Сайжруулсан шахмал түлшний нөөцлөлт, үйлдвэрлэлтийн талаар Нийслэлийн агаар, орчны бохирдолтой тэмцэх газрын дарга Ц.Ганболд өглөө. Өнөөдрийн байдлаар сайжруулсан шахмал түлшний 2 үйлдвэрийн 11 шугамаар хоногт 2000 гаруй тонн түлш үйлдвэрлэж байна.
Засгийн газраас 200 мянган тонн түлш нөөцлөх үүрэг өгснөөс одоогийн байдлаар 120 мянган тонныг нөөцлөөд байгаа аж. Дүүргүүдэд байгаа нийт 59 агуулахаас 650 борлуулалтын цэг рүү тээвэрлэлтийг өдөр тутам хийн ажиллаж байна гэдэг мэдээллийг өглөө.
Нийслэлийн нутаг дэвсгэрт иргэдийн эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах эрхийг хангах, газар ашиглалтыг сайжруулах, явган хүний зам, ногоон байгууламж, нийтийн эзэмшлийн зам, талбайг нэмэгдүүлэх зорилгоор 2021 оноос зөвшөөрөлгүй буюу зөрчилтэй хашаа, хайс чөлөөлөх ажил эхэлсэн. Ийнхүү тухайн жилдээ буюу 2021 онд 183 байршлын 713 зөрчлийг арилгажээ.
Харин 2022 онд Ажлын хэсэг байгуулагдан 1,104 га газрыг хамруулан хийсэн судалгаагаар 971 байршилд 48,976 метр урт, 3,566 хашаа, хайсны зөрчил илэрсэн байна.
Зөрчилд зөвшөөрөлгүй хайс, шон, барилгын стандарт бус хашаа, автомат хаалт зэрэг объектууд бүртгэгджээ. Ингээд 376 байршилд зөрчлийг арилгаж 20.2 км газрыг чөлөөлөхөөр төлөвлөн өнгөрсөн тавдугаар сарын 9-ний өдрөөс эхэлсэн уг ажлын хүрээнд 354 байршилд 17.7 км хашаа, хайс чөлөөлж, ажлын явц 94.1 хувьтай үргэлжилж байгааг НЗДТГ-аас мэдээлэв.
Ирэх жилүүдэд үлдсэн байршлууд дахь зөрчлийг шат дараатайгаар арилган, иргэдийн эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах эрхийг хангаж, нийтийн эзэмшлийн зам талбайг нэмэгдүүлэх аж.
Монгол Улс Олон улсын валютын сангийн хөтөлбөрт хамрагдаж болзошгүй нөхцөл байдал үүссэн гэх асуудалд Сангийн сайд Б.Жавхлан хэвлэлийнхэнд дараах тайлбарыг хийлээ.
Олон улсын валютын сан нь 180 орныг эгнээндээ элсүүлсэн байдаг. Манай улс ч мөн гишүүн нь. Тиймээс энэхүү сангийн хөнгөлөлттэй зээл тусламжид хамрагдах бүрэн эрхтэй гэсэн үг. Олон улсын юалютын сан аль ийм зээл, тийм хөтөлбөрт хамрагд гэж тулгадаггүй. Энэ нь гишүүн орнуудын өөрсдийнх нь сонголт юм.
Эдийн засаг хэвийн үед жилдээ 10 гаруй орон тус сангийн хөнгөлөлттэй зээлд хамрагддаг. Энэ жилийн хувьд маш олон буюу 44 улс хөнгөлөлттэй зээлд хамрагдаад байна. Нэмээд 20 гаруй улс зээлд хамрагдахаар хүсэлтээ өгсөн тухай гэж УИХ-ын дарга Г.Занданшатар сая чуулганы хуралдааны үеэр хэлсэн нь бодит тоо.
