Categories
мэдээ нийгэм

МУИС төгсөх ангийн суралцагчдаасаа монгол хэлний мэдлэгийн түвшин тогтоох шалгалт авна DNN.mn

Монгол Улсын Их Сургууль төгсөх түвшний суралцагчдаасаа монгол хэлний мэдлэгийн түвшин тогтоох шалгалт авахаар болжээ.

Тодруулбал, Монгол Улсын Их Сургуулийн захирлын тушаалаар төгсөх түвшний суралцагчдаас монгол хэлний мэдлэгийн түвшин тогтоох “Монгол хэлний сорил”-ыг 2022 оны арваннэгдүгээр сарын 19-ний өдрийн 11:00 цагт МУИС-ийн хичээлийн байрууддаа авах аж.

Categories
булангууд мэдээ шинжлэх-ухаан-технологи

Сансраас эрчим хүч авах туршилт хийжээ DNN.mn

Европын сансарын агентлагийн (ESA) мэргэжилтнүүд нарны эрчим хүчийг шууд сансраас авах технологийн туршилт хийжээ. Уг технологийг Германы Мюнхен хотын “Airbus X-Works” хэмээх инновацийн төвд туршсан байна. Энэ нь богино долгионы туяаны тусламжтайгаар нарны эрчим хүчийг 36 метрийн зайтай хоёр цэгийн хооронд дамжуулжсан гэсэн үг юм. Тэд авсан эрчим хүчээрээ хотын жижиг макетыг гэрэлтүүлж, цугласан хүмүүсийг дайлах алкоголгүй шар айргийг хөргөжээ.

Ирээдүйд энэхүү эрчим хүчийг аж үйлдвэрт ашиглах боломжтой болох аж. Нарны гэрлийг цуглуулан эрчим хүчний системд дамжуулах хиймэл дагуулууд цуглуулсан гэрлээ богино долгион болгож хувирган газрын хүлээн авагч станцуудад дамжуулах юм байна. Хиймэл дагуулууд нь атомын цахилгаан станцын гаргадаг шиг эрчим хүч гаргахын тулд хэдэн км-ын урт байх гэнэ.



Г.АМАРСАНАА

Categories
мэдээ спорт

Өсвөрийн тамирчид ДАШТ-ээс хоёр алт, дөрвөн мөнгөн медаль хүртлээ DNN.mn

Өсвөр үеийн охидын жюү жицүгийн Дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээнээс Монгол Улсын баг тамирчид хоёр алт, дөрвөн хүрэл медаль хүртлээ. Тухайлбал, Баялаг дэвжээний тамирчин О.Номин-Эрдэнэ 48 кг-д, Дорноговь Хилэнц дэвжээний тамирчин Б. Алимцэцэг нар алтан медалийн эзэд болсон юм.

Үүнээс гадна Өмнөговь Говь пантера дэвжээий тамирчин М.Урангоо, Гаруда Дархан цааз академийн Н.Тэнүүн, Архангай аймгийн тамирчин У. Энхмэнд , Баялаг дэвжээний тамирчин Б.Байгалмаа нар мөнгөн медаль хүртээд байна.

Categories
мэдээ нийгэм

Нийт шүүгчийн хуралдаан болно DNN.mn

Монгол Улсын дээд шүүхийн нийт шүүгчийн хуралдаан 2022 оны 11 дүгээр сарын 16-ны өдөр болно.

Хуралдаанаар Улсын дээд шүүхийн нийт шүүгчийн хуралдааны дэгд заасны дагуу Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлд заасан нотолбол зохих байдлын талаарх зохицуулалт, тус хуулийн 10.4 дүгээр зүйлд заасан шүүгчийг татгалзан гаргах хүсэлтийг хянан шийдвэрлэх журмыг тус тус тайлбарлах тухай хэрэгцээ, шаардлага, тайлбарын цар хүрээ, арга зүйг тодорхойлсон Эрүүгийн хэргийн танхимын саналыг хэлэлцэж, зөвшөөрөл олгох эсэх асуудлыг хэлэлцэнэ.

