Коронавируст халдварын нөхцөл байдлын мэдээг хүргэж байна.
Сүүлийн 24 цагт 320 хүн коронавирусийн халдвар авсан нь батлагдаж, нэг хүн нас баржээ. Үүнээс:
- Улаанбаатарт- 138
- Орон нутагт- 182 хүн халдвар авчээ.
Month: February 2022
Чөлөөт бөхийн чансаа олгох оны эхний чухал тэмцээн Ясар Догу, Вехби Эмре, Хамит Капланы нэрэмжит барилдаан Туркийн Истанбул хотод үргэлжилж байна.
Тэмцээний хоёр дахь өдөр эмэгтэйчүүдийн -50 кг жинд зодоглосон Д.Отгонжаргал Бразилын Камила Барбоса (12-2), АНУ-ын Эрин Симон Голстон (10-0), Польшийн Анна Лукашиак (6-4) нарыг ялж хагас шигшээд Румыны Эмилиа Алинад 6-0 харьцаагаар хожигдсон. Улмаар хүрэл медалийн төлөө АНУ-ын Фирнсайд Эми Эннтэй барилдан 12-4 харьцаагаар ялж хүрэл медаль хүртлээ.
Харин Токио 2020 олимпын хүрэл медальт Б.Болортуяа эмэгтэй -53 кг жинд Энэтхэгийн Гелот Пүжа (11-1), Узбекистаны Кеунимжаева Актенге (11-0), АНУ-ын Доминик Оливиа Парриш (цэвэр), Оросын Милана Дадашева (13-8) нарыг ялж тэмцээнээс Монголын хоёр дахь алтан медалийг хүртлээ.
Ийнхүү Туркийг зорьсон эмэгтэй 4 тамирчин бүгд медаль хүртээд байна. Харин эрэгтэй -97 кг жинд зодоглосон Ө.Батзул эхний шатанд Гүржийн Гиви Матчарашвилид 12-1 харьцаагаар ялагдаж тэмцээнээ дуусгана.
Харин +125 кг жинд зодоглосон М.Лхагвагэрэл Казахстаны Юсүп Батирмурзаев (2-1), Германы Геннади Кудинович (6-1), Оросын Ацамаз Теблоев (4-3) нарыг хожиж финалд шалгарсан бөгөөд финалд Туркийн Таха Акгулд 10-0 харьцаагаар ялагдаж мөнгөн медаль хүртсэн.
Тэмцээний эхний өдөр манай улсаас С.Цэрэнчимэд алт, Х.Болортуяа мөнгөн медаль хүртээд байсан бол хоёр дахь өдөр алт, мөнгө, хүрэл медаль хүртсэнээр таван медальтай боллоо.
Өнөөдөр орой эрэгтэй
- 57 кг-ын жинд З.Занабазар, Б.Мөнх-Эрдэнэ,
- 65 кг-д Т.Тулга, Ц.Цогбадрах, Г.Ханбүргэд,
- 74 кг-д Б.Бямбадорж, З.Сумъяабазар,
- 86 кг-д Б.Бат-Эрдэнэ, М.Тэмүүжин нар тус тус барилдана.
“Мандухай цэцэн хатан” киноны Мянхай баатрын дүрээр үзэгчдийн сэтгэлд хоногшсон гавьяат жүжигчин Д.Төмөртогтохтой ярилцлаа. Тэрээр Өвөрхангай аймгийн Баянгол суманд “Эх–Онги” мал эмнэлгийн малын эмчээр олон жил ажиллажээ.
-Та ерээд оны эхэн үед гахай маллаж байсан гэсэн. Гахай хариулсан хүн уураа барна гэдэг үнэн үү?
-(инээв) Гахай хариулсан хүн уураа бардаг гэж үг байдаг л даа. Гэхдээ амьдралынхаа төлөө явж байгаа, тэр сайхан амьтныг маллаж байгаа хүн чинь юу гэж уурлах вэ дээ. Ерээд оны эхээр зах зээлд шилжээд, би нэг хэсэг театрт дуучин нэртэй байсан юм. Театрууд тарж бутраад цалин мөнгө ч байдаггүй, ажил амьдрал ч хэцүүдээд эхэлсэн шүү дээ. Манай эхнэрийн ах гахайн аж ахуй авсан юм. Х.Дэнсмаа бид хоёр бүтэн жил гахай малласан. Бас хэдэн шувуутай байлаа. Ах маань зарим гахайгаа зарахыг нь зараад, үрэхийг нь үрж, үлдсэнийг нь бид малласан юм. Ямар ч байсан жар, далан гахай байсан. Тэднийг нь сайхан тэжээж, заримдаа бэлчээнэ. Үнэр танар нь жигтэйхэн л дээ. Тэр бүгдийг зохицуулах ажилтай. Байрыг нь сайхан цэвэрлэнэ. Хоолыг нь болгож чанаж өгнө. Тэрэнд уурлаад байх юмгүй.
-Та Мянхай баатраас авахуулаад үзэгчдийн сэтгэлд хоногшсон дүрүүдээрээ гавьяат жүжигчин цол хүртсэн шүү дээ. Гэхдээ жүжиглэхээс хамаагүй илүү цагийг малын эмчийн ажилдаа зориулсан болов уу. Тэр чиглэлээрээ ямар шагнал хүртэж байв?
-Би чинь Хөдөө аж ахуйн тэргүүний ажилтан шүү дээ.
-Манайхан мах экспортлох талаар олон жил ярьсан ч бүтэлтэй болоогүй. Малаа эрүүлжүүлж чаддаггүй, социализмын үеийн мал эмнэлгийн тогтолцоо нь ч нурчихсан шиг байгаа юм. Малын эмч нар маань ажлаа хийж байна уу, асуудал нь юундаа байгаа вэ?
