дагуулж, хөрш Палестинтай дайны байдалд очлоо. Ийм жишээ, зовлон тохиолдохыг үгүйсгэхгүй. Тиймээс төрийн түшээд шунал, тачаалаа хойш тавьж, эх оронч зүрх сэтгэлээр ёстой чөмгөө дундартал зүтгээд улс орноо бага боловч өөд нь татаад ирвэл УИХ-ыг өргөтгөх асуудалд ард түмэн, сонгогчид санал нэгдэнэ. Одоо бол цаг нь биш, дэндүү ёс зүйгүй, увайгүй үйлдэл гэж бодож байна.

Тэгээд ч улсын төсөв, банк, хөгжлийн бүх санг цөлмөчихсөн одоогийн УИХ Үндсэн хуулийг өөрчлөх ёс зүйн эрхгүй, улс төрийн чадамж бүр байхгүй. Хулгай, цөлмөлтөд холбогдоогүй нэг ч гишүүн алга байгааг харж байгаа биз дээ. Ийм хүмүүсээр өөрчлүүлсэн эцэг хуулиа дээдлэх сүжиг лав хүрэхгүй. Харин засаг захиргааны нэгж, удирдлагын зохион байгуулалтын талаар иргэд, төрийн байгууллагуудаас тавьж байгаа саналыг үндэслэн яваандаа ҮХ-д нэмэлт оруулж бололгүй яахав.

-Та Ардчилсан үндсэн хуулийг батлалцсан үндсэн хууль тогтоогч, Аж үйлдвэрийн гавьяат ажилтны хувьд улс орныхоо ирээдүйг хэрхэн төсөөлж байна вэ?

-Мэдээж өөдрөгөөр, гэхдээ анхаармаар зүйл мөн ч олон, санаа зовохоос цаашгүй гэх үү. Төрийн бүх шатанд болон бизнест ёс зүй дутагдаж байгаагаас жирийн иргэд их бухимдаж улмаар зэрлэгших шинжтэй болж байгааг өдөр тутам харж болно. Манай банкныхан ажлаа зохих ёсоор хийдэг байгаасай. Хөгжилтэй орнуудын банк зээл олгосон бол маргаашаас нь эхлэн байнга дагаж хянаж, зөвлөж, үүссэн асуудлыг хамт шийдвэрлэж явдгийг анзаарсан. Харин ажиглаад байхад манайхан зээл өглөө, хувиа аваад таг чиг. Нэг мэдэхэд бөөн асуудал үүссэн байдаг бололтой. Төр бүх салбарын ажлыг заах, хутгалдах биш, хууль эрх зүй, стандартыг боловсронгуй болгоод мөрдүүлэхийг шаардах үүрэгтэй баймаар. Хэрэв хот төлөвлөлтийн стандартаа мөрдүүлсэн бол өнөөдрийн түгжрэл, утаа, сургууль, эмнэлгийн хомсдол тартагтаа тулахгүй, аалзны тор шиг гэр хороололтой болохгүй байжээ. Ийм гэр хорооллыг үе үеийн УИХ-ын гишүүд бий болгосныг эсэргүүцэхгүй болов уу. Хийж бүтээж байгаа олон зүйлийг үгүйсгээгүй шүү. Хөрөнгө мөнгө их шаардахгүйгээр утаа, шороо тоосыг багасгах, хотоо ногооруулах арга захаас аван зөндөө. Хотод амьдрах гэж байгаа бол гудамж, хашаандаа мод, цэцэг тарих, зүлэгжүүлэх, зэрлэгийг зулгаалгах ажлыг иргэний үүрэг болгоод өгчих л дөө. Хийснийг урамшуул алдаршуул, хийгээгүйд хариуцлага тооцох аргаа олцгооно биз. Аливаа гажуудал, хууль бус юмыг мэдсээр байж өнгөрсөн хойно нь бүгд тойрч зогсоод гайхаж, чанга дуугаар шүүмжилж сүр бадруулахаа болих юмсан.


Categories
мэдээ нийгэм цаг-үе

Өнөөдөр хулгана өдөр DNN.mn

Аргын тооллын тавдугаар
сарын 30, Ангараг гариг. Билгийн
тооллын 10, тугчин одтой, шар
хулгана өдөр. Өдрийн наран 4:59
цагт мандан, 20:40 цагт жаргана.
Тухайн өдөр луу жилтнээ аливаа
үйлийг хийхэд эерэг сайн ба бич, тахиа
жилтнээ сөрөг муу нөлөөтэй тул элдэв үйлд
хянамгай хандаж, биеэ энхрийлүүштэй. Эл
өдөр буян номын үйлийг эхлэх, дээдсээс
халамж хүсэх, лам хувраг болох, багш шавьд
барилдах, номын абшиг авах, шинэ гэр ба
байр авах, угаал үйлдэх, хүүхэд үрчлэн авах,
урлан бүтээхэд сайн. Улайн үйл, төлгө тавих,
морь уралдахад муу.
Өдрийн сайн цаг нь хулгана, үхэр,
туулай, морь, бич, тахиа болой. Хол газар
яваар одогсод зүүн урагш мөрөө гаргавал
зохистой.
Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулбал
эрч, хүч ихсэнэ.