Ардчилсан намын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч гэх И.Мөнхжаргал, Б.Ган-Очир, П.Нүрзэд нараас ирүүлсэн хүсэлт болон И.Мөнхжаргалаас ирүүлсэн “Улсын дээд шүүхийн нийт шүүгчийн хуралдааны тогтоолд тайлбар хүсэх” тухай хүсэлт, 2022 оны 6 дугаар сарын 3-ны өдөр батлагдсан Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн зарим зүйл, хэсэг Үндсэн хууль зөрчиж байгаа эсэхийг тогтоолгох шүүхүүдийн санал үндэслэлтэй эсэхийг хэлэлцэхээс гадна Монгол Улсын Үндсэн хуулийн цэцээс ирүүлсэн хүсэлттэй танилцана.

Categories
мэдээ нийгэм онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

Д.Нямбаяр: Дотооддоо оношлуур хийж эхэлснээр импортын оношлуурын үнэ 20 мянга болтол буурсан DNN.mn

Япон улсын Каназава Их сургуулийн профессор, АШУҮИС-ийн зочин профессор АУ-ны доктор Д.Нямбаяртай ярилцлаа.


-Коронавирусийг шүлсээр оношлох оношлуурын үйлдвэрлэлийг зогсоож буй гэсэн үү. Нөхцөл байдлын талаар тодруулаач?

-2021 онд монгол эрдэмтэд коронавирусийг шүлсээр оношлох шинэ технологийн оношлуурыг бүтээж, ЭМЯ-наас зохих зөвшөөрлөө авч үйлдвэрлэлээ явуулж эхэлсэн. Ингэснээр импортын оношлуурын үнэ буурах нөхцөл бүрдсэн. Энэ оны есдүгээр сард Эм, эмнэлгийн хэрэгслийн хяналт, зохицуулалтын газраас оношлуурын үйлдвэрт хяналт шалгалт хийж тусгай зөвшөөрөлгүй гэх шалтгаанаар манай лабораторийн үйл ажиллагааг зогсоох албан бичгийг ирүүлсэн. Тусгай зөвшөөрөл авахад шаардагдах молекул, биологийн үйлдвэрлэлийн стандарт Монголд байдаггүй. Тиймээс эрдэмтэд зөвшөөрөл авах боломжгүй болж үйлдвэрлэл гацаанд орсон. Өнгөрсөн оноос үйлдвэрлэгдэж эхэлсэн оношлуурын үйлдвэртэй танилцахаар Эм, эмнэлгийн хэрэгслийн хяналт, зохицуулалтын газраас энэ оны есдүгээр сард байцаагчид очиж үйлдвэртэй танилцаж шалгалтыг явуулсан. Шалгалтаар хэд хэдэн зөрчлийг илрүүлсэн учраас тусгай зөвшөөрөл авах хүртлээ үйл ажиллагаагаа зогсоох үүрэг чиглэлийг өгсөн юм.

-Яг ямар зөрчил илэрсэн тухай та бүхэнд мэдэгдсэн үү?

-Тэд гурван зөрчил илрүүлсэн байгаа юм. Нэгдүгээрт, Аж ахуйн үйл ажиллагааны тусгай зөвшөөрлийн тухай хуулийн 15.12.3 дахь заалтыг зөрчсөн ба үйлдвэрлэл явуулах тусгай зөвшөөрөлгүй. Хоёрдугаарт, Эрүүл мэндийн яамны лабораторийн салбар зөвлөл болон Хүний эмийн зөвлөлийн биобэлдмэл оношлуурын салбар зөвлөлөөс оношлуурын бүртгэлийн гэрчилгээ олгогдсон нь ЭМ-ийн сайдын А295 тушаалын 4.32.3 дахь заалтыг зөрчсөн. Гуравдугаарт, оношлуурын MNS ISO 15189-2015 стандартын 5.3.2.5 дахь заалтыг зөрчсөн гэж үзсэн.