Манай улсын хувьд гишүүнийхээ эрхийн хүрээнд шаардлагатай үед дээрх хөтөлбөрт хамрагдах бүрэн боломжтой хэдий ч бид тэрхүү хөтөлбөрт хамрагдахгүйн тулд бүх нөөцөө дайчлах шаардлагатай. Төсвийн шинэчлэлийн хүрээнд бидний хэрэгжүүлж байгаа ажил нь зөвхөн Олон улсын валютын сан гэлтгүй олон улс, хөрөнгө оруулагчдын харж буй өнцгүүдтэй нийцэж байхтай гүйцэтгэлээ чиглүүлэн ажиллаж байна” гэлээ.
Украины чухал дэд бүтцэд халдлага хийхэд Оросын цэргүүд ашигласан камикадзе нисгэгчгүй онгоцнуудын үнэнд Орос улс Иранд 140 сая евро бэлнээр өгөөд зогсохгүй дайнд олзлогдсон барууны зэвсгийн хэд хэдэн дроныг хүлээлгэн өгнө гэж Их Британийн телевизийн “Sky News” суваг мэдээлжээ.
“Sky News”-ийн мэдээлснээр, ОХУ-аас Иранд Британийн танк эсэргүүцэгч “NLAW” пуужин, Америкийн танк эсэргүүцэгч “Жавелин” пуужин, зенитийн “Стингер” пуужинг шилжүүлсэн юм байна. Тус суваг 2022 оны 8-р сарын 20-нд Тегеран хотод Оросын Ил-76 онгоц буусныг харуулсан байна. Мөнгө, барууны зэвсгийг энэ онгоцоорхүргэсэн гэж таамаглаж байна. Үүний хариуд Иран улс 160 камиказе нисгэгчгүй онгоц буюу 100 “Шахед-136”, 60 “Шахед-131”, мөн бөмбөг хаях чадвартай зургаан “Мохажер-6” дроныг Оросуудад өгсөн байна. Үүнээс гадна Иран, Орос улс 200 сая еврогийн үнэ бүхий дронуудыг цаашид нийлүүлэхээр тохиролцсон аж.
Г.АМАРСАНАА
Дэлхийн бөхийн нэгдсэн холбоо /ДБНХ/-ноос 2022 оны улирлын эцэст чансаа өндөр бөхчүүдээ мөнгөн шагналаар урамшуулахаар болжээ.
Чансааны оноог ДАШТ, тивийн АШТ, чансааны тэмцээнүүдээс олгодог билээ. Мөнгөн шагналыг жин тус бүрийн тэргүүн 3 бөхөд олгоно. Энэ жилийн шагналын сан өнгөрсөн жилээс багассан нь 2020 онд цар тахлын улмаас тэмцээн явагдаагүй тул хоёр жилийн шагналыг 2021 онд олгосонтой холбоотой юм.
ДБНХ-ноос сонгомол барилдааны шагнал хүртэх бөхийн нэрсийг зарлалаа. Хамгийн их шагналыг Азербайжаны бөхчүүд авсан байна. Тэд долуулаа 27 мянган ам.доллар авсан бол 22 мянган ам.доллар хүртсэн Туркийн баг удаалжээ. Хачирхалтай нь Дэлхийн Цомын эзэн Ираны багаас ганцхан бөх эхний гуравт багтжээ.
Энэхүү урамшуулалд 13 улсын тамирчид хамрагдахаар болсны дотор Монголоос эмэгтэйчүүдийн 50 кг жинд чансааг 52000 оноогоор тэргүүлсэн Д.Отгонжаргал 5000 ам.доллар хүртэх юм. Харин эмэгтэйчүүдийн 53 кг жинд Б.Хулан /45000/, эрэгтэйчүүдийн 57 кг жинд З.Занданбуд /45000/, 125 кг жинд М.Лхагвагэрэл /53600/ нар 3-т эрэмбэлэгдэж 2000 ам.доллар тус тус хүртэхээр болжээ.
Сонгомол барилдаанаас хамгийн өндөр чансаатай бөх нь Туркийн Риза Каялп. Тэр энэ жил дэлхийн аварга, Европын АШТ-д түрүүлж, чансааны 2 тэмцээнээс алт, хүрэл медаль хүртэж, 74200 оноо цуглуулжээ.
