Month: April 2022

Categories
мэдээ улс-төр

ЗГ: Дизель түлшний онцгой албан татварыг тэглэх шийдвэр гаргалаа DNN.mn

Засгийн газрын ээлжит хуралдаан үргэлжилж байна.

Хуралдаанаар авто дизелийн онцгой албан татварыг тэглэх шийдвэр гаргажээ. Тодруулбал, Олон улсын хямралт нөхцөл байдлаас үүдэлтэй гол нэр төрлийн бараа, бүтээгдэхүүний үнийн өсөлт, хомстлоос сэргийлэх, сөрөг нөлөөллийг бууруулах тухай хуулийн төслийн хэрэгжилтийг хангах хүрээнд ийм шийдвэр гаргасан байна. Энэ асуудлаар Засгийн газрын хуралдааны дараа УУХҮ-ийн сайд Г.Ёндон мэдээлэл өгөх юм байна.

Манай улс 2018 онд дизель түлшнээс бусдынх нь онцгой албан татварыг тэглэсэн юм.

Categories
мэдээ нийгэм

Хувийн хэвшлийн сургууль, цэцэрлэгт хувьсах зардлыг 2 дахин нэмж олгоно DNN.mn

зураг

Засгийн газрын ээлжит хуралдаанаар хувийн хэвшлийн сургууль, цэцэрлэгт төрөөс олгодог хувьсах зардлыг хоёр дахин нэмэх шийдвэрийг гаргаад байна.

Сургууль, боловсролын байгууллагад сурагчдын тооноос хамаарч, тухайн сургууль цэцэрлэгт төрөөс олгогддог зардлыг хувьсах зардал гэж нэрлэдэг. Төрийн өмчийн сургууль, цэцэрлэгт төрөөс хувьсах зардлыг олгосоор ирсэн. Төрийн өмчийн сургуулийн ачаалал нэмэгдэж, нэг ангид 50-60 хүүхэд суралцаж, 2-3 ээлжээр хичээллэж байгаа энэ үед боловсролын чанар хүртээмжийн асуудал хурцадмал байдалд орсон. Төрөөс олгох хувьсах зардлыг хоёр дахин нэмэгдүүлснээр улсын сургууль, цэцэрлэгийн ачааллыг буурна гэж үзэж байгаа юм байна.

Энэ талаар Сангийн сайд Б.Жавхлан “Нийслэлд үйл ажиллагаа явуулж буй багтаамж буюу нийт суралцах ёстой хүүхдийн тооноос 2,5 дахин нэмэгдсэн сургууль, цэцэрлэгийн судалгааг гаргасан. Тэнд сургууль, цэцэрлэг ажиллуулах тохиолдолд одоо өгч байгаа нэг сая төгрөгийн хувьсах зардлыг хоёр дахин нэмж олгоно. Энэ жилийн хувьд 10 орчим тэрбум төгрөг нэмж төсөвлөж байна. Одоогоор нийслэлд 57 байршилд сургууль, цэцэрлэгийн хүрэлцээ муу, хүртээмж бага байна. Эдгээр байршилд 100 гаруй цэцэрлэг шаардлагатай байгаа. Нийслэлд 200 хүүхдийн цэцэрлэг дунджаар 3 тэрбум төгрөгөөр баригддаг. Нэг дор ийм олон цэцэрлэг барих боломжгүй. Тиймээс хувийн хэвшлийг дэмжих замаар зохион байгуулалт хийхээр болж байгаа юм” гэв.

Categories
мэдээ улс-төр

НДШ-ийн 50 хувийг буцаан олгох хуулийн төслийг УИХ-д өргөн барина DNN.mn

Засгийн газрын ээлжит хуралдаан өнөөдөр болж байна. Хуралдаанаар Монгол Улсын 2022 оны Төсвийн тухай хууль өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг УИХ-д өргөн барихаар тогтов.

Монгол Улсын 2022 оны Төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай, Нийгмийн даатгалын сангийн 2022 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай, Ирээдүйн өв сангийн 2022 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай, Монгол Улсын нэгдсэн төсвийн 2022 оны төсвийн хүрээний мэдэгдэл, 2023-2024 оны төсвийн төсөөллийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон уг хуулийг дагалдуулж Төсвийн хэмнэлтийн тухай хуулийн төсөл, Нийгмийн даатгалын шимтгэлээ өөрөө хариуцан төлсөн зарим даатгуулагчийн шимтгэлийн 50 хувийг буцаан олгох тухай хуулийн төсөл, Монгол Улсын Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, түүний удирдлагын тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон бусад дагалдах хуулийн төслийг Засгийн газрын өнөөдрийн хуралдаанаар хэлэлцэн УИХ-д өргөн мэдүүлэхээр шийдвэрлэлээ.

Төсвийн зохицуулалтын арга хэмжээг төлөвлөхөд дэлхий дахинд үүсээд буй нөхцөл байдал Монгол Улсын эдийн засаг, нийгэмд үзүүлэх сөрөг нөлөөллийг бууруулах, мөн залуучуудын жагсаалын үеэр тавьсан санал, шаардлагатай уялдуулан төрийн хэмнэлтийг мөрдүүлэх, хүнсний хомсдол, үнийн өсөлтөөс сэргийлэх, иргэдийн орлогыг хамгаалах болон бусад бусад нийгмийн тулгамдсан асуудлуудыг үе шаттай шийдвэрлэх хүрээнд боломжит бүхий л арга хэмжээг авч үзэж байна.
  • Төрийн хэмнэлтийн тухай хууль нь төсвийн бүх шатны байгууллага, төрийн өмчит болон төрийн өмчийн оролцоотой хуулийн этгээдийн үйл ажиллагаандаа заавал дагаж мөрдөх хязгаарлалтуудыг хуульчлан тогтоож өгсөн
  • Гадаад нөхцөл байдлаас шалтгаалан өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүний үнэ ханшийн өсөлттэй байгаа энэ цаг үед төрийн хэмнэлтийн хүрээнд бий болсон зардлыг иргэдийн бодит орлогыг хамгаалахад чиглэсэн арга хэмжээнд зарцуулна.
  • Нийслэл Улаанбаатар хотын төвлөрлийг сааруулах, бүс нутгийн хөгжлийг дэмжих төсвийн бодлогыг үе шаттай хэрэгжүүлнэ.
  • Шинэ сэргэлтийн бодлогод заасан төрийн өмчит аж ахуйн нэгжүүдийн үр ашиг, засаглалыг сайжруулж, олон нийтийн шууд хяналтад оруулах ажлыг зохион байгуулах, төрийн өмчит компанийн бүтцийн өөрчлөлтийн шинэчлэлийг хэрэгжүүлнэ.

Эдгээр нэгдсэн арга хэмжээний үр дүнд нэгдсэн төсвийн тэнцвэржүүлсэн орлого 245.3 тэрбум төгрөгөөр буурч, 15.5 их наяд төгрөг, нэгдсэн төсвийн нийт зарлага мөн 245.3 тэрбум төгрөгөөр буурч 17.9 их наяд төгрөг, нэгдсэн төсвийн нийт алдагдлын хэмжээ 2.4 их наяд төгрөг буюу өмнөх батлагдсан түвшинд байхаар байна.

Засгийн газрын хуралдаан үргэлжилж байгаа аж.