Өөрийн зүгээс эдгээрт тайлбар өгөх нь зүйтэй байх. Нэгдүгээрт, Монгол Улсын хэмжээнд 2022 оны зургадугаар сарын 17-ны өдөр хүчингүй болчихсон Аж ахуйн үйл ажиллагааны тусгай зөвшөөрлийн тухай хуулийн 15.12.3 дахь заалтыг зөрчсөн хэмээсэн Эм эмнэлгийн хэрэгслийн хяналт зохицуулалтын газрын дарга Д.Нарантуяагийн гарын үсэг бүхий 2021 оны аравдугаар сарын 6-ны өдрийн албан бичиг нь хэдийнэ хүчингүй болсон хуулийн заалтаар дүгнэлт гаргасан нь байж боломгүй зүйл. Дээр нь Эрүүл мэндийн сайд С.Энхболдын 2021 оны зургадугаар сарын 23-ны өдрийн А400 тусгай зөвшөөрлийн тухай шинэчилсэн журамд нь ч гэсэн Оношлуур үйлдвэрлэх тусгай зөвшөөрөл байдаггүй. Тиймээс дээрх илрүүлсэн гэх зөрчил нь өөрөө хууль журмандаа нийцээгүй буруу дүгнэлт хэмээн харагдаж байна. Хоёрдугаарт, Эрүүл мэндийн яамны лабораторийн салбар зөвлөл болон Хүний эмийн зөвлөлийн биобэлдмэл оношлуурын салбар зөвлөлөөс оношлуурын бүртгэлийн гэрчилгээ олгогдсон нь ЭМ-ийн сайдын А295 тушаалын 4.32.3 дахь заалтыг зөрчсөн гэдэг нь оношлуурыг бүртгэж аваад хэрэглээнд оруулахыг зөвшөөрсөн ЭМЯ-ныхаа бодлого үйл ажиллагааны эсрэг байгаа мэт сэтгэгдэл төрүүлэхээр байгаа бөгөөд бидэнд үл хамаарах зүйлийг бидний зүгээс гаргасан зөрчил мэт дүгнэлт гаргасан байгаа нь логикийн хувьд тун ойлгомжгүй зүйл болсон байна. Түүнчлэн дээр дурдагдсан Эрүүл мэндийн сайд асан Д.Сарангэрэлийн 2019 оны зургадугаар сарын 21-нд гаргасан А295 тушаалын 4.32.3 дахь заалт гэгч нь мөнөөх л үйлдвэрлэл явуулах тусгай зөвшөөрлийн тухай заалт байгаа нь дээрх миний дурдсан тайлбартай давхцаж байна. Тиймээс дээрх дүгнэлтийг үндэслэлгүй хэмээн бодож байна. Гуравдугаарт, MNS ISO 15189-2015 стандартын 5.3.2.5 дахь заалт гэдэг нь урвалж оношлуур болон хэрэгслийг хэрэглэх заавар нь ашиглахад бэлэн байна гэсэн заалт бөгөөд энэ бас л үндэслэл муутай дүгнэлт мэт харагдаж байна. Учир нь, манай оношлуурт заавар нь дагалддаг төдийгүй хэрэглэгч лаборатори буюу яг газар дээр нь манай багийн мэргэжилтэн залуучууд очин зааж зөвлөж, хэрэглэгчтэй хамт хэд хэдэн удаа хамт шинжилгээ хийж зүгшрүүлсний дараагаар оношлуураа хэрэглэгчид гардуулдаг. Тиймээс ч бидний оношлуур хэрэглэгчдийн зүгээс маш ам сайтай байдаг.

-Манай улсад оношлуур үйлдвэрлэлийн тусгай зөвшөөрөл гэж байдаггүй юм уу?

-Монгол Улсад молекул биологийн оношлуурыг анх удаа эрдэмтэд бүтээсэн учраас энэ төрлийн стандарт өнгөрсөн хугацаанд байгаагүй. Тэгэхээр тусгай зөвшөөрөл авахын тулд стандартыг хангасан байх шаардлагыг бидэнд тавьж байгаа. Монголд байхгүй стандартыг ямар байдлаар бид бүрдүүлж үйл ажиллагаагаа цаашид эрхлэх юм бэ гэдэг хариу тайлбарыг авахаар Эм, эмнэлгийн хэрэгслийн хяналт, зохицуулалтын газарт 14 хоногийн өмнө эрдэмтдийн багийн төлөөлөл албан бичиг хүргүүлсэн боловч одоог хүртэл хариу өгөөгүй байна.

