Ардын хувьсгалын 100,101 жилийн ойн үеэр Монгол Улсын эрүүлийг хамгаалахын гавьяат ажилтан цол хүртсэн Д. Бат-Очиртой эх барих, халдвар судлал, хоол зүй зэрэг сэдвээр ярилцлаа.

---

-Юуны өмнө гавьяат цол хүртсэнд тань баяр хүргэе. Та “Энэрэл” дээд сургуульд багшлангаа эх барих, халдвар судлал, хоол зүйн чиглэлээр хичээл заадаг юм байна. Эх барихын эмч болсон үеэ дурсаач?

-Шагнал авна гэдэг чинь улам их үүрэг, хариуцлага, итгэл хүлээх юм байна. Шагнал авахын өмнө улсдаа тэдэн жил ажиллаж, тийм тийм юм хийж дээ гэж бодож байсан бол яг зарлиг унших үед “Үгүй би ер нь яг юу хийчихээд шагнал аваад байгаа хүн бэ” гэж боддогдог л юм билээ. Анагаахын дээдийг төгсөх жил хөдөө явах гээд бэлтгэлээ хангаж байсан юм. Гэтэл сайдын тушаал гэнэт гарч, Улаанбаатар хотын намын хорооны мэдэлд очсон гэх үү дээ. Тушаал гарсан өдөртөө л гуравдугаар төрөх эмнэлгийн эмчээр томилогдож байлаа. Сургуулиа гайгүй төгссөн болохоор тэр байх. Тухайн үед сайд дээр орж “Би хотод биш, хөдөө ажилламаар байна” гэж хэлсэн ч миний үг ямар нэмэр болохов. “Тэрийг бид мэднэ ээ” л гэсэн. Би анагаахын сургуулийн эмчилгээний ангийг дүүргэсэн хүн л дээ. Одоо бодоход тухайн үед “Новости Монголии” сонинд эх барихын талаар материал орчуулж бэлдүүлэх зэргээр оюутнуудыг бэлдэж байсан юм билээ.

-Эх барих эмчээр хэчнээн жил ажилласан бэ?

-1979 оны долдугаар сарын 1-ний бямба гаригт ажилдаа орж байсан юм. Эх барихын эмчээр найман жил ажиллаад мэргэжилтэн, даргаар ажиллах болсон. Тэгээд Амгалан амаржих газраасаа гавьяаны амралтдаа гарсан түүхтэй. Завсар зайд нь Чингэлтэйн эмнэлгийн даргын ажлыг хашсаныг эс тооцвол эх барих чиглэлээр насаараа ажилласан хүн байгаа юм.

–Хагалгааг голдуу эрэгтэй эмч нар хийдэг байсан гэж сонссон, хэр бодитой яриа бол?

–Ер нь бол тийм. Эх барихын эмч нарын хувьд хүүхнүүд нь уран ухаантай бол эрэгтэйчүүд нь гар сайтай байдаг гэх мэт яриа бий. Гэхдээ нарийн ур чадвар шаардсан хэсэгт эмэгтэй эмч нар ч ордог байсан. Маш сайн эмэгтэй эмч цөөнгүй байлаа. Гуравдугаар амаржих газар маань 55 жилийн түүхтэй. 1966 оны наймдугаар сард ашиглалтад орж 1998 онд татан буугдсан. Учир нь тухайн үед Монгол Улсад төрөлт буурсан гэж үзсэн юм билээ. Үүний дараа би Чингэлтэй дүүргийн эмнэлэгийн даргаар томилогдсон юм. Намайг ажиллах үед мэдээгүйжүүлгийн эмч цөөхөн байлаа. Тиймээс би тэр чиглэлээр мэргэших хүсэлтээ эмнэлгийн удирдлагадаа тавьсан. Түүний дагуу анестезиологи буюу мэдээгүйжүүлгийн эмчээр суралцан төгссөн дөө. Тэр үед төрөх дундын мэдээгүйжүүлгийн эмчийн жижүүрийн бригад гэж байлаа. Одооны Йонсей эмнэлэг, хуучны эмэгтэйчүүдийн эмнэлэгт л дээ. Тэнд жижүүр хийж хонодог хэдхэн эмч л байсан. Ээлжилж дуудна. Үндсэндээ эх барих, наркозны эмч буюу одоогийн хэллэгээр бол мэдээгүйжүүлгийн эмчээр хавсарч ажиллах болсон гэсэн үг.

-Тухайн үед нэг эх барих эмчид хичнээн хүн ноогддог байсан бэ?