Categories
мэдээ нийгэм

Л.Энх-Амгалан: 2-3 настай хүүхдийг хүүхэд харах үйлчилгээнд хамруулна DNN.mn

УИХ-ын Нийслэл Улаанбаатар хотын хөгжлийн асуудал эрхэлсэн түр хорооны Үргэлжлүүлэн Боловсрол, шинжлэх ухааны сайд Л.Энх-Амгалан “Сургуулийн өмнөх боловсролын хүртээмжийг нэмэгдүүлэх асуудал, шийдэл” сэдвээр танилцуулга, мэдээлэл хийв.

Манай улсад 2-5 насны 305,783 хүүхэд байгаагаас сургуулийн өмнөх боловсролд 2021-2022 оны хичээлийн жилд 233,090 хүүхэд хамрагдаж байна. 4-5 насны хүүхдийн сургуулийн өмнөх боловсролд хамрагдах байдал харьцангуй өндөр (86-93 хувь) байгаа, 3 настнуудын 73 хувь байгаа бол 2 настнуудын 53.9 хувь л цэцэрлэгт хамрагдаж байна. Үүнээс үзвэл Улаанбаатар хотод 38,538, орон нутагт 334,159 хүүхэд сургуулийн өмнөх боловсролын үйлчилгээнд хамрагдаж чадаагүй байгаа юм.

Улаанбаатар хотод нийт 674 цэцэрлэг байгаагаас төрийн 276, хувийн хэвшлийн 398 цэцэрлэг бий. 2021-2022 оны хичээлийн жилд 6 дүүргийн 17 хороо төрийн өмчийн цэцэрлэггүй бол хэт ачаалалтай 57 цэцэрлэг байна. Хэт ачаалалтай цэцэрлэгүүд 58 мянга орчим хүүхэд авах хүчин чадал ч өнөөдрийн байдлаар 77 мянга орчим хүүхэдтэй байна. Энэ онд нийслэлд 28 цэцэрлэгийн барилга, өргөтгөлийг ашиглалтад оруулахаар төлөвлөжээ.

Боловсрол, шинжлэх ухааны яамнаас сургуулийн өмнөх боловсролын үйлчилгээг тэгш, хүртээмжтэй болгох зорилгоор ойрын хугацааны 10 шийдлийг боловсруулсан гэдгийг Л.Энх-Амгалан сайд танилцууллаа.

Тэрбээр, “Бүх хүүхдийг цэцэрлэгт хамруулахад шинээр 280 цэцэрлэг барих шаардлагатай. Нийслэлд жилд дунджаар 60-70 мянган хүн шилжин ирдэг гэж тооцвол улсын төсвийн хөрөнгөөр цэцэрлэгийн хүртээмжийн асуудлыг шийдэх боломжгүй.

Иймээс цэцэрлэгийн барилгыг улс, нийслэлийн төсөв болон төсөл хөтөлбөрийн санхүүжилтээр барихын зэрэгцээ цэцэрлэгийн зориулалттай барилгыг түрээслэх, байгууллагын дэргэдэх цэцэрлэгийн үйл ажиллагааг дэмжих, хувийн цэцэрлэгүүдийн сул орон зайд хүүхэд хүлээн авах боломжийг бүрдүүлэхэд анхаарна. Ингэхдээ хүүхдийн тоогоор хувьсан зардал болон хоолны зардлыг олгохоор тооцсон. Алслагдсан гэр хороололд “Өргөө” цэцэрлэг барих ажлыг эрчимжүүлэх бөгөөд энэ онд хоёр цэцэрлэг барихаар төсөвт суулгасан байгаа” гэв.

Мөн ачаалал өндөртэй 57 цэцэрлэгийн 8 нь орон сууцны 26 шинэ хорооллын дунд байршилтай байгаа учраас орон сууцны нэг давхрыг цэцэрлэгийн зориулалтаар худалдаж авах, өөрийн газар дээр цэцэрлэг барьсан тохиолдолд төрөөс дэмжиж татварын хөнгөлөлт үзүүлэх талаар арга хэмжээ авна гэдгийг хэлсэн юм.

Цэцэрлэгт хамрагдаж чадаагүй хүүхдүүдэд хувьсах зардлыг олгодог болох асуудлыг судалж, тооцооллыг хийсэн

Түүнчлэн хүүхэд харах үйлчилгээг шинэ шатанд гаргахад анхаарч 2-3 насны хүүхдийг хүүхэд харах үйлчилгээнд хамруулна. Ингэснээр ачаалал өндөртэй 57 байршилд 5,000 гаруй хүүхдийг хүүхэд харах үйлчилгээнд хамруулах боломжтой гэсэн судалгааг хийсэн. Салбарын яамнаас гурав хүртэлх настай хүүхдийн цогц хөгжлийг дэмжих үйлчилгээний тогтолцоог нэвтрүүлэх ажлыг эхлүүлсэн.

Сургуулийн өмнөх боловсролыг хүртээмжийг нэмэгдүүлэхэд хоёр настай хүүхэд бүрт хувьсан зардлыг шийдвэрлэх шаардлагатай. Одоогийн тогтолцоогоор сугалаагаар цэцэрлэгт орсон хүүхдэд л хувьсан зардлыг олгож байгаа. Цэцэрлэгт хамрагдаж чадаагүй хүүхдүүдэд хувьсах зардлыг олгодог болох асуудлыг судалж, тооцооллыг хийсэн гэдгийг онцоллоо.

Гишүүдээс цаашид төрийн бус өмчийн цэцэрлэгийг дэмжих бодлого баримталж, төр, хувийн хэвшлийн түншлэлээр цэцэрлэгийн хүртээмжийг нэмэгдүүлэхэд анхаарах, тойргийн бус цэцэрлэгт хамрагдаж байгаа хүүхдүүд болон түрээсийн байранд ажиллаж буй цэцэрлэгийн асуудлыг цэгцлэхийн чухлыг тодотгож байв.

Мөн цэцэрлэгт хүүхдээ өгч чадаагүйгээс ажил, орлогогүй гэртээ сууж буй эцэг эхчүүдэд дэмжлэг үзүүлэх, цэцэрлэг барих газар болон дэд бүтцийн асуудлыг шийдэх, цэцэрлэгийн барилгыг нэгдсэн стандарттай болгох шаардлагатай байгааг хэллээ.

Categories
мэдээ нийгэм онцлох-нийтлэл туслах-ангилал

Цагдаагийн хурандаа О.Амарсанаа: Жагсаалын үеэр ёс зүйн зөрчил гаргасан албан хаагчийг дотоод хяналтаас шалгалт явуулж АТГ-т шилжүүлсэн DNN.mn

ЦЕГ-ын дэд дарга, цагдаагийн хурандаа О.Амарсанаатай алба хаагчдын сахилга, ёс зүй болон цаг үеийн асуудлаар ярилцлаа.

-Сүүлийн үед цагдаагийн алба хаагчийн сахилга, ёс зүйн асуудалтай холбоотой нийтлэл нэлээдгүй гарах боллоо. Үүний нэг жишээ нь жагсаал, цуглаанд оролцсон иргэний биед цагдаагийн алба хаагч халдсан асуудал гарсан. Энэ талаар шалгалтын ажиллагаа ямар шатандаа явагдаж байгаа вэ, буруутай алба хаагчид арга хэмжээ авсан уу?