Categories
мэдээ нийгэм цаг-үе

Улаанбаатарт өдөртөө 16 хэм дулаан байна DNN.mn

Тавдугаар сарын 30-ны 20 цаг хүртэлх цаг агаарын урьдчилсан мэдээг хүргэж байна.

УЛААНБААТАР ХОТ ОРЧМООР: Үүлэрхэг. Шөнөдөө бороо орохгүй, өдөртөө бороо орно. Салхи баруун өмнөөс секундэд 5-10 метр. Шөнөдөө +10…+12 градус, өдөртөө +15…+17 градус дулаан байна.

БАГАНУУР ОРЧМООР: Үүлэрхэг. Шөнөдөө бороо орохгүй, өдөртөө бороо орно. Салхи баруун өмнөөс секундэд 6-11 метр. Шөнөдөө +9…+11 градус, өдөртөө +15…+17 градус дулаан байна.

ТЭРЭЛЖ ОРЧМООР: Үүлэрхэг. Шөнөдөө бороо орохгүй, өдөртөө бороо орно. Салхи баруун өмнөөс секундэд 6-11 метр. Шөнөдөө +9…+11 градус, өдөртөө +14…+16 градус дулаан байна.

Categories
мэдээ нийгэм онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

ТОЙМ: “Монголчуудын үр хүүхдээ баруунд боловсрол эзэмшүүлэх хүсэл 100 жилийн дараа дахин дайралтад өртлөө” хэмээн өгүүллээ DNN.mn

Өглөө бүр тантай хамт байдаг “Өдрийн сонин”-ы мягмар гаригийн дугаар 8 нүүрээр хэвлэгдэж, та бүхний гарт хүрч байна.


“Өдрийн сонин”-ы тэргүүн нүүр УИХ-ын гишүүн асан,
хуульч, өмгөөлөгч О.Баасанхүү “Хэвлэлээр гарсан шиг
Ч.Хүрэлбаатар гадныхантай мөрийтэй
тоглож, ууж, идээд явсан бол маш
том ёс зүйн алдаа. Алдаа битгий хэл
гэмт хэрэг ч байж болох үйлдэл
” гэснийг II нүүрээс үргэлжлүүлэн уншаарай.

ШЕЗ: Нүүрсний гэх нэг ч хэрэг
шүүхэд шилжиж ирээгүй байна

“Өдрийн сонин”-ы нийтлэлийн бодлогыг тодорхойлогч, ард түмний дуу хоолой болдог “Баримт, үзэл бодол” нүүрт “Монголчуудын үр хүүхдээ баруунд боловсрол эзэмшүүлэх хүсэл 100 жилийн дараа дахин дайралтад өртлөө” хэмээн өгүүллээ.

Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх ДЭМБ-ын суурин
төлөөлөгч Сокорро Эскалантег хүлээн авч уулзав.

Санхүү эдийн засгийн
их сургуулийн багш, эдийн
засагч Ж.Дэлгэрсайхан “Эдийн засгийн сэргэлтийг хэрхэн хадгалж, суурь
асуудлыг зөв шийдвэрлэх нь энэ жилийн гол сорилт” гэлээ.


Дэлгэрэнгүй мэдээллүүдийг уншихыг хүсвэл дараах линкээр бүртгүүлж уншина уу. https://admin.dnn.mn/plugi ns/news/login

Эдгээр болон бусад цаг үеийн мэдээ мэдээлэл, ярилцлага, сурвалжлагыг “Өдрийн сонин”-ы мягмар гаригийн дугаараас уншаарай.


Эрхэм уншигч та, манай сонины өнөөдрийн дугаарыг “Монгол шуудан” компанийн нийслэл Улаанбаатар дахь 35 салбар, “Түгээмэл” шуудангийн салбаруудаас болон сонин борлуулах цэгүүд, Хэвлэлийн биржээс худалдан авах боломжтой. Мөн “Мөнгөн завъяа” дахь сонин борлуулах цэг, Сансрын үйлчилгээний төв дэх сонин борлуулах цэг, Хан-Уул дүүргийн 19 дүгээр хорооллын үйлчилгээний төвд байрлах сонин борлуулах цэг, Саппорогийн “Миний дэлгүүр” дэх сонин борлуулах гол гол цэгүүдээс худалдан авч болохыг дуулгая. Түүнчлэн “Өдрийн сонин”-ы өөрийн байранд ирж худалдан авч болно.

