Төв лаборатори мал, амьтны гоц халдварт, халдварт, паразит, халдваргүй, хордлогот өвчнийг илрүүлэх, оношлох, онош баталгаажуулах, тэдгээрээс урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээг зөвлөх, хэрэгжүүлэх, экспорт, импортын мал, амьтан, түүхий эд, бүтээгдэхүүнд мал эмнэлэг, эрүүл ахуйн баталгаа гаргах, аймаг нийслэл, сум дүүргийн мал эмнэлгийн лабораторийг нэгдсэн арга зүй, арга, аргачлалаар хангадаг юм.

2021 онд мал, амьтны гоц халдварт шүлхий, мялзан, цэцэг болон өмнө нь Монгол оронд гарч байгаагүй үхрийн арьс товруутах өвчнийг дарж, халдварын тархалтыг бүрэн хяналтад аваад байгааг Монгол Улсын малын ерөнхий эмч Д.Батчулуун танилцууллаа.

Дэлхийн мал, амьтны эрүүл мэндийн байгууллага Монгол Улсыг үхрийн цээж өвчний байгалийн халдваргүйг олон улсын хэмжээнд баталгаажуулсан шийдвэр гаргасан байна.

Цаашид нийт нутгийг ямааны годрон өвчнөөр тайван, Өмнөговь аймгийн мал сүргийг бруцеллёз өвчнөөр тайван, Дархан-Уул, Сэлэнгэ аймгийн үхэр сүргийг сүрьеэ, лейкоз өвчнөөр тайван болохыг баталгаажуулах зорилт тавьжээ.

Ойрын таван жилд малын гоц халдварт өвчнөөс эрүүл, тайван байдлыг тогтоох зорилгоор “Мал эрүүлжүүлэх гуравдугаар шатны хөтөлбөр”-ийг хэрэгжүүлэх, хүнсний аюулгүй байдлын баталгаа, хяналтыг сайжруулах, итгэмжлэгдсэн лабораториудын хүчин чадлыг нэмэх, анхан шатны мал эмнэлгийн байгууллагыг бэхжүүлэх, ажиллагсдын ажиллах орчин нөхцөл, цалин хөлс, нийгмийн асуудалд нь анхаарах зэрэгт дэмжлэг үзүүлэхийг хүслээ.

Дээрх асуудлуудыг үе шаттай шийдвэрлэж, ирэх таван жилд малын өвчингүй, эрүүл бүс болохын төлөө хамтарч ажиллана. Үүнд төр, засгаас боломжит бүх талын туслалцаа, дэмжлэг үзүүлнэ гэдгийг Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх хэллээ.

Улсын мал эмнэлэг, ариун цэврийн төв лаборатори нь шинжилгээнд давхардсан тоогоор 450 гаруй төрлийн багаж тоног төхөөрөмж, 750 гаруй нэрийн оношлуур урвалж бодис, 850 гаруй нэр төрлийн туслах хэрэглэгдэхүүн хэрэглэдэг. Илрүүлэх, оношлох, баталгаажуулах шинжилгээг жилд 40-50 мянган дээжинд улсын төсвийн хөрөнгө, төсөл хөтөлбөрийн санхүүжилт, аж ахуйн нэгжийн захиалгаар гүйцэтгэдэг юм

Засгийн газрын ээлжит хуралдаан өнөөдрийн /2022.06.08/ хуралдаанаас гаргасан шийдвэрийн талаар Уул уурхай хүнд үйлдвэрийн сайд Г.Ёндон мэдээлэл өглөө.

Тодруулбал, Үндэсний баялгийн сангийн тухай хуулийг хэрэгжүүлэх хүрээнд “Эрдэнэс Монгол” компанид бүтцийн шинэчлэл хийхээр болжээ. Улмаар тус компанийн харьяанд байдаг охин компаниудыг нь ТУЗ-гүй болгох аж.

