Month: February 2023

Авлигын эсрэг хууль тогтоомжид зааснаар нийтийн албан тушаалтнуудын ХАСХОМ-ийг бүртгэх ажлыг зохион байгуулж байгаа билээ. 2023 оны 2 дугаар сарын 2-ны өдрийн 09.00 цагийн байдлаар улсын хэмжээнд 32,8 мянган албан тушаалтан буюу нийт мэдүүлэг гаргагчдын 65.8 хувь нь 2022 оны ХАСХОМ-ээ шинэчлэн мэдүүлээд байна.

2022 оны ХАСХОМ-ийг шинэчлэн гаргасан байдлаас үзэхэд Усны газар, Хэнтий аймгийн Засаг даргын Тамгын газар, Газар зохион байгуулалт, геодези зураг зүйн газар, Гадаадын иргэн, харьяатын газар, Тагнуулын ерөнхий газар, Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх ерөнхий газрын мэдүүлэг гаргагчдын 90 ба түүнээс дээш хувь мэдүүлсэн үзүүлэлттэй байна.

Харин Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн яам, Ашигт малтмал, газрын тосны газар, Төрийн худалдан авах ажиллагааны газар, Улсын Дээд шүүх, Барилга, хот байгуулалтын яаманд мэдүүлэг гаргах явц 20-иос доош хувьтай байна.

Мэдүүлгээ шинэчлэн гаргах хугацаа дуусахад 12 хоног үлдсэн тул мэдүүлэг гаргагч Та бүхэн хуульд заасан үүргээ биелүүлж мэдүүлгээ үнэн зөв, бүрэн гүйцэд мэдүүлнэ үү.

SMiShing (SMS Text Phishing) буюу мессеж луйвар нь олон улсад өргөн тархаад буй халдлагын нэг төрөл юм. Гар утсаараа мессеж бичих, хүлээн авах өргөн хэрэглээг ашиглан бусдыг залилах, цахим луйвар үйлдэх, хувийн мэдээлэлд нь халдах тохиолдол манай улсад ч гарах болсон нь хоёр хоногийн өмнө нийгмийн сүлжээгээр тархсан, байгууллагын нэрийн өмнөөс хуурамч мессеж иргэд рүү илгээсэн тохиолдлоос харагдаж байна. Банк хэзээ ч харилцагчаасаа хувийн нууцлалтай мэдээлэл буюу интернэт банкны нэвтрэх нэр, нууц үг оруулахыг шаардсан хүсэлт илгээдэггүй. Ямар нэг байдлаар ийм төрлийн мессеж танд ирсэн тохиолдолд та тухайн илгээсэн байгууллагын албан ёсны цахим хаяг, утасны дугаар үнэн зөв эсэхийг эхлээд заавал нягталж шалгаж байгаарай.

Утсанд тань “Мэдээллээ баталгаажуулаарай”, “Та мэдээллээ шинэчилнэ үү”, “Та азтан боллоо”, “Бэлгийн эзэн боллоо”, “Сугалаанд оролцож, азаа сориорой” зэрэг мессеж ирж байсан уу? Зарим мессежний хувьд зар сурталчилгааны шинж чанартай байдаг ч хэрэглэгчийн хувийн мэдээлэл, аль нэг аппликэйшн, цахим банкны нэвтрэх нэр, нууц үг зэргийг оруулахыг шаардсан бол энэ нь SMiShing буюу мессеж дээр суурилсан халдлага байх магадлалтай юм. Энэ төрлийн луйврын гол зорилго нь мессежээр ирсэн файл эсвэл линк дээр даруулж, цаашлаад таны цахим банкны нэвтрэх нэр, нууц үгийг бичүүлж, түүнийг нь хуулбарлан авч санхүүгийн хохиролд оруулах юм.

SMiShing нь хувь хүний сэтгэл хөдлөл, итгэл үнэмшил дээр тулгуурлан хууран мэхлэх зорилготой, мессеж хүлээн авсан хүмүүс маш хурдан хариу үйлдэл үзүүлэх магадлалтай байдгаараа бусад төрлийн халдлагуудаас илүү эрсдэлтэй юм. Иймд та гар утас, цахим шуудангаар ирсэн, сэжиг бүхий линк, хавсаргасан файлыг нээхгүй байх, хувийн мэдээллээ оруулахыг шаардсан мессежний хариуд нууцлалтай мэдээллээ илгээхгүй байх, тухайн байгууллагын албан ёсны утас, вэбсайт нь мөн эсэхийг нягталж шалгаж хэвшсэнээр цахим луйврын хохирогч болохоос урьдчилан сэргийлж чадах юм.