Сөүлийн Итэвон дүүрэгт сүнсний баяраар болсон эмгэнэлт явдалтай холбоотойгоор мөрдлөг шалгалт үргэлжилж байна. Олон хүн цугларсан тус гудамж дахь хууль бус өргөтгөлүүдээс болж зай талбай улам нарийссан гэдгийг тусгай мөрдөн байцаах баг өчигдөр /2022.11.09/ тогтоожээ.
Тодруулбал, Мөрдөн байцаалтын баг 14 мөрдөн байцаагчийг Хамилтон зочид буудал руу ажиллуулахаар илгээжээ. Хамилтон зочид буудал үндсэн барилгынхаа хойд талын 17.2 м/кв талбайг хууль бусаар сунгаж, өргөтгөл барьсан нь шалгалтаар тодорхой болжээ.
Зочид буудлын даргыг барилгын болон замын хууль зөрчсөн хэргээр мөрдөн байцаалтад шилжүүлэв. Мөн Хамилтон зочид буудлын лицензийн бичиг баримтыг хурааж авахаар болсон.
УИХ-ын чуулганы өнөөдрийн хуралдаанаар Монгол Улсын нэгдсэн төсвийн 2023 оны төсвийн хүрээний мэдэгдэл, 2024-2025 оны төсвийн төсөөллийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийн эцсийн хэлэлцүүлгийг хийлээ.
Энэ үеэр УИХ-ын гишүүн Т.Доржханд “Төсвийн хүрээний мэдэгдэл нь Монгол Улс дунд болон урт хугацаандаа хэрхэн хөгжих вэ гэдгийг урьдчилан таамаглах бололцоотой баримт бичиг. Төсвийн хүрээний мэдэгдэл ямар ч нөлөөгүй бичиг баримт болчихлоо. Өмнөх сонгуулиудын амлалтаас болоод төсвийн сахилга бат байхгүй болчихсон. Өнөөдөр улсын төсвөөр улс орны хөгжлийг түлхэх санхүүжүүлэлтийг хийх боломжгүйд хүрсэн. Он дамжин баригдаж буй үр ашиггүй барилгууд зардал нэмж байна. Дуусаагүй барилгуудаа дуудлага худалдаагаар зарах хэрэгтэй. Ийм байдлаар зардлаа хязгаарлаж болно” гэсэн байр суурьтай байгаагаа илэрхийлсэн.
Төсвийн байнгын хорооны дарга Г.Тэмүүлэн УИХ-ын гишүүн Т.Доржхандын байр суурьтай санал нэг байгаагаа илэрхийлсэний зэрэгцээ цаашид төсвийн хүрээний мэдэгдлийг төсвөөс тусдаа хэлэлцдэг байх, ач холбогдлыг өндөрсгөх хуулийг оруулж ирж байгаа гэв. УИХ-ын гишүүн М.Оюунчимэг, Б.Баттөмөр нар ирэх оны төсвийг алдагдалгүй батлах бололцоотой хэмээн үзэж байгаагаа хэлсэн ба УИХ-ын гишүүн Б.Баттөмөр “Өнөөдөр хөгжлийн бодлого төлөвлөгч гэж байхгүй болсон байна. Орлого олох боломжоо бүрэн дайчилж чадсангүй. Олон улсын валютын сангийн хөтөлбөрт хамрагдана гэж яригдаад байна. Тийм зүйл байж болохгүй” гэлээ.
УИХ-ын дарга Г.Занданшатар дээрх асуултад “Улс орнууд цар тахал, дайны улмаас Олон улсын валютын сангийн хөтөлбөрт хамрагдах болсон. Өнөөдрийн байдлаар 44 улс хөнгөлөлттэй зээлийн хөтөлбөрт хамрагдаад байна. Тус хөтөлбөрт хамрагдах хүсэлтээ 20 улс гаргасан. Олон улсын валютын сангаас жийрхэх зүйлгүй” гэсэн тайлбар хийсэн юм.
УИХ-ын гишүүн Ш.Адьшаа төсвийн алдагдлыг бууруулах хүрээнд Засгийн газар, Сангийн яам хангалттай ажилласан. Ийм хүнд нөхцөлд Засгийн газар, Сангийн яамыг муухай харагдуулж оноо авах байдлаар ажиллаж болохгүй гэлээ.
