Украин улсад сар гаруйн хугацаанд үргэлжилж байгаа дайныг эсэргүүцсэн иргэд ОХУ-аас Монгол Улсад суугаа Элчин сайдын яамны байрны гадна өнгөрсөн бямба гаригт хоёр дахь удаагаа жагслаа. Иргэд өнгөрсөн долоо хоногийн бямба гаригт “No Putin”, “No war”, “Дэлхий дахин энх тайвныг хүсч байна”, “Украинд энх тайван байг” гэх зэрэг лоозон барин жагссан юм. Түүнээс гадна Элчин сайд И.К.Азизовын Монголын Ардчилсан намаас дайныг эсэргүүцэж гаргасан мэдэгдлийн талаарх байр суурийг ч эсэргүүцэж байв. Энэ удаагийн жагсаалын үеэр ч Элчин сайдын мэдэгдэлд бухимдсан иргэд түүнийг Монгол Улсаас гарах шаардлагыг тавьж байлаа.
Элчин сайд И.К.Азизов өнгөрсөн сард “Монголын Ардчилсан намын гишүүд болон АНУ-ын либерал ноёрхлыг дэмжигчдийн анхааралд:…” хэмээн тодотгон цахим сүлжээнд мэдэгдэл гаргасан юм. Олон нийтийн зүгээс Элчин сайдын “АНУ-ын либерал ноёрхлыг дэмжигчид” гэсэн тодотголд эгдүүцэж, “Энэ бол Оросын хүйтэн дайны үеийн үзэл баримтлал өнөөг хүртэл хэвээр байна. Харин дэлхийн бусад улс орон орвонгоороо өөрчлөгдсөн. Гэтэл ЗХУ-ын үед байсан.
-Украин хүүхдүүдийн энхтайвны төлөө монгол хүүхдүүджагсаалд нэгдлээ-
Оросын эзэнт гүрний үед байсан түрэмгийллийн бодлого өнөөдөр ч үргэлжилж байгаагийн илэрхийлэл” хэмээн онцолж байсан билээ. Түүнээс гадна дэлхийн энх тайван, хүн төрөлхтний эсрэг хийж байгаа дайныг эсэргүүцсэн Монгол Улсын иргэдийн үг хэлэх, үзэл бодлоо чөлөөтэй илэрхийлэх эрхэд халдаад зогсохгүй, улс төрийн намын гаргасан мэдэгдэлд хариу тайлбар хийсэн нь тусгаар тогтносон улсын дотоод үйл хэрэгт оролцсон явдал боллоо гэж Элчин сайд И.К.Азизовыг шүүмжилж буй.
Хоёр дахь удаагийн жагсаалд иргэд “No war”, “Тусгаар тогтносон бүрэн улсын иргэн үзэл бодлоо илэрхийлэх нь аль нэг улсын Элчин сайдад хамаагүй” гэсэн уриа барьж, Украин улсын төрийн далбааг барьсан байв. Түүгээр зогсохгүй энэ удаагийн жагсаалд Украин улсын төрийн далбааны өнгөтэй шаар, хувцсаар ижилссэн бага насны хүүхдүүд, залуучууд оролцсон нь анхаарал татаж байлаа. Учир нь өнөөдрийг хүртэл үргэлжилж байгаа дайны хөлд Украин улсын олон зуун хүүхэд багачууд үрэгдсээр байгаа харамсалтай мэдээтэй. Дэлхийн аль ч буланд амьдарч байгаа хүүхэд багачууд эрүүл энх, элэг бүтэн амьдрах эрхтэй гэдгийг жагсаалд оролцсон хүүхдүүдийн аав онцолсон.
Тэрээр “Дайны улмаас Украин улсад олон зуун хүүхэд амь үрэгдэж, өнчирч байна. Хүүхэд бүр дайн дажингүй, аав ээжтэйгээ аз жаргалтай амьдрах ёстой. Хүүхдийн эрх хаана ч зөрчигдөх ёсгүй. Ертөнцийн нөгөө буланд байгаа хүүхдүүд, монгол хүүхдүүд бүгд л адил элэг бүтэн, инээд хөөртэй амьдрах эрхтэй. Тиймээс Украин улсад энх амгалан хурдан тогтоосой гэж хүсч хүүхдүүдтэйгээ жагсаалд оролцож байна” гэж байв.
Жагсаалд оролцсон иргэдийн байр суурийг хүргэж байна.
Г.Жавхлантөгс: -Би сайн дураараа жагсаалд оролцож байгаа иргэдийн нэг. Миний энд нэгдэж байгаа гол шалтгаан бол ОХУ-ын Элчин сайд И.К.Азизов манай ард иргэдийг турхирсан мэдэгдлийг удаа дараа гаргасан явдлыг эсэргүүцэж байгаа. Түүнээс гадна ОХУ өөрийн хөрш Украин улс руу эзлэн түрэмгийлсэн дайныг ч эсэргүүцэж байна. Бид Оросын ард түмний эсрэг байгаа юм биш. Гол нь ОХУ, Элчин сайд нь Монгол Улсын дотоод хэрэгт оролцож, увайгүй үйлдэл гаргаж болохгүй. Болгар, Польш зэрэг олон улсад Оросын Элчингүүд тухайн ард түмнийг нь “Америкийн ноёрхлыг дэмжигч, гар хөл нь бологсод” гэж доромжилсныхоо хариуд нутаг буцаж байгаа. Польш гэхэд Оросын 35 дипломатыг нутгаасаа хөөгөөд байна.