-Энэ оны дөрөвдүгээр сарын 7-ны өдөр иргэдийн зүгээс өргөн хэрэглээний бараа, материалын үнийн өсөлтийг эсэргүүцэж, “Монголдоо сайхан амьдаръя” уриатай жагсаал, цуглааныг Сүхбаатарын талбайд зохион байгуулсан. Уг жагсаал цуглаан албан ёсны зөвшөөрөлгүй байсан хэдий ч цагдаагийн байгууллагын зүгээс иргэдийнхээ үг хэлэх, үзэл бодлоо тайван замаар илэрхийлэх эрхийг нь хүндэтгэн ажилласан. Гэвч 10:00 цагт эхэлсэн жагсаал, цуглаан 18:00 цагаас хойш зорилго, чиглэл нь өөрчлөгдөж, олон нийтийг өдөөн хатгасан, эмх замбараагүй байдалд уриалсан хэсэг, бүлэг иргэдийн нөлөөгөөр нийтийн хэв журам зөрчигдөж болзошгүй нөхцөл байдал үүссэн. Цагдаагийн байгууллага үндсэн чиг үүргийнхээ хүрээнд хуулийн дагуу зохих арга хэмжээг авч ажилласан. 22:00 цагаас хойш буюу шөнийн цагаар согтууруулах ундаа хэрэглэсэн иргэдийн тоо нэмэгдэн, алба хаагчдын тавьсан хууль ёсны шаардлагыг эсэргүүцэж, алба хаагчдын биед халдах, төрийн тусгай хамгаалалтын объектод нэвтрэхийг завдах, автомашины цонх хагалах, ослын утаат дохио ашиглах зэргээр нийгмийн дэг журам зөрчигдөж, иргэдийн тайван байдал алдагдсан. Дээрх үйлдлийг таслан зогсоох явцад Чингэлтэй дүүрэг дэх цагдаагийн газрын нэгдүгээр хэлтсийн Нийтийн хэв журам хамгаалах тасгийн дарга, цагдаагийн хошууч Б.Дулмаадорж нь ёс зүйн зөрчил гаргасан нь тогтоогдсон. Уг үйлдэлд хуулийн дагуу дотоод хяналт, шалгалтын ажиллагаа явуулж, материалыг харьяаллын дагуу АТГ-т шилжүүлсэн байгаа. Ер нь цагдаагийн төв байгууллагаас алба хаагчдын хууль зөрчсөн ямар нэгэн зүй бус үйлдлийг нуун дарагдуулсан, хаацайлсан зүйл огт байхгүй гэдгийг хэлмээр байна.

-Жагсаал цуглааны үеэр цагдаагийн нэлээдгүй алба хаагчид гэмтэж бэртсэн гэсэн?

-Энэ сарын 7-8-ны өдрүүдэд зохион байгуулагдсан жагсаал цуглааны үеэр нийтийн хэв журам хамгаалах, олон нийтийн аюулгүй байдлыг хангах үндсэн чиг үүргээ хэрэгжүүлж байсан есөн алба хаагч гэмтэж, бэртсэн. Үүнээс нэг алба хаагчийн биеийн байдал хүндэвтэр байгаа бөгөөд гавал тархины битүү гэмтэл, баруун нүдний салст эвэрлэг бүрхэвч урагдсан, торлогийн бүрхэвчний ханын судас гэмтсэн гэх оноштой мэс заслын хагалгаанд орж, хэвтэн эмчлүүлж байна. Сүүлийн таван жилийн байдлаар алба хаагчдаас албан үүргээ гүйцэтгэх явцдаа давхардсан тоогоор 1025 алба хаагч халдлагад өртсөнөөс гурван алба хаагч амь насаа алдаж, 248 алба хаагчийн биед гэмтлийн зэрэг тогтоогдсон.

-Олон нийтийн цахим сүлжээнд цагдаа, дотоодын цэргийн байгууллагын удирдах албан тушаалд Хэнтий аймгийн гаралтай алба хаагчдыг томилох боллоо гэх нийтлэл гарсан. Энэ нийтлэл үнэн үү, үүнд тайлбар өгөөч?

-Уг мэдээлэл нь буруу ташаа гэдгийг албан ёсоор хэлэх байна. Цагдаа, дотоодын цэргийн байгууллагын удирдах ажилтнуудын 40 хувь нь Улаанбаатар, 3.5 хувь нь Хэнтий, үлдсэн хувь нь бусад аймгийн харьяалалтай албан тушаалтнууд байгаа тоон судалгаа гарсан. ЦЕГ-ын удирдлагын зүгээс Төрийн албаны тухай хууль болон Цагдаагийн ерөнхий газрын даргын тушаалаар баталсан Хүний нөөцийн бодлогын баримт бичгийг удирдлага болгон шатлан дэвших зарчмын дагуу алба хаагчдыг томилдог. Энэ тал дээрээ ч хатуу байр суурьтай бөгөөд нээлттэй, ил тод байдлыг баримталдаг. Үүний тод жишээ нь, цагдаагийн алба хаагчийг тухайн жилийн гүйцэтгэлийн төлөвлөгөөний үр дүн, мэргэшлийн түвшингийн үнэлгээ, ажлын туршлага, ур чадварыг үндэслэн албан тушаал дэвшүүлэх нөөцөд бүртгэдэг. 2021 онд албан тушаал дэвшүүлэх нөөцийн жагсаалтад 1300 алба хаагчийг бүртгэснээс 782 алба хаагчийг дараагийн шатны албан тушаалд томилжээ. Цагдаа, дотоодын цэргийн байгууллага нь 10 гаруй мянган алба хаагчийн орон тоотой бөгөөд алба хаагчид цэргийн алба хаасны тэтгэвэрт гарах, албанаас өөрийн хүсэлтээр чөлөөлөгдөх, хүүхэд асрах чөлөө авах, халагдах, төрийн бусад байгууллагад сэлгэн ажиллах болон эрүүл мэндийн шалтгаанаар жилдээ 1000 орчим сул орон тоо гардаг. Энэ тохиолдолд дээрх сул орон тоог албан тушаал шатлан дэвшүүлэх нөөцөд бүртгэгдсэн алба хаагчдаас нөхөх зохицуулалттай. Өнөөдрийн байдлаар энэ онд нөөцөд орсон 1138 болон өмнөх онуудын нөөцөөс үлдсэн зэрэг 1600 гаруй алба хаагч албан тушаал дэвшүүлэх нөөцийн жагсаалтад бүртгэлтэй байгаа.

-Цагдаагийн алба хаагчдын боловсролын зэрэг, жендерийн тэгш байдлыг хэрхэн хангаж ажиллаж байна вэ?

-Цагдаа, дотоодын цэргийн байгууллагад ажиллаж буй нийт алба хаагчдын 68.0 хувь нь бакалавр, 11.3 хувь нь магистр, 0.1 хувь нь доктор, 6.7 хувь нь тусгай дунд, 25.3 хувь нь бүрэн дунд боловсролтой. Алба хаагчдын 67.9 хувийг 35 хүртэлх насны залуучууд эзэлдэг. Нийт бүрэлдэхүүний 14.4 хувь нь эмэгтэй алба хаагч байна.

-Цагдаагийн алба хаагчдын ёс зүйн асуудал үргэлж анхаарал татдаг. Цагдаагийн байгууллага алба хаагчдынхаа сахилга, ёс зүйг дээшлүүлэх чиглэлээр ямар ажил, арга хэмжээ зохион байгуулан ажиллаж байна вэ?