-Хоногт 20 гаруй эх төрнө. Нэлээд ачаалалтай байсан шүү.

-Мэргэжлээр ажиллах явцад ямар хүндрэл бэрхшээл гарч байв?

-Бишгүй л хүндрэл гарна. Анх төгсөөд очиход сепсис буюу үжил их тохиолдоно. Одоо бодоход аймшигтай үе байсан.

-Эх барих, эмэгтэйчүүдээр ажиллаж байсан хүн хоол зүйч, халдвар судлаач болсон нь анхаарал татаж байна. Өөр чиглэлийг сонгож мэргэшсэн түүхээ сонирхуулаач?

-Ер нь эмч хүн гэдэг чинь сайн яривал хоол зүйч шүү дээ. Миний хувьд 40-өөд жил хоолны цэс дээр гарын үсэг зурлаа. Тэр чинь хоол зүйчийн нэг л хэлбэр. 10 хэдэн жил эмнэлгүүдийн гал тогоонуудтай зууралдан ажиллаж байна. Хоол зүйч бол эмч хүн хийгээд байдаг мэргэжил биш л дээ. ШУТИС-ийн нийтийн хоолны ангийг төгссөн хүмүүс хоолны технологич хийдэг. Гэхдээ эмч нар мэргэжлээ ахиулж зэрэг дэвээ хамгаална гэдэгт хоол зүй, халдвар судлал гэх мэт сэдвүүд зайлшгүй багтдаг. Ариутгалыг яаж шийдэх ёстой юм, мэс заслын гар угаалт ямар байх, Ковидын үеийн гар угаалтгээд эмч нар ямар нэг байдлаар халдвар судлаач байх шаардлагатай. Хоол ямар байх, юу уух зэргийг шим тэжээл судлаачид хэлэх ёстой.Уг нь эмнэлэг бүрт хоол зүйч байх ёстой. Өнөөдөр гэхэд хувийн сургууль, эмнэлэг байлаа гэхэд бүгд гал тогоотой. Бүгд дур дураараа хоол хийдэг. Тэдэнд цэсээ батлуул гэсэн шаардлага тавихаар “Та юугаа мэдддэг юм” гэж уцаарлах жишээний. Хувийн аж ахуйн нэгжүүдийн гал тогооноос хоолны цэс шаардах учиртай. Урьд нь эмнэлгийн эмчилгээ эрхэлсэн орлогч дарга хоолны цэсийг баталдаг байсан бол одоохоол зүйч баталдаг болсон. Тухайлбал, гурилтай хоолны калори нь хэд, яг хэдэн грамм, ямар орцтой байх зэргийг хоол зүйч л шийдэх учиртай. Энэ үйл ажиллагаанд хамтрах хүмүүс нь мэдээж халдвар судлаачид.

-Анагаахын суургуулиудад хоол зүйн чиглэлийн анги бий юу?

-Байхгүй. Шим тэжээл судлаачийг ганцхан ШУТИС-д л бэлдэж байна. Уг нь өнөө цагт маш их хэрэгтэй мэргэжил. Давс, чихрийн тунг ямар хэмжээгээр яаж хэрэглэх вэ гэдгийг хоол зүйчид л хэлэх ёстой. Сүүлийн үед чихрийн шижин бүх өвчний үүр болох нь холгүй байна шүү дээ. Гол шалтгаан нь мэдээж буруу хооллолт.

-Монголчуудын хооллолт замбараагаа алдсанаас болж өвчлөл ихэссэн гэдэг. Буруу хооллолтын гол шалтгаан нь юу вэ?

-Орчин үед хоол үйлдвэрлэл үнэхээр үсрэнгүй хөгжжээ. Ямар ч хоол амтлаг, өнгөлөг, хэлбэр галбир сайтай болсон байна. Гэвччихэр, давсны тун ямар байгааг мэдэхийн аргагүй. Манайд урьд ньхоолны газрын элдэв сүлжээ байсангүй. Одоо бол сүлжээ хоолны газар хаа сайгүй болсон. Тийм газруудаар хүүхдүүд их үйлчлүүлж байна. Гэтэл тэр хоол нь монгол хүний физиологид хэр нийцтэй вэ гэдгийг хэлчих хүн алга.

-Ер нь мэргэжлийн үүднээс зөв хоололт гэж яг юу вэ?