-Зах зээлд шилжээд, мал эмнэлгийг нэг улсын аж ахуй болгоод, дахиж хувьчлаад, дараа нь дахиад мал эмнэлгийн тасаг байгуулж байгаа юм. Мал эмнэлэг 1999 онд хувьчлагдсан шүү дээ. Хувьчлагдахад нь манайх Өвөрхангай аймгийн Баянгол сумынхаа мал эмнэлгийг хувьчилж авч байсан юм. Дуудлага худалдаагаар орсон, тэр үед өрсөлдөгч ховор байсан л даа. Ажиллаж байсан хүмүүс нь авсан байхгүй юу. Хувьд очсоны дараа мал эмнэлэг нэг хэсэг хаягдсан. Хэдэн төрлийн халдварт өвчний тарилга туулга, вакцин л ирж байгаа юм. Мал эмнэлгийг нуруун дээрээ авч явсан улсууд ихэнх нь хувьчилж авсан. Тэр улсууд нас ахилаа. Төрөөс гурван жилийн өмнө Мал эмнэлгийн тасаг гэдгийг дэргэд нь байгуулсан. Мал эмнэлгийн тасаг, аж ахуйн нэгж хоёр уялдаа холбоо муутай ажиллаж байна л даа. Вакцин социализмын үед ч хийгдэж л байсан юм. Одоо зарим нь ерөөсөө л вакцины эмч нар боллоо гээд яриад байна л даа. Халдвар гардаг газар тодорхой хэмжээний вакцин хийх хэрэгтэй. Харин хавтгайруулж болохгүй л юм.
-Социализмын үеийн баримтат кино харсан. Албан журмаар малаа угаалганд хамруулж байна лээ. Одоо бол малчид малын эмчид хэр ханддаг вэ?
-Угаалга хийгдэх ёстой. Яагаад гэвэл шимэгч, празитууд, хамуу, хорхой шавжуудаас салгадаг байхгүй юу. Социализмын үед нэгдсэн журмаар угаалганд хамруулж байсан. Хаврын 18 ажил гэж хийгддэг байсан шүү дээ. Одоо мал эмнэлгийн хоёр, гуравхан ажил болж байх шив дээ. Ээмэглэх, тамгалах талын юмнууд байгаа юм. Тэр угаалгыг малчид өөрсдөө хийх гээд байдаг нь буруу. Бид бол стандартын дагуу хийнэ. Яагаад ийм болчихов гэхээр зах зээлд эм, тариа бодисууд асар ихээр орж ирсэн. Үүнийгээ л улсаас лабораторийн шинжилгээ хийж, үзэж харж цөөхөн хэдэн газрынхыг оруулмаар байгаа юм. Ивомек гээд хамууны тариаг ганзагаар хүртэл оруулж ирээд, хэн хамаагүй зараад ямар нь ч бүү мэд болсон. Сая гарсан хуулиар тэр бүгдийг жорын дагуу олгохоор болсон. Тэр нь хэрэгжихгүй байна. Малын эмийн худалдаа хаа сайгүй, чанартай чанаргүй эмүүд үнэ хямдтай болохоор малчид худалдаж аваад өөрсдөө хийгээд байна. Малаа эрүүлжүүлэх нь байтугай өвчлүүлж байж ч мэдэхээр болоод байна.
-Ардын уран зохиолч Б.Лхагвасүрэн гуай нэг нэвтрүүлэгт орохдоо ярьж байсан юм. Таны “Зүрхэнд шивнэсэн үг” киноны Дэлэгийн дүрийг нэрлэсэн л дээ. Манай аавтай их адилхан гэж хэлж байсан. Б.Лхагвасүрэн гуай энэ талаар тантай ярьж байсан уу?
-Б.Лхагвасүрэн гуай хөөрхий минь над руу утсаар ярьсан шүү дээ. Миний дугаарыг хаанаас яаж олж авсан юм. Би гэрээр нь очсон. Намайг очиход үхрийн өөхтэй хавирганууд чаначихсан, хоёр, гурван шавь нараа дуудчихсан байсан. Би оны цэрэг, найзтайгаа цуг очсон юм. Би тэр том хүн дээр зүгээр орж болохгүй. Ёсыг бодож хадагтай, боломжоороо очиж золгосон л доо. Сайхан ярилцсан, аавынхаа зургийг надад үзүүлсэн. Утас нь дуугарахаар нохой хуцаж байгаа дуу гардаг юм билээ. Айлд очихоор “Нохой хорио” гэдэг биз дээ. Тийм учраас миний утсан дээр нохой хуцдаг юм гэж ярьж байж билээ.
-Мянхай баатрын дүрээр тань хүмүүс мэддэг. Үлгэрт гардаг баатар шиг “том цагаан хүрзэн шүдтэй” гэдэг дүрслэл санаанд буудаг Мандхай дээр та чулуу шиг хатуу боорцог тас хаздаг шүү дээ. Тэр үнэхээр тийм хатуу байсан уу?
-Хатуу ааруул байх нь байсан. Зөөлөн нь ч байсан. Богцон дотор янз бүрийн юм холиод хийчихсэн байв. Хальсны кино болохоор хоёр, гурван дубль авдаг. “Хальс үнэтэй, та нар хальс үхүүллээ гэж найруулагч аашилна л даа. Би бол эхлээд нэг үзсэн. Хоёр үзсэн. Н.Сувд эгч л надад авч өгөөд байсан юм. Хатууг нь хазахаар нэг л сайн болж өгөхгүй л байсан юм билээ. Би бол боломжоороо л хазаж, боломжоороо л тоглож байна гэж бодсон. Гурав дахь дубль дээр нэг ааруул аваад өгсөн зөөлөн байж таарсан. Хазаад “Та надад буруу юм аваад өгчихлөө” гээд хөхөрч байсан. Тэр зургийг л авчихсан байна лээ.
-Таны шүд хэрийн хатуу юмыг даана байх даа?
-Би хатуу аарууланд дуртай. Пивоны бөглөөг шүдээрээ л онгойлгочихдог шүү дээ.
-Мянхайд тоглосны дараа шүтэн бишрэгчдийн захидал хүлээж авсан уу?
-Надад тэгж захиа бичээд байсан хүүхэн байхгүй ээ. Хүмүүс ярьдаг л юм. Манай Б.Балжинням найруулагч хүртэл ярьж л байсан. Японд киног гаргахад Мянхайг харчихаад, япон хүүхнүүд хүртэл “унаж тусаад” байсан шүү дээ гэж байсан юм.
-Эхнэр чинь таныг дэлгэцнээс хараад яаж хүлээж авсан бэ?
-Сайхан л хүлээж авна шүү дээ. Манай эхнэр хөгжим тоглодог, дуулдаг байсан. Аравдугаар ангид байхад нь би танилцсан юм. Хар нялхаасаа танилцаж, ханилсан. Намайг кинонд тоглоход хамгийн дуртай байсан. “Аянгат цагийн дууль” кинонд Урнаа бид хоёр тоглодог. Нэг оронд ордог хэсгийг хүртэл манай эхнэр үзээд, ер тоохгүй байсан.