Түүнээс гадна эрх чөлөөгөө эдэлж жагсаал зохион байгуулж байгаа иргэдийг манай цагдаа нар дуудаж байцаалт авч байгааг хүлээн зөвшөөрөхгүй. ОХУ-д гэхэд 15.000 иргэн жагсаалд оролцсоныхоо төлөө баривчлагдаад байна. Ийм дарангуйллын эсрэг зогсож байгаа монгол хүмүүс хууль хүчний байгууллагад дуудагдахгүй ёсгүй.
Д.Хүрэлтогоо: -Үндсэн хуулийн 16.16-д үг, үзэл бодлоо чөлөөтэй илэрхийлэх эрхтэй гэж заасан. Энэ эрхээ эдэлж байна. Жагсагчдын шаардаад байгаа зүйлийг зүйрлээд хэлбэл, Бат Болд, манайх гурав нэг гудамжинд амьдардаг. Бат дэлгүүр ажиллуулдаг. Болд дүүгээ хашаанд нь ороод зодоод байгаа. Түүнийг би хараад зүгээр өнгөрч чадахгүй. Тиймээс болохгүй гэж шаардлага тавьж байгаа. Гэтэл зарим маань “Ингэж болохгүй. Бат дэлгүүртэй юм чинь бидэнд талх зарахгүй бол яах юм” гээд байгаатай адил. Нэг ёсондоо Оросын эсрэг юм хэлж болохгүй, бидэнд бензин өгөхгүй болчихно гэж айж байгаагаас ялгаагүй. Гэтэл өнөөдөр 21 дүгээр зуун, бид заавал нэг улсаас хараат амьдарч болохгүй. Мөн ийм хүчирхийллийг өөгшүүлж хэзээ ч болохгүй.
Т.Золбаяр: -Тусгаар Монгол Улсын иргэн бид эрхээ эдэлж байна. Оросууд Украин руу дайрч байгааг дэлхийн 149 орон эсэргүүцэж байна. Хүн төрөлхтний эсрэг дайны гэмт хэрэг үйлдчихээд цэргийн тусгай ажиллагаа гэж ярьж болохгүй. Тэнд хэчнээн мянган хүүхдийг буудаж алав, хэчнээн хүн үхэв, хэчнээн хотыг бөмбөгдөв. Тийм нөхцөлд байхад бид өнөөдөр хувиа хичээгээд сууж болохгүй. Цахим сүлжээнд нэг иргэний бичсэн зүйлийг энд цохож хэлмээр байна. “Өдөр болгон зодуулдаг нөхрөөсөө салж эхнэр. Салчихвал хоол олдохгүй гэж боддог. Үүний адил Оросоор бид мадлуулаад л байдаг. Эсэргүүцвэл бензин өгөхгүй” гэсэн утгатай үг байна лээ. Товчхондоо, Оросын дайныг өөгшүүлж, тал засч хэзээ ч болохгүй. Бид бурууг буруу, зөвийг зөв гэж хэлэх эрхтэй улсын иргэд.
Д.Батбаяр: -Оросууд Украинд энгийн номхон ард иргэд, хүүхдүүдийг хөнөөж байна. Украины ард иргэд бол Оростой нэг үндэстэн. Бид үүнийг бодох хэрэгтэй. Бид дуугарахгүй бол энэ аюул хэзээ нэгэн цагт монголчуудад ирэхийг үгүйсгэхгүй. Хэрэв тийм аюул ирсэн цагт дэлхийн хүн төрөлхтөн биднийг хамгаална. Тийм ч учраас дэлхийн соёлт хүн төрөлхтөнтэй дуу хоолойгоо нэгтгэж байх ёстой.
Д.Монголхүү: -Жагсагчид Элчин сайд И.К.Азизов хэзээ манай улсыг орхино, тэр цагд жагсаалаа зогсооё гэцгээж байна. Тэр хүртэл долоо хоног бүрийн бямба гаригт ОХУ-ын өдөөн хатгасан дайныг эсэргүүцэж, монголчуудад дээрэнгүй хандсан Элчин сайдыг нутаг буцахыг шаардаж жагсахаар болж байна. Өнгөрсөн долоо хоногийн жагсаалын үеэр Элчин сайдыг 48 цагийн дотор Монгол Улсаас гарч явахыг шаардсан. Тэрээр өнөөдөр хүртэл ямар нэгэн хариу тайлбар хэлээгүй байна. Бид түүнийг Монголоос явах хүртэл шаардлагаа тавина гэв.