Уншигч та “Өдрийн сонин”-ыг захиалан уншихыг хүсвэл 9911-2954, 8811-1375 дугаарт холбогдоно уу.

Цахим хэлбэрээр нь захиалахыг хүсвэл 88111375 дугаарт холбогдож дэлгэрэнгүй мэдээллийг аваарай.

“Өдрийн сонин”-той холбоотой мэдээ мэдээллийг 19001987-гоос лавлана уу




“ӨДРИЙН СОНИН” ӨГЛӨӨ БҮР ТАНТАЙ ХАМТ

Categories
мэдээ улс-төр

ЭЗБХ: “Монгол Улсын хөгжлийн 2024 оны төлөвлөгөө батлах тухай” УИХ-ын тогтоолын төслийг хэлэлцэв DNN.mn

Улсын Их Хурлын Эдийн засгийн байнгын хороо өнөөдөр (2023.05.19) хуралдаж, “Монгол Улсын хөгжлийн 2024 оны төлөвлөгөө батлах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийн анхны хэлэлцүүлгийг хийлээ. Байнгын хорооны хуралдааныг Улсын Их Хурлын гишүүн Ж.Бат-Эрдэнэ даргалан явуулав. Тогтоолын төслийг хэлэлцүүлэгт бэлтгэх Ажлын хэсгийн танилцуулгыг Улсын Их Хурлын гишүүн Б.Баттөмөр хийлээ.

Тогтоолын төслийн анхны хэлэлцүүлгийг Эдийн засгийн байнгын хорооны хуралдаанаар хэлэлцэхэд Ажлын хэсгийн бэлтгэсэн зарчмын зөрүүтэй 16 санал дээр гишүүд 12 санал нэмж гаргасан тухай Улсын Их Хурлын гишүүн Б.Баттөмөр мэдээлж, нийт 28 зарчмын зөрүүтэй санал, мөн дэмжигдээгүй болон найруулгын шинжтэй тус бүр нэг санал гарсныг Улсын Их Хурлын чуулганы нэгдсэн хуралдаанд оруулж хэлэлцүүлсэн талаар танилцуулав. Чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар нийт 30 саналыг нэг бүрчлэн хэлэлцэж, 26 саналаар санал хураан, дөрвөн саналыг гүйцээн боловсруулах чиглэл өгсөн байна.

Хэлэлцэж буй асуудлаар Улсын Их Хурлын гишүүн Б.Пүрэвдорж, Д.Батлут, Б.Баярсайхан, Ч.Хүрэлбаатар нар асуулт асууж үг хэллээ. Улсын Их Хурлын гишүүдийн Ховд, Орхон, Завхан болон Сэлэнгэ, Булган аймгийн зарим сум, автозамыг хилийн боомтуудтай холбох хөрөнгө оруулалтын талаарх асуултад Зам, тээврийн хөгжлийн сайд С.Баямбацогт хариуллаа.

Эдийн засгийн байнгын хорооны өнөөдрийн хуралдаанаар гүйцээн боловсруулахаар буцаагдсан зарчмын зөрүүтэй дөрвөн саналаар санал хураав. Хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх нь тэдгээр саналыг дэмжсэн тул “Монгол Улсын хөгжлийн 2024 оны төлөвлөгөө батлах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийн эцсийн хэлэлцүүлгийг явуулсан талаарх Байнгын хорооны санал дүгнэлтийг чуулганы нэгдсэн хуралдаанд оруулж хэлэлцүүлэхээр боллоо гэж Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах газраас мэдээлэв.

Categories
мэдээ нийгэм

Завхан аймгийн Эрдэнэхайрхан суманд 4.1 магнитудын хүчтэй газар хөдөлжээ DNN.mn

Завхан аймгийн Эрдэнэхайрхан сумын Багануур багийн “Нарын гол” гэдэг газар тавдугаар сарын 28-ны өдрийн 22:46 цагт 4.1 магнитудын хүчтэй газар хөдлөлт боллоо.

Газар хөдлөлт гэдэг нь газрын царцдасаас энерги чөлөөлөгдөж, сейсмийн долгион үүсгэхийг хэлнэ. Үүссэн долгионыг сейсмометрээр хэмжиж авах ба газар хөдлөлтийн хүчийг момент магнетудаар, эсвэл Рихтерийн шаталбараар хэмждэг байна. Рихтерийн шатлалыг сүүлийн үед өргөн хэрэглэхгүй байна. Рихтерийн шаталбараар 3-с бага магнитуд бүхий газар хөдлөлт хүнд онцгой мэдрэгдэхгүй, харин магнитуд 7, түүнээс дээш болох үед том талбай хамарсан сүйрэл болдог аж.