-Та сүүлийн үеийн кинонд харагдаад байгаа. ”Нийслэл хүүхэн-2” дээр та Ажаагийн найз залуу болсон юм уу?
-Тийм л юм шиг билээ. Энэ жил дөрвөн кинонд орчихов уу даа. “Хотулун гүнж” кинонд Бүргэд баатрын дүрд тоглосон. “Нийслэл хүүхэн-2”-т Ажаагийн найз нь, багын найз нь л даа. Багадаа л дурлаж байсан байхгүй юу. Тэгээд яасан байгаа юм. Кинон дээрээ гарах байлгүй дээ. Төв аймгийн театрын залуус хийсэн “Аргалын утаат нутаг” кинонд бас жижигхэн хэсэгт орсон. “Зүсэм зүрх” гээд кинонд бас жаахаан хэсэгт орсоон. Намайг чадахгүй бол хүн гуйгаад байна гэж байхгүй шүү дээ. Өгсөн юмыг нь болгочихоод байгаа юм байлгүй дээ л гэж боддог шүү дээ.
-“Хотулун гүнж” дээр Бүргэд баатрын дүрд тоглосон. Залуудаа баатрын дүрд тоглож байсан. Нас ахисан хойноо ч баатрын дүрд тоглоход сайхан байх л даа. Гэхдээ танаас арай өөр арга, ажиллагаа шаардсан уу?
-“Мандхай сэцэн хатан”, “Ану хатан”, “Хотулун гүнж”, “Мөнх тэнгэрийн хүчин дор”, “2000” гээд нийтдээ таван түүхэн кинонд тоглосон юм байна шүү дээ. Ихэнх нь баатруудын дүр л дээ. Баатрын дүр дээр ажиллагаа хэцүү нь хэцүү. Ер нь би байгаагаараа, өөрийнхөөрөө л тоглодог хүн шүү дээ. Хүн өтөлсөн ч гадна төрх хадгалагдана. Хүний сэтгэл бол өтлөхгүй. Дотоод сэтгэлээрээ дүрээ зохиолтой холбож гаргахыг боддог. Нас ахиад ирэхээр хөдөлгөөн удаашраад ирнэ. Агсаж байгаа зэр зэвсэг, хувцас байгаагаараа л байгаа. Мандухайд тоглож байхад би 32 кг хувцас өмсөж байсан шүү дээ.
-Та урлагийн хүний хувьд өөртөө анхаарал тавьдаг уу?
-Уран бүтээлч хүн гэдэг үүднээсээ нүүр амандаа шарх сорви авахгүй байхыг хичээдэг. Өөрийгөө аятайхан авч явах гэж боддог. Малын эмчийн ажил бол хүнд. Үхэр малтай ноцолдоно. Түүнээс биш илүү дутуу хэрэглээд байх юм үгүй. Зарим улсууд “Мянхай ах та хэвээрээ байна” л гэдэг юм. Намайг төрүүлж өсгөсөн аав, ээжийн буянаар өнөөдөр гайгүй харагдаж байж мэднэ. Хоол ундны тал дээр элдэв янзын ногоо хэрэглэдэггүй. Миний нэг зээ бас тийм. Газтай ундаа ч хэрэглэхгүй. Биднийг хүүхэд байхад хэрэглээд байхаар нэг их юм байгаагүй л дээ. Одоо бол долоон шидийн юм их гарсан учраас янз бүрийн юм нэг их хэрэглэдэггүй. Тосонд чанасан боорцгоо идээд, мах гурилтайгаа иддэг. Хааяа л дайлдаг цайлдаг газар орволтэр бүгдийг нь иднэ, иднэ.
-Та Өвөрхангайн Баянгол суманд Онги голын хөвөөн дээр амьдардаг. Онги голыг хамгаалах хөдөлгөөн гээд нэг хэсэг эрчтэй явсан. Таны амьдардаг хэсэгт Онги гол ямархуу байгаа вэ?
-Онгийн гол нэг хэсэг байхгүй болсон, ширгэсэн. Уянгад алтны уурхай ухагдаж ирээд, тэндээс эх авдаг байхгүй юу. Өвөрхангай, Дундговь, Өмнөговийн долоон сумаар дайрч урагшаа Улаан нуур гэдэгт очиж цутгадаг юм. Монголын ганц урагшаа урсдаг гол гэдэг шүү дээ. Нэг хэсэг алт ухаж байх үеэр Онги гол ширгээд байхгүй болсон. Онги голын хөдөлгөөн өрнөж, Ц.Мөнхбаяр гэж залуу тэргүүлж, тэдний тэмцлийн үр дүнд Онгийн гол одоо бол сайхан байгаа.
-Та хөдөө амьдардаг ч сошиалд идэвхтэй байдаг юм шиг ээ. Сошиалд хэр их цаг өнгөрүүлдэг вэ?
-Би утсаар ярих, мессэж бичихээс өөр юм бараг мэдэхгүй ээ. Шейрлээд авч л мэднэ. Пост бичиж мэдэхгүй ээ.
-Таны нэг өдөр яаж өнгөрдөг вэ?
-Өглөө зургаа хагас гээд л босчихдог. Үхэр мал тэжээж байгаа болохоор долоон цаг гээд очно. Өвс тэжээл бордоо гээд бүх юмыг нь эмхлүүлж байтал найман цаг болно. Тэгээд хашаа хорооноос нь гаргаад, өдөр харна. Орой бас долоон цаг гээд ажил дуусна. Энэ бол миний хувийн ажил л даа. Мал эмнэлгийн ажилтай үед бол өглөө зургаан цагаас шөнө 12 цаг хүртэл ажиллана шүү дээ. Сая шүлхийн вакцин ирэх сурагтай. Гэрэл гэгээ тавьж байгаад л ажиллана. Хаврын тарилга, туулганд явахдаа бүтэн сараар харихгүй. Мал ихтэй, багийн айл олонтой. Одоо харин хоёр, гурван эмчтэй болоод арай гайгүй болоод байна. Эхнэр бид хоёр малын эмч, охин малын эмч. Охины охин энэ жил төгсөнө.
-Та малын эмчийн дүр бүтээгээгүй байх аа?