Армен, Азербайжаны Гадаад хэргийн сайд Арарат Мирзоян, Жейхун Байрамов нар АНУ-ын зуучлалаар хэлэлцээ хийжээ. Тэдний уулзалт Вашингтонд энэ сарын 7-нд буюу хоёр муж улсын хил дээр шинэ мөргөлдөөн гарснаас хэдхэн цагийн дараа болсон гэж “AFP” агентлаг мэдээлэв. Сайд нарыг хэлэлцээнд зуучилсан АНУ-ын Төрийн нарийн бичгийн дарга Энтони Блинкен хүлээн авч уулзсан байна. Блинкен уулзалтын өмнө “АНУ Армени болон Азербайжаны хооронд энхийн хэлэлцээ явуулахын төлөө байна” гэж мэдэгдсэн бол “Өнгөрсөн үеийг ардаа орхиж, мөнхийн энх тайвныг тогтоохын төлөө бодитой, зоримог алхам хийсэн” гэж хоёр талын сайдууд түүнийг сайшаав. Уулзалтын үлдсэн хэсэг хаалттай явагдсан байна. Арменийн ГХЯ-ны мэдээлснээр, Арарат Мирзоян, Жейхун Байрамов нар “болзошгүй энх тайвны гэрээний элементүүдийн талаар санал бодлоо солилцож, шийдвэрлэх шаардлагатай хэд хэдэн асуудал байна” гэж мэдэгдэв. Түүнчлэн, 10-р сарын 6-нд Прага, 10-р сарын 31-нд Сочи хотод болсон уулзалтаар Армени, Азербайжаны тэргүүн нарын хүлээсэн үүрэг амлалтаа биелүүлнэ гэдгийг хоёр сайд нотлов. Өмнө нь Ереван, Баку хоёр хүч хэрэглэхгүй байхаар тохиролцсон юм. Аравдугаар сарын 31-нд Сочид болсон гурван талт уулзалтын дараа Азербайжаны Ерөнхийлөгч Илхам Алиев, Арменийн Ерөнхий сайд Никол Пашинян, ОХУ-ын Ерөнхийлөгч Владимир Путин нар хамтарсан мэдэгдэл хийж “Бүх асуудалтай асуудлыг НҮБ-ын дүрэм, 1991 оны Алма-Атагийн тунхаглалын дагуу тусгаар тогтнол, нутаг дэвсгэрийн бүрэн бүтэн байдал, хилийн халдашгүй дархан байдлыг харилцан хүлээн зөвшөөрөх үндсэн дээр гагцхүү шийдвэрлэхээр зорьж байна” гэж мэдэгдэж байсан билээ. Энэхүү мэдэгдлийн дараа Азербайжан хэд хэдэн удаа Арменийг хил дээр буудсан гэж буруутгаж байсан. Хариуд нь Арменийн Батлан хамгаалах яам 11-р сарын 4-ний өдөр, 11-р сарын 7-ны шөнө Азербайжаны зэвсэгт хүчний ангиуд хилийн зүүн хэсэгт байрлах Арменийн байрлал руу гал нээсэн гэж мэдэгдэж байв.
Уулын Карабахын асуудлаар Ереван, Баку хоёрын хооронд хэдэн арван жил үргэлжилсэн сөргөлдөөн есдүгээр сарын дундуур дахин хурцадсан юм. Арменийн Батлан хамгаалах яамны мэдээлснээр, 9-р сарын 13-ны шөнө Азербайжан улс хилийн Варденис, Сотк, Артаниш, Ишханасар, Горис, Капан суурингуудыг буудаж эхэлсэн байна. Баку Ереваныг Дашкесан, Калбажар, Лачины хил дээр “их хэмжээний хохирол учруулсан” гэж буруутгав. Үүний улмаас хоёр талаас 280 гаруй хүн нас барсан билээ.