MNS5524-1:2014 буюу эм үйлдвэрлэлд тавих ерөнхий шаардлагад зөвхөн уламжлалт эмийн бүтээгдэхүүн болон биологийн бүтээгдэхүүн, эмийн бүтээгдэхүүн гэсэн гурван стандарт байдаг. Тэгэхээр бид ямар стандартыг мөрдөж байр саваа бэлдэж үүндээ тусгай зөвшөөрөл хүсэх вэ гэдэг асуудал дээр асуулт гарчихаад байгаа юм. Үүнтэй холбоотойгоор бид Эм, эмнэлгийн хэрэгслийн хяналт, зохицуулалтын газарт үүнийг тодруулж шийдэж өгөөч ээ, бид аль болох олон улсын GMP, BSL хоёрдугаар түвшний аюулгүйн лабораторийнхоо зэрэглэлийг хангаж, энэ төрлийн бүтээгдэхүүнд тавигддаг BSL кабинет ашиглах, ариун орчинд хийх ёстой зэргийг хангаж ажиллаж байгаа. Гэхдээ цаасан дээр буухаар яг ийм стандартыг барих ёстой гэдэг зүйл байхгүй учраас одоогийн үйл ажиллагаа явуулж буй байр маань шаардлага хангаж буй эсэх дээр асуудал үүсээд байгаа юм. Тэгэхээр зөвшөөрөлтэй гэсэн бичиг байхгүй учраас л үйл ажиллагаа саатах болоод байна.

-Оношлуурт ашигладаг түүхий эд нарийн хугацаатай байдаг учраас үйлдвэрт буй оношлуурын нөөцийн хугацаа нь дуусч буй гэж сонссон?

-Тийм. Энэ онд цар тахлын нөхцөл байдал намжиж оношлуурын эрэлт буурсан учраас зургадугаар сард үйлдвэрлэлээ түр зогсоосон. Оношлуурт ашигладаг түүхий эд нарийн хугацаатай байдаг учраас үйлдвэрт буй оношлуурын нөөцийн хугацаа энэ сард дуусч байгаа. Хэрвээ “Ковид-19” цар тахлын эрчим дахин нэмэгдвэл монгол эрдэмтдийн бүтээсэн шүлсний оношлуурын нөөц байхгүй гэсэн үг.

-Төсөв мөнгө нь багаар үйлдвэрлэж байхад үйл ажиллагааг зогсоох гэж байгааг та юу гэж харж байна вэ. Ямар нэгэн эрх ашгийн зөрчил байна уу?

-Би хэлж мэдэхгүй байна, энэ талаар шалгаж тогтоодог байгууллагын чиг үүргийн дагуух ажил нь болов уу хэмээн бодож байна.

-Гаднаас оношлуур авбал манайд ашигтай юу?

-Мэдээжийн асуултад мэдээжийн хариулт өгөх нь илүүц байх. Ганцхан жишээ дурдахад, бид дотооддоо оношлуур хийж эхэлснээс хойш 120 мянган төгрөгийн үнэтэй байсан импортын оношлуурууд 20 мянган төгрөг болтол буурсан байдаг. Удаа дараа бид албан хүсэлт гаргасан боловч бидний бүтээсэн оношлуурыг төрийн нэгдсэн худалдан авалтын цахим дэлгүүрт бүртгэж аваагүй өдий хүрснээс шалтгаалан Монгол Улсын хэмжээнд өргөн хэрэглээнд нэвтэрч чадсангүй өнөөдрийг хүрэв. Үүнээс болж төрийн өмчийн эмнэлгүүд импортын оношлуурыг худалдан авахаас өөр аргагүй байдалд байгаа юм. Ер нь Монголдоо өөрийн нөөц бололцоогоо ашиглан өөрийн орны нөхцөлд тохирсон оношлуурыг боловсруулж бүтээх нь эдийн засаг, нийгмийн чухал ач холбогдолтой. Манай оронд гадаадаас худалдан авсан, эсвэл тусламжаар орж ирсэн оношлуурууд нь шууд хэрэглэхэд зарим талаар учир дутагдалтай, тухайн улсынхаа техник технологи, түүхий эдэд тулгуурлан зохиогдсон байдаг учраас дагалдах тоног төхөөрөмж, сэлбэг хэрэгсэл, урвалж бодистой нь хамт худалдан авахаас аргагүй байдалд хүрдэг. Энэ нь эргээд тухайн улс орноосоо эм урвалж, тоног төхөөрөмж, түүхий эдийн хараат болох эрсдэл дагуулах сөрөг талтай байдаг.