Энэ талаар Уул уурхай хүнд үйлдвэрийн сайд Г.Ёндон хэлэхдээ, “Эрдэнэс Монгол”-н охин компаниудын ТУЗ нь 200 гаруй хүний бүрэлдэхүүнтэй. Тэд төрийн байгууллагын газрын дарга, хэлтсийн дарга гэх мэт хүмүүс байдаг. Иймд бүх ТУЗ-ийг байхгүй болгож, нэг ТУЗ-аар удирдауулах болж байна. Өөрөөр хэлбэл 200 гаруй ТУЗ цомхотголд оруулж 27 болгоно.
Мөн “Эрдэнэс Монгол” компанийн бүрэлдэхүүнд “Эрдэнэт” үйлдвэр, “Монголросцветмет” үйлдвэрийг нэмж оруулсан. Өмнөх оны арванхоёрдугаар сард “Эрдэнэс Тавантолгой” компанийг нэмсэн. Ингэснээр төрийн эзэмшилтэй уул уурхайн томоохон компаниуд нэгдэж, холдинг хэлбэртэй болж ирсэн” хэмээлээ.

Тэрбээр “Нийслэлийн Засаг даргын 2022 оны тавдугаар сарын 27-ны өдрийн А/740 дугаар захирамжийн хүрээнд Дархан цаазат Богдхан уулын байгаль орчны тэнцвэрт байдал, иргэдийн эрүүл аюулгүй орчинд амьдрах эрхийг хангах талаар авах арга хэмжээг зохион байгуулсан.

Тодруулбал, Зайсангийн амны байгаль орчны тэнцвэрт байдлыг алдагдуулсан, ургамал, газрын хөрсөнд хор хохирол учруулж, бохирдол үүсгэж байсан болон маш олон удаагийн гэмт хэрэг зөрчил гарч байсан байгууламжийг дээрх захирамжийн хүрээнд албадан буулгасан. Зайсангийн аманд долоо хоногт дунджаар 5,000-6,000 нийслэлчүүд амарч зугаалахаар очдог. Гэтэл тэр замд нь байсан байгууламж хүний эрүүл, аюулгүй амьдрах эрхэд саад болж байсан.

Магадгүй тэр балгас болсон газар өсвөр насны хүүхэд гэмтэж бэртэх эрстэлт нөхцөл бүрдсэн байсан.Иймд гэмт хэрэг зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх, байгаль орчны тэнцвэрт байдлыг хадгалах, хамгаалах, тусгай хамгаалалттай газар нутгийн хэрэгжилтийг зохион байгуулах, хяналт тавих үүргийнхээ хүрээнд энэ арга хэмжээг шуурхай авсан.

Нийслэлийн эрх зүйн байдлын тухай хуульд заасан нийслэлийн тусгай чиг үүргийн хүрээнд тус дархан цаазат газарт иргэд аялах тав тухтай орчныг бий болгох зорилгоор ойрын хугацаанд тохижилтын ажлыг эхлүүлнэ. Энэ жилдээ багтаж нийслэлчүүд Зайсангийн аманд үр хүүхдээ салхилуулах, амарч, зугаалах тав тухтай орчин бүрдэнэ” гэв.

“Нийслэл 1.6 сая хүнийхээ эрх ашгийг нэгдүгээрт тавьсан шийдвэр, үйл ажиллагааг хуулийн хүрээнд явуулна”

Мөн тэрбээр “Одоо албадан буулгаснаа зөөх ажил эхлэх гэж байна. Тухайн орчны хөрсийг бохирдуулж байгаа бохирдол, хог новшийг зайлуулж, тохижуулах боломжийг бүрдүүлнэ.

Энэ ташрамд хэлэхэд, Монголын Үндэсний их сургууль болон тус сургуультай хамаарал бүхий ТББ-ын нэр дээр нийт 38.2 ашиглуулахаар олгосон байдаг. Тус газрыг ашиглах эрхийг нь уг нь 2019 онд цуцалсан байдаг ч шүүхийн шийдвэр гарч, харамсалтай нь энэ асуудал маргаантай байгаа юм билээ.

Гэхдээ ер нь энэ байгууллага шиг хуулийн дээгүүр дэвсэж, хууль зөрчдөг асуудлыг таслан зогсоох зайлшгүй шаардлага бий. Зөвхөн эдний хамааралтай архитектор төлөвлөлтийн даалгаваргүй, барилгын ажил эхлэх зөвшөөрөлгүй дөрвөн объект Баянгол дүүргийн нутагт байдаг. Ийм мэт газрууд хуулийг дэвслээд сурчхаж, түүний ард тэд нарыг хамгаалдаг, хамтарч ажилладаг улстөрчид, албан тушаалтнууд ч байна.

Нийслэлийн зүгээс ийм зүйл дахиж гаргуулахгүйн төлөө, даварсан авлигач, хулгайч нартай тууштай тэмцэнэ. Нийслэл 1.6 сая хүнийхээ эрх ашгийг нэгдүгээрт тавин шийдвэр гаргаж, үйл ажиллагаагаа хуулийн хүрээнд явуулна” хэмээн мэдэгдлээ.