-Зөв хооллох гэдэг нь өөрийн бие махбодь, эрүүл мэнддээ тохируулсан зохистой хооллолтыг л хэлнэ. Миний эрүүл мэндийн байдал ямар билээ, түүндээ тохируулаад би ер нь юу идвэл зохих, юуг идэж болохгүй вэ, идэх юмныхаа талаар би ямар мэдлэгтэй байх ёстой билээ гэсэн гурван асуултад хүн бүр хариулж байх нь зохилтой. Тэгээд хоол ундандаа өөрөө санаа тавьж, “Миний идэх болох юм бол энэ, харин энэ бол биш” гэх зохицуулалтыг хийчихдэг болох ёстой.

-Бүх өвчний, тэр дундаа хорт хавдрын үндсэн шалтгаан нь хоол тэжээл гэдэг болжээ. Үүнтэй та санал нийлэх үү?

-Бүх өвчин зөвхөн хоол тэжээлээс үүдэлтэй гэж үзэх нь мэдээж өрөөсгөл. Янз бүрийн шалтгаан байж болно. Гэхдээ магадгүй хооллолт нь тэр шалтаг шалтгааныг өдөөсөн, сэдээсэн байхыг үгүйсгэх аргагүй. Саяхантелевизээр “Малын вакцинтай мах идэж байна” гэх мэдээлэл хүн бүрийг цочирдууллаа. Бид чинь ямар малын мах иддэгээ, тэр маханд ямар вакцин буйг мэдэхгүй дээрээ тулжээ. Нэг зүйлийг онцолж хэлэхэд манай иргэд зохистой хоол гэдэг талаар ямар нэг байдлаар ойлголттой болчихож. Захын хүүхэд л юуг идэх, юуг идэхгүй нь зүйтэй вэ гэдэг тал дээр зохих мэддэгтэй болсон тал анзаарагдаж байгаа. Гэхдээ сургалтын системд зохистой хооллолтын хичээлийг тусгах зайлшгүй шаардлага бий.

-Яг монгол хүнд таарсан зохистой хоолны судалгаа гэж байдаг уу?

-Монгол хүнд хонь гаргачихвал тэр чинь шинэ, зохистой хоол. Өглөө саасан сүүг хөөрүүлээд маргааш өрмийг нь авлаа, тэр чинь шинэ өрөм. Үүнийг шинэ, зохистой хоол гэж ойлгодог. Шинэ хоол гэхээр бас асуудалтай л даа. Шинэ материалаар тэр калорилаг хэмжээ бүхий орцыг зохицуулаад хийнгүүтээ яг цаг үед нь тав тухтай орчинд идэхийг л зөв зохистой хоололт гэнэ.

Д.Цэрэндолгор

Өнөөдөр ихэнх нутгаар үүлшинэ. Баруун болон зүүн аймгуудын нутгийн хойд хэсэг, төвийн аймгуудын нутгийн баруун хэсгээр дуу цахилгаантай аадар бороо орно. Бусад нутгаар бороо орохгүй. Салхи баруун болон төвийн аймгуудын нутгийн хойд хэсгээр баруун хойноос, бусад нутгаар баруунаас секундэд 5-10 метр, нутгийн зарим газраар секундэд 14-16 метр хүрч ширүүснэ.

Агаарын температур: Монгол-Алтай, Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутаг, Дархадын хотгор, Хүрэнбэлчир орчим, Завхан голын эхээр 15-20 градус, Хэнтийн уулархаг нутаг, Орхон-Сэлэнгийн сав газар, Хараа, Ерөө, Туул, Тэрэлж, Хэрлэн, Онон, Улз, Халх голын хөндийгөөр 20-25 градус, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсгээр 30-35 градус, бусад нутгаар 23-28 градус дулаан байна.

• УЛААНБААТАР ХОТ ОРЧМООР: Үүлшинэ. Бороо орохгүй. Салхи баруун хойноос секундэд 5-10 метр. 21-23 градус дулаан байна.
• БАГАНУУР ОРЧМООР: Үүлшинэ. Бороо орохгүй. Салхи баруун хойноос секундэд 6-11 метр. 21-23 градус дулаан байна.
• ТЭРЭЛЖ ОРЧМООР: Үүлшинэ. Бороо орохгүй. Салхи баруун хойноос секундэд 5-10 метр. 20-22 градус дулаан байна.

Увс аймгийн Сагил сумын Өндөрмод багийн “Цагаан шувуут” гэдэг газар /аймгийн төвөөс баруун хойд зүгт 92 километрт сумын төвөөс баруун зүгт 42 километрт энэ сарын 16-ны өдрийн 22:05 цагт 3.7 магнитудын хүчтэй газар хөдлөлт болжээ.