-Цагдаагийн төв байгууллага нь үндсэн чиг үүргээ хэрэгжүүлэхээс гадна алба хаагчдаа гэмт хэрэг, сахилга, ёс зүйн зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх, тэдний эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг хамгаалах, зөрчигдсөн эрхийг сэргээх чиглэлээр мөн ажиллаж байна. Тухайлбал, сүүлийн хоёр жилийн хугацаанд ЦЕГ-ын даргын тушаалаар алба хаагчдынхаа харилцаа хандлагыг дээшлүүлэх зорилгоор “Өнгө нэмцгээе”, “Харилцаа-Хандлага”, “Соёлыг түгээе” нөлөөллийн арга хэмжээг зохион байгуулсан нь үр дүнгээ өгсөн. Харин 2022 онд үйл ажиллагаандаа хүний эрхийг дээдлэх, хуульч ажиллагааг дээшлүүлэхэд түлхүү анхаарч ажиллаж байна. Түүнчлэн бид улирал бүр сахилгын зөвлөгөөнийг зохион байгуулж, сахилгын зөрчил гаргаагүй хамт олноо хошуучлан ажилласан алба хаагчдаа урамшуулах,зөрчил гаргасан алба хаагчдад хуулийн дагуу арга хэмжээг авдаг.

Үүнд ажлаас нь түр хугацаанд чөлөөлж, төлбөртэй сургалтад хамруулах, дахин зөрчил дутагдал гаргуулахгүй байх талаар сургалт, соён гэгээрүүлэх, сэтгэл зүйн дэмжлэг үзүүлэх зэрэг хэд хэдэн үе шаттай арга хэмжээг авч хэрэгжүүлдэг. Бид өнгөрсөн онд алба хаагчдаас гаргасан сахилга,ёс зүйн зөрчлийн төрөлд хяналт шинжилгээ хийж, бодит өгөгдөл дээр үндэслэсэн баримтад кино шторкуудыг боловсруулан анги, байгууллагын алба хаагчдад үзүүлж, дахин зөрчил гаргахаас урьдчилан сэргийлсэн. Алба хаагчтай холбоотой нийт зөрчлийн 67.1 хувийг өөрийн дотоод хяналт шалгалтаар илрүүлсэн. Энэ нь бид дотоод хяналт сайтай байгааг илэрхийлэх болов уу гэж харж байна. Цаашид ч алба хаагчдынхаа хууль ёсны эрх ашгийг хамгаалах, ёс зүй, харилцаа хандлагыг дээшлүүлэх, зөрчил дутагдлыг арилгахын төлөө ажиллана.

О.ДАШ

Categories
гадаад мэдээ

Шанхай хотод коронавирусийн нас баралт бүртгэгдэв DNN.mn

БНХАУ-ын Шанхай хотод коронавирусийн халдвар авсан долоон иргэн нас баржээ. Нас барсан хүмүүс 89-91 настай байсан гэнэ. Албаныхны өгч буй мэдээллээр, Шанхайд 60-аас дээш насныхны 38 хувь нь л вакцины бүрэн тунд хамрагдсан гэнэ. Шанхай хотод 2020 оны гуравдугаар сараас хойш “Ковид-19” цар тахлын нас баралт бүртгэгдээгүй байжээ. Энэ талаар мэдээлсэн ВВС агентлаг “25 сая хүнтэй хотод одоо болтол нас баралтын нэг ч албан ёсны тохиолдол бүртгэгдээгүй байна гэдэг хачин. Мэдээж, өнгөрсөн хоёр жилд маш олон хүн нас барсан. Ахмадын асрах газарт ч хүмүүс нас барж байсан. Гэхдээ тэднийг эрх баригчид үндсэн өвчнөөрөө нас барсан гэж тооцсон бололтой” хэмээн бичжээ. Шанхай хотод хорио цээрийн хатуу дэглэм үйлчилсэн хэвээрээ байна. Шанхай хот одоо хөл хорио дөрөв дэх долоо хоногтоо үргэлжлэн нэг өдөрт бүртгэгдсэн халдварын тохиолдлын тоо 20.000-аас буухгүй байна.Гэвч өнгөрсөн хоногт БНХАУ-д коронавирусийн халдварын 21600 шинэ тохиолдол бүртгэгдсэн нь дөрөвдүгээр сарын 6-наас хойш өдөрт илэрсэн хамгийн цөөн тохиолдол болоод байгаа юм. Тус улсын Эрүүл мэндийн хорооноос мэдээлснээр, сүүлийн 24 цагт бүртгэгдсэн тохиолдлуудын 3316-гаас нь “Ковид-19”-ийн халуурах, ханиалгах, бие сулрахшинж тэмдэг илэрсэн байна. Үүний 19 нь хилийн чанадаас ирсэн бол 3297 нь дотоодын халдвар байжээ. Халдварын хамгийн олон тохиолдол Шанхай (3084), зүүн хойд Жилинь (88) болон Хар мөрөн мужид (64) бүртгэгдсэн гэнэ.Үлдсэн 18 284 тохиолдол нь шинж тэмдэггүй тээгчид бөгөөд тэдний 97 нь хилийн чанадад, 18187 нь дотооддоо халдвар авсан байна. Шинж тэмдэггүй тохиолдлуудын 17 332 нь Шанхайд, 384 нь Жилиньд, 122 нь Жянсу мужид бүртгэгджээ. Албан ёсны мэдээллээр, Хятадад цар тахал дэгдсэнээс хойш коронавирусийн халдварын 188 300 тохиолдол батлагдаж, 4648 хүн нас баржээ. Мөн ӨМӨЗО-ны Хөх хотод омикроны анхны тохиолдол бүртгэгдсэн талаар тус хотын Өвчний хяналт, урьдчилан сэргийлэх төвийн дэд дарга Ван Давэй хэвлэлийн бага хурлын үеэр мэдэгдлээ.Түүний хэлж буйгаар, энэ сарын 16-ны өдөр тус хотод бүртгэгдсэн коронавирусийн халдварын тохиолдолд шинжилгээ хийж үзэхэд генийн дараалал нь омикрон В.А.2 төрлийн вирус гэж гарсан байна.Энэхүү халдвар тээгч нь Шаньси мужаас Хөх хотод ирсэн тээвэр ложистикийн компанийн жолооч байсан ба 14-ний өдрөөс эхлэн тусгаарлах байранд хяналтад байсан хүн аж.Түүний 14, 15-ны өдрийн шинжилгээний хариу сөрөг гарч байсан ч 16-ны өдөр эерэг хариу гарсан байна.Халдвар авсан уг хүнтэй ойрын хавьтал болсон 19 хүн, дам хавьтлын 104 хүнийг тусгаарлан ажиглалтад авчээ. Халдвартай хүний ойр орчмын халдвар авсан байх эрсдэлтэй 36765 иргэнд шинжилгээ хийхэд бүгд сөрөг хариу гарсан байна.Хятад нь дэлхийн худалдааны тэргүүлэгч гүрний нэг учир эдийн засагчид тус улсын коронавирусийн асуудалд санаа зовж, байнга ажиглан харж байгаа билээ.