-Монгол эрдэмтдийн хийж буй оношлуурын талаар тодруулахгүй юу, бусад оношлууруудаас юугаараа ялгаатай вэ?

-Өнгөрсөн хугацаанд бидний бүтээсэн шүлсний оношлуурыг 100 мянган ширхэг үйлдвэрлэж, 40 байгууллагаар дамжуулан хэрэглээнд нэвтрүүлсэн. Энэ хүрээнд өнгөрсөн хугацаанд тухайн оношлууртай холбоотой сөрөг нөлөө болон хэрэглээ, үр дүнтэй холбоотой гомдол, санал ирээгүй. Бидний судалгааны үр дүнд бий болсон бүтээгдэхүүний давуу тал нь дотоодод үйлдвэрлэх оношлуур, цомог нь үнэ өртөг харьцангуй хямд, шинжилгээнд зарцуулах хугацаа харьцангуй бага, нэг шатлалт мультиплекс бхПГУ-ын аргад тулгуурлах учраас шинжилгээний явцад алдаа гарах магадлал бага, вирусийн геномын харьцангуй тогтвортой бай дараалалд тулгуурласан өвөрмөц, мэдрэг праймер, пробын хослол ашиглах тул оношлуурын мэдрэг чанар, өвөрмөц чанар харьцангуй өндөр, цөөн тооны вирусийн агууламжтай бүхий шинжлэгдэхүүнд ч SARS-CoV-2-ийг илрүүлэх боломжтой болох учир халдварыг эрт үед илрүүлэх боломжтой. Манай орны хэрэглээнд буй бүх төрлийн бхПГУ-ын системд хэрэглэгдэх боломжтой.

Шүлсэнд SARS-CoV2 илрүүлэх бхПГУ аргыг боловсруулж оношлуур бүтээсэн нь дараах ач холбогдолтой хэмээн үзэж байна. Сорьц авахад зайлшгүй эмнэлгийн мэргэжилтэн шаардлагагүй болох, сорьц авах үед алдаанаас үүдэх хуурамч сөрөг хариуг бууруулах, арчдас авах үед гарах халдвар авах эрсдэлийг арилгах, инвазив арга биш тул шинжилгээ өгч буй хүнд зовуурьгүй, SARS-CoV-2-ийн халдварыг харьцангуй эрт үед нь өндөр мэдрэг чанартай, нарийвчлал сайтай харьцангуй хурдан хугацаанд оношлох боломж бүрдэх, нэгж шинжилгээний үнэ өртгийг бууруулах, үндэсний мэргэжилтнүүдэд итгэх итгэлийг бий болгох, болзошгүй эрсдэлийн үед хэрэглэгдэх технологи нутагшиж, боловсон хүчин бэлтгэгдэх зэрэг ач холбогдолтой.

-Үйлдвэр нь өөр ямар үйл ажиллагааг явуулдаг вэ?

-Үйлдвэр зөвхөн коронавирусийн оношлуур үйлдвэрлэх зорилготой биш бөгөөд бусад олон төрлийн оношлуур үйлдвэрлэх алсын хараатай ажиллаж судалгааны ажлаа хийдэг АШУҮИС-ийн дэргэд байгуулагдсан гарааны компани юм. Бид одоогоор коронавирус болон томуугийн вирусийг ялгаж оношлох оношлуурыг бүтээх технологийн судалгаагаа хийж дуусгаад эмнэл зүйн туршилтын шат руугаа орох гээд бэлтгэл ажлуудаа хийгээд явж байна. Энэ мэтчилэн судалгаа хөгжүүлэлтийн ажил тасралтгүй үргэлжилж байгаа. Тиймээс бидний ажлыг ийнхүү үндэслэлгүйгээр зогсоож байгаад маш харамсаж байна.

Categories
мэдээ нийгэм

Зам дээр орхисон ачааны машиныг мөргөж, хоёр иргэн амиа алджээ DNN.mn

Зам дээр байсан ачааны автомашин мөргөсөн зам тээврийн ослын улмаас хоёр хүн амиа алджээ.

Тодруулбал, цагдаагийн байгууллагад өчигдөр 08:30 цагт Завхан аймгийн … суманд “Зам тээврийн осол гарсан байна” гэх дуудлага, мэдээлэл бүртгэгдсэн байна.