Энэ тухай мэдээллийг мөн өдрийн 22:10 цагт ШУА-ын Одон орон, геофизикийн хүрээлэнгээс цахим шуудангаар Онцгой байдлын ерөнхий газарт ирүүлсэн байна.

Улмаар тус аймгийн Онцгой байдлын газраар дамжуулан тус сумын Засаг даргаас тодруулахад иргэдэд газар хөдлөлтийн чичирхийлэл мэдрэгдээгүй бөгөөд хохирол учраагүй гэжээ.

УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдоржтой ярилцлаа.

---

-Дулааны аргаар боловсруулсан махны экспортыг 2023 оны нэгдүгээр сарын 1-нийг хүртэл зогсоосон шийдвэр нь малчдад их хүндээр тусч байх шиг байна. Тус шийдвэрийг та хэрхэн дүгнэж байна?

-Дулааны аргаар боловсруулсан адууны махыг экспортлох Засгийн газрын шийдвэр тавдугаар сард гарсан. Харамсалтай нь Эмээлтийн үйлдвэр дээр үүссэн муудсан махны асуудалтай холбоотойгоор Засгийн газраас энэ шийдвэрээ цуцалж, дулааны аргаар боловсруулсан махны экспортыг зогсоох шийдвэр гаргасан. Үүнээс болж малчид өнөөдөр хүнд байдалд орох дүр зураг харагдаж байна. Энэ зун хаа сайгүй зуншлага муу байлаа. Ихэнх нутгаар гантай, хуурай байна. Тиймээс энэ жил өвөлжилт нэлээн хүндэрч магадгүй хэмээн малчид малаа их хэмжээгээр борлуулах сонирхолтой байна. Харамсалтай нь махны экспорт зогссонтой холбоотойгоор компаниуд махаа экспортолж чадахгүй байна. Агуулах дахь махаа экспортолж бэлэн мөнгө болгож чадаагүйгээс малчдын малыг худалдаж авах мөнгөгүй болсон. Үүнтэй холбоотойгоор малын үнэ нэлээн унах хүндрэл тулгарч байна. Өдийд махны компаниуд нэлээн эрчимтэй малаа цуглуулдаг. Гэтэл энэ жил ийм байдал огт ажиглагдахгүй байна. Компаниуд санхүүгийн дутагдалтайн дээр банкууд зээл өгөхгүй байгаатай холбоотойгоор бэлэн мөнгөний хомсдол бий болсон. Хомсдолоос шалтгаалж ямар нэгэн малын худалдаа огт явахгүй байна. Өдийд малчид малаа нэлээн зардаг үе. Учир нь малчид хүүхдүүдээ хот хооронд сургуульд явуулдаг. Сургалтын төлбөр, унааны зардал, хот руу явж байгаа хүүхдэдээ шинэ хувцас хунар авч өгөх, байрны түрээс зэрэг маш их зардлууд гардаг.

Хот руу хүүхдээ явуулахад урьд нь долоон сая төгрөгийн зардал гардаг байсан бол ханш унаснаар 10 гаруй сая төгрөг болж нэмэгдсэн. Энэ зардал малчдын хувьд маш том асуудал болж хувирсан байна. Тийм учраас махны экспортыг яаралтай нээх шаардлагатай. Мөн Засгийн газар аж ахуйн нэгжийн үйл ажиллагаанд саад болох бус компаниудын агуулахад байгаа махыг яаралтай экспортлох чиглэлд санаачилгатай ажилламаар байна.

Аж ахуйн нэгжүүд банкинд найдах ямар ч үндэсгүй болсон. Банкууд хамгийн баталгаатай зээл болох цалин, тэтгэврийн зээл гаргахгүй байна гэдэг нь компаниудад зээлийн санхүүжилт өгөх боломжгүй гэсэн үг. Энэ нь 250-иад мянган малчин өрхийн амьдралд хүндээр нөлөөлөх нөхцөл байдалд оруулж байна. Үүнээс гадна мал туранхай байгаа. Өвөлжилт нэлээн хүндэрвэл өвлийг даахааргүй байдалтай байгаа учраас малчид мал, махны үнэ, борлуулалтын асуудалд ихээхэн санаа зовж байна.

-Олон улсын байгууллагуудаас манай улсыг дефолт зарлах эрсдэлтэй хэмээн мэдээлж байна. Сангийн сайд үүнийг үгүйсгэсэн. Төсвийн зарлагын хяналтын дэд хорооны даргын хувьд та энэхүү мэдээллийг хэр бодитой гэж харж байна?