ТОВЧХОН

Киев нийт долоон мянга орчим гадны хөлсний цэрэг татсанаас өдгөө таван мянга орчим нь үлдсэн тухай ОХУ-ын Батлан хамгаалах яамны албан ёсны төлөөлөгч Игорь Конашенков мэдээлжээ.Украинд Оросын цэргийн ажиллагаа эхэлснээс хойш тус улсад 63 улсын 6824 хөлсний цэрэг ирж, тулалджээ. Хамгийн олон тооны буюу 1717 хөлсний цэрэг Польш, Румын улсаас, Их Британи, Гүржээс тус бүр 300 хөлсний цэрэг ирсэн бол Туркийн хяналтад байдаг Сирийн бүс нутгаас 193 хөлсний цэрэг ирж үүрэг гүйцэтгэжээ. Хөлсний цэргүүдийн ихэнх нь Киев, Харьков, Одесс, Николаев, Мариуполь хотод Украины бүлэглэлүүдийн бүрэлдэхүүнд хуваарилагдсан байна. Тэднийг Украины батлан хамгаалах олон үндэстний легионы бүс нутгийн зохицуулах штаб хуваарилдаг байна.Цэргийн ажиллагааны явцад гадны хөлсний цэргүүдийн тоо буурч байгаа ба одоогоор 4877 хүн үлдээд байна гэж генерал Конашенков мэдээлжээ.

l l l

ОХУ-ын ерөнхийлөгч Владимир Путин 2017 онд Сирид айлчилсан. Тухайн үед Путин удаан үргэлжилсэн иргэний дайнд босогчдыг ялахад чухал үүрэг гүйцэтгэсэн Сирийн генералыг магтан сайшааж байв. Тэрбээр Оросын цэргүүдтэй хамтарч ажиллах нь ирээдүйд асар их амжилтад хүргэнэ гэж хэлжээ.Тэгвэл Сирийн цэргүүдийн цөөн хэсэг нь бэлтгэлд хамрагдахаар Орост ирээд буй тухай “MSN” хуудас мэдээллээ. Ойрхи Дорнодоос дайнд оролцох 16 мянга гаруй өргөдөл хүлээж авсан гэж дайны эхэн үед Кремлийн албаныхан хэлж байв. Гэвч АНУ-ын албаны хүмүүсийн мэдэгдсэнээр, тус бүс нутгаас Украины дайнд нэгдэх цэрэг төдийлөн олон гараагүй гэжээ.

l l l

Украин дахь Оросын армийн командлагчаар Александр Дворников албан ёсоор томилогдсоны дараа Сириэс цэргүүд орж ирж болзошгүйг шинжээчид мэдээлэв. Сирийн армиас оргож одоо Турк улсад ажиллаж буй цэргийн шинжээч Ахмад Хамада хэлэхдээ, “Орос улс Украинд илүү том тулалдаан хийхээр бэлтгэж байна. Үүнд Сирийн цэргүүд оролцох магадлалтай байна” гэжээ. Энэ хүрээнд Орост бэлтгэгдсэн цэргүүдийг идэвхийлэн элсүүлж байгаа гэв. Харин барууны зарим судлаачид сиричүүд Укрианд очин шууд бууж өгөх нь баруунд цагаачлах хамгийн амар арга учир олон хүн бүртгүүлэх магадлалтай гэж үзэж байгаа билээ.

l l l

Их Британийн ерөнхий сайд Борис Жонсон энэ долоо хоногт Энэтхэг улстай аюулгүй байдлын харилцаагаа бэхжүүлэх зорилгоор удаан хугацаагаар хойшилсон айлчлал хийх гэж байна. Тэрбээр ирэх баасан гаригт Шинэ Дели хотноо өөрийн түнш Нарендра Модитой уулзаж, батлан хамгаалах болон худалдааны асуудлаар хамтран ажиллах хэлэлцээ хийх аж.Борис Жонсон өмнө нь “Ковид-19”-ийн улмаас Энэтхэгт айлчилж чадаагүй билээ. Энэ удаа Энэтхэгт айлчилснаар, ОХУ Украинд довтолсонтой холбогдуулан Энэтхэгийг Москвагаас “зайгаа барих”-ыг ятгах зорилготой гэнэ.Өнгөрсөн сард Их Британийн Гадаад хэргийн сайд Лиз Трасс Энэтхэгт айлчилж, ОХУ-ын эсрэг хатуу хориг арга хэмжээ авч, Их Британи- Энэтхэгийн худалдаа, батлан хамгаалах, эрчим хүч, хүнсний аюулгүй байдлын чиглэлээр илүү нягт хамтран ажиллахыг санал болгосон.Энэтхэг улс өнгөрсөн хоёрдугаар сарын 24-нд Украиныг эзлэн түрэмгийлснээс хойш Оросыг шууд шүүмжлээгүй бөгөөд НҮБ-аас уг асуудлаар санал хураалт явуулахад түдгэлзсэн юм. Жонсон пүрэв гаригт Энэтхэгийн тав дахь том муж болох Гужаратад айлчлах бөгөөд Их Британи, Энэтхэгийн гол салбаруудад томоохон хөрөнгө оруулалт хийх, шинжлэх ухаан, эрүүл мэнд, технологийн салбарт шинэ хамтын ажиллагаа эхлүүлэхээ зарлах төлөвтэй байна.

l l l

Францын ерөнхийлөгчийн сонгуульд ерөнхийлөгч Эммануэль Макронтой сонгуулийн сүүлийн шатанд тунан өрсөлдөж буй Марин Ле Пен болон түүний хамтрагчид Европын холбооноос хагас сая фунт стерлинг шамшигдуулсан хэргээр буруутгагджээ. Тодруулбал, 53 настай Марин Ле Пен болон түүний эцэг 93 настай Жан-Мари Ле Пен нарыг хэт барууны үзэлт Үндэсний Ралли намын нэрийн өмнөөс 620 мянган евро буюу 513 мянган фунт стерлингийг шамшигдуулсан гэж Европын холбооны мөрдөн байцаагчид мэдэгдэв.Марин Ле Пен Францын шинэ ерөнхийлөгчөөр сонгогдох магадлал тун өндөр байгаа энэ үед уг мэдээлэл ил боллоо. Уг мэдээлэлд “Марин Ле Пен сэтгэл дундуур байна” гэж түүний өмгөөлөгч Родольф Босселут хэлэв. Мөн Европын холбооны залилангийн эсрэг агентлаг арав гаруй жилийн өмнөх хуучин баримтуудыг дахин сөхөж байна гэлээ. Нийт 116 хуудастай тайланг Парист төвтэй эрэн сурвалжлах мэдээллийн хэрэгсэл “Mediapart” нийтэлжээ.Тайланд Марин Ле Пенийг 2004-2017 оны хооронд Европын холбооны гишүүн байхдаа хууль бусаар авсан 114 мянган фунт стерлингийг намын данс руу шилжүүлсэн гэжээ. Түүний эцэг бөгөөд Жан-Мари Ле Пен болон Перпиньян хотын захирагч Луис Алиот нарыг уг хэрэгт холбоотой байж болзошгүй гэж сэжиглэж байна. Жан-Мари Ле Пен нь 1972 онд Үндэсний ралли намыг үүсгэн байгуулсан бол Луис Алиот нь Ле Пений хуучин найз залуу юм.Түүнчлэн, Марин Ле Пенийг Үндэсний раллигийн ажилтнуудад цалин өгөхийн тулд Европын холбооны бэлэн мөнгийг хууль бусаар ашигласан гэж буруутгаж байна.

BBC.CNN. REUTERS. NHK. UKRIN­FORM.TASS.Global Times.Xinhua. Yonhap-гоос бэлтгэсэн Г.АМАРСАНАА

Categories
гадаад мэдээ

Украины дүрвэгсдийг хооллож байсан гал тогоог бөмбөгджээ DNN.mn

Польш улсад ирсэн Украины дүрвэгсдийг хооллож байгаа Испани, Америкийн алдарт тогооч Хосе Андресын талаар бид өмнө нь та бүхэнд мэдээллэсэн.

Өнгөрсөн амралтын өдрүүдэд Украины Харьков хотноо байдаг, түүний World Central Kitchen (WCK)-ийн хамтран ажилладаг “Япошка” рестораныг бөмбөгдөж, маш их хэмжээний хохирол учруулсан гэжээ. Аз болоход хэн ч амь үрэгдээгүй ч шархадсан дөрвөн ажилтан эмнэлэгт эмчлүүлж байгаа аж.