СИМ карт, гар утасныхаа аюулгүй байдлыг хангаарай

Технологи хурдацтай хөгжихийн хэрээр бид бүртгэлтэй утасны дугаар, и-мэйл хаягаараа олон тооны үйлчилгээ авах боломжтой болсон. Энэ нь бидний цаг, мөнгийг хэмнэх давуу талтай ч хувийн мэдээллийнхээ нууцлалыг буюу утасны дугаар, и-мэйл хаягийнхаа аюулгүй байдлыг бүрэн хамгаалаагүй тохиолдолд энэ нь сул тал болж болзошгүй юм.

Таны гар утсанд сошиал хаягуудын мэдээлэл, цахим банкны нууц үг, баталгаажуулах код, төрөл бүрийн аппликэйшний давхар танин баталгаажуулалтын код гэх мэт олон чухал хувийн мэдээллүүд мессеж, и-мэйлээр танд ирдэг гэдгийг битгий мартаарай!

Иймд хэрэглэгч та зайнаас авч байгаа аливаа бүтээгдэхүүн үйлчилгээний гэрээ, нөхцөлтэй сайтар танилцаж, бүртгүүлсэн и-мэйл хаяг болон утасны дугаарын нууцлал хамгаалалтыг хангах, төрийн үйлчилгээний цахим бүртгэлийн систем дэх өөрийн мэдээллийн нууцлал, хамгаалалтаа сайжруулан, нягталж хэвших нь учирч болох олон эрсдэлээс өөрийгөө хамгаалах ач холбогдолтой юм.

Улсын Их Хурлын Эдийн засгийн байнгын хороо, Байгаль орчин, аялал жуулчлалын яам хамтран Аялал жуулчлалын тухай хууль (шинэчилсэн найруулга)-ийн төслийн талаарх хэлэлцүүлгийг өнөөдөр (2023.02.03) Төрийн ордонд зохион байгууллаа.

Монгол Улсын Засгийн газраас 2023, 2024, 2025 оныг “Монголд зочлох жил” болгон зарласан. Энэ хүрээнд аялал жуулчлалын салбарын эрх зүйн орчныг сайжруулах зорилгоор Аялал жуулчлалын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл болон дагалдах бусад хуулийн төслийг 2022 оны 11 дүгээр сарын 28-ны өдөр Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлсэн юм.

Хэлэлцүүлэгт Улсын Их Хурлын Эдийн засгийн байнгын хорооноос байгуулагдсан Аялал жуулчлалын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл болон дагалдах бусад хуулийн төслийг хэлэлцүүлэгт бэлтгэх үүрэг бүхий ажлын хэсгийн гишүүд, Байгаль орчин, аялал жуулчлалын яам, аялал жуулчлалын чиглэлээр үйл ажиллагаа эрхэлдэг иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллага болон мэргэжлийн холбоодын төлөөлөл зэрэг 90 гаруй оролцогч оролцлоо.
Аялал жуулчлалын тухай хуулийг 2000 онд баталж байсан бөгөөд манай улс хамгийн ихдээ жилд 500 гаруй мянган жуулчин хүлээн авдаг байсан. Эдийн засагт оруулж буй хувь нэмрээр нь тооцвол экспортын орлогыг бүрдүүлж байгаа гол салбарын нэг. Аялал жуулчлалын салбарыг хөгжүүлэх нь ажлын байрыг нэмэгдүүлэх, эдийн засгийг төрөлжүүлэн хөгжүүлэх, гадаадын хөрөнгө оруулалтыг татах, үндэсний өв, уламжлал, соёл, ёс заншил, түүх, дурсгалын үнэт зүйлсийг сурталчлан таниулах улмаар эдийн засгийн эргэлтэд оруулах үйлсэд чухал ач холбогдолтой. Иймд төрөөс энэ салбарын эрх зүйн орчныг боловсронгуй болгох, салбарын өмнө тулгамдсан асуудлыг төр, хувийн хэвшлийн түншлэлд тулгуурлан шийдвэрлэх арга хэмжээг авч хэрэгжүүлэх шаардлага зүй ёсоор гарч байна. Хуулийн төслийг хэлэлцэхдээ тал бүрээс нь судалж, олон удаагийн судалгаа, шинжилгээ, хэлэлцүүлэг өрнүүлж нухацтай авч үзэн шинэчлэх шаардлагатай байгааг Улсын Их Хурлын гишүүн, Аялал жуулчлалын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл болон дагалдах бусад хуулийн төслийг хэлэлцүүлэгт бэлтгэх үүрэг бүхий ажлын хэсгийн ахлагч Х.Ганхуяг хэлэлцүүлгийн үеэр онцолсон юм.