-Үгүй. Бүх байгууллагууд кино хийлээ. Багш, хүний эмчийн, цэргийн тухай кино хийлээ. Мал эмнэлэг, малын эмчийн тухай кино гараагүй байгаа юм. Ноднин над руу Мал эмнэлгийн 100 жилийн ойгоор кино хиймээр байна гээд ярьсан. Зохиол нь бэлэн болоод Б.Нагнайдорж найруулагчид өгсөн гэсэн. Одоо чимээ алдарлаа. Корона гээд тэгсэн байх л даа. Хөрөнгө мөнгөний асуудал байгаа юмшиг байна лээ.
-Та малын эмч, бас кинонд тоглодог, дуулдаг. Өөр нууц авьяас байдаг уу?
-Сантехникийн ажил хийнэ шүү дээ. Уурын зуухны механик хийж байлаа, гахай маллаж байлаа, малын эмч хийж байна. Дуулж явлаа, жүжиглэж байлаа. Машин тэрэг бариад мал эмнэлгийн бүх л ажил хийдэг байсан. Хүүхдүүд малын эмч болоод гайгүй болсон. Толь Гэндэн шиг л хийхгүй ажил байхгүй л явлаа.
-Таны дуулсан бичлэгийг сошиалд харсан. Та найранд гурван дуутай, наадамд гурван даваатай явсан биз?
-Тийм шүү дээ. Хүүхэд байхдаа барилдаж байсан. Хүү маань СУИС төгссөн. Дуулаачаар төгссөн. Тэр их сайхан барилдаж байсан даа. Том хүүгийн охин штанг өргөөд байна. Хүүхэд байхаас мөрөөдсөн мөрөөдөл маань биелээд явж байгаа. Малын ажлаа хийгээд, хөдөө байх дуртай. Би чинь гэр амьтай, хөдөө нутагтаа мал хуйгаа эмчлээд, жилд амралт маягаар кинонд тоглоод явах сайхан шүү дээ. Сүүлийн үед үхэр өсгөж байгаа.
-Хамгийн сүүлд ямар уран бүтээл дээр ажилласан бэ?
-“Нийслэл хүүхэн”-д тоглолоо. Бат-Өлзийн Тамирын хийх гээд байгаа Хүннү гүрний тухай гурван бүлэгтэй, 30 ангитай түүхэн кинонд бас нэг ахмад баатрын дүрд тоглох санал ирсэн.
-Танай нутгийнхан таныг “Нийслэл хүүхэн”-д ямар дүр бүтээсэн гээд асуугаад байсан гэсэн үү?
-Асууна аа. “Та нар өөрсдөө л үз” гэдэг юм. Энэ улсууд “Нийслэл хүүхэн” киног их үздэг юм байна шүү дээ. “Хоёрдугаар хэсэг нь хэзээ гарах вэ” гээд байнга асуугаад байсан. Одоо нэг санаа нь амарцгааж байгаа байлгүй дээ.
Эдийн засагч Д.Амгалантай ярилцлаа.
-Аль 2017 оноос л яригдаж байсан Хөгжлийн банкны асуудал нийгэмд өнөөдөр их хүчтэй босч ирлээ. Нэг талаас энэ бол улс төрийн тоглолт гэдэг нь ил боллоо шүү дээ. Гэхдээ жирийн зээлдэгчдэд болоод хэвийн явж байсан хөгжлийн хөтөлбөрүүдэд халтай болж, нийтээр нь харлуулж, жигшээд уналаа. Та өрнөж байгаа энэ бүх процессыг ерөнхийд нь хэрхэн дүгнэж байна?
-Эхлээд зорилгыг нь харах хэрэгтэй. Хөгжлийн банкны гол зорилго нь экспортыг нэмэгдүүлэх, импортыг орлох бараа бүтээгдэхүүнийг үйлдвэрлэдэг үйлдвэрүүдийг бий болгох. Үүгээрээ дамжуулж улс орны эдийн засгийг хөгжүүлье гэсэн үндсэн зорилгын хүрээнд тус банкийг байгуулсан байдаг. Анх 2012 оны гуравдугаар сард 580 сая ам.долларыг таван жилийн хугацаатай 5.75 хувийн хүүтэйгээр бонд босгосон байдаг. Өөрөөр хэлбэл, улс орныг хөгжүүлэх, үйлдвэрийг хөгжүүлэх, дунд, урт хугацааны эдийн засгаа сайжруулахын тулд хэрэгжүүлж байгаа 10-аад төрлийн бодыг энэ чиглэлээр оруулж ирсэн байдаг юм л даа. Тэрний нэг нь Хөгжлийн банкны бонд. Хөгжлийн банкны бондын хугацаа нь 2017 оны гуравдугаар сард дууссан. Эндээс л бүх зүйл эхэлсэн байдаг. Анх Хөгжлийн банкнаас 580 сая ам.долларын зээлийг авахдаа зээлийн хөрөнгөөр үйлдвэрлэлүүд байгуулж, үүнээс нь улс орон тодорхой хэмжээний ашиг олдог байх ёстой. Өөрөөр хэлбэл, бонд өөрөө зээлээ төлөхөөс гадна тодорхой хэмжээний ашигтай, Монголд үйлдвэрүүд бий болж үлдэх ёстой байсан. Өнөөдөр манайд бий болчихоод байгаа үндсэн гол суурь шалтгаан бол Хөгжлийн банкны үзэгдэл л дээ. Бонд авч буцааж төлөх болохоороо бондоор төлдөг. Өөрөөр хэлбэл, бондыг бондоор буюу өрийг зээлээр хааж явсаар байгаад өнөөдөр Монгол Улсын гадаад өр 34 тэрбум ам.доллар давчихлаа. Үүсээд байгаа асуудлын гол нь энэ байгаа юм. Тэгэхээр энэ юуг илэрхийлж байна гэхээр гаднаас их хэмжээний хүүтэй, маш их хэмжээний мөнгө авчихаад түүнийгээ зориулалтын дагуу ашигладаггүй. Хэсэгхэн л хувийг нь жирийн зээлдэгчдийг ашигладаг.
Төрийн өндөр албан тушаал, эрх мэдэлтэй хүмүүс авчихсан байна гэдэг нь тодорхой болчихлоо. Энэ юугаар илэрхийлэгдэж байна гэхээр зээл олгосон баримтыг нь харахад ил харагдаж байна. Зээл олгохдоо нэг бол барьцаанд, эсвэл баталгаанд үндэслэдэг.