Хэдийгээр гал тогоогоо бөмбөгдүүлсэн ч WCK-ийн ажилтнууд хоол хийхээр төлөвлөн, хүнсний бүтээгдэхүүн, тоног төхөөрөмжөө хотын өөр газар руу зөөжээ.

Албаныхны мэдээлснээр өнгөрсөн бямба гаригт Харьков хотод болсон агаарын довтолгооны улмаас хоёр энгийн иргэн амиа алдаж, 18 хүн шархадсан гэж The New York Times мэдээлжээ.

Алдарт тогооч, WCK-ийн үүсгэн байгуулагч Хосе Андрес “Украины дүрвэгсдэд хоолоор үйлчлэх нь бидний хийж чадаж буй өчүүхэн зүйл. Зүйрлэвэл тэдний хувьд хоол хүнс нь ердөө шархны наалт юм. Ийм нөхцөлд тэдэнд ядаж нэг таваг хоол л итгэл найдвар төрүүлж байна” гэж тэр хэлж байв. Хэдийгээр гал тогоогоо бөмбөгдүүлсэн ч WCK-ийн ажилтнууд хоолоо үргэлжлүүлэн хийхээр төлөвлөн, хүнсний бүтээгдэхүүн, тоног төхөөрөмжөө хотын өөр газар руу зөөжээ.

Хосе “Тэд өнөөдөр биш юмаа гэхэд маргааш өглөө аль хэдийн хоолоо хийж л байх болно. Тэд “Бид тэмцэхээр ирсэн, хүмүүсийг гэдэс цатгалан байлгахын тулд энд ирсэн” гэж хэлдэг” хэмээн Андрес сэтгэгдлээ хуваалцжээ.

Алдарт тогооч мөн өөрийн твиттерт багийнхаа эр зоригийг хүндэтгэж, “Тэд бүгдээрээ хоолны баатрууд! Тэдний төлөө, шархадсан дөрвөн ажилтны төлөө залбирч байна!” гэж бичжээ.

Оросууд Украин руу довтолсны дараа WCK идэвхжиж, Украйны хил болон дамжин өнгөрөх төвүүдийн ойролцоо хөдөлгөөнт гал тогоо байгуулсан юм.

ОХУ, Украин мөргөлдөөний дараа тэд дүрвэгсдэд 9 сая гаруй хоол өгсөн тухайгаа хэлж байв. Тус байгууллага нь Украинд үйл ажиллагаагаа явуулж байгаа бөгөөд Польш, Испанид мөн салбараа байгуулсан юм.

Categories
мэдээ нийгэм цаг-үе

НӨАТ-ын буцаан олголтыг 10 хувьд хүргэ, 10 биш юм аа гэхэд хоёр хувиасаа өсгө гэв DNN.mn

“Ажлаа хий” жагсаалын хариу нэхэх суулт өчигдөр өглөөний 10:00 цагаас эхэллээ. Энэ үеэр иргэдтэй уулзаж, үзэл бодлыг нь сонссон юм.

Иргэн Д.Эрдэнэбилэгтэй ярилцлаа.

-Та өнөөдөр хэдэн цагт ирэв. Ямар нэгэн хариу ирсэн үү?

-Бид өглөө 10:00 цагт цугласан. Одоогоор ямар нэгэн хариу ирээгүй байна.

-Яг ямар шаардлагуудынхаа хариуг нэхэж байна вэ?

-Нийгмийн даатгалын одоо төлж байгаа шимтгэлийг 50 хувь хүртэлх хувиар бууруулах, түүнийгээ буцааж тэтгэмж маягаар олгох хэлбэрээр биш өөр байдлаар шийдэх, НӨАТ-ын буцаан олголтыг 10 хувьд хүргэх, 10 хувь биш юм аа гэхэд 2 хувиасаа өсгөх, НӨАТ-ын сугалааг болиулах гэсэн гурван ерөнхий шаардлагын дагуу хүмүүсээс гарын үсэг цуглуулж, өргөн барихаар бэлтгэн ажиллаж байна.

-Одоогоор хэдэн хүний гарын үсэг цуглаад байна вэ?

-11:00 цаг өнгөрөөд гарын үсэг цуглуулж эхэлсэн. Одоогоор 200 гаруй хүн гарын үсэг зураад байна. Ер нь 1000 гарын үсэг цуглуулна гэсэн төлөвлөгөөтэй байгаа.

-Залуучуудын идэвх оролцоо хэр байна вэ?

-Залуус ирж асуугаад саналаа хэлээд гарын үсгээ зурж байна. Цайны цагаараа, ажлынхаа дундуур амжуулаад ирэх, орой ирж цуг сууя гэсэн залуус их байна. Орой ажил тарах цагаар хүмүүс нэмэгдэх байх.

-Орой хэдэн цагт тарах вэ?

-Үймээн самуун гарах вий гэдэг үүднээс бид орой 20:00 цаг гэхэд тарна гэдгээ албан ёсоор ирсэн хүмүүстээ хэлж байгаа. Тэрнээс өмнө тарна. Энэ цагаасаа хойш суухгүй гэдгээ хэлж байгаа.

Иргэн Ж.Энхжаргал ярихдаа “15 шаардлагаас эхний хоёрт бичигдсэн нийгмийн даатгалын шимтгэлийг 50 хувь хүртэл бууруулах, НӨАТ-ын буцаан олголтыг 10 хувь хүртэл нэмэгдүүлэх, НӨАТ-ын сугалааг болиулах зэрэг шаардлагууд дээр бизнес эрхлэгчид нэгдэж байгаа. Энэ хоёр шаардлагад тодорхой хэмжээнд үр дүн гаргаад шийдүүлж чадвал ажил хөдөлмөр эрхэлж байгаа нийт ард иргэдийн амьдралд шууд нөлөөлөх боломжтой гэж харж байгаа. НӨАТ-ын сугалааны шаардлагыг ирсэн бүх хүмүүс дэмжиж байгаа. Би сөрөг байр суурьтай хүн олж хараагүй. 100 хувь НӨАТ-ын сугалааг больё гэж байгаа. Сугалааны эх орон боллоо. Ард иргэдийн шүүмжлэл гэдэг хоосон зүйл биш. Яагаад энэ сугалааг явуулаад байгаа юм бэ. Энэ бол үнэхээр буруу. Болих ёстой. Аливаа юм хэмжээ хязгаараасаа даваад ирэхээр утгаа алддаг. Телевиз болгоноор сугалаа явдаг боллоо. Болиулаач. НӨАТ-ын буцаан олголтын 2 хувь дэндүү хангалтгүй байна. 6-8 хувь болгох юм бол хүмүүсийн баримтаа уншуулах хувь асар их нэмэгдэнэ. Эргээд НӨАТ-аар дамжуулж ямар далд эдийн засгийг илрүүлэх гэж байсан нь дарагдаад өнгөрөх магадлалтай” гэв.

Иргэн Х.Мөнхбаяр “Нийгмийн даатгалын шимтгэл ажилтны гар дээр 1 сая төгрөг тавих юм бол ажил олгогч ажилтан хоёр нийлээд 34 хувь буюу 400 мянган төгрөг төлж байна. Ажилтандаа 1 сая төгрөгийн цалин олгохын тулд 1 сая 400 мянган төгрөг ажил олгогч баталж байна. Үлдсэн 1 сая төгрөгөөр зургаан хүүхэдтэй гэр бүл яаж амьдрах вэ. Эргээд 1 сая төгрөгөөс татвар шимтгэл төлчихөөр үлдсэн мөнгөөр нь яаж тэр гэр бүл амьдрах юм бэ. Яаж тэр хэдхэн 100 мянган төгрөгөөр хүмүүсийг амьдралаа болго гээд байгаа юм бэ. Магадгүй нийгмийн даатгалын шимтгэл 30-40 хувиар буурах юм бол хөдөлмөр эрхэлж байгаа хүмүүсийн цалин өснө л гэсэн үг” хэмээв.