Байгаль орчин, аялал жуулчлалын сайд Б.Бат-Эрдэнэ хуулийн төслийн талаар танилцуулав.

Төсөлд аялал жуулчлалыг эдийн засгийг тэргүүлэх салбар болгон хөгжүүлэхэд зориулан салбарын оролцогчдын эрх зүйн байдлыг сайжруулах зохицуулалтыг тусгажээ. Мөн аялал жуулчлалын салбарыг бие даасан санхүүгийн тогтвортой эх үүсвэрээр дэмжих зорилгоор “Аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх сан” бий болгох, уг сангийн удирдлагад хувийн хэвшлийн оролцоог хангах эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх зохицуулалтыг тусгасан байна.

Манай улсад ирсэн жуулчдын тоо цар тахлаас өмнө тогтмол өсөлттэй байсан бөгөөд 2019 онд 577,262 жуулчин хүлээн авч, оны эцсийн байдлаар 607,213,369 ам доллар буюу 1.7 их наяд төгрөгийн орлогыг аялал жуулчлалын салбараас төвлөрүүлсэн нь Монгол Улсын хувьд уул уурхай болон мал аж ахуйн дараа орох томоохон салбар нь аялал жуулчлал болохыг илтгэдэг. Гэсэн хэдий ч өнөөг хүртэл аялал жуулчлалын салбар, энэ салбарт үйл ажиллагаа явуулж буй иргэн, хуулийн этгээдэд төрөөс бодит тусламж, дэмжлэгийг үзүүлж чадаагүй байгааг салбарын сайд танилцуулгадаа дурдсан.
Мөн аялал жуулчлалын байгууллагын тур оператор, аяллын агент, аялал жуулчлалын үйлчилгээний байгууллага гэж ангилан экспортын үйлдвэрлэлд тооцох, татварын бодлогоор дэмжих эрх зүйн орчныг бүрдүүлэхээр холбогдох зохицуулалтыг төсөлд тусгасан. Аялал жуулчлалын стратегийн ач холбогдол бүхий бүсийг зарлан бүсийн хөрөнгө оруулалтыг дэмжих, хамгаалах зохицуулалтыг хуулийн төсөлд тусгасан аялал жуулчлалын мэргэжлийн холбоодын ойлголтыг нэвтрүүлж, төрийн зарим чиг үүргийг мэргэжлийн холбоодод шилжүүлэх эрх зүйн орчныг бүрдүүлэхээр холбогдох зохицуулалтыг тусгасан гэлээ.
Тусгай сонирхлын аялал жуулчлалыг хөгжүүлэхтэй холбоотой зарим төрлийн ан агнах, барих тусгай зөвшөөрлийг дуудлага худалдаагаар нээлттэй олгох зохицуулалтыг төсөлд тусгажээ. Хил орчмын аялал жуулчлалыг олон улстай улсын тусгай зөвшөөрөлтэй тур оператор компаниар гүйцэтгүүлэх тусгай нөхцөлийг тодорхойлсон байна.

Аялал жуулчлалын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгаар үндэсний онцлог бүхий үндэсний соёл, байгаль, түүх, соёлын өвийг мэргэжлийн холбоод, тухайн орон нутгийн иргэдийн оролцоонд суурилсан аялал жуулчлалыг хөгжүүлэхээр зорьж байгааг салбарын сайд хэллээ.Түүнчлэн хуулийн төсөлд аялал жуулчлалын үйлчилгээний байгууллагууд нь стандартын шаардлага хангасан ариун цэврийн байгууламжтай байх, байгууламж барих, засварлах зардлыг аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татвараас хасагдах зардалд тооцох зохицуулалтыг тусгаж, хил орчмын аялал жуулчлалыг олон улсын аялал жуулчлалын үйлчилгээ үзүүлэх тусгай зөвшөөрөлтэй тур оператор гүйцэтгэхээр зохицуулсан байна.

