Энэ удаагийн “Танайд өнжье” дугаартаа Нийслэлийн яаралтай түргэн тусламжийн төвд өнжлөө. Амралтын өдөр буюу бямба гаригт 14:00 цагт зорин очсон юм. Тухайн өдрийн ээлжийн ахлагч эмч Ц.Эрхэмбаяр биднийг хүлээн авав. Тэрбээр “Ихэнх эмч нар дуудлаганд гараад явсан. Цөөхөн нь байна” гэв. Ээлжийн ахлах эмч тухайн өдөр ямар дуудлагад ямар эмч явуулах, аль жолоочтой цуг явуулахыг шийддэг аж. Яаралтай түргэн тусламжийн төвийнхөн өдөрт 12 эмч, 9 жолоочтой дуудлага мэдээлэл хүлээн авч ажилладаг юм байна. Биднийг очиход хоёр эмч өвчтөнүүдийн асуулга бөглөөд ажлын байрандаа сууж байлаа. Түргэн тусламжийн төвийн нэг давхарт нь дуудлага хүлээн авах өрөө, эмч нарын өрөө, угаалга ариутгалын газар, цайны газар, эмч нарын амрах өрөө байдаг аж.
Ажлын байртай нь танилцаад дуудлага ирэнгүүт гарахад бэлэн суугаа эмч В.Цэрэнхүүтэй ярилцлаа.
-Та дуудлагын эмчээр хэдэн жил ажиллаж байна вэ?
-Би долоо дахь жилдээ ажиллаж байна.
-Амралтын өдөр ажлын өдрийнхөөс илүү ачаалалтай байдаг уу?
-Амралтын өдөр харьцангуй дуудлага ихтэй байдаг. Төв болон Хан-Уул, Чингэлтэй, Баянзүрх гэсэн салбарууд нийслэл хотын хүн амд эрүүл мэндийн түргэн тусламжийн үйлчилгээ үзүүлдэг.
-Ээлжээ хэрхэн солилцдог юм бол?
-24, 48 цагаар ээлжлэн ажилладаг. Өглөө 8:30 цагаас маргааш өглөөний 8:30 цаг хүртэл ажиллана.
-Өдрийн аль цагт хамгийн их дуудлага мэдээлэл, ачаалал ихтэй үе байдаг вэ?
-Бүхий л цаг үед дуудлага ирдэг л дээ. Оргил ачааллын цаг нь 18:00-23:00 цагийн хооронд байдаг.
-Сүүлийн үед ямар дуудлагууд их ирж байна вэ?
-Ерөнхийдөө эмнэлгийн тусламж шаардлагатай бүхий л дуудлага ирдэг.
-Дуудлагаа эмч нар хэрхэн хүлээн авдаг вэ?
-Ээлжийн ахлах эмч программаар шууд хуваарилаад өгдөг. Дуудлагад гарах эмч бүрт өөрсдийн таблет бий. Түүнд нь дуудлага мэдээллийг явуулна. Мөн машин бүрт станцтай, түүгээрээ дамжуулан дуудлагаас дуудлагын хооронд аль ойрхон нь шууд явдаг.
-Яаралтай түргэн тусламжийн төв нь нийслэлийн аль хэсэгт дуудлага мэдээллээр очдог вэ?
-Чингэлтэй, Баянзүрх, Сүхбаатар, Баянгол дүүргүүдийн төвийн хэсэгт гарсан дуудлага мэдээллийг хүлээн авч, түргэн тусламж үзүүлэн ажилладаг.
-Өдөрт дунджаар нэг эмч хэдэн дуудлагад гардаг вэ?
-Хамгийн бага нь 25, түүнээс дээш л хүнд үйлчилдэг дээ.
-Жилийн хамгийн ачаалалтай үе нь аль улиралд байдаг вэ?
-Өвөл ханиад томууны үед л хамгийн ачаалалтай байдаг. Тэгээд хавар хүйтнээс дулаанд шилжих үед бас дуудлага эрс ихэсдэг гэв.
Яаралтай түргэн тусламжийн төв нь хотын төвийн хэсгийг хариуцан ажилладаг. Бусад дүүргүүдэд салбарууд байршдаг аж. Тухайн өдөр дуудлага мэдээлэлд гарах эмч цөөхөн байвал бусад салбараасаа нөхөж авна, нөхөн явуулах зарчмаар ажилладаг юм байна. Биднийг ийн ярилцаад сууж байтал Баянзүрх дүүргийн зургадугаар хорооноос 29 настай эрэгтэй бүх бие өвдөөд байна хэмээх дуудлага ирэв. Ингээд анхны тусламж үзүүлэх цүнхээ аваад машин руугаа явлаа. Жолооч Б.Баяраа машиндаа эмчийг хүлээн сууж байв. Өвчтөнд зүрх судас зогссон тохиолдолд хүчдэл өгөх аппарат буюу AD цэцэрлэгийн насны хүүхдийн үүргэвч шиг авсаархан жижигхэн болсон байна. Энэ мэтчилэнгээр түргэний машинд эмч, өвчтөнд хэрэгтэй бүхий л сүүлийн үеийн тоног төхөөрөмж, багаж хэрэгслээр бүрэн хангагджээ.