Гэхдээ Монгол Улсад баталгаанд үндэслэдэг жишиг байдаггүй. Баталгаа гэж юуг хэлж байна гэхээр эдийн засагт хэрэгцээтэй үйлдвэрлэл байгуулахад энэ хэрэгтэй, эргээд өөрийгөө төлөх боломж, потенциал нь энэ байна, улс орны эдийн засагт ийм ашигтай юм гэсэн төсөл хөтөлбөртэй нь танилцаж байж олгодог. Тухайлбал, Хөгжлийн банкны хүмүүс, Монголбанкны хяналт, АУДИТ-ын газар, тухайн үеийн Засгийн газрын төлөөлөл зэрэг маш олон экспертүүд ажилладаг. Өөрөөр хэлбэл, Засгийн газрын тухайн үеийн өөрийнх нь хөгжлийн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэгч санхүүжүүлэгчийнх нь гол эх үүсвэр нь бонд. Баталгаанд үндэслэж өгсөн ч мөнгө нь байхгүй байна гэдэг бол баталгаанд үндэслээгүй гэсэн үг. Нөгөө тал нь барьцаанд үндэслэх. Гэтэл ямар ч барьцаанд үндэслэлгүй авчихсан байгаа юм. Барьцаа ч үгүй, баталгаа ч үгүй олгосон байна гэдэг үндсэндээ албан тушаал, эрх мэдэлтний хүрээнд олгогдсон мөнгө гэсэн үг. Өнөөдөр жирийн иргэнд зээл олгохдоо барьцаа хөрөнгийнх нь 70 хувьд нь үндэслэж зээл олгодог. Тэр байтугай өдөр тутмын гүйлгээнд нь хяналт тавьдаг, сар бүрийнх нь графикийг эргэж хянадаг, түүнд нь банк анхаарлаа хандуулж хянаж ажилладаг. Монголбанк ч мөн банкны үйл ажиллагааг хянаж байдаг, банкны сектор нь зээлдэгч нараа хянаж байдаг, жил бүрийн АУДИТ-ын тайланд баримт нотлогдож байдаг. Гэтэл энэ зүйл байхгүйгээр зээл олгосон байгаа юм. Энэ асуудал хэзээ илрэх ёстой байсан бэ гэвэл 2012 онд авсан зээл 2017 онд хугацаа нь дуусахад илэрч, энэ юу болов гэдгийг ярих ёстой байсан. Одоо маш их хэмжээний хохирол улсад учирчихлаа шүү дээ. Энэ юу байна гэхээр төрийн албан тушаалтнууд бүгдээрээ албан тушаал, эрх мэдлээ ашиглаж ямар ч барьцаа, баталгаагүй авчихаад улсыг хохироож байна. Хөгжлийн банк дөрвөн их наяд төгрөгийн активтай. Түүний 3.2 их наядыг зээл болгоод гаргачихсан. Үүний 1.8 их наяд төгрөг нь чанаргүй зээл болтлоо явна гэдэг бол аймшигтай тоо. Үүний 880 нь шүүхийн шатанд явж байна. Энэ бол хөөн хэлэлцэх хугацаа гэдгийг ашиглаж төрийн өндөр албан тушаалтнууд мөнгө угаадаг схем бий болгосны илрэл. Ингээд нийгэмд Хөгжлийн банкны зээлийг тэр чигт нь муухай харагдуулж байна. Гаднаас авсан бондуудыг тэр чигт нь муухай харагдуулж байгаа нь ерөөсөө л эрх мэдэлтнүүдийн авсан зээлийн асуудал. Барьцаа хөрөнгөө байршуулж жирийн үйлдвэр, хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж байгаа жирийн зээлдэгчдийг тэр хүмүүстэй адилтгаж ойлгох, адилтган харлуулах үзэгдэл манай нийгэмд бий болоод байна. Тэдний авсан зээл зориулалтын дагуу явж байгаа. Гэхдээ ковидын үе гээд баахан хөл хорио тогтоож хязгаарлалт боллоо, зах зээл тааламжгүй байлаа, худалдан авалт буурлаа, эргэн төлөлтийн байдалд хүндрэл учирлаа. Үүнээс гадна валютын ханшны зөрүү манайд их байдаг. Тухайн зээлийг 5.75 хувийн хүүтэй Хөгжлийн банк бонд босгож байсан бол үүнээс гадна үндсэн зээл дээр төгрөгийн гадаад валюттай харилцах ханш маш их хэмжээгээр унаж байна. Ханшны уналт бараг 40 гаруй хувьтай байна. Тиймээс ханшны ихээхэн хувийн уналтыг төлж байна. Дээрээс нь ковидын үеийн эдийн засгийн саармагжилт нөлөөлж байна. Энэ болгон сөргөөр нөлөөлж зээлээ зориулалтын дагуу ашиглаж байгаа жирийн зээлдэгчид зээлийн хүндрэлд орсон уу гэвэл орсон.
-Таны хэлсэнчлэн жирийн зээлдэгчдэд ийм нөхцөл байдал үүсчихээд байгааг тэр бүр анзаарахгүй байх шиг байна. Нийтээр нь ингэж харлуулах нь эргээд ямар сөрөг нөлөөтэй бол?
-Ялгаж салгахгүйгээр төрөөс хулгай хийсэн хүмүүстэй тэгшитгэж ойлгуулах, тэгшитгэж ойлгох үзэгдэл нийгэмд газар авч байгаа нь улс орны эдийн засаг, тэр дундаа улс орны эдийн засгийг авч явж байгаа үйлдвэрийн салбарууд жирийн бизнесмэнүүдийн үйл ажиллагаанд сөргөөр нөлөөлнө. Үндэсний суурь эдийн засгаа авч явдаг татвар төлөгч, үйлдвэрлэгчдээ унагах эрсдэлтэй зүйл рүү хэтэрхий туйлширч ороод байна. Тиймээс үүнийг маш сайн ялгаж салгаж харах хэрэгтэй. Үнэхээр сая хэлсэн шалтгааны улмаас зээлээ зориулалтын дагуу ашиглаж байгаад төлж чадахгүй хүндрэл учирсан байна уу, эсвэл зээл авчихаад зориулалтын дагуу ашиглаагүй, дээрээс нь ямар нэгэн төсөл хөтөлбөр, барьцаа баталгаа байршуулаагүй өөр зориулалтаар авсан байна уу гэдэг чанарын ялгаа хийх хэрэгтэй. Мөн тэр зээлийг үнэхээр төлүүлэх хэрэгтэй байна. Хөөн хэлэлцэх хугацаа гэдгээр луйварддаг хүмүүс завших гээд байна шүү дээ. Ийм эвгүй үзэгдэл гараад ирэхээр зээлээ хэвийн аваад явж байгаа зээлдэгчдэд хүндрэл үүсээд эхэлдэг. Нөгөө шахалт дарамт үүсээд эхэлдэг. Зээл төлөгч талаасаа болгоомжлол үүсдэг, олон улсын байгууллага, бонд олгосон газрууд буцаагаад эх үүсвэрээ буцаан татах эрсдэл гарна. Мөн олон улсын зэрэглэл тогтоодог байгууллагууд, үнэлгээ өгдөг байгууллагууд сөрөг коммент тавиад эхэлбэл одоогийн хүнд байгаа эдийн засаг улам л хүнд байдалд орно.