Categories
мэдээ нийгэм

Азийн Физикийн олимпиадаас хүрэл медаль хүртсэн Л.Дөлгөөнийг 3 сая төгрөгөөр урамшуулжээ DNN.mn

23 дахь удаагийн Азийн Физикийн олимпиадад зохион байгуулагч орны хувиар манай улс 16 сурагчтай хоёр баг бүрдүүлэн өрсөлдсөн юм.

Боловсрол, шинжлэх ухааны сайд Л.Энх-Амгалан сурагч Л.Дөлгөөн болон олимпиадын хорооны болон багш нарын төлөөллийг өнөөдөр хүлээн авч уулзжээ.

Уулзалтад 11 дүгээр сургуулийн физикийн багш Ж.Хатанбаатар мөн оролцсон байна.

Тивийн олимпиадад амжилттай оролцсон сурагч Л.Дөлгөөнийг гурван сая төгрөгөөр урамшуулсан бол 11 дүгээр сургуулийн физикийн багш Ж.Хатанбаатарт зөөврийн компьютер гардуулжээ. Мөн олимпиадад бэлтгэсэн багш нарт дурсгалын зүйл гардуулан өгсөн байна.

Хэдийгээр олимпиадад үндэсний багийн багш нар сурагчдыг бэлтгэсэн ч сүүлийн зургаан жилийн турш сурагчид Физикийн хичээл заасан багшийн хөдөлмөр өнөөдрийн амжилтад чухал нөлөөтэй хэмээжээ.

Уулзалтын үеэр олимпиадын бодлого боловсруулалт, бага ангиас нь эхлэн сурагчдыг байгалийн ухааны хичээлд дур сонирхолтой болгох, ментор багш бэлтгэх гээд олон сэдвээр санал солилцсон байна.

Categories
мэдээ нийгэм

ГССҮТ-ийн харьяа шинэ Түлэнхийн төв ашиглалтад орлоо DNN.mn

Гэмтэл согог судлалын үндэсний төвийн харьяа Түлэнхийн төв өнөөдөр /2023.05.29/ албан ёсоор үүд хаалгаа нээлээ.

Тус төв нь түлэнхий, спортын гэмтэл, яаралтай тусламж, эрчимт эмчилгээ, мэс засал мэдээгүйжүүлэг, ясны эмгэг согог, нөхөн сэргээх мэс засал, сэргээн засах эмчилгээ, амбулатори зэрэг есөн тасаг, 250 ортой. Жилдээ яаралтай тусламжаар 35,000 – 40,000, амбулаториор 15,000-20,000 үйлчлүүлэгч хүлээн авч, 6000-7000 үйлчлүүлэгчийг хэвтүүлэн эмчилж, 2500-3000 үйлчлүүлэгчид мэс заслын эмчилгээ хийнэ. Гэмтэл согог судлалын үндэсний төвийн ачааллыг 25-30 хувиар, мөн өндөр өртөгтэй оношилгоо эмчилгээнд гадаадад явах урсгалыг бууруулна гэж үзжээ.

Нээлтийн үеэр Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ “Монголд эхэлсэн төсөл олон ч дуусгасан ажил цөөн байсаар ирсэн. Үүнд дүгнэлт хийж, улсын төсөвт шинэ хөрөнгө оруулалтыг тэвчиж, өмнө эхлүүлсэн төслүүдийг бүрэн дуусгах зорилт дэвшүүлж, дутсан санхүүжилтийн асуудлыг шийдвэрлэсэн. Цаашид эхэлсэн төслүүд төсвийн 2-3 жилд бүтэн дуусдаг байх санхүүгийн тогтолцоонд шилжинэ. Энэ бодлогын хүрээнд 2021-2023 онд эрүүл мэндийн салбарт сүүлийн 10 жилтэй тэнцэхүйц хөрөнгө оруулалт хийсэн” хэмээн ярилаа.

Харин Гэмтэл согог судлалын үндэсний төвийн Ерөнхий захирал Э.Галбадрах “10 гаруй жил хүлээгдсэн Түлэнхийн эмнэлэг өнөөдөр ашиглалтад орж байна. Тус эмнэлэг 250 ортой. Осол гэмтлийн тусламж үйлчилгээний хүртээмжийг 25-30 хувь нэмнэ гэж үзэж байна.
Засгийн газар цар тахлын үед онцгой анхаарал хандуулж төсвийн тодотголоор 7 тэрбум төгрөг Түлэнхийн эмнэлэгт хуваарилсан. Ингэснээр тус эмнэлэг хамгийн сүүлийн үеийн тоног төхөөрөмжөөр тоноглогдож, хүний нөөцөө бүрэн бэлдсэн” гэв.