Энэ дагуу Тосонцэнгэл сумын сум дундын цагдаагийн хэлтсээс шалгахад Toyota Prius маркийн суудлын тээврийн хэрэгсэл замын зорчих хэсэгт эвдрэл гарч үлдээсэн байсан Mazda Titan маркийн ачааны тээврийн хэрэгслийг мөргөсний улмаас онхолдож, жолоодож явсан 17 настай, эрэгтэй болон зорчигч 29 настай, эрэгтэй нар амь насаа алдсан болохыг тогтоож, хэрэгт мөрдөн шалгах ажиллагаа явуулж эхэлжээ.

Иймд жолооч нар орон нутгийн замд зорчихдоо цаг агаарын болон замын нөхцөл байдлын талаар мэргэжлийн байгууллагаас өгч буй мэдээллийг авч тээврийн хэрэгслийн бүрэн бүтэн байдлыг сайтар хангах, замын хөдөлгөөний дүрмийг баримтлан хурд хэтрүүлэхгүй байх, жолоодох эрхийн үнэмлэхгүй хүнээр тээврийн хэрэгсэл жолоодуулахгүй байхыг цагдаагийн байгууллагаас анхаарууллаа.

Categories
арын-нүүр булангууд мэдээ

СОНИНЫ АРЫН НҮҮР: Дархлаагаа хэрхэн дэмжих вэ? DNN.mn

Хүйтний ам наашилсан эдгээр өдрүүдэд хүүхэд багачууд төдийгүй насанд хүрсэн иргэд ч ханиад хүрэх асуудал ихээр гарч байна. Эмнэлгийн байгууллагууд ачааллаа дийлэхгүй хүүхдийн тасагт ор олдохгүй байгаа тухай хүмүүс цахим орчинд мэдээлж байна.

Тиймээс хүмүүст дархлаагаа хэрхэн дэмжих талаарх бяцхан зөвлөгөөг хүргэж байна.

  • Стрессээс сэргийлж, сэтгэл зүйн дархлаагаа дэмжих,
  • Шингэн зүйл уух (хоногт 2000мл, цагт 150-200мл буцалсан бүлээн ус, шингэн хярам цай уух)
  • Амин дэмээр баялаг хоол тогтмол цагт идэх (шим тэжээлийн зохистой байдалд анхаарч, хөнгөн амархан шингэх мах, гурил будаа, жимс ногооны харьцааг тэнцүүлэн, өдөрт дор хаяж 2-3 удаа халуун хоол идэх)
  • Тамхи хэрэглэхгүй байх
  • Тогтмол дасгал хийх (долоо хоногт гурван удаа, тасралтгүй 30 минут, дасгал хийх)
  • Сайн унтаж амрах (шөнөдөө багадаа зургаан цаг унтаж амарч байх)

Бидний дархлааны системийг дэмждэг зүйл нь биен дэх ашигтай бактерийн тоо өндөр байх тусам биеийн үйл ажиллагаа өөрөө өөрийгөө эрүүлжүүлэх, дархлааны системээ сайжруулах гэх мэт үйл ажиллагаа эрчимтэй сайн явагддаг байна. Ашигтай бактерийн тоо толгойг олшруулдаг хоол нь эслэг бүтээгдэхүүн. Тухайлбал, тараг, айраг, хоормогоос эслэг авч болно. Та эдгээр аргуудыг тогтмол хэрэгжүүлснээр дархлаагаа дэмжиж, өөрийгөө болон хайртай дотны хүмүүсээ элдэв өвчнөөс сэргийлэх болно.

Categories
мэдээ соёл-урлаг

Н.Жанцанноров Монгол Улсын Консерваторийн профессор цол хүртжээ DNN.mn

Монгол Улсын Хөдөлмөрийн баатар, Ардын жүжигчин, Төрийн хошой шагналт хөгжмийн зохиолч Нацагийн Жанцанноров Монгол Улсын Консерваторийн профессор цол хүртжээ.