Жолооч Б.Баяраатай ярилцлаа.
-Та түргэний машины жолоочоор хэдэн жил ажиллаж байгаа вэ?
-Долоон жил болж байна.
-Энэ хугацаанд янз бүрийн дуудлагад их явсан байх даа?
-Гэмтэл, осол гээд бүх л зүйлд явна. Янз бүрийн дуудлага мэдээлэл их ирнэ дээ.
-Өвчтөнг хүргэж амжихгүй нас барсан тохиолдол байдаг уу?
-Ер нь л хүргэдэг. Хүргэхийн тулд л түргэн гэж байгаа шүү дээ.
-Дуудлагад явахад замын түгжрэл их саад болдог уу?
-Өнөөдөр амралтын өдөр болохоор зам харьцангуй сийрэг байна. Ажлын өдрүүдэд түгжрэл ихтэй.
-Түгжрэлтэй үед жолооч нар зам тавьж өгдөг үү?
-Одооны жолооч нарын ухамсар харьцангуй дээшилсэн. Зам сайн тавьж өгдөг болсон.
-Дуудлагад гарахад өдөрт хэдэн литр түлш зарцуулдаг вэ?
-27-35 литр түлш зарцуулдаг. Явдлаасаа болоод янз бүр дээ.
-Нэг жолооч өдөрт хэдэн дуудлагад гардаг вэ?
-30-40, 40-50 гээд янз бүр. Тухайн өдрөөсөө л болдог хэмээв.
Ингээд бид Баянзүрх дүүргийн зургадугаар хорооны наймдугаар байрыг зорив. Жолооч замдаа дуудлага өгсөн хүнтэй утсаар ярьж замаа заалгуулж байв. Хэтэрсэн бололтой буцаж эргээд явчихав. Утсаар ярьсаар байрыг олоод эмч түргэн тусламжийн цүнхээ аваад буув. Энэ хооронд жолооч “Сүүлийн үеийн хаягжилт их хэцүү болчихсон. Баянзүрх дүүргийн зургадугаар хороонд гэхэд л наймдугаар байр хэд хэд бий. Учрыг олохгүй төөрч будилах асуудал их гарна. Түргэний жолоочид тулгардаг бэрхшээлтэй асуудлуудын нэг бол хаягжилт. Өчигдөр нь байхгүй байсан барилга маргааш нь босчихсон байх тохиолдол бий. Энэ байрыг шинэ наймдугаар байр, ягаан өнгөтэй гээд байсан, хар л даа. Улаан тоосгон байшин байгаа биз дээ. Хүмүүс ч хаяг байршлаа заах гэж будилна. Өөрсдөө ч бараг хаягаа мэдэхгүй төөрүүлнэ. Дээрээс нь сүүлийн үеийн хотхонуудын барьсан машины хаалтууд яаралтай дуудлагад явж байхад их цаг авна. Хаалт нь наана, байшин нь тэр цаана хотхонууд зөндөө. Тэгээд хотхоных нь чип байхгүй, эмч холоос буугаад гүйнэ. Энэ мэтчилэнгээр хүндрэлтэй асуудлууд их гарна. Болдог бол бүх машины хаалтад таарах юниверсал чиптэй болчихмоор. Тэгвэл бага ч гэсэн цаг хэмнэнэ дээ” хэмээсэн юм.