Иргэн Н.Сарангэрэл ярихдаа “Одоогийн байгаа тэтгэврийн тогтолцоо буруу байна. Урт хугацаандаа одоо байгаа нийгмийн даатгалын сан бүтэхгүй. Үүнийгээ өөрчлөх цаг нь болсон. Системийн хувьд реформ хийх ёстой. Нийгмийн даатгалд хуримтлуулж байгаа шимтгэлээс 3-4 хувийг хувийн тэтгэврийн данс нээж, хуримтлуулах хэрэгтэй. Энэ нь олон нийтийн хараа хяналт дор байх ёстой. Үүнийгээ өөрт хэрэгтэй үед авч хэрэглэж болдог, үр хүүхдүүдэд нь өвлөгддөг байх ёстой. Ингэвэл нийгмийн даатгалын шимтгэл маш зөв голдиролдоо орно гэж бодож байна. Одоо байгаа системээр УИХ-ын гишүүд нь өөрсдөө 360-370 тэрбумаар нь идэж ууж байна. Түүнийгээ эргүүлж төлж байгаа хүн алга. Нийгмийн даатгалын сан хэдэн тэрбумын алдагдалтай байна гэнэ үү. Энэ бидний асуудал биш. Өөрсдийнх нь тарьсан хэрэг. Залуучууд энэ хэрэгт ямар ч хамаагүй. Өөрсдөө түүнийгээ авч идэж уусан хүмүүсээр нь нөхөж төлүүл” гэв.

Иргэн С.Батбаатар “Төрийнхөн том том жийпнүүдээ унахгүй жижиг тэргээр явж байна гээд байгаа. Түүнийг би зүгээр л өнгөц гал дарах гэсэн үйлдэл гэж харж байна. Гараждаа хадгалаад байх биш үнийг нь буулгаад зар. Өөрсдөө автобус, нийтийн тээврээр яв. Дугуй уна. Хөрсөн дээрээ бууж ард иргэдийн амьдралын зах зухаас үз. Тэгэхгүй бизнес классаар нисээд, үнэтэй ресторанд хоол идээд, хамгийн үнэтэй хотхонуудад амьдраад, хамгийн ашигтай гэсэн бизнес дээр очиж шигдэж байна. Тэгэхээр залуучууд юу хийх юм. Яагаад өнөөдөр залуучууд ийм бухимдалтай байгаа юм. Бидний боломжийг тэд хулгайлаад байна” хэмээв.

Иргэн Л.Цэрэнлхам ярихдаа “Сая нэг шинэ хууль батлагдаж байх шиг байна. 100 саяас дээш төгрөгний татварын өртэй бол шоронд хийнэ гэнэ. Ихэнх залуучууд нь шоронд явах юм байна л даа. Зарим нь улс эх орноосоо дүрвээд цөөхөн хэд нь нөгөө хэдийнхээ боолыг хийгээд амьдрах юм байна л даа. Ийм эмгэнэлтэй дүр зурагтай боллоо” гэв.

Categories
арын-нүүр булангууд мэдээ

СОНИНЫ АРЫН НҮҮР: Хуучны сууцнуудаа нэг сайн дулаалаад авбал… DNN.mn

Нэлээн олон жилийн өмнө дөө. Аль ч билээ нэг яаман дээр гадаадын хэсэг улсууд “Танай хотын хуучин орон сууцны барилгуудыг чинь гадна талаас нь сайхан дулаалаад өгье. Орчин үеийн дулаалгын дэвшилтэт технологи. Танайх шиг хүйтэн сэрүүн нь давамгайлдаг оронд яг болох зүйл дээ. Тэгвэл дулаан алдалт нь эрс багасаад танай эрчим хүчинд чинь ч хэмнэлттэй. Тун сайн төсөл шүү” гэсэн санал тавьсан байгаа юм. Гэтэл мөнөөх яамны сайд нь юмуу, эсвэл аль нэг том дарга нь ч юм уу “Орон сууцнуудын гадна талаар тэгээд тийм дулаалга хийхийг зөвшөөрчих юм бол надад хэдэн хувийг өгөх юм” гэж асуугаад авчээ. Мэдээж нөгөө гадныхны нүд нь орой дээрээ гараад буцсан тухай үнэн худал нь мэдэхгүй ам дамжсан яриа байдаг. Хэрэвзээ үнэхээр ийм явдал болсон бол ичиж үхэх багадах зүйлээс гадна бүр ял авах хэмжээний авлига албан тушаалын хэрэг гарцаагүй мөн.

Хуучны угсармалын барилгууд ерөнхийдөө сэрүүхэн талдаа. Завсар зайгаар хийдэг байсан дулаалгын зориулалттай хар резинүүдийг нь суга суга татаад авчихсан, оронд нь завсар зайгаар нь шавраар чигжсэн харагддаг. Яг ийм орон сууцнуудад хөөсөн дулаалга шиг хэрэгтэй юм алга. Ийм дулаалга хийлгэсэн айлын гэрийн температур лав 4-5 градусаар нэмэгддэг юм гэнэ лээ. Дулаан алдалт нь бага байвал тохь тухаас эхлээд дулааны салбарт ч томоохон нэмэртэй гэж мэргэжлийнхэн хааяа ярьдаг.

Уг нь энэ ажлыг энд тэнд өвдөл цөвдлөөр хийж байгаа ч арай л удаашралтай харагдах юм. Хэмнэл хэмнэлт гээд хэдэн машин унахаа болихоос илүүгээр энэ мэт ажлыг хийж чадвал том зургаараа гарцаагүй том хэмнэлт болж болохоор санагддаг. Ер нь тэгээд аль юм болгон гадны зээл тусламжийг харж царай алдаж суухав. Иймэрхүү аж ахуйн чанартай ажлыг өөрсдийнхөө хүчээр ахиухан хүч, мөнгө гаргаад богино хугацаанд хийчихмээр байна аа. Жилд арваадхан байрыг биш, ядаж зуугаар нь ингэж дулаалмаар байна.

Хавтгайруулсан халамж өгч байхаар, худлаа дүр эсгэсэн хэмнэлт гэж “сүрийг бадруулж” байхаар бодитой ажил хийхгүй бол болохоо байх гээд байна шүү, энэ улс чинь. Уг нь хуучны хэдэн орон сууцнуудаа нэг сайн дулаалаад авбал хаа хаанаа их хэрэгтэйсэн.

Categories
мэдээ нийгэм

2024 оноос түгжрэлийг бууруулах туршилтын хөнгөн галт тэрэг явж эхэлнэ DNN.mn

УИХ-ын Нийслэл Улаанбаатар хотын хөгжлийн асуудал эрхэлсэн түр хорооны хуралдаанаар “Тулгуурт гүүрэн байгууламж бүхий Улаанбаатар хөнгөн галт тэрэг (LRT)-ний шугам тавих” төслийн талаарх мэдээлэл сонсов.

Танилцуулгыг “Нийслэл Улаанбаатар хотын авто замын түгжрэл бууруулах нэгдсэн төсөл хэрэгжүүлэх нэгж” УТҮГ-ын дарга Ч.Батзориг хийлээ.