Хуулийн төслийг d.parliament.mn цахим хуудаст 2022 оны 11 дүгээр сарын 27-ны өдөр байршуулснаас хойш 1630 хүн хуулийн төсөлтэй танилцаж, 156 санал ирүүлжээ. Эдгээр саналын дийлэнх хувийг тусгай зөвшөөрөл, татварын хөнгөлөлт, тур оператор, аялал жуулчлалын байгууллагын үйлчилгээ, дэд бүтэц, хөтөч тайлбарлагчийн үйл ажиллагаатай холбоотой саналууд эзэлсэн байна.

Хэлэлцүүлэгт оролцогчид хуулийн төслийн зүйл, заалт бүр дээр саналаа илэрхийлсэн. Оролцогчдын зүгээс үйлчилгээний байгууллагын зааг ялгааг тодорхойлох, төрийн байгууллагуудын уялдааг сайжруулах, хүнд суртлыг арилгах, газрын төлбөрийн асуудалд уян хатан хандах, аялал жуулчлалын салбарын хүний нөөцийг бэхжүүлэх, бодлогоор дэмжих, “Аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх сан”-гийн төсвийн зарцуулалтад тавих хяналтыг тодорхой тусгах, бусад салбарын бодлоготой уялдуулах зохицуулалтын хуулийн төсөлд тусгах шаардлагатай байгаа талаар байр сууриа илэрхийлж байлаа.

Улсын Их Хурлын гишүүн, Аялал жуулчлалын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл болон дагалдах бусад хуулийн төслийг хэлэлцүүлэгт бэлтгэх үүрэг бүхий ажлын хэсгийн ахлагч Х.Ганхуяг хэлэлцүүлэгт оролцогчдоос гаргасан саналыг нэгтгэж, хуулийн төсөлд тусгахаа илэрхийлээд мөн бичгээр саналаа ирүүлэх боломжтойг хэлсэн юм.

Сар шинийн баяртай холбогдуулан хүүхдийн мөнгө, насны хишиг, тэтгэвэр зэргийг цагаан сарын өмнө олгоно хэмээн Сангийн сайд мэдээлж байсан. Тэгвэл Хөдөлмөр халамжийн үйлчилгээний ерөнхий газраас нийгмийн халамжийн тэтгэвэр, тэтгэмж, хөнгөлөлт, тусламжийн 2023 оны хоёрдугаар сарын олголтын хуваарийг танилцууллаа.

Ахмад настнуудын гуравдугаар сарын 01-ний тэтгэврийг мөн насны хишгийг хоёрдугаар сарын 14-нд олгох бол хүүхдийн мөнгийн 16-нд олгох аж.

Энэ сарын 06-нд буюу даваа гарагт Орхон аймаг, Эрдэнэт хотод эхлэх Монголын бүх ард түмний спортын өвлийн XVI наадам, Монголын хүүхдийн спортын өвлийн VII наадмын үеэр ажиллах 60 хөтчийг бэлтгэжээ.

Наадмын өдрүүдэд долоо хоногийн турш чиглүүлэгчээр ажиллах хөтөч нарт нэгдүгээр сарын 28,29-ний өдрүүдэд зохион байгуулалт, чиг үүргийн талаар танилцуулах сургалтыг зохион байгуулж, хамтран ажиллах гэрээг байгуулсан байна.

Аймгийн Засаг даргын орлогч, зохион байгуулах хорооны дарга А.Түвшинжаргал “Аливаа спортын наадам, уралдаан тэмцээний үед хөтөч чиглүүлэгч хэрхэн ажилласнаар зохион байгуулалтын ажлыг дүгнэнэ. Иймд ёс зүйн алдаа дутагдал гаргахгүй хариуцлагатай ажиллах ёстой” гэлээ. Хөтөч нар наадамд оролцох баг тамирчдад зөвлөн туслах , чиглүүлэх мэдээ мэдээллээр хангах, хурдан шуурхай чирэгдэлгүй үйлчлэх, баг тамирчид болон зохион байгуулах хорооны уялдаа холбоог ханган ажиллах юм байна.