-Товчхондоо улс төрийн зорилгоор нэгнээ намнах гэсэн тоглолт нь улс орноо хорлох үйлдэл рүү л чиглэчихлээ, тийм үү?
-Яг үнэн. Хөгжлийн банкны асуудал үүсээд ирэхээр хулгай хийсэн хүмүүс жирийн бизнесмэнүүд зориулалтын дагуу ашигласан хүмүүсээ давхар чирээд байна. Үүний сөрөг нөлөөлөл нь нөгөө хүмүүстээ давхар асуудал үүсгээд ингээд явж явж энэ юунд хүрэх вэ гэхээр хулгай хийсэн хүмүүс завшиж үлдээд улс орны эдийн засгийг авч яваа хуруу дарам хэдхэн үндэсний үйлдвэрүүдээ унагаачихвий дээ гэж ихээхэн болгоомжлох хэрэгтэй. Тэр бизнесмэнүүдийг нийгэмд ч ингэж ойлгуулж байна. Гэтэл сая хэлсэнчлэн яг бодит зээлийн харилцаа дээрээ ч ийм хүндрэл тулгарч байна. Тиймээс энэ зориулалтын зээл үү, үнэхээр эдийн засгийн хүндрэл, эрсдэлийн хүндрэлээс үүдэж зээл төлөлт хойшилсон байна уу, ханшны хүндрэлээс болсон байна уу гэдгийг ялгаж шинжилгээ хийх хэрэгтэй л дээ. Энэ асуудал тэртэй тэргүй улс төрийн гэдэг нь ойлгомжтой. Өдий хүртэл Монголбанк юу хийж байсан юм бэ, тэр зээлийг олгоход Хөгжлийн банкны үе үеийн захирлууд юу хийж байсан юм бэ, зээлийн шинжээч нар юу хийж байсан юм бэ, мониторинг хийдэг газрууд нь юу хийж байсан юм бэ, засаг төр нь юу хийж байсан юм бэ. Улс орны хувь заяатай холбоотой бондын мөнгийг тоолгүй явж байснаа ийм хэмжээний хохирол учирч, боломжгүй болсных нь дараа гэнэтхэн өнөөдөр яагаад дуугарах болов. Цаг хугацаанаас харвал энэ хэнд ашигтай вэ? Эргээд ашиг хонжоо харсан, улстөржсөн энэ үйлдэл нь үндэсний хэдхэн үйлдвэрүүдээ унагаах аюул руу орж байна. Жирийн бизнесмэнүүдийг хулгайч гэж харагдуулах, харлуулах, зээлийн процесст хүндрэл учруулах асуудлууд үүсч байна шүү дээ. Тиймээс маш сайн ялгаж салгаж ойлгох хэрэгтэй.
-Хууль шүүхийн байгууллагаар явбал зээлийн эргэн төлөлтийн хугацаа нь зогсож Хөгжлийн банкны хохирол улам ихэснэ хэмээн учир мэдэх хүмүүс дүгнэж байна шүү дээ. Жинхэнэ хулгайчдад энэ нь харин ч олз болоод байна уу?
-Хөөн хэлэлцээ гэдэг бол хулгай хийх боломжийг хамгийн ихээр нээж өгч байгаа юм. Хөөн хэлэлцэх хугацаа гэдгийн ард төрөөс маш их хулгай хийдэг ийм л схем бий болчихлоо. Тиймээс үүнд хууль, шүүхийнхэн маш шударга ажиллах хэрэгтэй. Анхнаасаа зориулалтын дагуу байна уу, зориулалтын бус байна уу гэдгийг шалга.
-Зээлдэгчдийг л буруутгаад байна. Энэ асуудал гээндээ ч, гоондоо ч байгаа асуудал?
-Энэ бол анхнаасаа зээл авсан хүний буруу биш болж байгаа юм. Зээл олгож байгаа хүмүүсийн асуудал. Маш олон институци хоорондын ажлын уялдаа холбоотой асуудал. Гэтэл зээлдэгч ямар ч барьцаа хөрөнгөгүйгээр хэдэн зуун тэрбумаар нь авчихсан байна. Энэ өөрөө ноотой асуудал байхгүй юу. Барьцааг шүтэж зээл олгодог манайх шиг улс өнөөдөр ямар ч барьцаагүйгээр зээл олгоно гэдэг бол жинхэнэ хулгайн схем. Үүнийг л сайн анзаарах хэрэгтэй.
Хөгжлийн банкны мөнгө хаашаа шингэсэн байна гээд сүүлийн арваад жилийн эдийн засгийн идэвхжилтийг харахаар маш их тансаг хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ рүү шингэж байна. Банк бус санхүүгийн байгууллагын идэвхжилт бас харагдаж байна. Эх үүсвэр нь тодорхойгүй мөнгө банкуудад байснаас манай улс ФАТФ-ын хар жагсаалтад оруулж байсан. Мөн барилгын салбарын маш их идэвхжилт байна. Эдийн засгийн идэвхжил талаас нь харвал эдгээр мөнгөний ул мөр ийшээ явсан байж магадгүй харагдаж байгаа юм. Бодит эдийн засгаас арай өөр өсөлттэй яваад байна шүү дээ. Ялангуяа банк бус санхүүгийн байгууллагуудад онцгойлон анхаарах хэрэгтэй. маш өндөр хүүтэйгээр хүүлж байна уу, үгүй юү гэдгийг. Өнөөдөр хууль, хяналтын байгууллага анхаарах хэрэгтэй. Эдийн засгийн идэвхжил нь бусдаас илүү байгаа учраас эдгээрт шингэсэн байж магадгүй гэж хардаж байгаа юм.