Тэрбээр, “Улаанбаатар хотын нийтийн тээвэрт шинэ төрөл нэвтрүүлэх, нийтийн тээврийг хөгжүүлэх, авто замын сүлжээний ачааллыг бууруулах зорилгоор LRT буюу тулгуурт байгууламж бүхий хөнгөн галт тэрэг тавих төслийг хэрэгжүүлэхээр ажиллаж байна.

Тулгуурт гүүрэн байгууламж бүхий нийтийн тээвэр нь гурван трасстай бөгөөд эхний ээлжид 1 дүгээр шугамын чиглэлийн трассын бүтээн байгуулалтын ажлыг 2022 оны тавдугаар сард багтаан эхлүүлэхээр төлөвлөсөн. 1 дүгээр шугам нь Улаанбаатар хотын Хан-Уул дүүргийн 21 дүгээр хороо “Буянт-Ухаа 2” хороолол орчмоос Баянзүрх дүүргийн 2 дугаар хороо Сансрын тойрог хүртэл нийт 18.1 км үргэлжилнэ. Харин хоёрдугаар трасс нь Шар хаднаас Толгойт хүртэл 17.5 км, гуравдугаар трасс нь Үндэсний соёл амралтын хүрээлэнгээс Зунжин хүртэл 14 км байхаар тооцсон. Одоогийн байдлаар 1 дүгээр шугамын ТЭЗҮ болон байгаль орчны үнэлгээг хийж дууссан.

Хөнгөн галт тэрэг ашиглалтад орсноор түгжрэл 25 хувиар буурна

Тулгуурт гүүрэн байгууламжийн эхний шугамын төсөвт өртөг нь 926 орчим сая ам.доллар бөгөөд нэг километрийн зардал 51.1 сая ам.доллар байхаар тооцсон. Санхүүжилтийн 15 орчим хувийг нийслэлийн төсвөөс, 85 хувийг БНХАУ-аас авах зээлээр хийнэ. 1 дүгээр шугамын трасс дагуу 15 буудалтай, 110 орчим га газарт бүтээн байгуулалт хийгдэнэ. Төслийн нөлөөлөлд өртсөн газрыг улсын тусгай хэрэгцээнд авахаар төлөвлөсөн. Энэ газарт 30 га газарт депо, 63 га газарт авто зогсоол, 17 га газарт оффис, худалдаа үйлчилгээний зориулалтын бүтээн байгуулалт хийгдэх бөгөөд газар чөлөөлөхөд 7.5 орчим тэрбум төгрөг шаардлагатай.

Нэгдүгээр шугамын трассыг 2024 оны хоёрдугаар улиралд ашиглалтад оруулж, туршилтын галт тэрэг явж эхэлнэ. Туршилтын галт тэрэг зургаан сарын хугацаанд явуулаад 2025 оноос нийтийн тээврийн үйлчилгээнд бүрэн шилжүүлэхээр төлөвлөсөн. Нэгдүгээр шугамын хөнгөн галт тэрэг ашиглалтад орсноор чиглэлийн дагуу түгжрэл 25 хувиар буурна” гэв.

Улаанбаатар хотод бүртгэлтэй авто тээврийн хэрэгслийн тоо 2010 онд 234 мянга байсан бол 2020 онд 616 мянга болж, гурав дахин нэмэгджээ. Хотын нийт өрхийн 72.2 хувь нь автомашин эзэмшиж, улсын нийт авто тээврийн хэрэгслийн талаас илүү хувь нь Улаанбаатар хотын авто замын хөдөлгөөнд оролцож байна. Гэтэл өнгөрсөн 10 жилийн хугацаанд авто замын сүлжээний хүчин чадал дөнгөж 19 хувиар нэмэгдсэн.

Түгжрэлээс хамаарч хүн өдөрт 2.5 цаг, жилд 35 өдрийг “зам дээр” өнгөрөөдөг

Мөн замын түгжрэлээс хамаарч нэг хүн өдөрт 2.5 цаг, жилд 35 өдрийг “зам дээр” өнгөрөөдөг байна. Түүнчлэн Улаанбаатар хотын хүн ам 1970 оноос 5.2 дахин, нийтийн тээврээр өдөр тутам тээвэрлэсэн зорчигчийн тоо 3.7 дахин өсжээ.

Нийслэл хотын 2021 оны нийтийн тээврээр үйлчлүүлэгчдийн суусан зорчигчийн тооны 15.6 хувь, буусан зорчигчийн 12.6 хувь, дамжин суусан зорчигчийн тооны 9.1 хувийг Улаанбаатар хөнгөн галт тэрэгний 1 дүгээр шугамын трассын дагуу зорчсон зорчигчид эзэлж байгаа ажээ.

Танилцуулгатай холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүн Б.Саранчимэг, Д.Сарангэрэл, Ц.Сандаг-Очир, Т.Доржханд, Г.Амартүвшин, С.Бямбацогт, Э.Батшугар, М.Оюунчимэг, С.Одонтуяа нар эдийн засаг болон нийгмийн үр өгөөжийг тооцсон эсэх, хөнгөн галт тэрэгний тасалбарын үнийг хэрхэн тогтоох, ойрын хугацаанд төлөвлөсөн ажлаа эхлүүлэхэд тулгарч буй асуудал, санхүүжилтээс үүдэх ханшийн эрсдэлээс сэргийлэх ямар арга хэмжээг авах талаар тодруулав.

Төр, хувийн хэвшлийн түншлэлд тулгуурлан түгжрэлийг бууруулах арга хэмжээг авна. Тулгуурт хөнгөн галт тэрэгний буудал болон зогсоолуудыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулж, түрээс болон бизнесийн үйл ажиллагааг явуулах боломжтой байхаар төлөвлөсөн. Тасалбарын үнийг зайнаас хамаарсан буюу эхний таван буудал 700 төгрөг, нэмэлт буудал тутамд 50 төгрөгөөр нэмэгдэхээр тооцсон. Эхлэлийн буудлаас эцсийн буудал хүртэлх тасалбарын үнэ 1,200 төгрөг байна.

Тасалбарын үнийг таван жил тутамд шинэчлэн тогтоож байхаар урьдчилан тооцоолсон. Галт тэрэг тодорхой цагийн хуваарийн дагуу тогтмол явах бөгөөд нэг ээлжид талдаа 600 орчим зорчигч тээвэрлэх боломжтой. Нийт 15 буудлын 4 буудал нь газраар, 11 нь гүүрэн байна. Хөнгөн галт тэрэгний төсөлтэй хамт нийслэлийн тойрог замуудын төслийг давхар хэрэгжүүлэхээр төлөвлөж байна. 2.5 жилийн хугацаанд багтаан 1 дүгээр шугамын ажлыг бүрэн хийж гүйцэтгэнэ.

Энэ жил депогийн барилга угсралт болон хөдлөх бүрэлдэхүүний захиалгаас ажлаа эхэлнэ. Санхүүжилтийн тодорхой хувийг гүйцэтгэгчтэй тохирохын тулд Засгийн газар өрийн баталгаа гаргах асуудал яригдана. Мөн эрчим хүчний хэрэглээнд ачаалал үүсгэх учраас Эрчим хүчний яамтай шийдлийн талаар ярилцаж байгааг албаныхан хариултдаа дурдлаа.

Ингээд Түр хорооноос “Тулгуурт байгууламж бүхий хөнгөн галт тэрэг төслийг дэмжих тухай” тогтоолыг гишүүдийн 71.4 хувийн саналаар баталж, төсөв, хөрөнгийн эх үүсвэрийг бүрдүүлэх асуудлыг шийдэх, холбогдох хуулийн төслийг боловсруулж, УИХ-д өргөн мэдүүлэхийг Засгийн газарт даалгахаар болов.