-Өнөөдрийн байдлаар манай улсын Засгийн газрын зээл байнга нэмэгдэж байна. Энэ зээлийг үр ашигтай төсөл, хөтөлбөрт зарцуулахгүй төсвийн урсгал, хэт үрэлгэн зардалд санхүүжүүлэх замаар ашиглаж байгаа нь манай орны ирээдүй хүнд нөхцөлд байна. Ер нь дотоод, гадаад өр бидний ирээдүй, үр хүүхдэд өвлөгдөнө. Өнөөдөр сайхан амьдарч үр хүүхдэдээ ядуу буурай, өрөндөө баригдчихсан улсыг хүлээлгэж өгөх нь бидний хувьд маш хариуцлагагүй үйлдэл.

Цар тахал, дайн, тээвэр ложистикийн хямралтай холбоотойгоор бараа бүтээгдэхүүний үнэ маш их өсч байна. Үүнд хамгийн их нэрвэгдэж байгаа нь эцсийн худалдан авагчид болох иргэд. Бүх төлбөрийг төлөгчид нь иргэд болоод байгаа юм. Иргэдийн амьдралын чанарыг сайжруулах, бараа бүтээгдэхүүний үнийг тодорхой хэмжээнд барих ажлыг Засгийн газар сайн хийх ёстой. Харамсалтай нь сайн ажиллаж чадахгүй байна. Ер нь малчид хавар, өвөл хэрэглэсэн бараа бүтээгдэхүүнийхээ үнийг ноолуураар төлдөг. Зун намартаа хэрэглэсэн бараа бүтээгдэхүүнийхээ төлбөрийг малаа борлуулж төлдөг. Ноолуур хангалттай өндөр үнэтэй байхад малчид мөнгөгүй болж байна гэдэг бол бараа бүтээгдэхүүний үнэ хэт өссөн, инфляци өндөр байгаагийн илрэл. Тиймээс эдийн засагт, тэр дундаа хүнсний салбарт гол зүйлийг бүтээж яваа малчид, тариаланчдын асуудлыг шийдвэрлэх нь хамгийн чухал.

-ҮХНӨ-д оруулах эсэх асуудал шуударч байх шиг байна. Та аль заалтыг нь дэмжиж алийг нь эсэргүүцэж байгаа вэ?

-ҮХНӨ дөрвөн бүлэг хэсэгт явагдах гэж байна. Сүлдний асуудал, Үндсэн хуулийн 6.2 дахь заалт, үзэл бодлоороо эвлэлдэн нэгдэх асуудал тодорхой хэмжээнд шийдэл нь гараагүй байгаа. Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтөөр хийх хамгийн чухал асуудал нь парламентын чадавхыг нэмэгдүүлэх тухай. Энэ асуудал дотроо дөрвөн дэд хэсэгтэй. Эхнийх нь сонгуулийн тогтолцоог холимог систем нэвтрүүлж Үндсэн хуульд үүнийгээ тусгах асуудал байна. Мажоратор буюу хүнээ сонгодог тогтолцоо бол сонгогчдын саналыг маш их гээдэг. Тухайлбал, нийт сонгогчдын 58 хувь нь МАН-ыг сонгохгүй гээд байхад УИХ-ын нийт суудлын 82 хувь буюу 62 суудлыг авсан байх жишээтэй. Энэ бол сонгогчдын саналыг ихээр гээдэг систем. Сонгогчдын санал үнэтэй байдаг. Пропорциональ системийг оруулж ирэх нь АН болоод жижиг намуудын хувьд чухал шийдвэр. Тийм учраас энэ асуудлыг дэмжиж байна.

Хоёрдугаарх нь, гишүүдийн тоог нэмэх. 76 гэдэг тоог гаргахад Монгол Улсын нийт сонгогчдын тоо 800 мянга байсан. Гэтэл өнгөрөгч Ерөнхийлөгчийн сонгуулиар сонгогчдын тоо хоёр сая 100 мянга болсон байна. Энэ нь УИХ-ын гишүүд төлөөллийнхөө чадварыг алдах магадлалд хүрч байна. Гэхдээ 140, 150 болгож нэмэгдүүлэх нь буруу. Учир нь гишүүд, парламентын нэр хүнд ийм муу байхад гишүүдийн тоог ингэж нэмэх нь буруу гэж үзэж байна. Тиймээс 99-өөс дээш гаргахгүйгээр гишүүдийн тоог нэмэх нь зүйтэй гэж үзэж байна.