Аргын тооллын хоёрдугаар сарын 27, Адъяа гариг. Билгийн тооллын 27, Элдэв тэнгэртэн одтой, цагаагчин гахай өдөр. Өдрийн наран 7:37 цагт мандан, 18:33 цагт жаргана. Тухайн өдөр хонь, туулай жилтнээ аливаа үйлийг хийхэд эерэг сайн. Эл өдөр гэмтнийг шийтгэх, сан тавиулах, угаал үйлдэх, нялхсын хурим хийх, огторгуйн үүдийг боох, их хүмүүнтэй уулзахад сайн. Газар ухах, худаг гаргах, сэтгэлд сэвтэй газар очих, балгадын суурь тавих, нохой худалдан авахад муу.
Өдрийн сайн цаг нь үхэр, луу, морь, хонь, нохой, гахай болой. Хол газар яваар одогсод урагшаа мөрөө гаргавал зохистой.
Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулбал өлзийтэй сайн.
УЛААНБААТАР ХОТ ОРЧМООР: Үүлшинэ. Шөнөдөө цас орохгүй. Өдөртөө цас орж, явган шуурга шуурна. Салхи шөнөдөө баруун өмнөөс, өдөртөө баруун өмнөөс баруун хойш эргэж секундэд 7-12 метр. Шөнөдөө Яармаг-Сонгины орчмоор 20-22 градус, бусад хэсгээр 14-16 градус, өдөртөө 6-8 градус хүйтэн байна.
Хур тунадас: Ихэнх нутгаар үүлшинэ. Шөнөдөө баруун аймгуудын ихэнх нутаг, төвийн аймгуудын нутгийн баруун хэсгээр, өдөртөө баруун аймгуудын нутгийн зарим газраар, төвийн аймгуудын ихэнх нутаг, говийн аймгуудын нутгийн хойд, зүүн аймгуудын нутгийн баруун хэсгээр цас орж, цасан шуурга шуурна.
Салхи: Ихэнх нутгаар баруун өмнөөс баруун хойш эргэж секундэд 7-12 метр, Алтайн салбар уулс болон говь, тал хээрийн нутгаар түр зуур секундэд 16-18 метр хүрч ширүүсэж, шороон шуурга шуурна.
Агаарын температур: Шөнөдөө Увс нуур болон Дархадын хотгор, Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутаг, Завхан, Идэр, Тэс голын хөндийгөөр 23-28 градус, Монгол-Алтайн уулархаг нутаг, Хүрэнбэлчир орчим, Эг, Үүр, Орхон, Хараа, Ерөө, Туул, Тэрэлж, Хэрлэн, Онон голын хөндийгөөр 18-23 градус, цас багатай газар болон говийн бүс нутгийн баруун өмнөд хэсгээр 5-10 градус, бусад нутгаар 12-17 градус, өдөртөө Увс нуур болон Дархадын хотгор, Завхан, Идэр, Тэс голын хөндийгөөр 16-21 градус, Их нууруудын хотгор болон Алтай, Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутаг, Хүрэнбэлчир орчим, Эг, Үүр голын хөндийгөөр 10-15 градус хүйтэн, говийн бүс нутгийн өмнөд хэсгээр 1-6 градус дулаан, бусад нутгаар 3-8 градус хүйтэн байна.
БАГАНУУР ОРЧМООР: Үүлшинэ. Шөнөдөө цас орохгүй. Өдөртөө цас орж, цасан шуурга шуурна. Салхи шөнөдөө баруун өмнөөс, өдөртөө баруун өмнөөс баруун хойш эргэж секундэд 5-10 метр, зарим үед секундэд 12-14 метр хүрч ширүүснэ. Шөнөдөө 20-22 градус, өдөртөө 6-8 градус хүйтэн байна.
ТЭРЭЛЖ ОРЧМООР: Үүлшинэ. Шөнөдөө цас орохгүй. Өдөртөө цас орж, цасан шуурга шуурна. Салхи шөнөдөө баруун өмнөөс, өдөртөө баруун өмнөөс баруун хойш эргэж секундэд 5-10 метр, зарим үед секундэд 12-14 метр хүрч ширүүснэ. Шөнөдөө 21-23 градус, өдөртөө 6-8 градус хүйтэн байна.
Шотландын Өмнөд Ларанкширт нэгэн ачааны машинаас ойролцоогоор 536 мянган ам.долларын үнэ бүхий, “Nike” брэндийн 4000 хос пүүз хулгайлагджээ. Пүүзүүдийг өнгөрсөн Лхагва гаригийн 17:00 цагаас Пүрэв гаригийн 04:30 цагийн хооронд “Абингтон” үйлчилгээний уулзвар дээр байрлуулсан машинаас авсан байна.
Хулгайн үеэр ачааны машин болон ойролцоо байрлуулсан байсан өөр хоёр машиныг сэвтээсэн байсан гэж цагдаагийн газраас мэдэгджээ. Сэжигтнүүдийг илрүүлэхийн тулд камер шүүж байна. Сэжигтэй зүйл харсан хүн байвал, тэр тусмаа ойр хавьд байрлуулсан камертай машинуудад дүрс бичлэг үлдсэн байвал цагдаагийн газарт хандахыг уриалжээ.
Mongolian Professional Art Therapy -гаас “Мөрөөдлийн жигүүр” хөтөлбөрийг боловсруулж хэрэгжүүлэхэд бэлэн болжээ.
Мөрөөдлийн жигүүр хөлбөр маань 6 модулиас бүрдэнэ.
Модуль 1 буюу Би өөртөө хайртай арт терапи дасгалаар дамжуулан хүүхдүүд өөрийн хүч чадал, давуу талдаа эргэлзэх мэдрэмжгүй болно. Хүүхдүүд өөрсдийгөө өвөрмөц, цорын ганц, бусдаас ялгаатай бие хүн гэдгээ ойлгон ухаарч өөрсдийгөө бусадтай адил ‘сайн’ хүн гэдгээ ухамсарлаж өөртөө итгэлтэй болно.
Модуль 2 буюу Өөрийн бодол, үйлдэлдээ хяналт тавих. Хүүхэд өөртөө хэрэггүй бодлуудаа орхин өөрчлөгдөхөд тусална. Хүүхдэд өөрт төрж буй сөрөг бодол, дадал, зуршлуудаасаа ангижирч, хэвшмэл боддог бодлоосоо татгалзаж аливаа зүйлийг өөр өнцгөөс харах, өөртөө дүгнэлт хийх, эргэцүүлэн бодож өөртөө өөрчлөлт хийнэ.