Цагдаагийн байгууллагаас махтай холбоотой хяналт шалгалтын ажил, өчигдөр хийсэн шалгалтын талаар болон цаг үеийн асуудлаар мэдээлэл өглөө.

Шалгалттай холбоотойгоор ЦЕГ-ын ХМТ-ийн дарга, цагдаагийн хурандаа Б.Баатархүү “Эмээлтэд байрлах “Эм Ди Си Пи” гэх компанийн маханд химийн бодис хийж бэлтгэж байсан гэх мэдээллийг анх neguun.mn сайт мэдээлсэн. Мэргэжлийн хяналтын газраас зөрчлийн хэрэг нээж, тус компанийн мах боловсруулах үйлдвэрт хадгалж байсан мах болон үйлдвэрийн байраас авсан дээжид улсын Мал эмнэлгийн төв лабораторид шинжилгээ хийлгэж, дүн гарсан. Мэргэжлийн хяналтын газар шалгах чиглэлтэй байдаг учраас энэ асуудалд зөрчлийн хэрэг нээн шалгаж байсан юм.

Шинжилгээний дүнгээр тус үйлдвэрийн маханд нянгийн тоо зөвшөөрөгдсөн хэмжээнээс хэтэрсэн. Үйлдвэрт ашиглаж байсан гарал үүсэл нь тодорхойгүй хадгалах хугацаа дууссан цагаан өнгийн нунтаг бүтээгдэхүүнээс формальдегид гэсэн нэршилтэй бодис илэрсэн үндэслэлээр гэмт хэргийн шинжтэй гэж Мэргэжлийн хяналтын газар үзсэн.

Зургаадугаар сарын 2-нд Нийслэлийн прокурорын газраас Эрүүгийн тусгай ангийн 20.12, 24.3 дугаар зүйлд зааснаар хэрэг бүртгэлтийн хэрэг нээж Улсын Ерөнхий прокуророос Эрүүгийн цагдаагийн албанд харьяалал тогтоон ирүүлснийг зургаадугаар сарын 7-ны өдөр буюу өчигдөр цагдаагийн байгууллага хүлээн авсан. Эрүүгийн хэрэг үүссэн учраас шинжээчийн дүгнэлттэй холбоотой нарийн шалгалт хийгдэнэ.

Эрүүгийн цагдаагийн алба хэргийг хүлээн авч мөрдөн шалгах ажиллагаа явуулсан байна. Мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад дараах зүйлс тогтоогдсон.

• “Эм Ди Си Пи” компани нь БНХАУ-ын иргэний өмчлөлд байдаг ба БНХАУ руу мах экспортлох зөвшөөрөлгүй байсан.
• “Эм Ди Си Пи” компанийн агуулахад дулааны аргаар боловсруулсан болон боловсруулаагүй хонь, ямааны нийт 234.8 тонн мах байсан.
• “ХКҮ” компанийн хаяг, шошготой 4,842 хайрцаг буюу 96 тонн дулааны аргаар боловсруулсан мах илэрсэн.
• Хаяг, шошгогүй ямааны мах 92 тонн, ямааны шулсан мах 7,964 кг, ямааны гулууз мах 380 ширхэг буюу 7,980 кг, хонины гулууз мах 1,500 ширхэг буюу 30 тонн тус тус байсныг Мэргэжлийн хяналтын газар анх битүүмжилсэн. Цагдаагийн байгууллага агуулахад шалгалт хийгээд хуулийн дагуу дахин битүүмжилсэн. Тоо хэмжээ нь анх Мэргэжлийн хяналтын газрын битүүмжилсэн үеийнх шиг байсан ба лац хөдөлсөн гэж үзэж болохгүй.

Түүнчлэн “ХКҮ” компани “Мах импекс” ХХК-ийн хашаанд үйл ажиллагаагаа явуулдаг байсан тул нэвтэрч нэгжлэг хийсэн. “Мах импекс” ХХК-д нэгжлэг хийгээгүй” гэлээ.

Прокурорын байгууллагаас олимпын аварга Н.Түвшинбаярт холбогдох хэргийг шалгаж дуусаад, энэ оны гуравдугаар сарын 18-ны өдөр Хан-Уул дүүргийн эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхэд шилжүүлсэн.