Түүнийг 2019 онд Тулгар төрийн 2228 жил, Их Монгол Улс байгуулагдсаны 813 жил, Үндэсний эрх чөлөө, тусгаар тогтнолоо сэргээн мандуулсны 108 жил, Ардын хувьсгалын 98 жил, Ардчилсан хувьсгалын 30 жил, Үндэсний их баяр наадмыг тохиолдуулан Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга зарлиг гаргаж, Чингис хааны одонт, Төрийн шагналт Бямбасүрэнгийн Шарав агсан болон Төрийн хошой шагналт Ардын жүжигчин Нацагийн Жанцанноров нарт Монгол Улсын Хөдөлмөрийн баатар цол хүртээж, Хөдөлмөрийн баатрын алтан соёмбо тэмдэг, Сүхбаатарын одонгоор шагнасан билээ.

Н.Жанцанноров нь 1989 онд “Мандухай цэцэн хатан” киноны хөгжмөөр, 2000 онд Морин хуурт зориулсан шилдэг бүтээлүүдээрээ “Төрийн шагнал”-ыг хоёр удаа, 2005 онд “Ардын жүжигчин” цолоо хүртсэн.

Categories
мэдээ цаг-үе эдийн-засаг

Он гарснаас хойш импортоор нийт 7145.6 сая ам.долларын бараа, түүхий эд оруулжээ DNN.mn

2022 оны эхний 10 сарын дүнгээр импортоор нийт 7145.6 сая ам.долларын бараа, түүхий эд оруулсан нь 2021 оны мөн үеэс 1500.4 сая ам.доллараар буюу 26.6 хувиар өссөн байна.

Импортоор нийлүүлэгдсэн барааны нийт дүнд машин механик тоног төхөөрөмж ба эд анги, цахилгаан хэрэгсэл, тэдгээрийн сэлбэг 1056.5 сая ам.доллар буюу 14.8 хувь, эрдэс бүтээгдэхүүн 1580.8 сая ам.доллар буюу 22.1 хувь (үүний дотор нефтийн бүтээгдэхүүн 1382.9 сая ам.доллар буюу 87.5 хувь), мал амьтан, ургамлын гаралтай бүтээгдэхүүн, хүнсний зүйл 899.2 сая ам.доллар буюу 12.6 хувь, авто агаарын тээврийн хэрэгсэл тэдгээрийн эд анги 1305.5 сая ам.доллар буюу 18.3 хувь, үндсэн төмөрлөг болон түүгээр хийсэн бүтээгдэхүүн 695.9 сая ам.доллар буюу 9.7 хувь, химийн болон түүнтэй холбоотой үйлдвэрийн бүтээгдэхүүн 518.9 сая ам. доллар буюу 7.3 хувийг тус тус эзэлж, эдгээр бүтээгдэхүүнд нийт дүнгийн 81.4 хувь ногдож байна.

Манай улс дэлхийн 155 орноос гарал үүсэлтэй бараа импортлосноос БНХАУ-д 34.7 хувь; ОХУ-д 30.3 хувь; Япон-д 8.1хувь; БНСУ-д 5.0 хувь; АНУ-д 3.0 хувь тус тус ногдож байгаа нь нийт импортын дүнгийн 81.0 хувийг эзэлж байна.

Categories
мэдээ нийгэм

Утаажилтын бүсээс 9 иргэний амь нас, 1.3 тэрбум төгрөгийн өмч хөрөнгийг авран хамгаалав DNN.mn

Нийслэлийн хэмжээнд өнгөрсөн долоо хоногт гал түймрийн 30, аврах ажиллагааны 7 нийт 37 удаагийн дуудлага, мэдээлэл бүртгэгдсэн байна.

Дуудлагын дагуу Аврах анги, Гал түймэр унтраах, аврах ангийн бүрэлдэхүүн үүрэг гүйцэтгэж, утаажилтын бүсээс 9 иргэний амь нас, 1.3 тэрбум төгрөгийн эд хөрөнгийг авран хамгааллаа.

Дээрх дуудлагын тоог өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад 11.9 хувиар буурсан байна.

Гал түймэрт өртөж нэг иргэн нас барсныг Цагдаагийн байгууллагад шилжүүлсэн. Өнөөдрийн байдлаар нийслэлийн хэмжээнд ахуйн гал түймрийн 1588, ой, хээрийн түймрийн 6, аврах ажиллагааны 204 нийт 1798 удаагийн дуудлагатай байгаа нь өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулахад 17.5 хувиар өсчээ гэж нийслэлийн Онцгой байдлын газраас мэдээллээ.