Модуль 3 буюу Яг одоо цагтаа ухамсарлан төвлөрөх. Хүүхдүүд ямар алдаа гаргасан гэдэг талаар бодохгүй, ирээдүйдээ яах бол ч гэж санаа зовохгүй зөвхөн яг одоо байгаа цагтаа л анхаарлаа төвлөрүүлж өдөр тутмыг аз жаргалтайгаар өнгөрүүлж сурах ур чадварт суралцана.
Модуль 4 буюу Өөртэйгөө ярилцах ШИДЭТ үгс. Хүүхдүүдийн хэлж ярьж байгаа үгс нь тэдний сэтгэл хөдлөл, мэдрэмжийг өөрчлөөд зогсохгүй хариу үйлдэл хийхэд нөлөөлдөг. 4-р модуль нь хэлж ярихдаа ашиглаж байгаа үгний буруу сонголтоос хүүхдэд үүсч буй стресс, бухимдал, өөртөө итгэлгүй зан чанарыг хөгжүүлэх, өөрчлөхөд чиглэнэ. Хэрвээ хүүхдүүд “ Би хамгийн муу хүүхэд” Би үүнийг хийж чадахгүй” “Би тэвчиж чадахгүй”, “Би түүнийг хэзээ ч өршөөхгүй” эсвэл “Бүгд намайг үзэн яддаг” гэх мэт үг хэллэгийг ашигладаг бол энэ модуль нь түүнийг өөрчлөх арга барилд суралцуулах юм.
Модуль 5 буюу Амьдрал бол хөгжим, хөдөлгөөн, хэмнэл. Хүмүүс бол жүжигчид- Дэлхий бол тайз. Бие махбодын хариу үйлдэл, бие физиологи, бидний хөдөлгөөн, хөдөлгөөнтэй ижил төстэй байдал нь бидний сэтгэл хөдлөлийн байдалд ихээхэн нөлөөлдөг. Сэтгэл түгшихийн эсрэг зүйл бол ИТГЭЛ,НАЙДВАР юм. Энэхүү модуль нь хүүхдүүдэд өөрийн хүч чадал, давуу талуудын нь товойлгон мэдрүүлж би? Бие махбод, сэтгэл санаа, оюун ухаандаа өөрчлөлт хийх, бодол, үйлдлээ цэгцлэх арга, ур чадварт суралцах юм.
Модуль 6 – Үйлдэл -Хил хязгаараа давах үйл ажиллагаа төлөвлөх. Өөртөө өөрчлөлт хийх, өөрийгөө хязгаарлаад байгаа зан чанар, бодол, сэтгэл, хөдлөл, мэдрэмжээ даван туулах ур чадварт суралцана. Өөрийгөө сорилтод оруулж түүнийгээ даван туулах талаар эргэцүүлэх боломж олгох оргил үе юм. Сэтгэл хөдлөл, мэдрэмж болон хүний бодол, үйлдэл нь хоорондоо нягт уялдаа, холбоотой байдаг бөгөөд 6-р модуль нь хүүхдүүдийг өөрчлөлт хийхэд бэлэн болгодог.
Монголын урлагийн сэтгэл заслын холбоо ийнхүү зөв хүмүүжил, төлөвшилтэй, өөртөө итгэлтэй орчин үеийн ухаалаг хүүхдүүдийг бэлтгэнэ. Тус хөтөлбөр ирэх сарын 5, 6, 12, 13, 26, 27-ны өдрүүдэд хэрэгжих юм байна.
АНУ-ын Eрөнхийлөгч Жо Байден Украинд 350 сая ам.долларын аюулгүй байдлын тусламж үзүүлэхээр боллоо. Тэрбээр Төрийн нарийн бичгийн дарга Энтони Блинкенд энэ талаар үүрэгдсэн тухай өчигдөр /2022.02.25/ орой Цагаан ордноос гаргасан санамж бичигт дурджээ.
Энэ бол АНУ-аас Украинд үзүүлж буй гурав дахь удаагийн мөнгөн тусламж юм. Өмнөх хоёр удаад нь 60 сая болон 250 сая ам.доллараар тус тус туслажээ. Энэ мэтчилэн өнгөрсөн жилийн нийт тусламжийн дүн нэг тэрбум гаруй ам.доллар болсон гэж холбогдох албан тушаалтан мэдэгдэв.
АНУ-ын Төрийн департментээс удахгүй дэлгэрэнгүй мэдэгдэл гаргана гэв. АНУ болон Украин хоёр улсын Ерөнхийлөгч нар өчигдөр 40 минут орчим утсаар ярилцсаны эцэст энэ шийдвэрийг гаргасан байна.
Хамгийн сүүлийн үеийн мэдээллээр Украины арми Киевийн баруун хэсэгт Оросын нэг танкийг устгасан гэж CNN мэдээллээ. Их Британи улс Оросын түрэмгийллээс хэдэн долоо хоногийн өмнө Украинд танк эсэргүүцэх “NLAW” пуужин нийлүүлсэн байсан. Уг пуужингийн тусламжтайгаар Оросын танкийг устгасан гэх мэдээлэл байна.
Түүнчлэн Украины цэргийн хууль сахиулах албанаас мэдээлснээр цэргийн Киевийн Берестейска дүүрэгт эзлэн түрэмгийлэгчдийн зарим техник хэрэгслийг устгасан гэв. Тодруулбал, хоёр автомашин, сумтай ачааны машин мөн хоёрыг устгасан байна.
Монгол Улсаас Бельгийн Хаант Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Л.Болд 2022 оны хоёрдугаар сарын 24-ний өдөр Бельгийн Цог Жавхлант Хаан Филиппт Итгэмжлэх жуух бичгээ барив.
Энэ үеэр Элчин сайд Л.Болд Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн мэндчилгээг Бельгийн Цог Жавхлант Хаан Филиппт уламжилж, хоёр орны найрсаг харилцаа, хамтын ажиллагааг өргөн хөгжиж байгааг тэмдэглэж, цаашид хөдөө аж ахуй, байгаль орчин, үйлдвэрлэл, боловсролын салбарт хамтын ажиллагааг идэвхжүүлэхээр санал солилцов.
Бельгийн Цог Жавхлант Хаан Филипп Монголын Улсын Ерөнхийлөгч болон нийт Монголын ард түмэнд мэндчилгээ дэвшүүлж, эрүүл энх, хөгжил цэцэглэлтийг ерөөв.