Арваад минутын дараа эмч айлаасаа гарч ирэв. Ямар хүн үзэв хэмээн асуухад “29 настай, бүх бие нь өвдсөн гэсэн дуудлага орж ирсэн. Архины хордлогод орчихож. Хордлого тайлах дусал залгаж өгөөд харьяаллын эмнэлэгт үзүүлэх зөвлөгөө өгчихөөд гарч ирлээ” гэв. Тэр хооронд жолооч станцаараа 43 дууслаа хэмээн төв рүү мэдэгдэв. Төв ойлголоо хэмээн хариу өгөөд дахин Баянзүрх дүүргийн 26 дугаар хорооноос дуудлага ирсэн, шууд яв гэв. Ингээд дохиогоо өгч, чанга яригчаар ярьсаар дараагийн дуудлагадаа ирэв. Эмч ороод 20-иод минут болсны дараа үйлчлүүлэгчийн гэрээс хүн гарч ирж, 500 гр-тай натри дусал, насилктай цуг аваад ир гэж байна гэлээ. Жолооч өөрөөс чинь өөр хүн байгаа юу гэсээр дусал насилктай аваад буун одов. 10-аад минут өнгөрөхөд жолооч түрүүний дусал авсан эртэй хамт нэгэн эмэгтэйг өргөсөөр машинд оруулаад Баянзүрх дүүргийн эмнэлэг давхилаа. Энэ хооронд эмч өвчтөнийг байнга үзэж, хэлийг нь ажиглаад “Амжиж тусламж авч чадлаа. Одоо сандрах зүйлгүй тайвшир” хэмээн хэллээ. Өвчтөн ч, ар гэрийн хүн нь ч тайвшрах шиг болов. 500 гр-тай дуслыг нөгөө эрэгтэйд бариулаад сайн бариад яваарай гэсэн нь дүүргийн эмнэлэг орох долоохон минутын хооронд дууссан байв. Ингээд дүүргийн эмнэлэг дээр ирээд өвчтөнийг өргөж оруулж өгөөд жолооч түрүүлээд гарч ирэв.
Жолоочоос өвчтөний талаар тодрууллаа.
-Саяны өвчтөн ямар оноштой байсан бэ?
-Харшилтай юм байна, буруу эм уугаад харшлын шоконд орсон байна.
-Тусламж амжиж үзүүлж чадаагүй бол юу болох байсан бол?
-Шокноосоо гарч чадахгүй тэгээд л нас барна шүү дээ. Харсан биз дээ, аравхан минут ч хүрэхгүй хугацаанд бүх л бүтэн 500 гр-тай дусал дуусчихаж байгааг. Гэтэл бид тийм хэмжээний дусал хийлгэхэд дор хаяж 2-3 цаг чилтлээ суудаг шүү дээ.
-Та бас эмч дагаж явсаар “алтны дэргэдэх гууль шарлана” гэгчээр их мэдлэгтэй болсон уу?
-Жолооч нар шаардлагатай үед эмчид туслах ёстой болохоор байнга сургалт, курст хамрагдаж мэдлэгээ дээшлүүлдэг. Манайх чинь Герман улстай хамтарч эмч, жолооч нараа харилцан туршлага судалж, байнга мэдлэгээ дээшлүүлж байдаг.
-Тэгвэл та тариа дусал хийчихдэг байх нь ээ?
-Шаардлагатай үед хийнэ. Гэхдээ эмч гэж хүнд туслах зорилгоор. Эмч чинь эмтэй холбоотой бүхий л ажлыг хийх ёстой.
-Та сая нааш ирэх замдаа их бухимдах шиг боллоо?
-Хүний амь тээгээд явж байхад замын голд утсаа барьчихсан тэр эмэгтэйг харсан уу. Зам тавиад өгөхгүй утсаа оролдоод суугаад байхаар бухимдахаас яахав. Аминаас амины хооронд секунд, дольтой уралдаж байгаа бидэнд тиймэрхүү зүйл их хэцүү шүү дээ. Хүмүүс бас хаягаа буруу заана. 100-ны 40 хувь нь хаягаа буруу заадаг. Арай гэж олоод очихоор зогсоол олдохгүй. Сүүлийн үеийн хотхонуудаас ганцхан “Хангай” хотхон л түргэн, цагдаа, онцгойгийн дуудлага мэдээллээр очих үед тусгай зогсоолтой байдаг. Энгийн иргэдийн машин зогсоодоггүй. Ганцхан зогсоолтой газар тэнд л бий дээ гэв.
Энэ хооронд эмч эмнэлгээс гарч ирээд 32 настай эмэгтэй антибиотикийн харшилтайгаа өөрөө мэддэг юм байна. Тэгээд урьд нь ууж байгаагүй эм уугаад даралт нь багасч ухаан алдаж унасан байна. Хордлого тайлах дусал яаралтай хийж, тариа тариад яаралтай тусламжаар харьяаллын эмнэлэгт хүргэн амь насыг нь аварлаа. Бидний ажил ийм л үед хамгийн сайхан мэдрэмжийг авдаг юм даа хэмээн уртаар амьсгаа авав. Ингээд төв рүүгээ жолооч ажил дууссан тухай мэдээлэл өгөхөд буцаж ир гэлээ. Төв дээр ирээд сэтгүүлч би буцах болсноо хэлээд гарахад эмчид дахин дуудлага ирж цүнхээ шүүрсээр яаран гарч байлаа.