Гуравдугаарх нь, давхар дээл. Өнөөдрийн Л.Оюун-Эрдэнийн Засгийн газрын дан дээлтэй сайд нарын ихэнх нь мэргэжлийн сайд нар байна. Мэргэжлийн сайд нар урт хугацаандаа тухайн салбарт хэрэгтэй зөв шийдвэрийг гаргадаг. Энэ нь Монгол Улсын хөгжилд маш чухал. Дан дээлтэй сайд нар парламентад асуудлаа оруулж ирэхээр дахин сонгогдохгүй УИХ-ын гишүүд гишүүн байгаа дээрээ сайд болохын тулд дан дээлтэй сайд нарын асуудлыг нь унагаах, хавсайдаж асуулт асууж нөгөө гишүүн нь хариулах замаар тухайн дан дээлтэй сайдыг ард түмэнд муухай харагдуулдаг асуудал бий. Тиймээс 2020 онд хэрэгжсэн Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтийн дагуу дан дээлтэй сайд байх нь Монгол Улсын хөгжилд хэрэгтэй гэж үзэж байна.

Дөрөвдүгээрх нь, Ерөнхийлөгчийг парламентаас сонгох тухай. Монголын ард түмэн гурван сонголт хийдэг. Нэгдүгээрх нь, УИХ. Хоёрдугаарх нь, орон нутгийн. Гурав дахь нь, Ерөнхийлөгчийн сонгууль. Гэтэл энэ гурван сонголтын нэгийг нь булаан авч парламентаас Ерөнхийлөгчийг сонгоно гэдэг бол даварсан парламент, задарсан Засгийн газарт ард түмнээс сонгогдсон Ерөнхийлөгч даруулга болох учиртай. Дээрээс нь баахан хулгайчтай хуулийнханд ард түмнээс сонгогдсон хүчтэй Ерөнхийлөгч зангараг үзүүлэх нь зүгээр юм уу гэж харж байна. Тиймээс энэ асуудалд эсрэг байр суурьтай байгаа.

Харамсалтай нь Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтөөр бус Үндсэн хуулийн Цэцээр энэ асуудлын хоёрыг нь шийдэж байгаад би харамсаж байна. Өөрөөр хэлбэл, сонгуулийн тогтолцоог Үндсэн хуулийн Цэц саяхан шийдсэн. Тухайн парламент сонгуулийн тогтолцоог Сонгуулийн хуулиар шийдэх нь эрх баригч нар өөртөө тохирсон сонгуулийн системээр сонгуулиа явуулна гэсэн үг. Энэ асуудал бахь байдгаараа үлдлээ. Өөрсдөө мажоратор тогтолцоо хэрэгтэй гэвэл түүнийгээ хуульчлаад явах байдал руу аваачиж байна. Тиймээс Үндсэн хуульд зайлшгүй сонгуулийн тогтолцоог зааж өгөх хэрэгтэй байгаа юм.

УИХ-ын гишүүн Ш.Адьшаа, Н.Ганибал нар давхар дээлний асуудлыг өргөн барьснаар Үндсэн хуулийн Цэц шийдвэрлэж байна. Мэргэжлийн Засгийн газартай байх асуудлыг ингэж Үндсэн хуулийн Цэцээр шийдэж байгааг буруу гэж харж байна. Парламент Үндсэн хуулийн Цэц дээр хүмүүсийн гар хөл болсон хүмүүсээр асуудлыг шийдүүлж байхын оронд өөрсдөө Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтөө хийгээд явсан нь илүү үр дүнтэй гэсэн байр суурьтай байна.

-Энэ сарын 22-ноос ээлжит бус чуулган хуралдана. Ээлжит бус чуулганаар ямар асуудлууд хэлэлцэх төлөвтэй байгаа бол?

-Миний ойлгосноор ээлжит бус чуулганаар Үндэсний аюулгүй байдалтай холбоотой хаалттай мэдээллийг сонсох байх. Хоёрдугаарт, давхар дээлний асуудалтай холбоотойгоор Үндсэн хуулийн Цэцийн гаргасан дүгнэлтийг хүлээж авах шийдвэр гаргах байх. Ингэснээр асуудлыг өнгөцхөн засаад өнгөрч байна. Нийгэмд тодорхой хэмжээнд асуудал үүсгэж байгаа энэ зүйлийг парламент ул суурьтай шийдэх ёстой гэж үзэж байна.