Энэ бүхэн Орос Кавказын бүс нутагт нөлөөллөө алдаж буйг баталж буй явдал болж байна гэж олон улсын шинжээчид дүгнэв.
Г.Амарсанаа
Хүн бодсон бодол бүхнээ гадагш ярьдаг бол амьтны ад болоод дуусна. Бодож болно, ярьж болохгүй. Тийм л юм сая болох шиг боллоо. Цахим хөгжил харилцаа холбооны дэд сайд Б.Болор-Эрдэнэ залуу улстөрч. Гадаадад боловсрол эзэмшсэн, төлөвшил нь гадна ертөнцөд явагдсан шинэ үеийн төлөөлөл. Тийм болохоор Монголтойгоо их зөрчилддөг бололтой. Өмнөх үйлдлүүд, үг ярианаас нь анзаарагддаг. Ийм шинэ үеийнхнийхээ үзэл бодлыг бид хүлээн зөвшөөрөх ёстой. Хүндэтгэлтэй, хүлээцтэйгээр юу хэлчих вэ гэж эхлээд бодож тунгааж байх цаг үе. Дэлхийн шинэ үеийнхнийг бид магадгүй өнөөдрийн Обуна буюу Б.Болор-Эрдэнээр төлөөлүүлэн харж байж болно.
Обуна хэлсэн үгэндээ мушгиулан шидүүлж байна. Улс төрийн орчин өөрөө ийм. Түүний олон улсын хурал дээр хэлсэн үгийг бүрэн эхээр нь сонсвол өмнөх үеэ доромжилсон утга санаа байхгүй юм билээ. Харин хэн нэгэн этгээд улс төрийн зорилгоор ашиглая гэвэл хангалттай. Ашиглаж ч чадлаа. Нийгэм рүү зорилготой шидсэн, сэвэх хэсэг нь бэлэн байсан. Цаанаа ямар зорилготойг мэдэхгүй нийгмийн сэтгэл зүй зүхэхэд бэлэн байж байдаг. Тэгээд зүхэцгээсэн. Маш товчхондоо энэ. Энэ бүгдийг мэддэг сэтгүүлчийн зүгээс Б.Болор-Эрдэнийн үзэл бодлыг дэмжиж, дайрч доромжлогсдоос түүнийг өмгөөлөн маргааш нь нийтлэл бичсэн. Гарчиг нь “Сингапурын ерөнхийлөгч асан Ли Куан Ю “Сэтгэлгээ хөгжилд саад боллоо” гэхэд магтдаг, Б.Болор-Эрдэнийг болохоор зүхдэг нь ямар учиртай юм бэ” гэж бичсэн сэтгүүлч рүү маань Б.Болор-Эрдэнийн зүгээс маргааш нь ирсэн хариу бол “Миний хэлсэн үгийг орчуулаад тавьчих чадвартай ганц сэтгүүлч Монголд байхгүй, та нартай юу ярихав дээ” гэсэн хариулт. Энэ бол түүний хандлага…
БНХАУ-ын Эрээн хотын Шуурхай штабын энэ сарын 9-ний өдрийн шийдвэрээр ковидын хоёр тохиолдол илэрсэнтэй холбогдуулан тархалтаас урьдчилан сэргийлэх, эрсдлийг бууруулах зорилгоор энэ сарын 10-12-ны өдрүүдэд хөл хорионы дэглэм тогтоожээ.
Хөл хорионы хүрээнд хотын нийт иргэдээс шинжилгээ авах шийдвэр гаргасан байна. Улмаар тус хугацаанд хотоос гарах шаардлагатай бол харьяа дүүргийн тодорхойлолт, 48 цагийн дотор хоёр удаагийн сөрөг гарсан шинжилгээний хариутай байх, бага дунд сургуулиудын танхимын хичээлийг түр зогсоож, цахимд шилжүүлэх зэрэг зохион байгуулалтын арга хэмжээг хийсэн аж.
Улс хоорондын ачаа тээвэр хэвийн байгаа ч гаалийн баталгаат хашаа руу нэвтрэх ААНБ-ын төлөөлөгчдийг тус хугацаанд хориглосон байна.